Bộ Xây dựng vừa có Quyết định 1039/QĐ-BXD công bố thủ tục hành chính được sửa đổi, bổ sung trong lĩnh vực nhà ở thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Xây dựng.
Theo đó, Bộ Xây dựng sửa đổi, bổ sung 1 thủ tục hành chính cấp tỉnh là thẩm định giá bán, thuê mua, thuê nhà ở xã hội được đầu tư xây dựng theo dự án bằng nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước trên phạm vi địa bàn tỉnh.
Cụ thể, theo trình tự thực hiện do Bộ Xây dựng hướng dẫn, chủ đầu tư sẽ trực tiếp nộp 1 bộ hồ sơ (bản sao có chứng thực) đến Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có dự án để đề nghị tổ chức thẩm định giá bán, giá cho thuê, giá cho thuê mua nhà ở xã hội do mình đầu tư xây dựng.
Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giao Sở Xây dựng hoặc cơ quan có chức năng thẩm định giá của địa phương thực hiện việc thẩm định giá bán, giá cho thuê, giá cho thuê mua nhà ở xã hội do chủ đầu tư đề nghị.
Sở Xây dựng hoặc cơ quan có chức năng thẩm định giá tổ chức thẩm định và chịu trách nhiệm trước Ủy ban nhân dân cấp tỉnh về kết quả và thời hạn thực hiện thẩm định.
Trường hợp chủ đầu tư đã hoàn thành xong việc xây dựng nhà ở xã hội và đã được kiểm toán về chi phí của dự án theo quy định thì Sở Xây dựng có thể căn cứ vào báo cáo kiểm toán để thẩm định giá bán, giá cho thuê, giá cho thuê mua nhà ở xã hội của dự án
Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được Hồ sơ hợp lệ đề nghị thẩm định giá của chủ đầu tư, Sở Xây dựng hoặc cơ quan có chức năng thẩm định giá có trách nhiệm tổ chức thẩm định và có văn bản thông báo kết quả thẩm định cho chủ đầu tư; trong đó phải nêu rõ các nội dung đồng ý và nội dung cần chỉnh sửa (nếu có).
Căn cứ văn bản thông báo kết quả thẩm định, chủ đầu tư ban hành giá bán, giá cho thuê, giá cho thuê mua nhà ở xã hội của dự án trên nguyên tắc không được cao hơn giá đã được thẩm định.
Nhiều ý kiến cho rằng pháp luật đã trao quyền cho doanh nghiệp có chức năng thẩm định quá lớn, trong khi đó lại không có quy định nào về hậu kiểm kết quả thẩm định.
Từ khâu lựa chọn công ty tư vấn thẩm định giá đến kết quả thẩm định rồi hoạt động của Hội đồng thẩm định giá… đều có những lỗ hổng. Đó là thực tế từ sai phạm nghiêm trọng trong vụ đấu giá đất ở huyện Đông Anh, Hà Nội.
Điều này cũng đang tồn tại trong hoạt động thẩm định giá trong hàng loạt vụ sai phạm về đấu giá, đấu thầu trong lĩnh vực y tế, giáo dục thời gian qua đều phát hiện những sai phạm của đơn vị thẩm định giá.
Thủ đoạn Công ty cổ phần tư vấn thẩm định giá và đầu tư Hà Nội thông đồng với cán bộ quản lý để được lựa chọn là đơn vị thẩm định giá đó là được hướng dẫn cách thức bốc thăm, vị trí ngồi gần để bốc được phiếu trúng. Sau đó, tiếp tục thông đồng với Ban quản lý dự án huyện Đông Anh để dìm giá. Hạ đến mức 200 tỷ đồng nhưng đối với công ty thẩm định không quá khó khăn.
Bị can Nguyễn Đức Phương – Công ty cổ phần tư vấn thẩm định giá và đầu tư Hà Nội nói: “Mức giá là do Tổng Giám đốc công ty thường xuyên có những ý kiến có chỉ đạo các nhân viên, cá nhân tôi cũng như các nhân viên khác trong công ty”.
Thẩm định giá – một khâu vô cùng quan trọng trong quản lý tài sản công. Ảnh minh họa.
Theo quy trình, Hội đồng thẩm định giá bao gồm các sở, ban ngành liên quan sẽ phải kiểm tra tính hợp pháp và các thông tin do công ty thẩm định sử dụng tại chứng thư thẩm định giá. Nghĩa là phải có căn cứ để xác minh lại hồ sơ. Trong nhiều vụ sai phạm về thẩm định giá, điều này chỉ là lý thuyết.
“Tất cả toàn bộ hồ sơ do đơn vị tư vấn đã khảo sát và Hội đồng đã dựa vào thông tin từ đơn vị thẩm định giá”, ông Nguyễn Anh Dũng – Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Anh, Hà Nội cho biết.
Quy trình đưa ra tưởng rằng rất chặt chẽ, tuy nhiên thực tế khi việc rà soát hồ sơ, số liệu lại chỉ dựa vào thông tin của công ty thẩm định giá. Không có những khảo sát độc lập của các cơ quan trong Hội đồng thẩm định để đối chiếu thì những sai phạm xảy ra trong vụ án trên là điều dễ hiểu.
Thẩm định giá – một khâu vô cùng quan trọng trong quản lý tài sản công. Nhiều ý kiến cho rằng pháp luật đã trao quyền cho doanh nghiệp có chức năng thẩm định quá lớn, trong khi đó lại không có quy định nào về hậu kiểm kết quả thẩm định. Đây chính là một trong những lý do dẫn tới các sai phạm trong nhiều vụ án về đấu thầu, đấu giá thời gian qua.
“Quyền đấy phải gắn liền với tiêu chuẩn về đạo đức nghề nghiệp, có trung thực, độc lập, khách quan hay không. Làm sao cho đúng đắn với quy định của pháp luật cần phải có kiểm toán. Tốt nhất đơn vị khách quan là đơn vị kiểm toán vào hậu kiểm tất cả kết quả mà doanh nghiệp thẩm định giá đã làm phục vụ cho công tác đấu thầu và một số những hoạt động mua sắm tài sản từ Ngân sách nhà nước”, ông Nguyễn Tiến Thỏa – Chủ tịch Hiệp hội Thẩm định giá Việt Nam cho hay.
Cố ý định giá thấp là điều kiện cho các đối tượng đấu giá tiếp tục thông đồng thu lợi bất chính. Như cách bị can Nguyễn Thị Loan – người nắm giữ nhiều doanh nghiệp có vốn hàng nghìn tỷ đồng đã làm là sử dụng nhân viên đại diện nhiều công ty để tham gia đấu giá, kết thúc đấu giá là hủy bỏ quyết định bổ nhiệm những nhân viên này.
Bộ Tài chính vừa ban hành Quyết định số 176/QĐ-BTC ngày 13/2/2023 về việc công bố thủ tục hành chính được thay thế thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Tài chính.
Mức phí, lệ phí cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá là 4 triệu đồng (Ảnh minh họa)
Theo đó, Danh mục thủ tục hành chính được thay thế trong lĩnh vực quản lý giá thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Tài chính gồm: Cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá; Cấp lại Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá.
Quyết định nêu rõ, thủ tục cấp lại Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá, trình tự thực hiện theo 3 bước, gồm:
Bước 1: Doanh nghiệp nộp hồ sơ đề nghị cấp, cấp lại Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá tới Bộ Tài chính (Cục Quản lý Giá) qua Bộ phận một cửa Bộ Tài chính theo Mẫu do Bộ Tài chính quy định.
Bước 2: Bộ phận một cửa của Bộ Tài chính chuyển hồ sơ của doanh nghiệp đề nghị cấp, cấp lại Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá tới Cục Quản lý Giá để xử lý theo quy định.
Bước 3: Trường hợp hồ sơ đủ điều kiện thì Bộ Tài chính (Cục Quản lý Giá) xem xét để cấp, cấp lại Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá theo quy định.
Trường hợp cần làm rõ các thông tin trong hồ sơ, Bộ Tài chính (Cục Quản lý Giá) có quyền yêu cầu thẩm định viên về giá hoặc doanh nghiệp giải trình hoặc cung cấp tài liệu phục vụ cho việc kiểm tra, đối chiếu, xác minh quá trình làm việc và các thông tin khác trong hồ sơ.
Trường hợp doanh nghiệp không bổ sung tài liệu giải trình hoặc tài liệu giải trình không chứng minh đầy đủ các thông tin trong hồ sơ đăng ký hành nghề là xác thực, Bộ Tài chính (Cục Quản lý Giá) có quyền từ chối cấp, cấp lại Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá. Trường hợp từ chối, Bộ Tài chính (Cục Quản lý Giá) trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Mức phí, lệ phí cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá là 4 triệu đồng; phí, lệ phí cấp lại giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá là 2 triệu đồng.
Ngoài các nội dung trên, Quyết định xác định điều kiện thực hiện thủ tục hành chính tương ứng đối với từng loại hình doanh nghiệp như sau:
– Công ty TNHH một thành viên: Chủ sở hữu phải là thẩm định viên về giá đăng ký hành nghề tại doanh nghiệp. Người đại diện theo pháp luật, Giám đốc hoặc Tổng Giám đốc của Công ty TNHH một thành viên phải là thẩm định viên về giá đăng ký hành nghề tại doanh nghiệp.
– Công ty TNHH hai thành viên trở lên: Tối thiếu phải có 2 thành viên góp vốn là thẩm định viên về giá đăng ký hành nghề tại doanh nghiệp. Người đại diện theo pháp luật, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc của Công ty TNHH hai thành viên phải là thẩm định viên về giá đăng ký hành nghề tại doanh nghiệp.
– Công ty hợp danh: Tối thiểu phải có 2 thành viên hợp danh là thẩm định viên về giá đăng ký hành nghề tại doanh nghiệp. Người đại diện theo pháp luật, Giám đốc hoặc Tổng Giám đốc của công ty hợp danh phải là thẩm định viên về giá đăng ký hành nghề tại doanh nghiệp.
– Doanh nghiệp tư nhân: Chủ doanh nghiệp tư nhân phải là thẩm định viên về giá đăng ký hành nghề tại doanh nghiệp. Giám đốc doanh nghiệp tư nhân phải là thẩm định viên về giá đăng ký hành nghề tại doanh nghiệp.
– Công ty cổ phần: Tối thiểu phải có 2 cổ đông sáng lập là thẩm định viên về giá đăng ký hành nghề tại doanh nghiệp. Người đại diện theo pháp luật, Giám đốc hoặc Tổng Giám đốc của công ty cổ phần phải là thẩm định viên về giá đăng ký hành nghề tại doanh nghiệp.
Quyết định số 176/QĐ-BTCcó hiệu lực thi hành từ ngày 13/2/2023 và bãi bỏ 2 thủ tục hành chính số thứ tự 01 và 02, mục A, phần I tại Quyết định số 2008/QĐ-BTC ngày 20/9/2016 của Bộ trưởng Bộ Tài chính.
Gói tín dụng 110.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội và gói tín dụng 120.000 tỷ đồng với lãi suất cho vay ưu đãi được kỳ vọng giúp hồi phục thị trường bất động sản.
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng (Ảnh VGP/Nhật Bắc)
Phát biểu tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản (BĐS) phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì ngày 17/2, tại Hà Nội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho rằng cần đánh giá một cách khách quan, trung thực những vướng mắc của thị trường BĐS để từ đó có giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường này an toàn, lành mạnh, bền vững.
Người đứng đầu ngành ngân hàng khẳng định, thị trường BĐS có vai trò rất quan trọng trong nền kinh tế bởi có mối liên quan với nhiều ngành sản xuất. Do đó, tháo gỡ khó khăn cho thị trường BĐS cũng sẽ giúp khơi thông hoạt động sản xuất, kinh doanh của nền kinh tế.
Dù thị trường BĐS có những giai đoạn tăng trưởng cao, nhưng hiện nay thị trường này đang gặp một số khó khăn, vướng mắc, trong đó có khó khăn, về nguồn vốn mà một phần trong đó đến từ nguồn vốn tín dụng ngân hàng.
Tại hội nghị, Thống đốc đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục dành nguồn vốn cho các dự án BĐS đủ điều kiện pháp lý, có khả năng tiêu thụ sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thực. Tích cực tiết giảm chi phí hoạt động để cho vay với lãi suất thấp hơn.
“Để hướng tới thị trường BĐS an toàn, lành mạnh, bền vững thì phải hướng tới phục vụ đa số người dân, đặc biệt là người có nhu cầu thực về nhà ở, hạn chế tình trạng đầu cơ, trục lợi”, Thống đốc NHNN bày tỏ quan điểm.
Về định hướng tín dụng, bà Nguyễn Thị Hồng cho hay, tăng trưởng sẽ ở mức 14-15%, cao hơn mức 14,17% của năm ngoái. Lãnh đạo NHNN lưu ý, không có “room” riêng kiểm soát riêng tín dụng về BĐS.
Về phía Bộ Xây dựng, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh đề xuất Chính phủ bố trí gói tín dụng khoảng 110.000 tỷ đồng theo phương thức tái cấp vốn (giống gói 30.000 tỷ đồng đã thực hiện rất tốt trong giai đoạn 2013-2016 trước đây) cấp cho các ngân hàng thương mại để cho các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vay. Thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội.
Với đề xuất của Bộ Xây dựng, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho rằng cần thiết có riêng một gói tín dụng cho lĩnh vực này để tăng cung về nhà ở xã hội, giúp giảm mất cân đối với thị trường BĐS. Tuy nhiên bà Hồng cũng lưu ý nguồn vốn từ đâu phải cân nhắc.
“Cụ thể, với nguồn vốn từ tái cấp vốn, cung ứng tiền ra với thời gian dài hạn, ở thời điểm này cho một dài hạn trong 10, 15 năm tới làm giảm tính linh hoạt của chính sách tiền tệ, vì vậy cần tính toán nguồn vốn trên cơ sở chính sách tiền tệ đang thực hiện nhiều chỉ đạo của Chính phủ về tái cơ cấu như tái cơ cấu ngân hàng… và các lĩnh vực, các ngành kinh tế khác” – theo bà Hồng.
Thống đốc cho biết thêm, NHNN đã họp với các ngân hàng thương mại Nhà nước. Các ngân hàng này đồng ý dành một gói tín dụng cho lĩnh vực này trị giá 120.000 tỷ đồng với lãi suất cho vay cả người xây dựng và người mua nhà thấp hơn từ 1,5-2% lãi suất cho vay bình quân của các ngân hàng trên thị trường trong từng thời kỳ. NHNN sẽ giao đơn vị theo dõi, triển khai chương trình này.
“Chúng tôi sẽ thông báo cho các ngân hàng khác nếu các ngân hàng khác tham gia gói này thì sẽ được nhiều hơn. Trong quá trình triển khai, nếu các ngân hàng này thiếu hụt về thanh khoản thì NHNN sẵn sàng tái cấp vốn cho để đi tiếp”, Thống đốc nói.
Về lãi suất, NHNN đang cố gắng điều hành, điều tiết tiền tệ, chỉ đạo các tổ chức tín dụng cố gắng giảm mặt bằng lãi suất. “Về cơ cấu thời hạn trả nợ, Bộ Xây dựng cần rà soát, xem dự án nào mang tính đầu cơ, dự án gắn với sản xuất kinh doanh, với thương mại và dịch vụ, thì sẽ có ứng xử, tháo gỡ riêng. Chúng tôi sẽ chỉ đạo tổ chức tín dụng tiếp tục làm việc doanh nghiệp để tháo gỡ khó khăn cho thị trường này” – Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng khẳng định.
Dự kiến Luật Giá sửa đổi sớm được thông qua, các doanh nghiệp thẩm định giá đều kỳ vọng sẽ tạo cơ sở hành lang pháp lý để ngành thẩm định giá hoạt động ổn định, tiếp tục đóng vai trò quan trọng, thiết yếu trong sự phát triển chung của nền kinh tế đất nước trong năm 2023.
Số lượng doanh nghiệp thẩm định giá và thẩm định viên về giá 2009 – 2022.
Ông Nguyễn Tiến Thỏa – Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam từng nói: Với cơ chế kinh tế mở, trong đó có cơ chế giá thị trường mà cốt lõi là người mua và người bán thỏa thuận với nhau xác định giá đem lại là không thể phủ nhận. Tuy nhiên, bên cạnh những tác động tích cực đó, thì cơ chế giá thị trường – tự trong lòng nó – luôn chứa đựng tiềm ẩn những yếu tố tác động tự phát điều tiết thị trường làm cho giá thị trường không phải lúc nào cũng hình thành và vận động đúng với giá trị thực của tài sản. Chính vì vậy, các đối tác tham gia thị trường gặp nhiều khó khăn trong việc xác định giá trị thực của tài sản để ra các quyết định đầu tư, mua bán, thực hiện các nghĩa vụ tài chính… phù hợp, ngăn ngừa các rủi ro, các thiệt hại có thể xảy ra.
“Để giải quyết các khó khăn đó, các đối tác tham gia thị trường tài sản đều có nhu cầu cần một tổ chức tài chính trung gian giúp xác định giá thị trường thực của tài sản để tư vấn cho mình thực hiện quá trình giao dịch thuận lợi, thỏa mãn lợi ích theo nguyên tắc thị trường. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế và thị trường của các loại tài sản được xây dựng và tổ chức hoạt động theo hướng trở thành nơi để các chủ thể kinh tế tham gia tác động lẫn nhau xác định các vấn đề cơ bản của nền kinh tế thì phát sinh nhu cầu xác định giá tài sản – thế giới gọi là thẩm định giá”, ông Nguyễn Tiến Thỏa nhấn mạnh.
Ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, dịch vụ thẩm định giá được đánh giá là có sự “phát triển nóng” trong thời gian gần đây. Nếu như năm 2009 cả nước chỉ có 44 doanh nghiệp thẩm định giá đủ điều kiện hoạt động với 184 thẩm định viên hành nghề thì đến 2012 con số này đã tăng lên 98 doanh nghiệp với 535 thẩm định viên hành nghề. Đến cuối năm 2020, số doanh nghiệp thẩm định giá đã tăng gấp hơn 4 lần với 409 doanh nghiệp và 1.723 thẩm định viên hành nghề.
“Thẩm định giá là một loại hình dịch vụ tài chính phức tạp, có ảnh hưởng lớn đến nhiều hoạt động kinh tế khác và ngược lại. Vài năm trở lại đây, nghề này được xã hội biết đến nhiều nhưng không mấy thiện cảm. Hy vọng rằng sau những bài học đắt giá xảy ra trong thời gian qua các thẩm định viên về giá sẽ thận trọng hơn trong nghề, đem đến những dịch vụ có ích cho xã hội. Hy vọng người sử dụng dịch vụ thẩm định giá cũng nhìn nhận và lựa chọn được những doanh nghiệp làm ăn chân chính”, Ths. Dương Thị Mỹ Lạng – Phó Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam chia sẻ.
Trước tình trạng phát triển nóng, cơ quan quản lý đã ban hành thêm một số quy định mang tính “siết chặt” lại việc cấp phép, cấp thẻ hành nghề. Do đó, đến đầu năm 2022 cả nước chỉ có 279 doanh nghiệp thẩm định giá đủ điều kiện hoạt động và số thẩm định viên về giá được phép hành nghề là 1.462 người.
Ông Huỳnh Văn Ngoãn – Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thẩm định giá Nova nhận định: “Sau 2 năm bị tạm hoãn do tình hình dịch bệnh bùng phát, đầu tháng 12/2022 Bộ Tài chính đã triển khai tổ chức kỳ thi sát hạch cấp Thẻ Thẩm định viên về giá, do vậy, dự kiến số lượng Thẩm định viên và doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thẩm định giá sẽ gia tăng trong năm 2023. Tuy nhiên, dự báo sắp tới nguồn nhân lực ngành thẩm định giá tăng nhưng vẫn khan hiếm so với nhu cầu thực tế”.
Nói về kỳ vọng của nghề thẩm định giá trong năm 2023, ông Nguyễn Huy Cường – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Thẩm định giá Quảng Ninh bày tỏ: “Tôi kỳ vọng trong năm 2023 nền kinh tế Việt Nam đạt mức tăng trưởng GDP 7%, kiềm chế được lạm phát ở dưới mức 5% đồng thời ổn định được lãi suất ngân hàng, tỷ giá ngoại tệ. Riêng với ngành thẩm định giá, tôi mong muốn Luật Giá sửa đổi sớm được thông qua, Bộ Tài chính ban hành hệ thống Tiêu chuẩn thẩm định giá mới giúp cho các doanh nghiệp thẩm định giá hoạt động ổn định và phát triển”.
THẨM ĐỊNH GIÁ GÓP PHẦN TRIỆT TIÊU HOẠT ĐỘNG CỦA “THỊ TRƯỜNG NGẦM”
Ths. Dương Thị Mỹ Lạng – Phó Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam
Kể từ khi nền kinh tế thị trường phát triển ở Việt Nam, các nguồn lực vốn vật tư, lao động, đất đai,… đã trở thành hàng hoá. Nhưng thị trường luôn chứa đựng các yếu tố độc quyền, móc ngoặc, đầu cơ, gian lận thương mại chi phối. Vì thế khi đầu tư, mua bán thì cả hai phía (người mua và người bán) đều muốn có giá thị trường thực để ra quyết định mua – bán, đầu tư có lợi nhất, hạn chế được rủi ro.
Ths. Dương Thị Mỹ Lạng – Phó Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam.
Nhu cầu về thẩm định giá ở nước ta cũng xuất hiện từ những năm 1993-1994, đòi hỏi phải hình thành các tổ chức trung gian tài chính có đủ điều kiện, năng lực cung cấp dịch vụ thẩm định giá theo quy định của pháp luật góp phần triệt tiêu hoạt động của “thị trường ngầm”, tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch, lành mạnh, ngăn ngừa các hành vi tham nhũng, lãng phí qua giá; đề cao trách nhiệm thực hiện, pháp luật của mọi người dân, mọi doanh nghiệp.
Từ đó đến nay, nghề thẩm định giá ở Việt Nam đã tăng mạnh về số lượng cũng như chất lượng. Tuy nhiên với sự phát triển nóng của nghề, Bộ Tài chính đã tăng cường kiểm soát về quy trình, chất lượng dịch vụ, đánh giá chất lượng hoạt động chuyên môn về thẩm định giá của từng doanh nghiệp để kịp thời phát hiện thiếu sót chủ yếu trong việc thực hiện quy trình thẩm định giá, áp dụng phương pháp thẩm định giá. Qua đó, kịp thời chấn chỉnh, có giải đáp, hướng dẫn cụ thể để các đơn vị nâng cao năng lực chuyên môn, chất lượng dịch vụ cũng như có những hình thức xử lý vi phạm đối với các đơn vị không đảm bảo điều kiện kinh doanh, không chấp hành về quy trình, phương pháp thẩm định giá.
Tôi hy vọng với việc gia tăng về số lượng thẩm định viên, sự tăng cường kiểm soát chất lượng và hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan, chất lượng dịch vụ thẩm định giá cũng được chú trọng hơn, trở thành một ngành dịch vụ được xã hội coi trọng, đóng góp một phần không nhỏ vào sự phát triển chung của nền kinh tế.
CHÍNH PHỦ ĐANG TÌM CÁCH GỠ KHÓ VÀ ĐỒNG HÀNH CÙNG DOANH NGHIỆP
ThS. Nguyễn Xuân Trường – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Giám định Thẩm định giá Sài Gòn (SAGONAP)
Trong năm 2022 có một số ảnh hưởng đến các doanh nghiệp thẩm định giá:
Thứ nhấtlà ngân hàng siết room tín dụng nên việc mua bán máy thiết bị, bất động sản rất hạn chế.
Thứ hai, các dự án khó giải ngân do vướng các yếu tố chủ quan và khách quan. Doanh nghiệp khó tiếp cận nguồn vốn vay, không sử dụng được đòn bẩy tài chính nên ít có nhu cầu sử dụng dịch vụ thẩm định giá: ít mua sắm, khó mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh, không thay đổi công nghệ.
Thứ ba,nhu cầu thẩm định giá doanh nghiệp để sáp nhập, tăng vốn… giảm dẫn đến hạn chế sử dụng dịch vụ thẩm định giá tài sản.
ThS. Nguyễn Xuân Trường – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Giám định Thẩm định giá Sài Gòn.
Với các nỗ lực vừa qua của Chính phủ đang tìm cách gỡ khó và đồng hành cùng doanh nghiệp, hy vọng sang năm 2023 Nhà nước sẽ có những thay đổi chính sách vĩ mô, ngân hàng được nới room tín dụng nên hoạt động cho vay sẽ thay đổi theo chiều hướng tích cực, hoạt động thẩm định giá sẽ có cơ hội nhiều việc làm hơn.
Tâm lý của các đơn vị thẩm định giá đang chờ đợi chính sách vĩ mô của nhà nước trong việc đầu tư công, ban hành hệ số đất, kích cầu cho thị trường bất động sản.
Hy vọng nền kinh tế nói chung và nghề thẩm định giá nói riêng trong năm mới sẽ tích cực và tốt hơn năm vừa qua.
NỖ LỰC ĐỂ KHẲNG ĐỊNH VỊ THẾ CỦA MÌNH TRONG NỀN KINH TẾ
Ông Nguyễn Minh Tâm – Tổng Giám đốc Công ty CP Thẩm định giá Thành Đô
Trong những năm qua, ngành thẩm định giá đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của đất nước khi giải quyết được khoảng cách của chức năng quản lý nhà nước trong bình ổn giá, quản lý giá đối với một số mặt hàng một cách khách quan, độc lập. Thẩm định giá là một trong những công cụ góp phần vào việc nâng cao hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp, của nền kinh tế, hạn chế thất thoát, tiêu cực. Với vai trò ngày càng được khẳng định trên thị trường, những năm gần đây quy mô, thị phần của ngành thẩm định giá ngày càng được mở rộng cả về quy mô và chất lượng, khẳng định được chỗ đứng trong việc đóng góp vào sự nghiệp phát triển nền kinh tế chung của cả nước.
Cùng với sự khó khăn chung của nền kinh tế thế giới và trong nước, thẩm định giá cũng đối diện với các thử thách trong năm vừa qua khi dịch bệnh diễn biến phức tạp, giao dịch kinh tế bị đình trệ, một số vụ án phát sinh có liên quan tới hoạt động thẩm định giá,… Theo đó, hoạt động thẩm định giá càng phải nỗ lực trong khẳng định vị thế và chất lượng của ngành.
Ông Nguyễn Minh Tâm – Tổng Giám đốc Công ty CP Thẩm định giá Thành Đô.
Trong thời gian tới, cùng với sự phát triển của kinh tế đất nước, ngành thẩm định giá ngày càng được quan tâm và phát triển. Pháp luật về thẩm định giá sẽ được điều chỉnh chặt chẽ, phù hợp với tình hình thực tế, đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội. Để ngành thẩm định giá phát triển ổn định và khẳng định được vai trò trên thị trường, các doanh nghiệp thẩm định giá cần đặc biệt tuân thủ các tiêu chuẩn và quy định của pháp luật và Nhà nước, không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ, cạnh tranh lành mạnh, cùng nhau góp phần nâng cao vai trò và uy tín của Ngành. Chuyên viên, thẩm định viên về giá cần không ngừng trau dồi kiến thức chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp, nhận thức rõ ràng về trách nhiệm của bản thân trong việc đưa ra quyết định định giá, không bị chi phối bởi các yếu tố tiêu cực, góp phần nâng cao uy tín và vị thế của doanh nghiệp mình nói riêng và Ngành thẩm định giá nói chung.
Tuân thủ đúng theo các quy định của pháp luật, nâng cao nghiệp vụ chuyên môn, giữ vững đạo đức nghề nghiệp, tôi tin rằng nghành thẩm định giá sẽ có một tương lai tươi sáng và ngày càng khẳng định được vị thế của mình trong tương lai, cùng đồng hành với sự phát triển chung của nền kinh tế đất nước trong giai đoạn tới.
DOANH NGHIỆP THẨM ĐỊNH GIÁ ĐƯỢC LỢI TỪ SỰ PHỤC HỒI KINH TẾ MẠNH MẼ
Ông Nguyễn Thế Phượng – Trưởng ban Ban Nghiên cứu và Chuyển giao khoa học thẩm định giá, Hội Thẩm định giá Việt Nam.
Sau 2 năm chịu tác động của đại dịch Covid-19 nền kinh tế nước ta trong năm 2022 đã hồi phục và có bước phát triển ngoạn mục và đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của các doanh nghiệp thẩm định giá. Tuy nhiên hoạt động thẩm định giá trên cả nước cũng gặp không ít khó khăn trắc trở do sai phạm của một vài doanh nghiệp thẩm định giá đã đến sự ngộ nhận và dư luận không tốt cả trong bộ máy nhà nước và xã hội với hoạt động thẩm định giá ở nước ta. Bên cạnh đó hành lang pháp lý cho hoạt động thẩm định giá trong đó có Hệ thống tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam và các quy định khác có liên quan đến thẩm định giá cũng có nhiều điểm bất cập gây khó khăn, lúng túng thậm chí rủi ro cho hoạt động thẩm định giá.
Ông Nguyễn Thế Phượng – Trưởng ban Ban Nghiên cứu và Chuyển giao khoa học thẩm định giá, Hội Thẩm định giá Việt Nam.
Bước sang năm 2023 phát triển kinh tế Việt Nam có thể giảm sút so với tốc độ tăng trưởng của năm 2022 do tác động của kinh tế thế giới phục hồi chậm, cuộc chiến tại Ukraine, chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn còn trục trặc, giá nguyên vật liệu đầu vào vẫn còn bất ổn, ngoài ra còn có tác động tiêu cực từ những bất ổn của thị trường bất động sản, tài chính, ngân hàng phát sinh trong 6 tháng cuối năm 2022, lãi suất tín dụng tăng cao. Tuy nhiên theo nhận định và đánh giá của các chuyên gia kinh tế trong và ngoài nước triển vọng kinh tế Việt Nam trong năm 2023 vẫn có thể tăng trưởng trên 6%.
Với đà kinh tế đất nước tiếp tục tăng trưởng, hành lang pháp lý về thẩm định giá sẽ được bổ sung, sửa đổi theo hướng thuận lợi hơn cho hoạt động thẩm định giá, những khó khăn của thị trường bất động sản, tài chính, ngân hàng lại ít nhiều tạo cơ hội cho hoạt động của các doanh nghiệp thẩm định giá, hy vọng hoạt động thẩm định giá nước ta trong năm 2023 sẽ khởi sắc hơn năm trước.
LẤY ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP LÀM GỐC
Ông Võ Văn Anh – Hội viên Hội Thẩm định giá Việt Nam
Tôi đặt rất nhiều kỳ vọng cho nền kinh tế Việt Nam trong năm 2023. Kỳ vọng đất nước ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát tốt lạm phát và tăng trưởng kinh tế bền vững, đặc biệt là các vấn đề về thị trường chứng khoán trong đó thị trường cổ phiếu, trái phiếu (nhất là trái phiếu doanh nghiệp), thị trường tiền tệ trong đó lãi suất huy động và cho vay của các tổ chức tín dụng và thị trường bất động sản,… được kiểm soát tốt, ổn định và phát triển.
Riêng với nghề thẩm định giá, năm 2023 tôi kỳ vọng sẽ được Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ,… trong đó Cục Quản lý giá – Bộ Tài chính (là cơ quan quản lý trực tiếp) chú trọng quan tâm hơn nữa, có những quyết sách đúng đắn và phù hợp thực tiễn, đặc biệt là hoàn thiện tốt hành lang pháp lý về thẩm định giá (Luật Giá và Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam,…), tạo môi trường minh bạch, lành mạnh cho hoạt động thẩm định giá.
Ông Võ Văn Anh – Hội viên Hội Thẩm định giá Việt Nam.
Tôi cũng kỳ vọng các chủ doanh nghiệp, giám đốc doanh nghiệp thẩm định giá, thẩm định viên về giá tiếp tục gắn bó với nghề, yêu nghề, hành nghề, làm nghề và sống với nghề với tinh thần vì một Việt Nam thịnh vượng, và lấy đạo đức nghề nghiệp về thẩm định giá làm gốc, tuân thủ các quy định của pháp luật về thẩm định giá, tiêu chuẩn thẩm định giá Việt nam… và đặt chất lượng của kết quả thẩm định giá lên làm hàng đầu, phát triển kinh doanh lành mạnh, thượng tôn pháp luật để và cùng nhau đoàn kết xây dựng nghề ngày càng uy tín cao trong xã hội, để nghề luôn được coi trọng cao và phát triển nghề luôn ổn định, bền vững, tạo giá trị cao cho xã hội và cũng như đóng góp chung cho sự phát triển lớn của đất nước.
TÔI TIN RẰNG NGÀNH THẨM ĐỊNH GIÁ VẪN PHÁT TRIỂN ỔN ĐỊNH
Ông Huỳnh Văn Ngoãn – Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thẩm định giá Nova
Với nền kinh tế chung của đất nước, tôi kỳ vọng nhất là trong năm 2023 Việt nam đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP 6,5% – 7% theo Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế xã hội đã được Quốc hội thông qua mới đây.
Riêng đối với ngành thẩm định giá, trong giai đoạn dịch bệnh vừa qua, nhiều doanh nghiệp thẩm định giá gặp khó khăn, nhưng đây cũng là cơ hội để các doanh nghiệp tranh thủ thời gian kiện toàn cơ cấu tổ chức về nhân sự, mở rộng thị trường, ứng dụng sáng tạo công nghệ cao để chuyển đổi số nhằm tối ưu hóa chi phí trong sản suất sản phẩm… Trong tiến trình hội nhập và phát triển, nghề thẩm định giá đã và đang chứng minh được vai trò đặc biệt quan trọng và luôn nhận được sự quan tâm ngày càng lớn của các tổ chức, cá nhân. Ngành thẩm định giá dần trở thành một nhân tố cần thiết, gắn liền với xã hội trong quá trình phát triển và tăng trưởng kinh tế của Việt Nam hiện nay. Đây cũng là nghề mới, nhiều tiềm năng, cơ hội nhưng cũng tiềm ẩn không ít khó khăn, thách thức.
Ông Huỳnh Văn Ngoãn – Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thẩm định giá Nova.
Tôi tin rằng ngành thẩm định giá vẫn phát triển ổn định bởi các lí do:
Một là,nhu cầu sử dụng các sản phẩm dịch vụ thẩm định giá của xã hội và của nền kinh tế thì rất lớn, đặc biệt là lĩnh vực đầu tư công, các loại tài sản giao dịch bảo đảm thông qua các tổ chức tín dụng, các đơn vị ngành tư pháp; các tổ chức, cá nhân cần minh bạch giá trong chuyển nhượng, tính thuế nộp cho nhà nước,…
Hai là,trong cuối năm 2022, Dự thảo Luật Giá được ban hành để lấy ý kiến rộng rãi đã cho thấy vai trò quan trọng, cấp thiết của Luật Giá sửa đổi sắp tới được ban hành, mà trong đó có ngành Thẩm định giá.
Do vậy ngành Thẩm định giá năm 2023 dự báo sẽ vẫn đóng vai trò quan trọng, thiết yếu trong sự phát triển chung của nền kinh tế cả nước.
CỔ PHẦN HÓA, CƠ HỘI CHO CÁC DOANH NGHIỆP THẨM ĐỊNH GIÁ TRONG GIAI ĐOẠN MỚI
Ông Vũ Xuân Biển – Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Hãng kiểm toán AASC
Ngày 29/11/2022 Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã ký Quyết định 1479/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch sắp xếp lại doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước giai đoạn 2022-2025 theo các hình thức: duy trì công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên; cổ phần hóa, sắp xếp lại (bao gồm hình thức sáp nhập, giải thể); chuyển nhượng một phần hoặc toàn bộ vốn nhà nước (thoái vốn) giai đoạn 2022-2025.
Ông Vũ Xuân Biển – Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Hãng kiểm toán AASC.
Theo quyết định này, giai đoạn 2022-2025 sẽ duy trì 195 công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên; thực hiện cổ phần hóa 19 doanh nghiệp, sắp xếp lại 5 doanh nghiệp; thực hiện thoái vốn 141 doanh nghiệp; giữ nguyên phần vốn nhà nước tại 126 doanh nghiệp. 21 doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước thực hiện sắp xếp theo phương án riêng giai đoạn 2022-2025.
Để thực hiện kế hoạch này, Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm phê duyệt hoặc trình cấp có thẩm quyền phê duyệt hoặc có văn bản chấp thuận và chỉ đạo triển khai thực hiện Đề án cơ cấu lại giai đoạn 2021-2025 đối với các doanh nghiệp nhà nước, theo quy định tại Quyết định số 360/QĐ-TTg ngày 17/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời, quyết liệt thực hiện cổ phần hoá, hoàn thành công bố giá trị doanh nghiệp trong giai đoạn 2022-2025 đối với các doanh nghiệp được liệt kê tại Mục 1 Phụ lục II ban hành kèm theo quyết định này; tổ chức thực hiện thoái vốn theo lộ trình và đảm bảo Nhà nước nắm giữ tỷ lệ vốn tại doanh nghiệp, theo khung quy định tại Quyết định số 22/2021/QĐ-TTg ngày 2/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ, mục tiêu đến năm 2025 đạt được tỷ lệ như đề xuất đối với các doanh nghiệp nêu tại Mục 1 Phụ lục III ban hành kèm theo quyết định này; chịu trách nhiệm toàn diện trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các cơ quan thanh tra, kiểm tra về công tác triển khai và kết quả thực hiện.
Trên cơ sở những quyết định được Thủ tướng Chính phủ ban hành nêu trên là một cơ hội lớn trong hoạt động thẩm định giá, xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa của các doanh nghiệp thẩm định giá trong năm 2023 cũng như trong giai đoạn 2022-2025.
Mọi thủ tục đã hoàn tất nhưng suốt 2 năm chờ đợi, dự án chưa được cấp phép xây dựng vì cơ quan thẩm quyền vẫn chưa tính tiền sử dụng đất phát sinh. Chủ đầu tư đứng ngồi không yên khi tháng 8/2023 là thời điểm hết thời hạn đầu tư dự án.
Trong hàng trăm dự án nhà ở tại TP.HCM đang vướng thủ tục pháp lý, nhiều dự án bị ách tắc tại khâu xác định tiền sử dụng đất, trong khi chủ đầu tư rất muốn nộp.
Chủ dự án than khó, người mua nhà kể khổ
Một trong những vướng mắc chính của các dự án nhà ở tại TP.HCM là khâu xác định tiền sử dụng đất. (Ảnh: Hoàng Hà)
Đại diện Công ty P.T.M cho biết, công ty có dự án chung cư trên đường Trần Trọng Cung, Q.7. Diện tích dự án khoảng 3.000m2 và 100% là đất ở. Dự án này được chấp thuận chủ trương và công nhận chủ đầu tư từ năm 2020.
Các thủ tục pháp lý khác như phê duyệt quy hoạch 1/500, thẩm định báo cáo khả thi, thẩm duyệt PCCC đã hoàn tất. Tuy nhiên, đến nay dự án chưa được cấp phép xây dựng vì cơ quan thẩm quyền vẫn chưa tính tiền SDĐ phát sinh theo chỉ tiêu quy hoạch xây dựng được duyệt.
“Công ty đã 2 lần bổ sung pháp lý dự án và kiến nghị Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) sớm tính tiền SDĐ phát sinh để công ty nộp. Nhưng suốt 2 năm qua cơ quan này vẫn chưa mời được đơn vị tư vấn tính tiền SDĐ cho dự án”, đại diện Công ty P.T.M nói. Vị này lo lắng khi tháng 8/2023 là thời điểm hết thời hạn đầu tư dự án.
Một doanh nghiệp cũng rất muốn nộp tiền SDĐ bổ sung nhưng vẫn chưa được là Công ty B.S, chủ đầu tư dự án chung cư tại P.Bình Trưng Tây, TP Thủ Đức.
Dự án đã hoàn tất xây dựng, người mua đã nhận nhà từ tháng 8/2017. Tại dự án này, Công ty B.S phải nộp tiền SDĐ bổ sung của phần đất 57,4m2 đất ở đã hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật khi được giao 574m2 đất rạch.
Đầu năm 2018, chủ đầu tư tiến hành làm thủ tục để cơ quan chức năng cấp sổ hồng cho cư dân. Năm 2020, Sở TN&MT yêu cầu rà soát, điều chỉnh chứng thư thẩm định giá của dự án.
Đơn vị thẩm định đã hoàn thành chứng thư và gửi Sở TN&MT từ tháng 1/2021. Đến nay, Công ty B.S vẫn chưa có thông tin tiến triển gì của việc xác định tiền SDĐ bổ sung.
“Việc xác định tiền SDĐ bổ sung kéo dài gây cho công ty nhiều khó khăn trong việc hoàn thành nghĩa vụ với khách hàng. Nhiều cư dân không nhận được sổ hồng đã khiếu nại công ty”, đại diện Công ty B.S cho biết.
Không chỉ các chủ đầu tư, người mua nhà cũng khốn khổ vì khâu nộp tiền SDĐ. Theo bà M.A, cư dân chung cư trên đường Nguyễn Xí, P.26, Q.Bình Thạnh, bà nhận bàn giao căn hộ tại đây từ cuối năm 2016.
Từ đó đến nay, bà A. cũng như các cư dân tại chung cư vẫn chưa được cấp sổ hồng. Điều này khiến nhiều hộ dân bức xúc, nhiều lần gây áp lực với chủ đầu tư.
Theo chủ đầu tư dự án chung cư nói trên, việc chậm cấp sổ hồng là do Sở TN&MT chưa trình UBND TP.HCM phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất của dự án. Công ty muốn sớm thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước nhưng đến nay vẫn chưa được thẩm định giá đất.
Báo cáo của Sở Xây dựng TP.HCM, hiện trên địa bàn Thành phố có 152 dự án nhà ở thương mại, nhà ở xã hội vướng mắc về thủ tục pháp lý. Bên cạnh thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư và chấp thuận nhà đầu tư, không ít dự án nhà ở bị ách tắc tại khâu xác định tiền sử dụng đất (SDĐ).
Thời gian xác định tiền SDĐ kéo dài khiến cho nhiều chủ đầu tư không thể triển khai các thủ tục tiếp theo để triển khai dự án. Thậm chí, một số dự án đã hoàn tất xây dựng, bàn giao nhà nhưng cư dân không được cấp sổ hồng cũng vì lý do này.
Vướng mắc ở đâu?
Theo ông Nguyễn Toàn Thắng – Giám đốc Sở TN&MT TP.HCM, quy định hiện nay về việc thu tiền SDĐ, tiền thuê đất, thuê mặt nước đối với những thửa đất hoặc khu đất tính theo bảng giá đất có giá trị từ 30 tỷ đồng trở lên, được áp dụng 1 trong 4 phương pháp: Thặng dư; so sánh; thu nhập; chiết khấu.
Tổng thời gian giải quyết hồ sơ thu tiền SDĐ, tiền thuê đất cho các trường hợp trên từ 3 đến 6 tháng. Có trường hợp kéo dài từ một đến vài năm do nhiều nguyên nhân khách quan.
Bên cạnh đó, các quy định pháp luật liên quan đến công tác xác định, thẩm định giá đất lại thay đổi thường xuyên. Dù đã giảm tối đa thời gian thực hiện quy trình xác định giá đất cụ thể nhưng thời gian thực hiện, luân chuyển hồ sơ để hoàn tất các bước trong công tác xác định giá đất vẫn kéo dài.
Theo ông Thắng, việc chậm xác định, thẩm định, quyết định giá đất cụ thể dẫn đến chưa kịp thời huy động nguồn thu cho ngân sách Nhà nước, mất cơ hội của nhà đầu tư, làm chậm sự phát triển của kinh tế, xã hội.
Từ bất cập trên, Sở TN&MT đã kiến nghị và UBND TP.HCM đã đưa nội dung này vào dự thảo thay thế Nghị quyết số 54/QH14 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM.
Cụ thể, TP.HCM đề xuất được xây dựng, ban hành hệ số điều chỉnh giá đất (hệ số K) phù hợp với tình hình thực tiễn, trình HĐND thông qua.
Trên cơ sở đó, UBND TP.HCM được ban hành và áp dụng hệ số K để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất với tất cả thửa đất, không phân biệt giá trị theo bảng giá đất với 2 trường hợp:
Bảng giá đất đã thu thập thông tin thị trường đến từng thửa đất để đảm bảo áp dụng cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ngoài hạn mức và các dự án thấp tầng; và các dự án của các tổ chức, cá nhân được Nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm.
