Nhìn lại những vi phạm định giá trong vụ AVG

Ảnh Internet

Vừa qua, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã ban hành cáo trạng truy tố 2 cựu bộ trưởng và 12 đồng phạm trong vụ án MobiFone mua 95% cổ phần Công ty cổ phần Nghe nhìn Toàn Cầu (AVG). Các bị can bị truy tố theo các tội danh “Vi phạm các quy định về quản lý đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng”, “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ”.

Cơ quan công tố xác định, năm 2015, MobiFone thực hiện dự án Đầu tư dịch vụ truyền hình theo hình thức đầu tư vốn nhà nước mua 95% cổ phần của AVG với số tiền 8.900 tỷ đồng, thuộc dự án nhóm A – thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư.

Quá trình thực hiện dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của MobiFone, các bị can đã có hành vi vi phạm pháp luật trong việc đề xuất dự án đầu tư, đánh giá về tài chính, kinh doanh của AVG; thẩm định giá; sử dụng kết quả thẩm định giá trong đàm phán và quyết định giá mua cổ phần của AVG; trong việc lập, trình dự án và quyết định phê duyệt dự án đầu tư, thanh toán gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản của Nhà nước.

Theo kết quả điều tra, giá trị tài sản của AVG đến ngày 31/3/2015 là 3.103 tỷ đồng, nợ phải trả là 1.133 tỷ đồng, giá trị tài sản ròng là 1.970 tỷ đồng.

Tuy nhiên, MobiFone và AVG đã ký thỏa thuận chuyển nhượng 344.660.000 cổ phần AVG với tổng giá trị giao dịch là hơn 8.889 tỷ đồng (giá chuyển nhượng 25.793 đồng/cổ phiếu). MobiFone đã thanh toán 95% giá trị chuyển nhượng là 8.445 tỷ đồng.

Cơ quan công tố xác định tổng giá trị thiệt hại là hơn 6.590 tỷ đồng. Cổ phiếu của một công ty đang thua lỗ 45% vốn điều lệ đã được chuyển nhượng với giá gấp 2,5 lần mệnh giá. Việc này có sự “giúp sức” của các công ty thẩm định giá.

Cụ thể, kết quả thẩm định trị giá AVG do Công ty TNHH Hãng kiểm toán AASC (AASC) thực hiện là 33.299,4 tỷ đồng; do Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS) thực hiện là 24.548,1 tỷ đồng (VCBS không có tên trong danh sách các doanh nghiệp đủ điều kiện hành nghề thẩm định giá tài sản); do Công ty TNHH Định giá Hà Nội – TP.HCM (Hanoi Valu) thẩm định tại thời điểm 31/3/2015 là 18.519,9 tỷ đồng.

Ngày 18/7/2015, MobiFone và Công ty TNHH Đầu tư và thẩm định giá AMAX (AMAX) ký hợp đồng dịch vụ định giá và thẩm định giá AVG. Ngày 5/8/2015, AMAX định giá AVG là 16.565 tỷ đồng. MobiFone đã sử dụng kết quả này của AMAX để đàm phán mua 95% cổ phần AVG.

Cơ quan chức năng xác định, kết quả định giá của các công ty trên đều không có cơ sở, vi phạm nghiêm trọng các tiêu chuẩn thẩm định giá của Việt Nam.

Tại cơ quan điều tra, Võ Văn Mạnh – Giám đốc Công ty AMAX thừa nhận, sau khi ký hợp đồng thẩm định giá trị doanh nghiệp AVG, Mạnh đã tính giá trị AVG theo MobiFone định hướng, không thẩm định kế hoạch kinh doanh.

Có 2 khoản đầu tư ngoài ngành và giá trị sau năm 2026 được đưa vào để tăng thêm giá trị doanh nghiệp mặc dù kiểm toán đã loại trừ.

Đơn vị kiểm toán này không kiểm kê tài sản, không phân loại tài sản; không thẩm tra, kiểm chứng nguồn thông tin tài liệu được MobiFone cung cấp… AMAX không đánh giá lại tài sản cố định của AVG mà giữ nguyên theo giá trị trên sổ sách kế toán, không khảo sát thực tế, thu thập thông tin về doanh nghiệp.

Cơ quan công tố xác định AMAX thực hiện không đúng quy định về định giá, vi phạm nghiêm trọng các Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam.

Dù vậy, Võ Văn Mạnh vẫn ký Chứng thư và Báo cáo xác định giá trị AVG để phục vụ MobiFone sử dụng làm căn cứ để báo cáo, tiến hành đàm phán và quyết định giá mua 95% cổ phần AVG với giá 8.889,8 tỷ đồng gây hậu quả nghiêm trọng.

Quá trình thẩm định xảy ra vi phạm Quyết định 129/2008/QĐ-BTC; Quyết định 28/2015/QĐ-BTC nhưng Hoàng Duy Quang, thẩm định viên của AMAX vẫn tham gia ký Báo cáo xác định giá trị doanh nghiệp AVG, ký Chứng thư thẩm định giá xác định giá trị AVG là 16.565 tỷ đồng không đúng với giá trị thực tế, gây thiệt hại cho Nhà nước.

Hành vi của bị can Mạnh và Quang đã tạo điều kiện giúp các bị can tại MobiFone sử dụng kết quả định giá đàm phán và đề xuất giá mua cổ phần gây thiệt hại 6.590 tỷ đồng. Các bị can này bị truy tố tội Vi phạm quy định của Nhà nước về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng với vai trò giúp sức.

Kết quả tư vấn, thẩm định giá của VCBS, AASC, Hanoi Valu có nhiều nội dung không có căn cứ trong việc xác định giá trị của AVG, nhưng chưa có tài liệu chứng minh sự móc nối giữa các đơn vị này với AMAX hoặc với MobiFone, AVG để nâng giá trị doanh nghiệp. Do đó, không đủ căn cứ để xác định trách nhiệm hình sự đối với các cá nhân liên quan.

Tuy nhiên, xét thấy các công ty này có vi phạm các tiêu chuẩn về thẩm định giá, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã có văn bản gửi Bộ Tài chính và Hội Thẩm định giá Việt Nam kiến nghị xử lý hành chính đối với các đơn vị, cá nhân liên quan.