Bài 39- Phần cao cấp ( Tiếp huyền không )

Sau khi nhận thức được mệnh số, đại, tiểu vận và mối quan hệ giữa chúng với nhau, ta có thể tiến hành dự đoán khí số. Gọi là dự đoán tức là suy đoán, căn cứ vào mệnh số của con người, lợi dụng sự biến hóa của cửu tinh đại vận và tiểu vận để suy đoán ra cát hung, trong đó bao gồm cả suy đoán nguyệt vận, niên vận, tiểu vận, cả đời người. Kết quả suy đoán là cát hung đó chính là khí số, hay gọi là “mệnh vận”.

Dự đoán nguyệt vận lấy tiết, khí tạo thành tháng làm chuẩn.

Tháng giêng: Lập xuân – Vũ thủy;

Tháng 2: Kinh trập – Xuân phân;

Tháng 3: Thanh minh – Cốc vũ;

Tháng 4: Lập hạ – Tiểu mạn;

Tháng 5: Mang chủng – Hạ chí;

Tháng 6: Tiểu thử – đại thử;

Tháng 7: Lập thu – Xử thử;

Tháng 8: Bạch lộ – Thu phân;

Tháng 9: hàn lộ – Sương giáng;

Tháng 10: Lập đông – Tiểu tuyết;

Tháng 11: Đại tuyết – Đông chí;

Tháng 12: Tiểu hàn – Đại hàn;

Sau khi đã xác định được tháng thì tìm tinh bàn cần thiết, tức là trong 9 tinh bàn, tinh bàn tháng đó ở đâu. Phương pháp tìm tinh bàn là căn cứ bảng các tháng sao nhập giữa trong mục II bàn về mệnh số với niên vân và nguyệt vận. Sau khi tra được sao nhập giữa ta có thể xác định được tinh bàn tháng đó.

Ví dụ: Tháng giêng 1995. Năm 1995 âm lịch là năm Ất Hợi. Tra bảng “ Dần thân tị hợi”, tháng giêng, nam giới sao nhập giữa là Nhị (tức Nhị hắc thổ tinh), nữ sao nhập giữa là Tứ ( Tứ lục mộc tinh). Sau khi biết được sao nhập giữa là có thể sắp xếp tinh bàn. Nhị là dương phải xếp thuận, Tứ là âm phải xếp ngược.

Có được tinh bàn rồi, tra “ Bảng phối số âm dương’ dưới đây.

Trong bảng chỉ có số của sao nhập giữa, không có số của tinh bàn. Điều đó không hề gì, vì tra bàn cửu tinh thì sẽ biết được.Đối chiếu hình vẽ trên đây với bảng sẽ biết được các kết quả sau.

Nam: tháng giêng năm 1995, dương là Nhị, âm là Tứ, hợp hai số lại là dương Nhị âm Tứ.

Nữ: tháng giêng 1995, âm là Tứ, dương là Nhị, hợp lại thành âm Tứ dương Nhị.

Ta xác định được nam dùng “Nhị, Tứ”, nữ dùng “Tứ, Nhị”, lấy mệnh tinh của nam và nữ tương ứng với “Nhị, Tứ” hoặc “Tứ, Nhị” đeể bàn về ngũ hành sinh khắc thì sẽ biết được tháng giêng 1995 người đó gặp cát, hung ra sao.

Ví dụ 1: Nữ sinh năm 1964, muốn dự đoán vận số tháng giêng năm 1995. Năm 1964 mệnh nữ thuộc Lục bạch kim. Tháng giêng 1995 tương ứng với “ Tứ, Nhị”. Âm kim khắc âm mộc và còn khắc ngược thổ, vì đồng âm tương khắc nên hung. Qua đó ta biết được người ấy có cuộc đời gian khó, bôn ba, vì thế mà dễ bị bệnh. Vì bôn ba mưa gió nên có thể bị các bệnh đau đầu, cảm mạo, viêm bụng, cơ bắp đau mỏi.

Ví dụ 2: nam sinh năm 1938, muốn tính vận tháng giêng 1995.

Namsinh năm 1938 là mệnh bát bạch thổ. Tháng giêng 1995 tương ứng với “ Nhị, Tứ”. Bát thổ và Nhị thổ ngang hòa, Bát bạch thực chất là thiếu dương, tuy bị Tứ mộc khắc nhưng thổ mạnh mộc yếu, cho nên ta biết được người đó có sự việc phát sinh đột ngột, có nỗi vất vả vì sương gió, mẹ bị bệnh hoặc em gái, chị dâu bất hòa, nhưng cày cấy được mùa.

Dự đoán niên vận đại thể giống như dự đoán nguyệt vận. Trước tiên phải tra “Bảng cửu khí nam nữ” để tìm ra mệnh tinh của người đó và sao năm đó, cần phân biệt nam, nữ, ghi lên giấy, sau đó vẽ ra hình niên tinh của nam hoặc nữ. Đối với nam thì vẽ tinh bàn phi tinh cửu cung bay thuận, đối với nữ thì bay ngược ( tham khảo tinh bàn ở mục thiên tâm). Ở đây xin đọc giả nhớ rõ tinh bàn của nam nhất thiết là bay thuận, của nữ là bay ngược. Tuyết đối không được nhầm lẫn nam với nữ. Vì nhầm lẫn thì dự đoán sẽ không chính xác. Sau khi vẽ được hình sẽ tìm ra “số phối của âm dương”. Xác định tổ hợp 2 sao âm dương, bước cuối cùng là liên kết tổ hợp sao âm dương của mệnh tinh với tinh bàn của người đó để dự đoán.

Ví dụ 1: Namsinh năm 1967, muốn đoán niên vận 1994.

Năm 1994 dương Lục âm Cửu nhập giữa, dương bố trí thuận, âm bố trí ngược, hai sao giữa hợp thành “ Lục, Cửu”, thuộc thiên phối chính, có tượng tiểu hung nhẹ. Namsinh năm 1967 thuộc mệnh Lục bạch kim, gặp dương Lục là phục ngâm, là hung, vừa bị âm hỏa khắc nên là tiểu hung. Tổng hợp lại thì năm đó hành vận tiểu hung, ta biết được người ấy không có hy vọng thăng tiến mà ngược lại còn bị giáng cấp, bất hòa với cấp trên, sự nghiệp gặp nhiều khó khăn, hoàn cảnh không thuận lợi. Sức khỏe không tốt, thường bị chứng đau đầu.

Ví dụ 2: Nữ sinh năm 1964, muốn đoán vận năm 1994

Năm 1994 âm Lục, dương Cửu nhập giữa, âm Lục bố trí ngược , dương Cửu bố trí thuận. Hai sao giữa hợp lại thành “ Lục, Cửu” thuộc thiên phối đảo, là tượng tiểu hung. Nữ sinh năm 1964 thuộc mệnh Lục bạch kim, âm tính. Âm Lục gặp âm Lục là phục ngâm, là hung. Cửu hỏa danh nghĩa là dương nhưng thực chất là âm hỏa, thịnh dương mà thực âm. Mệnh nữ là âm, Lục kim thực là âm kim, âm hỏa khắc âm kim là tượng đại hung. Tóm lại toàn năm hành vận đại hung. Qua đó ta biết được năm đó người này gặp nhiều việc kiện tụng có thể mất quyến mất chức hoặc sự nghiệp khó khăn, quan hệ với cấp trên căng thẳng, tình cản bất lợi. Sức khỏe không tốt, thường có bệnh đau đầu, đau xương, hoặc bệnh tim, thậm chí lạc huyết.

Cách dự đoán tiểu vận giống như cách dự đoán niên vận, then chốt là phải biết được quỹ tích tương ứng của hai loại vận trình âm dương. Xin xem bảng dưới đây.

Thứ nhất, bảng này ghi rõ dù là đại vận, tiểu vận hay niên vận đều là âm dương tương ứng, có hành dương và có hành âm.

Thứ hai, bảng ghi rõ âm dương có thuận, nghịch, dương thuận âm nghịch, âm thuận dương nghịch.

Thứ ba, hai loại chữ số âm dương là căn cứ vào số tương ứng của bảng “ Phối số âm dương”

Thứ tư, các đại vận trong bảng là tính từ Hoàng đế nguyên niên đến nay. Mỗi đại vận là 60 năm. Tiểu vận cũng như thế, nhưng một đại nguyên (180 năm) đều sắp xếp theo thứ tự từ 1 đến 9, chẳng qua thứ tự của âm dương khác nhau mà thôi. Ví dụ: từ năm 1984 đến 2003 trong 20 năm này dương hành theo đại vận 3, tiểu vận 7, năm bắt đầu là Thất nhập giữa, tiếp sau đó là đếm ngược theo thứ tự Lục, Ngũ, Tứ, Tam, Nhị… mỗi tiểu vận 20 năm. Còn hành âm là đại vận 3, tiểu vận 8, năm bắt đầu là Bát nhập giữa, tiếp theo là đếm thuận Cửu, Nhất, Nhị, Tam, Tứ, Ngũ… từng tiểu vận 20 năm.

Sau khi biết được mối quan hệ của các số này ta có thể theo phương pháp dự đoán niên vận để đoán tiểu vận cho nam hoặc nữ.

Dự đoán hỗn hợp bao gồm giữa đại vận và tiểu vận, giữa tiểu vận và niên vận, giữa niên vận và nguyệt vận, hoặc là hỗn hợp giữa đại vận, tiểu vận, niên vận, hỗn hợp giữa tiểu vận, niên vận, nguyệt vận. Sau khi chọn xong phương thức hỗn hợp thì lần lượt dự đoán từ lớn đến nhỏ, cuối cùng lập bảng.

Ví dụ: Muốn dự đoán vận trình 20 năm của hạ nguyên vận 7 thì trước hết phải đoán vận trình vận 7 để nói rõ 20 năm đó vận trình của người ấy là cát hay hung, sau đó lần lượt dự đoán từng năm, cuối cùng có thể sắp xếp thành bảng cát hung để biết được tình hình dao động lên xuống của vận trình 20 năm này. Nhưng khi dự đoán cho từng năm thì phải tính thêm yếu tố của tiểu vận vào. Yếu tố này chỉ đóng vai trò ảnh hưởng, không phải là điều kiện chủ yếu, nếu không sẽ ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả dự đoán niên vận.

Trong mục “ Mệnh số với khí âm, dương” đã bàn đến phối số âm dương là cửu khí hành thuận, hành ngược trên bàn hậu thiên bát quái, do chúng giao nhau trên các cung mà hình thành. Trên một bàn hậu thiên bát quái có hai bàn âm và dương, vì vậy phối số của âm dương sẽ có 18 cặp ( xem hình vẽ)

Trên bàn dương Ngũ nhập giữa bố trí thuận và Nhất nhập giữa bố trí ngược . Thiên tâm là ngũ, Nhất còn tây bắc là Lục, Cửu, chính tây là Thất, bát, đông bắc là Bát, Thất, chính nam là Cửu, Lục, chính bắc là Nhất, Ngũ; tây nam là Nhị, Tứ; chính đông là Tam, Tam; đông nam là Tứ, Nhị. Chín cặp này lấy số dương làm chủ, số âm là khách. Ngược lại, nếu thiên tâm là Nhất, Ngũ thì đông nam là Nhị, Tứ; chính đông là Tam, Tam; tây nam là Tứ, Nhị; chính bắc là Ngũ, Nhất; chính nam là Lục, Cửu; đông bắc là Thất, Bát; chính tây là Bát, Thất, tây bắc là Cửu, Lục. Chín cặp này lấy số âm làm chủ, số dương là khách. Như vậy sẽ hình thành 2 hình bát quái âm dương ngược nhau.

Hai hình này nói lên điều gì? Nó chứng tỏ vạn sự, vạn vật trong thế gian này là do âm dương tương phản nhau, phương vị giống nhau, vận hành trên những quỹ tích ngược nhau, nhưng là trạng thái âm dương tương thành (tức tương phối với nhau). Tất cả mọi sự vật vừa là âm dương tương phản lại là âm dương tương thành. Trong hình bát quái âm dương, mỗi phương vị hình thành một quẻ chồng, do hai khí âm dương vận hành kết hợp trên những phương vị khác nhau, quẻ dương có 9 điểm giao nhau, quẻ âm cũng có 9 điểm giao nhau, âm dương hợp lại gồm có 18 điểm giao nhau. Dùng số để biểu thị 18 cặp giao nhau là.

Quẻ dương: Lục, Cửu giao nhau ở Tây bắc;

                    Thất, Bát giao nhau ở chính tây;

                    Bát, Thất giao nhau ở đông bắc;

  Cửu, Lục giao nhau ở chính nam;

  Nhất, Ngũ giao nhau ở chính bắc;

  Nhị, Tứ giao nhau ở tây nam;

  Tam, Tam giao nhau ở chính đông;

  Tứ, Nhị giao nhau ở đông nam;

  Ngũ, Nhất giao nhau ở thiên tâm.

Quẻ âm: Cửu, Lục giao nhau ở tây bắc;

               Bát, Thất giao nhau ở chính tây;

Thất, Bát giao nhau ở đông bắc;

Lục, Cửu giao nhau ở chính nam;

Ngũ, Nhất giao nhau ở chính bắc;

Tứ, Nhị giao nhau ở tây nam;

Tam, Tam giao nhau ở chính đông;

Nhị, Tứ giao nhau ở đông nam;

Nhất, Ngũ giao nhau ở thiên tâm.

Qua đó thấy rõ: cùng là hai số kết hợp với nhau nhưng vì âm dương ngược nhau nên địa vị chủ, khách cũng đảo ngược nhau. Ví dụ Cửu, Lục của quẻ dương thì Cửu là chủ, là dương khí, Lục là khách, là âm khí, thuộc quẻ nam, dùng cho nam. Còn Lục, Cửu của quẻ âm, Lục là chủ âm khí, Cửu là khách, là dương khí thuộc quẻ nữ, dùng thích hợp cho nữ. Tuy sự việc phát sinh trên cùng một phương vị ( phương chính nam) nhưng mệnh số của nam, nữ và các thời vận hoàn toàn khác biệt nhau. Namthuộc mệnh Cửu tử hỏa lấy âm Lục làm bạn, còn mệnh nữ thuộc Lục bạch kim lấy dương Cửu làm bạn.Về thời vận mà nói dương thuộc Cửu, âm thuộc Lục, nam vận số 9, nữ vận số 6. Cho nên khi sử dụng hai quẻ âm dương tuyệt đối không được lẫn lộn. Dưới đây phân biệt bàn về các số kết hợp của hai quẻ âm và dương, cát hung của vấn đề nhân sự.

Lục – Cửu: là quẻ Thiên hỏa đồng nhân, phương vi Tây bắc, cung Càn, là lão nam phối với trung nữ, thuộc thiên phối chính. Lục là chủ, là dương, Cửu là khách là âm.

Theo mệnh số mà nói, nam mệnh Lục bạch kim, là người có lòng tự tôn, lòng tự tin mạnh, có ý chí vươn lên mạnh mẽ và sẽ được một số người ủng hộ. Mặc dù làm việc dưới tay người khác nhưng vẫn giữ được vị trí độc lập. Vì trong cuộc đời có âm Cửu làm bạn nên bị âm Cửu khắc chế, thể hiện thường vì theo ý của nữ hoặc lời dèm pha của họ mà chịu tổn thất, thiệt thòi. Lục và Cửu thuộc loại phối hợp âm dương nhưng trong hợp có sự chênh lệch, nên chỉ gặp vận tiểu cát.Nếu gặp thời sinh vượng thì có thể hành cát vận. Nếu gặp hỏa khắc hoặc bị thủy khắc ngược thì sẽ gặp hung kiếp.

Theo các vận mà nói, khi Lục bạch nhập giữa thì sẽ có âm Cửu cùng làm bạn, người có mệnh số khác nhau gặp phải sẽ xuất hiện hung cát khác nhau.

– Nam mệnh thuộc Nhất bạch thủy gặp phải vừa được Lục kim sinh cho, lại khắc âm hỏa nên có thể hành cát vận. Lục và Nhất hợp thành tiên thiên thủy, chủ về tài vận tốt, bẩm tính thông minh tháo vát. Vì làm bạn với Ngũ hoàng âm khí, Ngũ hoàng sinh Lục kim nên có lúc bị bện đau đầu, đau cổ, đau xương hoặc viêm thận.

– Nam mệnh thuộc Nhị hắc thổ gặp phải vì bị Lục kim cướp đoạt, may nhờ âm Cửu sinh cho, nên chỉ gặp vận tốt một nửa, xấu một nửa. Cuộc sống thành đạt được bao nhiêu là do mình trả giá bao nhiêu quyết định. Trong hai số Lục và Nhị tuy có lộc của cha mẹ nhưng vì cùng dương đạo nên không được cha mẹ cùng phối hợp giúp đỡ, do đó cuộc sống vất vả bận bịu. Nhị hắc tuy được âm hỏa sinh cho, nhưng cùng âm khí nên âm khí quá nặng, do đó e rằng phải xuất gia làm tăng lữ hoặc cuộc sống cô độc. Sức khỏe có thể bị bệnh đường ruột, dạ dày, đau lưng.

– Nam mệnh thuộc Tam mộc gặp phải vừa bị Lục kim khắc, lại vừa bị âm Cửu cướp đoạt nên hành vận đại hung. Không những luôn bị đè nén mà còn bị bức vào cảnh khốc cùng, phá tài, thương tật, thậm chí tàn phế. Lại còn vì Tam mộc sinh âm hỏa nên mẹ con tương hợp với nhau, bất hòa với bố tạo nên gia đình kém hòa thuận. Tam mộc lấy Tam mộc làm bạn nên phẩm chất mạnh mẽ. Trng giao tiếp xã hội và trong công tác thường mâu thuẫn, căng thẳng, khó hòa hợp; về sức khỏe ngoài dễ bị tai nạn ra, có lúc còn mức chứng đau đầu, chóng mặt.

– Nam mệnh thuộc Tứ mộc gặp phải vừa bị Lục kim khắc lại bị âm Cửu cướp đoạt. Tứ mộc thuộc âm, thường mâu thuẫn với người trên hoặc cấp trên, tuy không sâu sắc mà chỉ là những cọ xát nhỏ, cho nên hành vận tiểu hung. Vì bản thân có âm Nhị là bạn cho nên dễ bị người trên lợi dụng, không dễ thăng chức mà chỉ làm cán bộ cấp dưới. Về tính cách, tính tình hòa nhã, ngại đấu tranh. Về sức khỏe thường có bệnh ở sườn và bắp đùi hoặc viêm ruột, dạ dày.

– Nam mệnh thuộc Ngũ hoàng gặp phải, vừa bị Lục kim cướp đoạt nhưng lại được âm Cửa sinh cho, nên có lúc được bố mẹ hoặc cấp trên yêu chiều, nhưng cũng có lúc bị bỏ rơi, vận số lức tốt, lúc xấu. Vì bản thân có bạn là âm thủy, nên âm dương tương khắc, do đó mệnh vận thăng trầm khá lớn. Về sức khỏe thường mắc bệnh đau mắt hoặc bệnh sỏi thận.

– Nam mệnh thuộc Lục kim gặp phải Lục kim là phục ngâm, lại bị âm Cửu khắc. Lục kim gặp Lục kim đáng lẽ là vượng, nhưng vì gặp thái tuế là càn nên tốt chuyển thành xấu. Khi hưng vượng thì tài vận và sự nghiệp đều tốt. Khi gặp hung thường bị kiện tụng hoặc bị tai nạn giao thông, quan hệ với cấp trên không thuận, thường chuốc lấy nhiều phiền phức. Âm cửu và Lục kim là thiên phối chính, cho nên không vì tương khắc mà bất lợi.

– Nam mệnh thuộc Thất kim gặp phải, ngang hòa với Lục kim, nhưng lại cạnh tranh nhau nên gọi là “trâu bò đấu nhau”. Thất kim bị âm Cửu khắc. Thất kim vốn là tính âm, hiện hành dương đạo nên biến thành dương, gặp phải dương tính Lục kim tất sẽ dẫn đến đấu tranh lẫn nhau cho nên không mà là xấu, tạo nên quan hệ căng thẳng, đấu đá ngầm, hai bên đều bị tổn thương. Âm cửu tương hợp với Thất kim hình thành hậu thiên hỏa nên việc đấu tranh càng kịch liệt. Thất kim làm bạn với Bát thổ, tuy có thể cướp đoạt được hỏa nhưng tác dụng không nhiều. Về sức khỏe thường mắc bệnh ở đầu và miệng.

– Nam mệnh thuộc Bát thổ gặp phải, tuy bị Lục kim cướp đoạt nhưng lại được âm cửu sinh cho nên không lợi mà cũng không thiệt, vận nệnh bình thường. Đối với đại vận mà nói phải lấy lưu niên để dự đoán cát hung. Đối với niên vận mà nói, phải lấy nguyệt vận để đoán cát hung. Tuy quan vận có, nhưng kiện tụng cũng có. Là quan cính trực nhưng thường bị tiểu nhân làm hại, cho nên làm người bình thường vẫn tốt hơn. Bát thổ lấy âm Thất làm bạn. Vì âm Cửu và âm Thất tương khắc nên đó là nguồn gốc được tiểu nhân sùng bái. Về sức khỏe thường bị bệnh răng miệng, viêm khớp vai và khí quản.

– Nam mệnh thuộc Cửu tử gặp phải, vừa bị hỏa khắc Lục kim, lại bị âm hỏa phục ngâm. Cuộc đời vừa có quan vận vừa có tài vận, là vận tốt vừa phải. Vì có Cửu tử tương phục nên gặp nhiều phiền phức do phụ nữ sùng bái mà gây nên. Cửu tử lấy Lục kim làm bạn, Lục kim bị âm hỏa khắc nên mất đi vai trò bảo hộ, do đó rất hung. Về sức khỏe thường có bệnh đau đầu hoặc bệnh trầm cảm.

Ngũ – Nhất: Ngũ là trung thổ, hành dương đạo, bản thân là dương. Nhất hành âm đạo, bản thân là âm. Số năm ở đây là dương đạo, nên gọi là dương Ngũ. Dương Ngũ là Bát, quẻ trùng là quẻ Sơn thủy mông, ngôi ở thiên tâm, thuộc hư phối. Ngũ là chủ, là dương, Nhất là khách, là âm.

Theo mệnh số mà nói, nam mệnh thuộc Ngũ thổ thì tính cách rất tự trọng, cố chấp, người tính cách cứng thì rất cứng, mền thì rất mềm. Ý đã quyết thì khó mà thay đổi. Ít nói, nhưng đã nói là làm, làm không bỏ dở, khi nào thấy sai mới sửa, thường người khác phụ mình, mình không phụ người khác.Trong cuộc đời lấy âm Nhất thủy làm bạn, Nhất thủy nương tựa vào Ngũ thổ, sống chết vì Ngũ thổ. Nếu được sinh vượng có thể hành cát vận; nếu bị mộc khắc thì thủy sẽ làm cho chết nhanh hơn; nếu bị kim cướp đoạt thì bị thủy làm cho yếu đi.

Theo thời vận mà nói, khi Ngũ hoàng thổ nhập vào giữa sẽ gặp âm Nhất làm bạn. Những người mệnh số khác nhau gặp phải thời vận này thì sẽ gặp phải cát hung khác nhau.

– Nam mệnh thuộc Nhất bạch thủy gặp phải, tuy bị Ngũ thổ khắc nhưng lại được hai âm thủy hợp, nên hành vận đại hung, không những sự nghiệp thất bại mà còn hao tổn tiền tài. Về sức khỏe phần nhiều mắc bệnh viêm thận, đau tai, hoặc ngộ độc thức ăn.

– Nam mệnh thuộc Nhị hắc thổ gặp phải, vừa hợp với Ngũ hoàng thổ nhưng lại khắc âm Nhất thủy, nên có thể hành cát vận. Về sự nghiệp, nếu kinh doanh địa sản hoặc những ngành liên quan tới thủy thổ thì có thể phát đạt, lợi to. Nếu kinh doanh những mặt hàng có liên quan tới hỏa cũng có thể hưng vượng. Người Nhị hắc cà đời lấy âm Tứ làm bạn, âm Nhất sinh cho âm Tứ, khắc dương Nhị nên thường bị người khác ngầm hại. Về sức khỏe thường đau ruột, dạ dày, bệnh lâu khó khỏi.

– Nam mệnh thuộc Tam mộc gặp phải, có thể khắc Ngũ thổ lại được âm Nhất sinh cho nên hành cát vận. Làm nghề kinh doanh về địa ốc, đồ gỗ, chất đốt, điện tử thì được lợi nhiều. Người này cuộc đời lấy âm Tam làm bạn, bản mệnh âm dương nên lực khắc thổ rất mạnh, lực sinh hỏa cũng mạnh, nếu hành thổ vận thì sẽ đạt được thành tựu nổi bật. Về sức khỏe chú ý đề phòng tứ chi bị thương.

– Nam mệnh thuộc Tứ lục mộc gặp phải, vừa có thể khắc được Ngũ thổ, lại được âm Nhất sinh cho, nên hành cát vận. Nếu kinh doanh các nghề địa ốc, trồng trọt, chất đốt, điện tử thì thu lợi rất nhiều. Người thuộc mệnh này cuộc đời làm bạn với Nhị hắc âm khí, là thủy phá vỡ thổ, khắc âm Nhất, được tình cảm của trung nữ, nhưng phải đề phòng ngộ độc. Về sức khỏe thường mắc bệnh ngoài da hoặc vùng bụng.

– Nam mệnh thuộc Ngũ thổ gặp phải, là cùng Ngũ thổ phục ngâm, nhưng cũng có thể khắc thủy của âm Nhất, nên hành cát vận. Người này nếu kinh doanh địa sản, dược liệu, ngũ kim sẽ thu được nhiều lợi. Nếu làm các nghề liên quan đến chất đốt, điện tử cũng có thể phát tài. Mệnh này cuộc đời làm bạn với âm thủy, có thể khắc âm thủy. Nếu dùng thủy cướp đoạt kim thì phát tài thành giàu. Về sức khỏe cần phải chú ý các bệnh ngoài da và bệnh tiêu hóa.

– Nam mệnh thuộc Lục kim gặp phải, được Ngũ thổ sinh cho nhưng lại bị âm Nhất cướp đoạt nên hành vận tiểu cát. Nếu theo các nghề về địa sản, ngũ kim hoặc vật liệu xây dựng thì rất có lợi. Mệnh này cuộc đời lấy âm hỏa làm bạn. Âm Nhất và âm Cửu là đối địch, cho nên phải tránh xa phụ nữ và tiểu nhân vì dễ bị hại ngầm, chuốc lấy phiền phức. Về sức khỏe dễ mắc bệnh ở đầu, cổ, bệnh ho hoặc bệnh lao.

– Nam mệnh thuộc Thất kim gặp phải, được Ngũ thổ sinh ccho tuy bị âm Nhất cướp đoạt, có thể hành cát vận. Nếu làm nghề kinh doanh địa sản, tiền tệ, ngũ kim hoặc vật kiệu xây dựng thì sẽ thu được lợi lớn. Mệnh này suốt đời làm bạn với âm khí Bát thổ, đó là cát khí, có tác dụng hỗ trợ cho mệnh này. Gặp vận Ngũ thổ thì âm Bát thổ khắc âm Nhất thủy khiến cho Thất kim không bị “tiểu nhân” cướp đoạt. Về sức khỏe phải chú ý đề phòng ngộ độc thức ăn hoặc bị thương vì đất đá.

– Nam mệnh thuộc Bát bạch thổ gặp phải, ngang hòa với Ngũ thổ nhưng lại khắc âm Nhất thủy, ccho nên hành cát vận. Nếu làm các nghề kinh doanh địa sản, thủy thổ, kiến trúc hoặc nghệ thuật thì đều có thành tích. Mệnh này cả đời lấy âm Thất làm bạn, âm Thất bị âm Nhất cướp đoạt, nên bất lợi, do đó có lúc bị tiểu nhân làm hại, tuy không đến nỗi tổn thất nhưng cũng bị mất danh dự. Về sức khỏe phải chú ý vệ sinh thực phẩm để đề phòng ngộ độc.

– Nam mệnh thuộc Cửu tử hỏa gặp phải, bị Ngũ thổ cướp đoạt, lại còn bị âm Nhất khắc nên vô cùng khó khăn, hành hung vận. Sự nghiệp dễ thất bại, của cải dễ tổn thất, tinh thần không phấn khởi, nhiều chuyện rắc rối. Nếu có thể chọn làm nghề về nhả cửa, lâm nghiệp, bồi dượng đào tạo thì còn có cơ hội phát triển. Mệnh này cuộc đời lấy Lục bạch âm khí làm bạn, nhưng vì âm Lục bị âm Nhất cướp đoạt, nên thường bị tiểu nhân làm hại. Về sức khỏe phải chú ý đề phòng bị thương chảy máu.

Tứ – Nhị: Thuộc quẻ Phong địa quan, phương vị Đông nam, cung Tốn, trưởng nữ phối với lão nữ là hư phối. Tứ là chủ, là dương, Nhị là khách, là âm.

Về mệnh số mà nói, Tam thuộc Tứ lục mộc là bên ngoài nhu, bên trong nhiều mưu lược, được nhân tâm, dễ được người khác tiếp thu. Nhưng vì nhiều mưu lược nên thường nghi ngờ, quyết sách do dự. Nếu làm bạn thì thường không gây trở ngại cho người khác, làm cấp trên thì thường không hợp lâu với người khác. Chính vì vậy rất khó được nhiều người đồng tâm hiệp lực giúp làm nên việc lớn. Cuộc đời người ấy lấy âm Nhị làm bạn, có tượng em gái và chị dâu bất hòa ngầm ngầm, quan hệ trên dưới không thuận, nội bộ tổn thất, nhân tâm ly tán, nên khó thành sự nghiệp. Tứ và Nhị thuộc âm dương hư phối. Đó là sự phối hợp hung tướng, nếu gặp sinh vượng cũng có thể hành cát vận, nếu bị khắc thì dễ bị bỏ rơi, bị vứt bỏ.

Theo thời vận mà nói, khi Tứ mộc nhập giữa, thương làm bạn với âm Nhị. Người mệnh số khác gặp phải sẽ xuất hiện những cát hung khác nhau.

– Nam mệnh thuộc Nhất bạch thủy gặp phải vừa bị Tứ mộc cướp đoạt, vừa bị âm Nhị khắc, nên tài vận không tốt, kinh doanh bất lợi, khó tránh khỏi thất bại. Nhưng vì Nhất, Tứ gặp nhau nên có lợi về văn chương, thi cử. Nhất thủy lại gặp âm Nhị khắc, Nhị là nan thần của Nhất, cho nên rất xấu, có thể khiến cho Nhất bạch vì nữ sắc mà gặp nạn. Nhất bạch thủy lấy Ngũ hoàng thổ làm bạn. Ngũ hoàng thổ bạo ngược nên gây tác hại cho Nhất bạch thủy. Về sức khỏe thường bị bệnh thận hư, thậm chí viêm thận, cũng có thể bị bệnh đường ruột, dạ dày, bệnh âu khó khỏi, hoặc vì thông minh mà chết yểu.

– Nam mệnh thuộc Nhị hắc thổ gặp phải, vừa bị Tứ mộc khắc, lại vừa ngang hòa với âm Nhị nên mệnh thuộc hung tướng. Trong cuộc sống xã hội thường bị lừa gạt hoặc bị đè nén, tự mình cũng cảm thấy bị chung quanh lừa dối, nhưng rất khó sống thẳng thắn. Nếu kinh doanh hoặc làm những nghề liên quan tới hỏa thì có thể thu được lợi nhiều. Nhị thổ cuộc đời lấy âm Tứ làm bạn, nên thường gây ra gia đình bất hòa. Về sức khỏe thường gặp bệnh đường ruột, dạ dày, hoặc bắp đùi.

– Nam mệnh thuộc Tam mộc gặp phải, ngang hòa với Tứ mộc, lại khắc âm Nhị thổ nên hành cát vận. Tam mộc và Tứ mộc thuộc âm dương chính phối, là đại hỉ, đại cát, làm việc gì cũng thuận lợi, có người giúp đỡ. Về nghề nghiệp làm các nghề như giáo dục, địa ốc, xây dựng, chất đốt, điện khí rất có thành tích và phát tài. Tam mộc bản thân âm dương đều có, cứng rắn khó cản trở, nếu được sự giúp đỡ của thời vận Tứ mộc thì có thể tài quý song toàn. Về sức khỏe phải chú ý bệnh đường ruột, dạ dày hoặc tứ chi bị thương.

– Nam mệnh thuộc Tứ mộc gặp phải, Tứ và Tứ là phục ngâm, lại thêm âm Nhị cũng là phục ngâm, cho nên mệnh hành cát vận. Tứ là sao Văn khúc, Tứ – Tứ tương hợp với nhau là đại lợi về văn chương, thi cử. Nếu làm nghề giáo dục, văn thư thì tài học hơn người, kỹ thuật nhất đẳng. Nếu làm nghề trồng trọt, lâm nghiệp cũng có thành tựu. Tứ mộc suốt đời lấy âm Nhị làm bạn, cho nên quan hệ trên dưới bất hòa, ngoài hợp nhưng bên trong đấu ngấm, làm cho nhân tâm phân tán, nếu có chức vụ thì cũng khó thành nghiệp lớn. Về sức khỏe dễ mắc bệnh đường ruột, dạ dày hoặc phầm mông đùi.

– Nam mệnh thuộc Ngũ hoàng thổ gặp phải, vừa bị Tứ mộc khắc, lại ngang hòa với âm Nhị, nên mệnh thuộc hung vận. Trong các ngàng nghề vừa kể trên, gặp khó khăn trùng trùng vì sự đố kị của quân sư mà chuốc lấy thất bại hoặc phá sản. Làm những nghề có liên quan tới hỏa thì có thể thành công hoặc được nhiều lợi. Ngũ thổ cuộc đời lấy âm thủy làm bạn, cho nên cần lợi dụng đấy đủ vai trò của âm thủy để phát triển mình, tránh tổn thất. Về sức khỏe phải chú ý các bệnh ngoài da, bệnh phong, bệnh viêm thận.

– Nam mệnh thuộc Lục kim gặp phải, có thể khắc Tứ mộc, lại còn được âm Nhị sinh cho, nên hành vân tốt vừa. Nếu làm các nghề về trồng trọt, lâm nghiệp hoặc quản lý giao thông thì tương đối thuận lợi, cũng có thể thu lãi nhiều tiền. Phải chú ý sử dụng nhân tài, ra sức phát huy vai trò của các người làm kỹ thuật, lợi dụng tài trí của họ để giúp mình thì cả danh và lợi đều được. Mệnh này được âm Nhị ngầm trợ giúp, vì dương Lục và âm Nhị là âm dương chính phối, nên đại cát, đại hỉ, sự nghiệp thành công. Nhưng vì vợ chồng dễ bất hòa nên cần ứng xử tế nhị. Lục kim suốt đời làm bạn với âm Cửu. Âm Cửu vá âm Nhị thường đấu tranh ngầm với nhau, nên dễ dẫn đến những phiền phức không đáng có. Về sức khỏe dễ bị mắc bệnh đau đầu.

– Nam mệnh thuộc Thất kim gặp phải, có thể khắc Tứ mộc lại được âm Nhị sinh cho, nên hành vận tiểu cát. Nếu ở vận này mà làm các nghề về trồng trọt, lâm nghiệp hoặc quản lý giao thông thì tương đối thuận lợi, cũng thu được lãi. Cần rộng tay sử dụng nhân tài để phục vụ cho mình thì sẽ được lợi nhiều hơn. Mệnh này được âm Nhị ngầm yêu. Dương Thất và âm Nhị là hư phối, vốn là xấu nhưng Thất và Nhị là cặp số sinh thành, hợp thành hỏa tiên thiên, ại được Tứ mộc sinh cho, nên là cát tướng. Người mệnh Thất kim cả đời lấy Bát thổ làm bạn. Bát thổ cướp mất hỏa tiên thiên, làm yếu cát tướng, cho nên chỉ gặp được vận tiểu cát. Về sức khỏe phải chú ý các bệnh về răng miệng, bắp đùi.

– Nam mệnh thuộc Bát bạch thổ gặp phải, bị Tứ mộc khắc, lại ngang hòa với âm Nhị, cho nên hành vận tiểu hung. Ở thời vận đó không lợi cho các ngành nghề kinh doanh về địa sản, thủy thổ. Nếu làm các nghề có liên quan với hỏa thì tương đối có lợi. Trong quan hệ giao tiếp xã hội, người này dễ bị lừa đảo, không được cấp trên ưa thích, trong quan trường thường bị thất bại. Cuộc đời mệnh này lấy Thất kim làm bạn. Nửa đầu cuộc đời mệnh vận chưa tốt, nửa sau tốt dần, nếu theo những nghề về học thuật hoặc nghiên cứu sẽ có thành tích. Trong sức khỏe chú ý đề phòng các bệnh về mũi, về vai.

– Nam mệnh thuộc Cửu tử hỏa gặp phải, được Tứ mộc sinh cho nhưng lại bị âm Nhị cướp mất. Tứ và Cửu là cặp số sinh thành, cho nên hành cát vận. Gặp thời vận sinh vượng thì học hành, chức tước đều thăng tiến từng bước. Nếu làm những nghề về văn thư hành chính, quân đội, hay liên quan với chất đốt, điện tử đều rất thành đạt. Nếu biết coi trọng nhân tài, phát huy những người có kỹ thuật và văn chương thì thành tích càng tốt hơn. Mệnh này lấy Lục kim làm bạn. Âm nhị sinh Lục kim, cho nên cuộc đời tiền tài không thiếu,cuộc sống dư dật. Về sức khỏe phải chú ý các bệnh về tim, phổi, huyết áp và đau đầu.

Tam – Tam: Thuộc quẻ Chấn, phương vị chính Đông, cung Chấn, trưởng nam phối với trưởng nam, tức là hư phối. Dương Tam là chủ, âm Tam là khách, thực tế là bản thân âm dương đều có.

Theo mệnh số mà nói, nam mệnh thuộc Tam mộc thì trong ngoài cương trực, người đã yêu thì rất yêu, người đã ghét thì rất ghét, tính cách cực đoan, lòng tự tin cực mạnh, ngang tàng, nếu không làm vua thì làm giặc. Nếu cuộc đời không để lại tiếng thơm muôn đời thì để tiếng xấu mãi về sau, cho nên nếu không làm danh sĩ thì làm đầu đảng. Về mặt quan hệ, tốt với người thuận, khinh người phản nghịch, cho nên gặp phải vận sinh vượng thì dũng mãnh tiến lên, không ai cản trở nổi, gặp phải vận xấu thì thất bại nặng nề, trờ thành giặc cướp. Loại người này thường không cầu toàn, không do dự, vì bản thân đủ cả 2 phía âm dương nên có ý chí tự mình làm lấy.

Theo thời vận mà nói khi Tam bích mộc nhập giữa là tự đủ âm dương, người có những mệnh số khác nhau gặp phải sẽ xuất hiện cát hung khác nhau.

– Nam mệnh thuộc Nhất bạch thủy gặp phải, thì bị cướp đoạt nặng nề, làm nghề gì cũng thất bại, ngày càng suy kiệt. nếu làm nghề ngũ kim, kim loại thì còn tạm sống qua ngày. Mệnh này cuộc đời lấy âm Ngũ làm bạn, thất bại càng nhanh. Về sức khỏe dễ bị thương, bị ngộ độc, viêm thận hoặc tứ chi bị thương bất ngờ, cuộc đời thường gặp hung vận.

– Nam mệnh thuộc Nhị hắc thổ, Ngũ hoàng thổ, Bát bạch thổ gặp phải thì bị khắc nghiêm trọng, hành vận đại hung. Làm các nghề đều gặp khó khăn, thậm chí vì thất bại mà bỏ. Nếu làm nghề có liên quan đến hỏa, ví dụ nhiên liệu, điện tử thì còn có đất sống và thu lợi ít nhiều. Trong ba thổ, nếu gặp phải Nhị thổ thì thiệt hại nhiều nhất, tiếp đến là Ngũ thổ, nhẹ nhất là Bát thổ. Về sức khỏe người mệnh Nhị thổ dễ khắc vợ, khắc mẹ chuốc lấy tai họa vì sắc đẹp hoặc gặp tai họa bất ngờ do đi thuyền bè. Người mệnh Ngũ thổ dễ bị ngộ độc thức ăn hoặc con cái phản lại. Người thuộc mệnh Bát thổ tứ chi dễ bị thương hoặc đau sống lưng, xương vai.

– Nam mệnh thuộc Tam thổ gặp phải, là tự mình phục ngâm, hành vận hưng vượng, có thể dũng mãnh tiến lên, không ai cản nổi. Làm những nghề có liên quan với mộc, thổ, thủy thì danh lợi đều hưng vượng. Nhưng vì được âm Tam tôn sùng nên có thể gặp nạn bị cướp. Về sức khỏe phải đặc biệt chú ý đề phòng chân tay bị thương.

– Nam mệnh thuộc Tứ mộc gặp phải, so với Tam mộc còn thuộc về cát vận. Làm những nghề liên quan với mộc, thổ, thủy thì danh lợi đều được, đặc biệt có lợi cho thi cử, như tuổi trẻ đi học thì thành tích ưu việt. Tứ mộc cuộc đời lấy Nhị hắc làm bạn. Nhị hắc bị âm mộc khắc tạo thành gia đình bất hòa, thường cãi nhau liên miên. Về sức khỏe phải chú ý đề phòng bệnh dạ dày, đường ruột và ai nạn tàu xe.

– Nam mệnh thuộc Lục kim, Thất kim gặp phải, vừa có thể khắc Tam mộc lại khắc khí âm Tam, nên hành vận tiểu cát. Nếu làm các nghề về kinh doanh địa ốc, xây dựng, lâm nghiệp thì phát tài giàu có, nếu làm các nghề khai hoang ruộng đất hoặc ngũ kim, kết quả đạt được cũng rất lớn. Người thuộc mệnh Lục kim còn tốt hơn người thuộc mệnh Thất kim, đó là vì được vợ con giúp đỡ. Người thuộc mệnh Thất kim nếu không hành nghề chính đáng thì có thể trở thành giặc cướp. Về sức khỏe phần nhiều bị gãy chân hoặc bị thương và tàn phế.

– Nam mệnh thuộc Cửu tử hỏa gặp phải, được Tam mộc sinh cho nên có thể hành vận đại cát. Làm nghề gì cũng thuận lợi, danh lợi đều có, cửa nhà hưng vượng. Về quan trường từng bước thăng cấp, quyền hành thuận lợi. Mệnh này lấy âm Lục làm bạn và được âm Lục trợ giúp, bản thân có lợi. Về sức khỏe hải đề phòng vì hỏa khí quá thịnh mà ảnh hưởng đến tim, hoặc chân tay bị thương, bị bỏng, dễ bị bệnh về mắt.

Nhị – Tứ: Thuộc quẻ Thăng. Phương vị Tây nam, cung Khôn, là lão nữ phối với trưởng nữ, thuộc hư phối. Nhị là dương, là chủ, Tứ là âm, là khách.

Theo mệnh số mà nói, nam mệnh Nhị hắc thổ bẩm tính thông minh, có tài văn chương, nhưng vì bên ngoài nhút nhát rụt rè, bên trong lại muốn tranh đấu, cho nên làm quân sư, tham mưu, cố vấn, trợ lý, để giúp người khác thì thành công, nhưng cuối cùng thường bị lừa gạt, khó đạt được kết quả tốt. Mệnh lý này cuộc đời lấy âm Tứ làm bạn, Tứ là Văn khúc, chủ về tài văn chương, nhưng vì khách khắc chủ cho nên dễ mang họa tranh đấu nội bộ, trong nhà anh em cũng bất hòa, chị dâu em gái tranh giành nhau, mẹ già dễ bị bệnh.

Theo thời vận mà nói, khi Nhị hắc nhập giữa, tất có âm Tứ làm bạn. Đối với nam giới có mệnh số khác nhau sẽ tạo nên hung cát khác nhau.

 rụt rè, bên trong lại muốn tranh đấu, cho nên làm quân sư, tham mưu, cố vấn, trợ lý, để giúp người khác thì thành công, nhưng cuối cùng thường bị lừa gạt, khó đạt được kết quả tốt. Mệnh lý này cuộc đời lấy âm Tứ làm bạn, Tứ là Văn khúc, chủ về tài văn chương, nhưng vì khách khắc chủ cho nên dễ mang họa tranh đấu nội bộ, trong nhà anh em cũng bất hòa, chị dâu em gái tranh giành nhau, mẹ già dễ bị bệnh.

Theo thời vận mà nói, khi Nhị hắc nhập giữa, tất có âm Tứ làm bạn. Đối với nam giới có mệnh số khác nhau sẽ tạo nên hung cát khác nhau.

Nam mệnh thuộc Nhất bạch thủy gặp phải, vừa bị Nhị khắc lại bị âm Tứ cướp đoạt, mệnh gặp hung kiếp. Nhị là kiêu thần của Nhất khiến cho người có mệnh Nhất bạch thủy  thất bại về sự nghiệp, tiền tài hao tốn. Nếu gặp tửu sắc, thì khó tránh được tai họa. Mệnh này bị âm Tứ cướp đoạt, tuy có thể một thời thông minh, danh truyền bốn phương, được cấp trên coi trọng, nhưng vì đam mê tửu sắc nên tuổi thọ không cao. Mệnh này cuộc đời lấy âm Ngũ làm bạn, nên phải đề phòng tửu sắc, nhận thức đầy đủ mệnh mình yếu kém, chú ý tìm cách kéo dài tuổi thọ. Về sức khỏe dễ mắc bệnh hư thận, sỏi thận, đau tay.

Nam mệnh thuộc Nhị hắc thổ gặp phải, dương khí phục ngâm, âm khí cũng phục ngâm, nhưng gặp được Nhị hắc vượng nên vẫn hành cát vận. Làm nghề gì cũng có thành tích , đặc biệt là các nghề thiết kế, luật sư, cố vấn thì biểu hiện càng xuất sắc, nhưng vì bị âm Tứ khắc nên dễ tạo thành quan hệ bất hòa với đồng nghiệp, phụ nữ trong nhà hay đấu tranh lẫn nhau. Về sức khỏe dễ mắc bệnh đường ruột, dạ dáy và bệnh ở bắp đùi.

– Nam mệnh thuộc Tam mộc, Tứ mộc gặp phải, có thể khắc Nhị thổ và ngang hòa với âm Tứ, cho nên hành vận tiểu cát. Nếu gặp được thời vận thì làm các nghề về địa sản, nhà cửa, chất đốt đều phát đạt. Trong đó người mệnh Tam mộc tốt hơn người mệnh Tứ. Người mệnh Tam mộc bản thân đã đủ âm dương, người mệnh Tứ mộc có âm Nhị làm bạn, tương khắc với Tứ – Nhị, vì là hư phồi nên cuộc đời không bằng người mệnh Tam mộc. Về sức khỏe phải chú ý bệnh đường ruột, dạ dày, đau các chi.

Nam mệnh thuộc Ngũ hoàng thổ, Bát bạch thổ, ngang hòa với Nhị thổ và bị âm Tứ khắc, co nên hành vận tốt vừa. Nếu làm các nghề có liên quan với thổ, hỏa, thủy thì đều thu được thành tích, đặc biệt là làm các nghề về địa sản, chất đốt, điện tử thì thành tích nổi bật hơn. Trong đó người mệnh Bát thổ tốt hơn người mệnh Ngũ thổ, vì mệnh bát thổ được vợ trợ giúp, còn người mệnh Ngũ thổ vợ con thích chơi bời, háo sắc, có thể gây nên phiền phức. Về sức khỏe thường bị bệnh đường ruột, dạ dày hoặc đau tứ chi.

– Nam mệnh thuộc Lục kim, Thất kim đã được Nhị thổ sinh cho, lại còn khắc âm tứ nên hành cát vận. Người mệnh Lục kim có cơ hội thăng quan tiến chức; người mệnh Thất kim nhờ được Thất, Nhị tương hợp thành hỏa tiên thiên nên sẽ được phú quý. Hai loại người này cửa nhà hưng vượng, nghề nghiệp vững chắc, danh lợi đều nổi bật. Người mệnh Lục kim lấy âm Cửu lam bạn, người mệnh Thất kim lấy bát thổ làm bạn, được vợ trợ giúp nhiều, nhưng vì âm khí nặng quá nên dễ đam mê tửu sắc. Về sức khỏe dễ bị thương tật phần mềm hoặc bị bệnh ở đầu, ở miệng.

– Nam mệnh thuộc Cửu tử hỏa, bị Nhị thổ cướp đoạt, nhưng có âm Tứ sinh cho nên hành vận lúc tốt, lúc xấu. Tốt là nhờ âm Tứ sinh cho, xấu là vì bị Nhị thổ cướp đoạt. Vận thế thăng trầm do âm khí quá nặng, thường bịn rịn trong quan hệ nam  nữ. Gặp được người vợ tháo vát mới không bị rơi vào vòng tửu sắc. Người mệnh Cửu tử lấy âm Lục làm bạn, khi gặp thời vận Nhị hắc thì uy thế nâng cao, gia đình thịnh vượng. Về thân thể phải chú ý các bệnh ở đấu và phổi.

Nhất – Ngũ: Ngũ hành âm đạo, là âm Ngũ. Âm Ngũ là 2, thuộc Khôn thổ. Quẻ chồng là quẻ Thủy địa tỉ. Nhất thủy ở cung Khảm, trung nam phối với lão nữ, tức là thiên phối. Nhất là chủ, là dương, Ngũ là khách, là âm.

Theo mệnh số mà nói: nam mệnh Nhất bạch thủy bẩm tính thông minh, năng lực tiếp thu mạnh, nhưng vì tính cách hướng nội, nhút nhát, rụt rè, đó là vì trong xã hội người thuộc thổ khá nhiều, người mệnh thủy thường cảm thấy áp lực xã hội rất lớn, nên hành động khó khăn, không dám mạnh dạn tiến lên. Trong giao tiếp xã hội thường hẹp, quan hệ dễ cò kè, không mạnh dạn. Cuộc đời của họ lấy âm Ngũ làm bạn, bị thổ của âm Ngũ khắc nên thiếu dũng khí tiến lên. Trong quan trường khó có chỗ đứng, về lĩnh vực kỹ thuật, ngược lại có khả năng sáng tạo, thường dựa vào sở trường kỹ thuật để sống, cuộc sống của họ thường ở mức trung lưu. Vì sinh mệnh mỏng yếu nên khó chịu được sự va chạm và cọ xát của xã hội.

Theo thời vận mà nói, khi Nhất thủy nhập vào cung giữa sẽ có âm Ngũ làm bạn. Người mệnh khác nhau gặp phải sẽ có mệnh vận hung cát khác nhau.

– Nam mệnh thuộc Nhất bạch thủy gặp phải, vừa đúng Nhất bạch phục ngâm, âm Ngũ cũng phục ngâm. Nhất bạch thủy đương vượng nên hành cát vận. Đối với người làm nghề kỹ thuật thì tương đối thành đạt. Nếu làm các nghề buôn bán, dịch vụ, vận tải đường thủy, ngũ kim, tiền tệ thì sự thành đạt càng lớn, nghề ngiệp ổn định, cuộc sống dồi dào. Nhưng vì bị âm Ngũ khắc nên chuyển đổi thời vận thì khó tránh khỏi tai ách. Nếu làm những nghề có liên qan đến thủy và kim thì còn giữ được lâu dài. Về thân thể, phần nhiều có các bệnh ở tai và bụng dưới.

– Nam mệnh thuộc Nhị thổ, Ngụ thổ, Bát thổ gặp phải có thể khắc Nhất thủy, lại ngang hòa với âm Ngũ nên hành vận tiểu cát. Nếu làm nghề có liên quan đến tài vận thì rất thành đạt. Người mệnh Ngũ thổ có kém hơn, người mệnh Bát thổ tốt hơn. Khí Ngũ âm hung, vì vậy đối với người mệnh Ngũ thổ, Bát thổ thường nhiều bệnh tật, phải chú ý đề phòng các bệnh về đường ruột, dạ dày, ngộ độc thức ăn và bệnh do tửu sắc.

 – Nam mệnh thuộc Lục kim, Thất kim bị Nhất thủy cướp đoạt, nhưng có âm Ngũ sinh cho nên hành vận nửa cát, nửa hung. Đối với người Lục kim mà nói, dễ mắc nạn vì tửu sắc, cần đặc biệt chú ý đề phòng. Nhưng nhờ Nhất và Lục hợp thành thủy tiên thiên nên tài vận tương đối tốt. Đối với người mệnh Thất kim dễ gặp nạn trộm cướp, hoặc cãi vã, nhưng cũng có được ít của cải, gặp vận đào hoa. Về thân thể dễ bị gươm đao đổ máu hoặc bệnh đau đầu.

– Nam mệnh thuộc Cửu tử hỏa gặp phải, bị thủy khắc lại còn bị âm Ngũ cướp đoạt nên hành hung vận. Trên quan trường thì thất thế, buôn bán thất bại, tình trường khó khăn. Tuy có cục Thủy hỏa cứu tế nhưng không bình thường. Vì mệnh Cửu hỏa có âm Lục làm bạn nên dễ mắc tai họa về sông nước. Về sức khỏe dễ mắc các bệnh đau mắt, đau tai, đau đầu.

Cửu – Lục: Là quẻ Hỏa thiên đại hữu. Phương vị chính Nam, cung Ly, trung nữ phối với lão nam là thuộc thiên phối đảo. Âm Cửu là chủ, âm Lục là khách.

Về mệnh số mà nói, người Cửu hỏa khí huyết thịnh vượng, đầu óc thông minh, sức lực dồi dào, tính cách nhiệt tình; hiếu động, hào phóng. Vì làm bạn với âm Lục nên được cấp trên hiểu rõ và nâng đỡ. Gặp thời sinh vượng thì bau nhảy nhẹ nhàng, liên tục thăng tiến. Nếu bị khắc chế thì dễ bị tai họa trong quan trường. Loại người này làm việc hào phóng, không sâu sắc, nên dễ bị tiểu nhân làm hại. Vì thuộc loại thiên phối đảo, nên thường gặp phiền phức trong quan hệ nam nữ. Nhưng trong gia đình vợ làm chủ, chế ngự được hỏa, nên gia đình vẫn giữ được trọn vẹn không đến nỗi bị tổn thất. Trong quan hệ xã hội vì nhiệt tình và không tự phụ, nên được đồng nghiệp tín nhiêm và ủng hộ.

Về thời vận mà nói, khi Cửu hỏa nhập giữa có âm Lục làm bạn, đối với những người mệnh số khác nhau mà nói sẽ gặp cát, hung khác nhau.

– Nam mệnh thuộc Nhất bạch thủy gặp phải có thể khắc Cửu hỏa, lại có âm Lục sinh cho nên hành cát vận. Nếu làm các nghề như vận tải, thủy điện, buôn bán, dịch vụ, chất đốt có liên quan tới thủy và hỏa thì rất thành đạt. Lại nhờ có thủy hỏa ký tế nên thường có hỉ sự. Trong quan hệ xã hội, làm việc thuận lợi, đúng sở trường, được của cải, lại được Nhất và Lục sinh thành trợ giúp. Về thân thể phải chú ý đề phòng các bệnh đau đầu, bệnh về tai, mắt và bệnh do tửu sắc.

– Nam mệnh thuộc Nhị thổ, Ngũ thổ, Bát thổ gặp phải, được hỏa sinh cho nhưng lại bị âm Lục cướp mất nên chỉ hành vận tiểu cát. Nếu làm các nghề về địa sản, gốm sứ, chất đốt, điện tử thì khá phát đạt. Trong đó mệnh Nhị thổ kém hơn, mệnh Ngũ thổ và bát thổ khá hơn, đó là vì được âm Lục hiệp lực. Về thân thể phần nhiều bị bệnh mắt hoặc bị bỏng.

– Nam mệnh thuộc Tam mộc, Tứ mộc gặp phải, bị Cửu hỏa cướp mất, lại bị âm Lục khắc nên hành hung vận. Làm việc phần nhiều không thuận, bị khổ vì tá phong quan liêu, không những hao của, tốn sức mà rất khó thành công. Trong đó người mệnh Tam mộc kém nhất, mệnh Tứ mộc khá hơn. Nhờ có Tứ, Cửu là các số sinh thành hợp thành kim, nhưng chỉ có lợi cho Cửu tử hỏa, không lợi cho Tứ mộc. Nếu làm các nghề về văn thư, nghệ thuật, trợ lý thì thành đạt. Về thân thể dễ bị bệnh hỏa xông đau mắt hoặc tứ chi bị bỏng.

– Nam mệnh thuộc Lục kim, Thất kim gặp phải, đều bị Cửu hỏa khắc, lại ngang hòa với âm Lục nên hành vận tiểu hung. Nếu làm các nghề có liên quan với kim loại thì thất bại nặng nề, tổn hao tài sản. Nếu làm các nghề có liên quan vớ với địa sản thì hưng vượng nhiều tiền. Người mệnh Lục kim trong quan trường hay gặp trắc trở,gia đình bất hòa. Người mệnh Thất kim trên thương trường hay bị thất bại, phiền phức, hao của và có thể gặp họa nữ sắc. Về thân thể dễ bị bỏng hoặc mắc các bệnh về mắt, huyết, phổi.

– Nam mệnh thuộc Cửu tử hỏa gặp phải, vì mệnh số và thời vận hợp nhau, tuy thuộc phục ngâm nhưng gặp đương vượng thì tốt . Nếu làm những nghề về tiền tệ, ngũ kim thường gặp tài vận. Nếu làm những nghề về địa sản, đất đá thì thuận lợi, làm những nghề về lâm nghiệp dễ thăng tiến. Trong quan trường thường hay tranh quyến đoạt lợi, luôn bất hòa nhưng luôn thắng lợi. Trong gia đình vợ làm chủ. Về thân thể phần nhiều có bệnh ở đầu, ngực nôn nao hoặc bị bỏng.

Bát – Thất: Thuộc quẻ Sơn trạch tổn. Phương vị Đông bắc, cung Cấn. Thiếu nam phối với thiếu nữ, là chính phối. Bát là dương, là chủ, Thất là âm là khách.

Theo mệnh số mà nói, người này tính cách ôn hòa, nặng về tình cảm, thường vì thế mà thua thiệt. Tính tình rộng rãi, không kỳ kèo, trong nhà do vợ làm chủ. Trong uan hệ xã hội coi trọng danh dự, có chí tiến thủ, muốn làm ăn to, nhưng thường bị tiểu nhân ám hại nên việc ít thành. Trong mệnh lấy thua thiệt làm chính cho nên ít giàu sang.Cuộc đời phần nhiều trợ giúp người khác, là quý nhên của người khác. Mệnh tinh là cát tinh, tấm lòng từ thiện, ít thành công trong việc lớn. Cuộc đời được báo đáp muộn.

Về thời vận mà nói, khi Bát nhập giữa tất sẽ lậy âm Thất làm bạn. Người có mệnh số khác nhau gặp phải sẽ gặp cát, hung khác nhau.

– nam mệnh thuộc Nhất bạch thủy gặp phải, bị Bát thổ khắc, nhưng được âm Thất sinh cho, nên hành vận tiểu cát. Bát bạch thổ là cát tinh, tuy bị nó khắc nhưng không xấu lắm. Thêm vào đó là được âm Thất sinh cho, nên hành vận tiểu cát. Khi gặp thời vận thì có của, có ruộng, quan vận tốt. Làm các nghề về lỹ thuật, văn thư cũng rất thành đạt. Về thân thể phải chú ý đề phòng các bệnh về tai và bụng.

– Nam mệnh thuộc Nhị thổ, Ngũ thổ gặp phải, với Bát thổ ngang hòa nhưng bị âm Thất cướp đoạt nên hành vận tiểu cát. Trong đó mệnh Nhị thổ tốt hơn mệnh Ngụ thổ. Trong thời vận này làm việc tương đối thuận lợi. Nếu làm các nghề về địa sản, đất đá, ngũ kim thì tương đối thành đạt. Trong quan hệ xã hội cũng hòa thuận và được cấp trên tín nhiệm. Về thân thể cần chú ý đề phòng các bệnh về đường ruột và dạ dày.

– Nam mệnh thuộc Tam mộc, Tứ mộc gặp phải, có thể khắc Bát thổ, nhưng lại bị âm Thất khắc, nên hành vân nửa cát, nửa hung. Tam và Bát hợp lại sinh thành mộc, do đó có lợi cho Tam mộc, có thể gặp tài vận. Tứ mộc cũng có chỗ tốt là có tể phát triển về các nghề văn chương, kỹ nghệ. Còn về mặt xấu là bị âm Thất khắc, nên dễ gặp nạn tửu sắc. Đối với mệnh Tam mộc dễ bị trộm cướp ví có của cải, hoặc bản thân trở thành trộm cướp. Đối với Tứ mộc thì dễ chuốc lấy cãi vã vì nữ sắc. Về thân thể phải chú ý đề phòng bị thương tứ chi do đất đá hoặc tai nạn giao thông.

– Nam nệnh tuộc Cửu tử hỏa gặp phải, vì bị Bát thổ cướp đoạt, nhưng có thể khắc được âm Thất nên hành vận tiểu cát. Cửu hỏa tuy bị bát thổ cướp đoạt nhưng không đến nỗi hung vì Bát thổ là cát tinh, hơn nữa vì Cửu hỏa khắc Thất kim cho nên mất rồi lại được, được cát khí cho nên không gọi là hung. Trong quan trường còn có dịp thăng tiến. Về của cải thì dư dật. Nếu làm nghề về tiện tệ, ngũ kim thì có dịp phát đạt. Về thân thể phải chú ý đề phòng các bệnh ở răng, miệng, tim.

Thất – Bát: Là quẻ Trạch sơn hàm. Phương vị chính Tây, cung Đoài. Thiếu nữ phối với thiếu nam, là đảo phối. Thất là dương, là chủ, Bát là âm là khách.

Về mệnh số mà nói, người mệnh Thất kim là quý mệnh, sống yên vui, là người có mệnh tốt nhất trong nhân gian. Nếu sinh phùng thời, sống gặp vận thì đại phú, đại quý, danh lợi lẫy lừng. Nếu sinh không phùng thờ, sống không gặp vân thì cuộc sống vẫn thanh nhàn không đến nỗi phiêu bạt, nghèo hèn. Nguyên nhân là vì Bát thổ cát tinh sinh cho, cuộc đời được các thần chiếu ứng. Loại người này nói chung không thạo ăn nói, không biết nịnh bợ, ton hót, chỉ dựa vào nỗ lực bản thân mà giành được sự tín nhiệm của mọi người. Ngoài sợ bị hỏa khắc thì tất cả tiểu nhân đều không thể làm hại được họ. Trong gia đình được vợ hiền giúp đỡ, nên không lo cuộc sống về sau. Nếu gặp phải việc phiền phức thì cũng chỉ là tạm thời, sau đó sẽ tự nó tiêu tan.

Theo thời vận mà nói, khi Thất kim nhập giữa tất sẽ làm bạn với âm Bát. Người có mệnh số khác nhau gặp phải sẽ có cát, hung khác nhau.

– Nam mệnh thuộc Nhất bạch thủy gặp phải, được Thất kim sinh cho nhưng lại bị âm Bát khắc, tuy vậy vẫn hành cát vận. Được Thất kim sinh cho là tốt, nhưng tại sao bị âm Bát khắc cũng nói là tốt? Vì âm Bát là cát tinh, bị cát tinh khắc vẫn là tốt. Người này nếu làm các nghề có liên quan với thủy, như thủy lợi, giao thông, dịch vụ, buôn bán thì đều có lợi. Trong quan hệ xã hội cũng thường gặp thuận lợi, nhưng phải kiêng kị tửu sắc để đề phòng bị tiểu nhân làm hại. Về thân thể dễ mắc bệnh ở miệng, tai.

– Nam mệnh thuộc Nhị thổ, Ngũ thổ, Bát thổ gặp phải, vừa bị Thất kim cướp mất lại ngang hòa với âm bát nên hành vận tiểu hung. Trong đó người mệnh Ngũ thổ hơi kém, người mệnh Bát thổ bình thường, nguyên nhân là vì các mệnh thổ khác nhau có bạn khác nhau. Mệnh thổ bị Thất kim cướp đoạt nên hành sự thường gặp phiền phức, bị giáng chức, của cải bị tổ thất. Muốn sáng lập nghề nghiệp thì phần nhiều khó thành công, cho dù làm được cũng khó phát triển, về  tinh thần hay gặp chuyện đau đầu. Trong quan hệ thường gặp cãi vã. Về thân thể thường mắc bệnh đường ruột, dạ dày, ở miệng và bắp đùi.

– Nam mệnh thuộc Lục kim gặp phải, ngang hòa với Thất kim nhưng được Bát sinh cho nên hành vận thứ cát. Thất và Lục ngang hòa, hợp thành “ đao kiếm sát”, Tuy có thể cùng vượng nhưng đấu tranh lẫn nhau. Tuy việc lớn có thể thành nhưng gặp nhiều phiền phức, nguyên nhân là vì bị âm Cửu tác động. Âm Cửu khắc kim tạo thành Lục kim nên không thuận lợi. Nhưng chỉ cần kiên nhẫn hành động thì có thể thành công. Về thân thể phải chú ý đề phòng bệnh đau đầu hoặc bị thương vì đao kiếm.

– Nam mệnh thuộc Thất kim gặp phải, là gặp đương vượng, tuy là phục ngâm cũng có thể hành vận đại cát. Nếu làm các nghề về tiền tệ, ngũ kim thì thành đạt nổi bật. Trong quan trường từng bước được lên cao. Tuy hay gặp thị phi, cãi vã, nhưng không đến nỗi cản trở danh lợi. Điều quý nhất là có vợ tận tình hỗ trợ, thúc đẩy sự nghiệp thành công. Nhưng phải đề phòng vì nữ sắc và tiểu nhân mà tổn thất hoặc gặp phải trộm cướp mà mất của. Về thân thể phải chú ý các bệnh về răng miệng và bị thương vì kim loại.

– Nam mệnh thuộc Cửu tử hỏa gặp phải, có thể khắc Thất kim, nhưng bị âm Bát cướp mất cho nên hành vận tiểu cát. Làm các nghề về kinh doanh nhiên liệu, kim loại thì phát đạt giàu có. Trên quan trường cũng có dịp thăng quan tiến chức. Nhưng phải chú ý đề phòng nữ sắc, rượu thịt để tránh tai họa, cũng phải chú ý phòng hỏa, phòng cướp để tránh tổn thất của cải. Về thân thể thường có bệnh đau đầu, bệnh tim hoặc bị bỏng.

Cửu – Lục: Thuộc quẻ Hỏa thiên đại hữu. Phương vị Tây Bắc, cung Càn. Trung nữ phối lão nam, thuộc thiên phối đảo. Âm Cửu là chủ, dương Lục là khách. Quẻ này so với quẻ dương, Cửu – Lục, ngoài phương vị khác nhau thì các nội dung về mệnh số và thời vận đại thể giống nhau. Độc giả có thể tự mình vận dụng.

Nhất – Ngũ: Ngũ ở đây hành dương đạo, là dương Ngũ. Dương Ngũ là 8, thuộc Cấn thổ, quẻ trùng là quẻ Hỏa trạch khuê. Nhất thủy đóng ở cung giữa, là trung nam phối với thiếu nam, thuộc hư phối. Nhất là chủ, là âm; Ngũ là khách, là dương. Phối số này tương đối đặc biệt, khác với quẻ dương Nhất – Ngũ. Không những phương vị khác nhau, mà mệnh số của nam cũng khác. Nhất – Ngũ của nam là thuộc thiên ( lệch) phối ( trung nam phối với lão nữ). Còn Nhất – Ngũ của nữ ngược lại là hư phối. Về tính cách thì nam là hướng nội, nhát gan, thiếu dũng khí, còn nữ khá hướng ngoại, táo bạo và dũng mãnh, không cam tâm phục tùng, bị động người khác mà tiếp xúc rộng rãi, nổ lực để thay đổi cục diện cuộc đời. Về mặt thời vận so với Nhất – Ngũ của quẻ dương không khác biệt gì mấy.

Nhị – Tứ: Thuộc quẻ Địa phong thăng. Phương vị Đông nam, cung Tốn. Lão nữ phối với trưởng nữ, thuộc hư phối. Nhị là âm, là chủ; Tứ là dương, là khách. Về mệnh số và thời vận đại thể tương tự Nhị – Tứ của quẻ dương.

Tam – Tam: Thuộc quẻ Chấn. Phương vị chính Đông, cung Chấn. Trưởng nam phối với trưởng nam, thuộc hư phối. Tự thân có đủ âm và dương. Về mệnh số và thời vận đại thể tương tự Tam – Tam của quẻ dương.

Tứ – Nhị: Thuộc quẻ Phong địa quan. Phương vị Tây Nam, cung Khôn. Trưởng nữ phối với lão nữ, thuộc hư phối. Tứ là chủ, là âm; Nhị là khách, là dương. Về mệnh số và thời vận tương tự Tứ – Nhị của quẻ dương.

Ngũ – Nhất: Ngũ hành âm đạo, là âm Ngũ. Âm Ngũ là 2, thuộc Khôn thổ. Quẻ trùng là Địa thủy sư. Ngũ đóng ở chính Bắc, cung Khảm. Lão nữ phối với trung nam, thuộc thiên phối đảo. Ngũ là chủ, là âm; Nhất là khách, là dương. Phối số này không khác mấy với phối số Ngũ – Nhất của quẻ dương. Ngũ – Nhất của quẻ dương là hư phối, ở đây ngược lại là thiên phối, tức là âm dương tương hợp, chẳng qua chỉ lệch về tuổi tác mà thôi. Ngũ – Nhất của quẻ âm so với Ngũ – Nhất của quẻ dương, ngoài phương vị khác nhau ra, mệnh số cũng có khác biệt. Tính cách của nam là tự trọng, cố chấp, còn tính của nữ là cao ngạo, kiêu kỳ. Ý chí của nam là kiên định, không hối hận thì không thay đổi; còn nữ giới muốn người khác phải khuất phục mình, độc đoán trong gia đình. Nam ít nói, đã quyết là làm, còn nữ đã nói là phải có mưu kế, chiếm thế thượng phong. Có thể thấy nữ so với nam càng đòi hỏi được tôn trọng, muốn nắm gia quyền, cho nên luôn dẫn đến vợ chồng chia rẽ, đa số là phân ly. Về mặt thời vận, đại thể không khác biệt nhiều với Ngũ – Nhất của quẻ dương.

Lục – Cửu: Thuộc quẻ Thiên hỏa đồng nhân. Phương vị chính Nam, cung Ly. Lão nam phối trung nữ, thuộc thiên phối chính. Lục là chủ, là âm; Cửu là khách, là dương. Về mệnh số và thời vận đại thể giống với Lục – Cửu của quẻ dương.

Thất – Bát: Thuộc quẻ Trạch sơn hàm. Phương vị Đông Bắc, cung Cấn. Thiếu nữ phối với thiếu nam, thuộc chính phối. Thất là chủ, là âm; Bát là khách, là dương. Về mệnh số và thời vận đại thể giống với Thất – Bát của quẻ dương.

Bát – Thất: Thuộc quẻ Tốn. Phương vị chính Tây, cung Đoài. Thiếu nam phối với thiếu nữ, thuộc đảo phối. Bát là chủ, là âm; Thất là khách, là dương. Về mệnh số và thời vận đại thể tương tự Bát – Thất của quẻ dương.

“ Quẻ dịch kham dự” tức là phái “ Kam dự bát trạch” lưu truyền trong dân gian. Tương truyền phái này do Tăng Nhất Hành đời Đường sáng lập ra, nó được miêu tả trong sách “ Diệt man kinh”. Sách này đã thất truyền, nhưng thuật phong thủy của nó vẫn còn lưu truyền trong dân gian.

Không ít nhà phong thủy có kỹ thuật bậc thầy đã quan sát nhà ở trong dân gian và họ khái quát phân nhà ở thành 8 phương vị là: phục vị, sinh khí, diên niên, thiên y, lục sát, họa hại, ngũ quỷ và tuyệt mệnh, trong đó 4 phương vị đầu là cát vị, 4 phương vị sau là hung vị.

Gọi là “ phục vị” tức chỉ đó là cửa chính, là cửa nạp khí của nhà ở. Cũng có một số nhà phong thủy gọi  phục vị là “ tọa vị”, tức là lưng nhà ở. Nhà tọa ngôi Chấn gọi là Chấn trạch. Nhà tọa ngôi Tốn là Tốn trạch, tọa ngôi Ly là Ly trạch, tọa Khôn là Khôn trạch, tọa Đoài là Đoài trạch, tọa Càn là Càn trạch, tọa Khảm là Khảm trạch, tọa Cấn là Cấn trạch. Gọi chung là Bát trạch. Cho nên các thầy phong thủy phái này gọi là phong thủy sư phái Bát trạch.

Gọi là “ sinh khí” tức là ngôi sinh khí cho nhà ở, là phương vị tốt nhất, cát vị thứ nhất, là ngôi nhà sinh tài, thêm đinh. “ Sinh” tức là tương sinh, là ngang hòa. Kim sinh thủy ( là thiếu nữ phối với trung nam), thủy sinh mộc ( là trung nam phối với trưởng nữ), mộc sinh hỏa ( là trưởng nam phối với trung nữ), hỏa sinh thổ ( là trung nữ phối với thiếu nam), thổ sinh kim ( là thiếu nam phối với thiếu nữ), kim – kim kết hợp ( là lão nam phối với thiếu nữ), mộc – mộc kết hợp ( là trưởng nam phối với trưởng nữ), thổ – thổ kết hợp ( là thiếu nam phối với lão nữ). Cho dù là chính phối hay thiên phối đều là âm dương phối hợp. Âm dương phối hợp gọi là sinh, trong đó nói lão nam, lão nữ, trưởng nam, trưởng nữ, trung nam, trung nữ, thiếu nam, thiếu nữ là chỉ thuộc tính ngũ hành của: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ chứ không phải là chỉ nam, nữ trong cuộc sống thực tế. Lão nam là chỉ Lục bạch Kim, lão nữ là chỉ Nhị hắc thổ, trưởng nam là Tam bích mộc, trưởng nữ là Tứ lục mộc, trung nam là Nhất bạch thủy, trung nữ là Cửu tử hỏa, thiếu nam là Bát bạch thổ, thiếu nữa là Thất xích kim. Sự tương phối nam, nữ thuộc những mệnh này là chỗ sinh khí tồn tại. Sinh khí là nói sinh tài, tức hướng sinh khí là hướng tài. Ở hướng sinh khí đặt thần tài hoặc đặt bể cá cảnh thì có thể sinh tài.

Gọi là “ diên niên” tức là nhà ở theo hướng đó sẽ tăng thêm trường thọ, là hướng tốt của nhà ở, là cát vị thứ hai. Diên niên thịnh vượng mới trường thọ, nhiều phúc. Hướng này cũng là âm dương tương phối, thổ sinh kim ( lão nữ phối lão nam, thiếu nam phối thiếu nữ). Mộc – mộc hòa hợp ( là trung nam phối trung nữ), thủy hỏa ký tế ( là trung nam phối trung nữ), đó đều là phu thê chính phối. Chỉ có chính phối mới trường thọ nhiều phúc , bách niên giai lão.

Gọi là “ thiên y” tức là hướng của nhà có lợi cho sức khỏe, không có bệnh tật ( hoặc ít bệnh, nếu có bệnh thì mau khỏi), là cát vị thứ ba. Y là người thầy trừ bệnh tật, không có bệnh là khỏe mạnh, đuổi được bệnh tật cũng sẽ khỏe mạnh. Y ở đây không hoàn toàn chỉ nói về sức khỏe mà cũng nói đến tâm lý lành mạnh, đạo đức lành mạnh.

Gọi là “ lục sát”, tức là hướng nhà tồn tại nhiều ác sát, là hướng suy, là hung vị thứ tư, cũng gọi là sát hoặc sát khí, trong đó có “ lục xung”, tức các địa chi xung nhau, như: tí ngọ tương xung, mão dậu tương xung, thìn tuất tương xung, sửu mùi tương xung, tị hợi tương xung. Xung cũng là khắc, tị ngọ là thủy hỏa khắc nhau, mão dậu là kim mộc khắc nhau, thìn tuất là kim mộc khắc nhau, sửu mùi là dương thổ và âm mộc, dần thân là mộc kim, là sáu loại xung khắc, sáu loại xung sát. Ngoài ra còn có loại “ tam hình”, “ lục hại”. Nhà ở có sát thì nam nữ, già trẻ không được yên ổn, làm việc khó thành công.

Gọi là “ họa hại” tức là phương vị nhà ở tồn tài, dễ mắc bệnh tật, là hung vị thứ ba. Hướng này chủ yếu là âm hoặc dương đồng phối, dương đối với dương, âm đối với âm, trưởng nữ phối với trung nữ, trung nữ phối với thiếu nữ, trưởng nam phối với trung nam, trung nam phối với thiếu nam, lão nữ phối với nữ nhi, lão nam phối với nam nhi. Đồng tính tương phối thì tai họa vô cùng. Trưởng nữ phối với trung nữ dễ gặp bệnh đau mắt hoặc khó đẻ, nữ thì dâm, nam thì tửu sắc. Trung nữ phối với thiếu nữ dễ gặp lao tù, kiện tụng, đi theo bọn cướp, gặp thiên tai hỏa hoạn. Trưởng nam phối với trung nam dễ gặp cưới lâu không sinh đẻ, hình khắc vợ con. Trung nam phối với thiếu nam dễ gặp cãi vã, quả phụ hoặc ôn dịch. Lão nữ phối với trưởng nữ dễ gặp chị em dâu và em gái bất hòa. Lão nữ phối với thiếu nữ thường bị tiểu nhân làm hại, tranh vợ cướp chồng, bị trộm cướp hoặc hỏa hoạn. Lão nam phối với nam nhi thì cha con bất hòa. Những tai nạn này đều xuất hiện ở ngôi họa hại.

Gọi là “ ngũ quỷ” , tức là phương vị nhà ở xuất hiện nhiều ám ảnh, là hung vị thứ hai. Ở phương này chủ yếu do âm, dương sai lệnh nhau gây nên, trong đó bao gồm Ngũ hoàng đại sát, không vong v.v… Phương vị đáo Ngũ hoàng thường xẩy ra tai nạn, phạm phải thì hao người, tốn của. Nếu phạm không vong thì nhiều kiếp sát.

Gọi là “ tuyệt mệnh” tức là phương nhà ở không có con thừa tự, là hung vị số một. Người xưa quan niệm không có con nối dõi là điều kiêng kị lớn nhất của đời người.

Tám phương vị trên đây là căn cứ vào đâu để sắp xếp? Căn cứ là bài “ đại du niên ca”, còn gọi là “ Bát phương cửu tinh quyết”. Bài thơ này như sau:

Các ngôi trong bài ca này là chỉ “ phục vị”. Mỗi câu có 7 ngôi là chỉ 7 phương vị. “ Sinh” là sinh khí, “ diên” là diên niên, “ thiên” là thiên y, “ lục” là lục sát, “họa” là họa họa, “ ngũ” là ngũ quỷ, “ tuyệt” Là tuyệt mệnh.

Căn cứ bài ca này ta có thể sắp xếp được hình vẽ có 8 phương . Phương pháp sắp xếp là lấy “ phục vị” làm khởi điểm, sau đó thuận chiều kim đồng hồ lần lượt sắp xếp theo thứ tự 7 chữ của mỗi câu. Độc giả xem các hình vẽ dưới đây sẽ hiểu. Hình thứ nhất là phương vị Bát quái, tám phương vị này cố định, phục vị được xác định theo các ngôi: chấn, tốn, ly, khôn, đoài, càn, khảm, cấn. Tám hình tiếp theo là trạch vận của những phương vị khác nhau.

Tên gọi của 8 phương trên đây căn cứ vào cái gì để xác định? Tương truyền căn cứ vào ảnh hưởng của “ thất tinh Bắc đẩu” đối với quả đất để xác định. Dùng cách nói hiện đại là sao Bắc đẩu phát ra năng lượng bức xạ gây nên sự biến đổi khí trường của quả đất, có thể ví như 7 nhà khí công đồng thời phát ra 7 loại khí khác nhau tác động vào quả đất, tạo nên sự cát hung của khí trường quả đất.

Thất tinh Bắc đẩu hình giống cái muôi. Bắt đầu tính từ sao thứ nhất của đầu muôi lần lượt là Thiên khu, Thiên triền, Thiên cơ, Thiên quyền, Ngọc hàng, Khai dương, Dao quang. Hai bên trái, phải của sao Dao quang có hai ngôi sao mờ là Tả Bật và Hữu Bật. Quan hệ của 7 sao và 7 khí như sau:

Tám phương vị của khí trường quả đất căn cứ vào ngũ hành của mệnh người mà chia thành hai nhóm. Một nhóm gồm: phục vị chấn, phục vị tốn, phục vị ly, phục vị khảm cấu thành, thuộc khí trường mộc ( chấn mộc, tốn mộc), khí trường hỏa, khí trường thủy, gọi là “ Đông khí trường”. Nhà ở tương ứng gọi là “ Đông tứ trạch”. Nhóm khác gồm: phục vị cấn, phục vị khôn, phục vị đoài, phục vị càn cấu thành , thuộc khí trường thổ ( cấn thổ, khôn thổ), khí trường kim ( đoài kim, càn kim), gọi là “ Tây khí trường”. Nhà ở tương ứng gọi là “ Tây tú trạch”.

Đương nhiên nhà ở cũng phân thành: “ Đông tứ trạch” và “ Tây tứ trạch”. Vậy người thích hợp với chúng cũng phải căn cứ theo mệnh thuộc Ngũ hành nào để phân thành “ Đông tứ mệnh” và “ Tây tứ mệnh”. Người thuộc “ Đông tứ mệnh” là người mệnh thuộc ngũ hành mộc, hỏa, thủy. Người thuộc “ Tây tứ mệnh” là người mệnh thuộc các ngũ hành: thổ, kim. Như vậy sẽ hình thành hai loại cách cục mệnh trạch tương phối với nhau là “ người Đông tứ mệnh ở nhà Đông tứ trạch”, “ người Tây tứ mệnh ở nhà Tây tứ trạch”. Theo mệnh cục này để chọn nhà ở sẽ được trạch, mệnh đều tốt, vạn sự thuận lợi, nếu không chọn nhà ở theo cách cục thì trạch, mệnh tương phản, vạn sự đều hung.

Mỗi người làm thế nào để biết được mệnh mình thuộc “ Đông tứ mệnh” hay “ Tây tứ mệnh”? Có tể căn cứ vào năm sinh của mình để tra “ Bảng nam nữ cửu khí” trong mục “ Khí số cuộc đời” đã nói ở phần trên. Phàm người thuộc một trong 4 loại khí : Nhất bạch thủy, Tam bích mộc, Tứ lục mộc và Cửu tử hỏa đều thuộc người “ Đông tứ mệnh”. Người thuộc 1 trong 5 loại khí: Nhị hắc thổ, Ngũ hoàng thổ, Bát bạch thổ, Lục bạch kim, Thất xích kim đều là người thuộc “ Tây tứ mệnh”. Trong nhà vừa có người thuộc Đông tứ mệnh, lại vừa có người thuộc Tây tứ mệnh thì làm thế nào? Biện pháp là: Thứ nhất, lấy mệnh của chủ nhà để xác định là nhà Đông tứ trạch hay Tây tứ trạch. Thứ hai, những người khác trong nhà thì chọn ở phòng phía đông hay phòng phía tây theo mệnh của mình. Thú ba, nếu hai vợ chồng mệnh khác nhau thì căn cứ tình hình sức khỏe hoặc mệnh của người đó để ngủ phía đông giường hay phía tây giường.

Còn có một vấn đề cần phải nói rõ với độc giả, đó là “ phục vị” là chỉ hướng cửa chính hay là chỉ lưng của ngôi nhà? Nếu theo phương của hướng cửa chính để phân thành Đông tứ trạch và Tây tứ trạch thì sẽ khác với phương pháp xác định ngôi trạch theo truyền thống. Phương pháp xác định ngôi trạch theo truyền thống là lấy lưng ngôi nhà để xác định tính chất của ngôi nhà. Lưng nhà phía bắc, hướng nhà phía nam là Khảm trạch; nhà lưng phía nam, hướng nhà phía bắc là Ly trạch; nhà từ đông nhìn sang tây là Chấn trạch, từ Tây nhìn sang Đông là Đoài trạch; lưng đông nam, hướng tây bắc là Tốn trạch; lưng tây bắc, hướng đông nam là Càn trạch; lưng đông bắc hướng tây nam là Cấn trạch; lưng tây nam hướng đống bắc là Khôn trạch. Theo phương pháp xác định truyền thống này thì “ phục vị” nên là lưng nhà chứ không phải là hướng cửa. Gọi là lưng nhà tức là tường sau của nhà, hướng nhà là hướng trước của nhà. Giống như một mũi tên, phần đuôi là sau nhà, phần mũi là hướng nhà. Còn về cửa chính có thể đặt ở hướng trước, cũng có thể đặt ở hai bên, cũng có thể hướng sang hai bên, chỉ cần ngôi cát là được. Trên đây là nội dung khái quát của quẻ dịch phong thủy.

1. Dịch lý của quẻ dịch kham dự là gì?

2. Cát hung bát khí của quẻ dịch kham dự có đạo lý hay không?

Như trên đã nói “ Quẻ dịch kham dự” còn gọi là “ Bát trạch kham dự”. Gọi là Bát trạch tức là chỉ: cấn trạch, tốn trạch, ly trạch, khôn trạch, càn trạch, khảm trạch, chấn trạch, đoài trạch. Tức là lấy 8 phương của hậu thiên bát quái để xác định 8 loại trạch. Mỗi loại trạch lại bao gồm 8 loại khí là: sinh khí, diên niên, thiên y, lục sát, họa hại, ngũ quỷ, tuyệt mệnh và phục vị, 8 loại khí này chia thành 2 bộ phận là cát khí và hung khí. Mỗi người căn cứ theo mệnh của mình thuộc ngũ hành gì để chọn nhà ở theo bát trạch thích hợp, từ đó tránh được điều hung, tìm được điều cát. Theo lý luận này, các địa sư đã quan sát phong thủy nhà ở của nhân gian, gọi là “ phái bát trạch kham dự”.

Căn cứ của lý luận phái Bát trạch kham dự là gì? Thực ra không phải là họ căn cứ vào thất tinh Bắc đẩu phát khí cho quả đất để gây nên vòng tròn bát khí đối với nhà ở dân gian đâu. Thất tinh Bắc đẩu có ảnh hưởng đến quả đất, đó là điều không thể phủ nhận. Nhưng có phải nó quyết định cát hung nhà ở của dân gian hay không? Điều đó không hoàn toàn như thế. Nhân tố quyết định ảnh hưởng đến sự biến đổi khí trường của quả đất là sự vận hành của toàn bộ vũ trụ, đặc biệt là sự vận hành của mặt trời, của ngôi sao, mặt trăng và bản thân quả đất. Nói thất tinh Bắc đẩu tạo thành bát khí của nhà ở là cách nói rất khiên cưỡng, vì vậy không thể tin được. Thực ra căn cứ lý luận của Bát trạch phong thủy là “ dịch biến”, tức là sự biến đổi các hào của 8 quẻ.

Vì sao lại nói thế?

Thứ tự tiên thiên bát quái là: Càn, Đoài, Ly, Chấn, Tốn, Khảm, Cấn, Khôn. Nếu đem toàn bộ các hào trên của 8 quẻ này biến đổi đi, hào dương biến thành hào âm, hào âm biến thành hào dương thì sẽ xuất hiện một loạt quẻ mới là: Đoài, Càn, Chấn, Ly, Khảm, Tốn, Khôn, Cấn.

Bảy bảng trên đều là do biến đổi hào của mỗi quẻ tiên thiên bát quái mà thành.

                    Biến hào trên sinh ra 8 sinh khí.

Nếu tổng hợp cả bảy bảng thành một bảng thì sẽ thấy được phương vị của 8 loại khí là: phục vị, sinh khí, thiên y, diên niên, họa hại, lục sát, ngũ quỷ và tuyệt mệnh ( xem bảng dưới đây)

Lấy Càn trạch làm ví dụ, ngôi càn là phục vị, tiếp theo sau là phương vị của hậu thiên bát quái, tức sinh khí ở đoài, thiên y ở cấn, diên niên ở khôn, họa hại ở tốn, lục sát ở khảm, ngũ quỉ ở chấn, tuyệt mệnh ở ly. Sau khi hiểu được cách sắp xếp của bảng này thì không cần nhớ “ đại du niên ca” cũng có thể sắp xếp được phương vị trạch khí của 8 loại trạch. Xin độc giả chú ý sự sắp xếp trạch vị được tiến hành theo thú tự các ngôi quẻ của tiên thiên bát quái, hào của các ngôi quẻ biến động cũng là thứ tự sắp xếp theo các ngôi quẻ của tiên thiên bát quái. Sau khi biến các hào sẽ hình thành quẻ mới sắp xếp theo phương vị của hậu thiên bát quái. Ở đây có một quá trình chuyển đổi từ ngôi của tiên thiên bát quái sang phương vị hậu thiên bát quái. Vì sao cần chuyển đổi như thế? Đó là vì tiên thiên bát quái chỉ có ngôi quẻ và thứ tự quẻ, không có phương vị, còn hậu thiên bát quái mới có phương vị. Xin độc giả phải phân biệt rõ ràng không được nhầm lẫn vấn đề này.

Dưới đây bàn đến vấn đề thứ hai, tức là sự cát hung bát khí của “ quẻ dịch phong thủy” có đạo lý hay không? Trước hết chúng ta hãy xem sự sắp xếp các khí 8 phương của càn trạch.

Quẻ Càn biểu thị thuận hòa, kiên trinh nên gọi là cát, là phục vị.

Quẻ Quải là âm dương phối hợp, kim – kim thiên phối, lão nam hợp với thiếu nữ nên gọi là đại cát, có tiền đồ, là sinh khí.

Quẻ Đại súc là dương – dương hư phối, thiếu nam sinh lão nam không hợp với lẽ thường, nhưng có thể tương sinh nên gọi là tiểu cát, là thiên y.

Quẻ Thái là âm – dương tương phối, lão nữ phối lão nam, gọi là chính phối, nhưng không có tiền đồ, chỉ mong trường thọ nên gọi là thứ cát, là diên niên.

Quẻ Tiểu súc, âm – dương tương phối, nhưng vì lão nam khắc trung nữ nên là tiểu hung, là họa hại.

Quẻ Nhu là dương – dương hư phối, không hợp lẽ thường, nhưng là lão nam sinh trung nam nên gọi là thứ hung, là lục sát.

Quẻ Đại tráng là dương – dương hư phối, không hợp lẽ thường, lại là lão nam khắc trưởng nam nên gọi là hung, là ngũ quỉ.

Quẻ Đại hữu, âm – dương tương phối, trung nữ khắc lão nam, nên gọi là đại hung, là tuyệt mệnh.

Từ trạng thái sắp xếp khí 8 phương vị của càn trạch, ta thấy rõ cát hung của các loại khí là căn cứ theo mối quan hệ âm dương và mức độ lợi, hại của quan hệ lục thân. Cái có lợi nhất là sinh khí, phục vị, cái lợi vừa là diên niên, cái lợi ít là thiên y. Cái có hại nhất là tuyệt mệnh, ngũ quỷ, có hại vừa là lục sát, có hại ít là họa hại.

Thứ hai là sự sắp xếp khí của 8 phương vị Đoài trạch:

Quẻ Đoài biểu thị sự vui mừng, là cát, là phục vị.

Quẻ Lý là kim – kim thiên phối, âm dương sánh vai, thiếu nữ hợp với lão nam, là vui mừng, rất có tiền đồ cho nên là đại cát, là sinh khí.

Quẻ Lâm là âm – âm hư phối, lão nữ sinh thiếu nữ là hư phối, không hợp lẽ thường, nhưng già và trẻ là thân thích nên gọi là tiểu cát, là thiên y.

Quẻ Tổn là âm – dương tương phối, thiếu nữ sinh thiếu nam, là chính phối, nhưng hơi trẻ, cho nên là thứ cát, là diên niên.

Quẻ Tiết là âm – dương tương phối, thiếu nữ sinh trung nam, là thiên phối, không hợp lẽ thường, nên là tiểu hung, là họa hại.

Quẻ Trung phù là âm – âm hư phối, thiếu nữ khắc trưởng nữ, không hợp lẽ thường, nên là thứ hung, là lục sát.

Quẻ Khuê là âm – âm hư phối, trung nữ khắc thiếu nữ, nên là hung, là ngũ quỷ.

Quẻ Quy muội, âm – dương tương phối, thiếu nữ khắc trưởng nam, ngược với lẽ thường, trưởng nam bị khắc nên là đại hung, là tuyệt mệnh.

Từ tình trạng sắp xếp khí 8 phương vị của Đoài trạch ta thấy rõ các loại cát hung của khí, cũng là căn cứ theo quan hệ âm dương và mức độ lợi hại của quan hệ lục thân để sắp xếp. Cái có lợi nhất là sinh khí, phục vị, cái có hại nhất là tuyệt mệnh.

Thứ ba, xem sự sắp xếp khí 8 phương vị của Ly trạch:

Quẻ Ly biểu thị sự thuận theo, đi lên, sáng sủa nên là cát, là phục vị.

Quẻ Phong, âm – dương tương phối, thuộc thiên phối, trưởng nam sinh trung nữ, hợp với lẽ thường nên gọi là đại cát, là sinh khí.

Quẻ Gia nhân, âm – âm không phối, thuộc hư phối, trưởng nữ sinh trung nữ, không hợp lẽ thường, nhưng là tương sinh nên gọi là tiểu cát, là thiên y.

Quẻ Ký tế, âm – dương tương phối, thuộc chính phối, là thủy hỏa ký tế, trung nam khắc trung nữ, tuy khắc nhưng là trợ giúp, nên gọi là thứ cát, là diên niên.

Quẻ Bôn, âm – dương tương phối, thuộc thiên phối, trung nữ sinh thiếu nam, âm sinh dương, không hợp lễ nghĩa nên gọi là họa hại, là tiểu hung.

Quẻ Minh di, âm – âm không phối, thuộc hư phối, trung nữ sinh lão nữ, ngược với lẽ thường nên gọi là thứ hung, là lục sát.

Quẻ Cách, âm – âm không phối, thuộc hư phối, trung nữ khắc thiếu nữ, khắc hung ở sinh, nên gọi là hung, là ngũ quỷ.

Quẻ Đồng nhân, âm – dương tương phối, thuộc thiên phối, trung nữ khắc lão nam, hoàn toàn ngược với đạo lý nên gọi là tuyệt mệnh, là đại hung.

Thú tư, xem sự sắp xếp khí 8 phương vị của quẻ Chấn.

Quẻ Chấn biểu thị chấn động, uy hiếp nên gọi là cát, là phục vị.

Quẻ Phệ hạp, âm – dương tương phối, thuộc thiên phối, trưởng nam sinh trung nữ, hợp với lẽ thường nên gọi là cát, là sinh khí.

Quẻ Truân, dương- dương không phối, thuộc hư phối, trung nam sinh trưởng nam, không hợp với lẽ thường, vì tương sinh nên gọi là tiểu cát, là thiên y.

Quẻ Ích, âm – dương sánh hợp, thuộc trưởng nữ hợp trưởng nam, mỗi bên đều được lợi nên gọi là thú cát, là diên niên.

Quẻ Phục, âm – dương tương phối, thuộc thiên phối, trưởng nam khắc lão nữ, không hợp lễ nghĩa nên gọi là tiểu hung, là họa hại.

Quẻ Di, dương – dương không phối, thuộc hư phối, trưởng nam khắc thiếu nam, khắc đồng tính là thù, cho nên gọi là thứ hung, hoặc là lục sát.

Quẻ Vô vọng, dương – dương không phối, thuộc hư phối, lão nam khắc trưởng nam, già khắc trẻ là thô bạo, nên là hung, là ngũ quỷ.

Quẻ Tùy, âm – dương tương phối, thuộc thiên phối, thiếu nữ khắc trưởng nam, là kim khắc mộc, không chết thì cũng tàn phế nên là đại hung, là tuyệt mệnh.

Thứ năm, xem sự sắp xếp khí 8 phương vị của Tốn trạch:

Quẻ Tốn biểu thị tiến vào, khiêm tốn nên gọi là cát, là phục vị.

Quẻ Tỉnh, âm – dương tương phối, thuộc thiên phối, trung nam sinh trưởng nữ, hợp với lẽ thường nên là cát, là sinh khí.

Quẻ Đỉnh, âm – âm không phối, thuộc hư phối, trưởng nữ sinh trung nữ, không hợp với lẽ thường, nhưng vì tương sinh nên là tiểu cát, là thiên y.

Quẻ Hằng, âm – dương sánh hợp, thuộc chính phối, trưởng nam hợp với trưởng nữ, hợp và lại là chính phối cho nên gọi là thứ cát, là diên niên.

Quẻ Cấu, âm – dương tương phối, thuộc thiên phối, lão nam khắc trưởng nữ, khắc là khổ nên gọi là tiểu hung, là họa hại.

Quẻ Đại quá, âm – âm không phối, là hư phối, thiếu nữ khắc trưởng nữ, nhỏ khác lớn không hợp với lẽ thường, nên gọi là thứ hung, là lục sát.

Quẻ Thăng, âm – âm không phối, thuộc hư phối, trưởng nữ khắc lão nữ, ngược với lẽ cương thường, nên gọi là hung, là ngũ quỷ.

Quẻ Cổ, âm – dương tương phối, là thiên phối, trưởng nữ khắc thiếu nam tức là cường âm khắc nhược dương, cho nên đại hung, là tuyệt mệnh.

Thứ sáu, xem sự sắp xếp khí 8 phương vị của Khảm trạch:

Quẻ Khảm biểu thị sa vào, khó khăn trùng trùng, vốn không phải là cát, nhưng là phục vị.

Quẻ Hoán, âm – dương tương phối, thuộc thiên phối, trung nam sinh trưởng nữ, hợp với lẽ thường nên là cát, là sinh khí.

Quẻ Giải, dương – dương không phối, thuộc hư phối, trung nam sinh thiếu nam, không hợp lẽ thường, nhưng vì tương sinh nên là tiểu cát, là thiên y.

Quẻ Vị tế, âm – dương tương phối, thuộc chính hư, trung nam khắc trung nữ, hỏa thủy vị tế, cho nên là thứ cát, là diên niên.

Quẻ Khốn, âm – dương tương phối, thuộc thiên phối, thiếu nữ sinh trung nam, không hợp lẽ thường, âm cường dương nhược nên là tiểu hung, là họa hại.

Quẻ Tụng, dương – dương không phối, thuộc hư phối, lão nam sinh trung nam, không hợp với lý âm dương, cho nên là thứ hung, là lục sát.

Quẻ Mông, dương – dương không phối, thuộc hư phối, thiếu nam khắc trung nam, ngược lại với đạo đức bình thường, nên là hung, là ngũ quỷ.

Quẻ Sư, âm – dương tương phối, thuộc thiên phối, lão nữ khắc trung nam, trung nam gặp nguy tất đại hung, là tuyệt mệnh

Thứ bảy, xem sự sắp xếp khí 8 phương vị của Cấn trạch.

Quẻ Cấn biểu thị đình chỉ, gò núi, vốn không phải là cát, cũng không phải là hung, nên là phục vị.

Quẻ Khiêm, âm dương sánh hợp, thổ thổ thiên phối, lão nữ hợp thiếu nam là điều mừng nên là cát, là sinh khí.

Quẻ Độn, dương – dương không phối, thuộc hư phối, thiếu nam sinh lão nam, không hợp lẽ thường, nhưng vì tương sinh nên là tiểu cát, là thiên y.

Quẻ Hàm, âm – dương tương phối, là chính phối, thiếu nam sinh thiếu nữ, tuổi hãy còn trẻ nên là thứ cát, là diên niên.

Quẻ Lữ, âm – dương tương phối, là thiên phối, trung nữ sinh thiếu nam, âm nhiều dương ít nên là tiểu hung, là họa hại.

Quẻ Tiểu quá, dương – dương không phối, thuộc hư phối, trưởng nam khắc thiếu nam, anh em thù địch nên là thứ hung, là lục sát.

Quẻ Kiển, dương – dương không phối, thuộc hư phối thiếu nam khắc trung nam, không hợp với lẽ thường, là hung, là ngũ quỷ.

Quẻ Tiệm, âm – dương tương phối, là thiên phối, trưởng nữ khắc thiếu nam, tuyệt nam là hại, là đại hung, là tuyệt mệnh.

Thứ tám, xem sự sắp xếp khí 8 phương vị của Khôn trạch:

Quẻ Khôn biểu thị sự ôn thuận, nhu hòa nên là cát, là phục vị.

Quẻ Bóc là âm – dương sánh hợp, thuộc thiên phối, thổ thổ tương hòa, thiếu nam hợp lão nữ, hợp với lẽ thường, nên là cát, là sinh khí.

Quẻ Tụy, âm – âm không phối, thuộc hư phối, lão nữ sinh thiếu nữ, hợp với lẽ thường, lại là tương sinh nên là tiểu cát, là thiên y.

Quẻ Phủ, âm – dương tương phối, là chính phối, lão nữ sinh lão nam, vừa sinh vừa tương hợp nên là thứ cát, là diên niên.

Quẻ Dự, âm – dương tương phối, thuộc thiên phối, trưởng nam khắc lão nữ, không hợp với luân lý nên là tiểu hung, là họa hại.

Quẻ Tấn, âm – âm không phối, thuộc hư phối, trung nữ sinh lão nữ, là trẻ sinh già, không hợp với lẽ thường, nên là thứ hung, là lục sát.

Quẻ Quan, âm – âm không phối, thuộc hư phối, trưởng nữ khắc lão nữ, ngược lại luân lý nên là hung, là ngũ quỷ.

Quẻ Tỷ, âm – dương tương phối, thuộc hư phối, lão nữ khác trung nam, khắc mà tuyệt tử, là tuyệt mệnh, đại hung.

Từ sự sắp xếp khí của 8 trạch ở trên mà nói thì 7 khí của quẻ dịch phong thủy nói đến là căn cứ vào mối quan hệ âm dương của 64 quẻ tiên thiên và mức độ lợi hại của quan hệ lục thân để sắp xếp, phù hợp với dịch lý.

Phàm thuộc về sinh khí tất yếu phải là âm dương tương phối, ngũ hành tương sinh hoặc ngũ hành ngang hòa. Phàm thuộc ngũ quỷ tất yếu phải là âm hoặc dương không phối, âm đối với âm, dương đối với dương, hoặc ngũ hành tương khắc.

Nhưng 8 trạch vị của hậu thiên bát quái có tương ứng với 8 quẻ chồng của mỗi cung tiên thiên bát quái hay không? Ví dụ, mối quan hệ “ Càn trạch” hậu thiên và “Càn trạch” tiên thiên, Càn trạch là phục vị thì Đoài ở tây, Chấn ở đông, Ly ở nam, Khảm ở bắc, Cấn ở đông bắc, Tốn ở đông nam, Khôn ở tây nam. Còn cung Càn bao gồn 8 quẻ chồng là: Càn, Quải, Đại súc, Tháu, Tiểu súc, Nhu, Đại tráng và Đại hữu, tất cả đều ở trong cung Càn, không có ý nghĩa về phương vị. Vì nguyên nhân gì mà đem quẻ Quải dời vào Đoài ( phương Tây)của hậu tiên bát quái? Lại vì nguyên nhân gì mà đưa quẻ Thái vào Khôn ( tây nam) của hậu thiên bát quái? Tương tự vì nguyên nhân gì mà dời quẻ Đại hữu đến Ly ( phương nam), dời quẻ Tiểu súc đến Tốn ( đông nam), dời quẻ Tráng đến Chấn ( phương đông), dời quẻ Đại súc đến Cấn ( đông bắc), dời quẻ Nhu đến Khảm ( phương bắc)? Xem ra như là không đạo lý gì. Nếu lấy quẻ thượng của các quẻ chồng làm phương vị, sau đó tương ứng với phương vị của hậu thiên bát quái để dời vào thì vô cùng khiên cưỡng. Vì quẻ Quải vị tất đã thuộc ngôi Đoài của hậu thiên bát quái, những quẻ trùng khác cũng thế.

Đã đành là không có lý do gì để xác định phương vị 8 quẻ trùng của cung Càn, vậy thì sự sắp xếp “ bát phương thất khí” cũng không còn đạo lý nữa. Do đó căn cứ theo phương pháp “ Bát trạch phong thủy” để xác định phương vị cát hung cũng rất khó thuyết phục được mọi người.

Các nhà kham dự nghiên cứu dịch lý phát hiện thấy “ Quẻ dịch” có một mâu thuẫn lớn. Đó là 8 quẻ trùng của cung Càn không tương ứng với 8 phương của hậu thiên bát quái. Do đó họ đưa ra lý luận “ Phi tinh” để giải quyết vấn đề.

Lý luận phi tinh, tức là lý luận “ cửu cung phi tinh” của hậu thiên bát quái. Khi một phi tinh bay vào cung giữa thì 8 tinh còn lại căn cứ theo quỹ tích “ 81 bước lường thiên xích” phân biệt bay vào 8 cung. Ví dụ khi Nhất bạch thủy tinh nhập vào giữa thì Nhị hắc thổ nhập vào cung Càn, Tam bích mộc tinh nhập cung Đoài, Tứ lục mộc tinh nhập cung Cấn, Ngũ hoàng thổ tinh nhập cung Ly, Lục bạch kim tinh nhập cung khảm, thất xích kim tinh nhập cung Khôn, Bát bạch thổ tinh nhập cung Chấn, Cửu tử hỏa tinh nhập cung Tốn. Như vậy cả 9 sao đều đã nhập vào các cung, hỉnh thành 9 “ hình cửu cung phi tinh”. Độc giả xem ở mục II “ quỹ tích cửu cung phi tinh” với “ bay thuận và bay ngược” sẽ rõ.

Sau khi đưa vào lý luận “ cửu cung phi tinh”, thì 9 quẻ chồng của tiên thiên bát quái đã có thể định hình.

1. Chín quẻ chồng của cung Càn ( 8 quẻ chồng và 1 quẻ thuần) định vị ở các quẻ hậu thiên khi Lục bạch kim tinh nhập vào giữa ( xem hình vẽ sau).

Theo lý luận “ phi tinh”, hai tinh này có ba ý nghĩa sau:

– Thứ nhất, Lục là Càn. Nhà mà Lục bạch nhập vào giữa là Càn trạch. Trạch tọa là Thất, trạch hướng là Ngũ, tức tọa Càn hướng Tốn, tọa là sinh khí, hướng là thoái khí.

– Thứ hai, Lục là vận 6. Càn trạch xây dựng ở vận 6 là vượng trạch, tốt nhất

– Thứ ba, theo thứ tự sắp xếp của tinh vận, thì Càn trạch xây dựng ở vận 6, sự cát hung của các phương vị như sau:

Ngôi Lục ở cung giữa, vượng nhất, là đại cát. Quẻ chồng là quẻ càn thuần, tức là trên trời quang minh chính đại, là đại cát. Khí Lục bạch kim có cát, hung giống với khí của quẻ càn thuần.

Ngôi Thất đóng ở cung càn, là lưng của Càn trạch, là sinh khí, là thứ cát. Quẻ chồng là quẻ Quải, tức âm dương ngang hòa, ngang hòa là tốt. Khí Thất xích kim có cát hung giống với khí quẻ Quải. Quải là quyết đoán, là có ý vui mừng, có ý tiểu nhân lừa quân tử, quân tử quyết đoán tiểu nhân là điều mừng.

Ngôi Bát đóng ở cung Đoài, là thứ sinh khí, là tiểu cát. Quẻ chồng là quẻ Đại súc, tức dương dương hư phối, thiếu nam sinh lão nam, không hợp với lẽ tương phối âm dương, nhưng nhờ tương sinh, lại gặp cát tinh nên là tiểu cát. Đại súc có nghĩa là tích lũy, là ngừng hành động. Âm ở ngôi tôn quý, tức là tiểu nhân nắm quyền, nhưng xã tắc còn yên ổn. Quân tử phải tích lũy lực lượng, không nên hành động khinh suất mới bài trừ được tiểu nhân, cướp lại ngôi tôn quý.

Ngôi Cửu đóng ở cung Cấn là sát khí, là tiểu hung. Quẻ chồng là quẻ Đại hữu, tức âm dương thiên phối, trung nữ khắc lão nam, không hợp với cương thường, vốn là quẻ hung, nhưng vì nó ở cung Cấn, được đất hòa hoãn, cho nên chuyển thành tiểu hành. Quẻ Đại hữu có ý là tiểu nhân nắm quyền nhưng rơi vào thế cô lập, có tượng sẽ bị tiêu diệt, quân tử thế lớn, có sức bài trừ tiểu nhân, chỉ chờ thời cơ mà thôi. Trước mắt mà nói thế cục vẫn còn hiểm ác.

Ngôi Nhất đóng cung Ly, là tử khí, là hung. Quẻ chồng là quẻ Nhu, tức dương dương hư phối, lão nam sinh trung nam, không hợp âm dương, nên là quẻ hung. Quẻ Nhu có nghĩa là trù trừ, chờ đợi, vua bị tiểu nhân bao vây, quân tử bất đắc chí nên đành chờ đợi thời cơ, không thể manh động.

Ngôi Nhị đóng cung Khảm, là tử khí, là đại hung. Quẻ chồng là quẻ Thái, tức là âm dương chính phối, lão nữ giao kết với lão nam, hợp với lẽ trời nên là quẻ đại cát, nhưng theo thời vận mà nói là đang đi vào điểm chết, nên là đại hung.

Ngôi Tam đóng cung Khôn, là sát khí, là hung. Quẻ chồng là quẻ Đại tráng, là dương dương hư phối, lão nam khắc trưởng nam, phụ tử tương tàn, nên là hung. Quẻ Đại tráng có tượng tiểu nhân đoạt ngôi, bá chiếm xã tắc, hư trương thanh thế. Những kẻ sĩ thức thời còn chờ sự tỉnh ngộ chung và có ý chờ sực tỉnh ngộ chung và có ý chờ thời hành động.

Ngôi Tứ đóng cung Chấn, là sát khí, là tiểu hung. Quẻ chồng là quẻ Tiểu súc, là âm dương thiên phối, lão nam khắc trưởng nữ, hãy còn hợp với cương thường. Quẻ Tiểu súc có nghĩa là tiểu nhân hại quân tử, nhưng không đến nỗi gây tổn thương nhiều, chỉ cần tập trung được lực lượng, chờ thời cơ là có thể bài trừ nguy hiểm.

Ngôi Ngũ đóng cung Cấn, là thoái khí, là bình thường. Ngũ là ngôi hư, làm hướng nhà. Hướng nhà không có nghĩa là hướng cửa, chỉ căn cứ vào thời vận mà xác định.

2. Dưới đây giới thiệu hình 9 quẻ chồng của cung Đoài định vị ở các quẻ hậu thiên khi Thất xích kim nhập vào giữa.

Theo lý luận “ phi tinh”, hai hình này có ba ý nghĩa sau:

– Thứ nhất, Thất là Đoài. Nhà mà Thất xích kim nhập vào giữa gọi là Đoài trạch. Trạch tọa là Cửu, trạch hướng là Ngũ, tức là tọa Đoài hướng Chấn, tọa là thứ sinh khí, hướng là sát khí.

– Thứ hai, Thất là vận 7. Đoài trạch xây dựng ở vận 7 là vượng trạch, là tốt nhất.

– Thứ ba, theo thứ tự sắp xếp tinh vận thì Đoài trạch xây dựng ở vận 7, cát hung của các phương vị như sau:

Ngôi thất đóng cung giữa, vượng nhất, là đại cát. Quẻ chồng là quẻ Đoài thuần, tức phấn khởi, vui vẻ, thoải mái, là đại cát.

Ngôi Bát đóng cung Càn là sinh khí, là thứ cát. Quẻ chồng là quẻ Tổn, tức âm dương chính phối, thiếu nam phối với thiếu nữ, hợp với lẽ thường. Quẻ Tổn có nghĩa là bị giảm bớt,bị tổn thất.

Ngôi Cửu đóng cung Đoài, là tọa của Đoài trạch, là tiểu cát. Quẻ chồng là quẻ Khuê, âm dương hư phối, tức trung nữ khắc thiếu nữ, không hợp lẽ âm dương, toàn khí âm. Quẻ Khuê có nghĩa là ly dị, bài xích nhau, nên là quẻ hung sát.

Ngôi Nhất đóng ở cung Cấn, là ngôi sát khí, là tiểu hung. Quẻ chồng là quẻ Tiết, là âm dương thiên phối, thiếu nữ phối với trung nam, có ý tiết chế, tiết kiệm. Ngôi này nên là hung.

Ngôi Nhị đóng cung Ly, là ngôi tử khí, hung. Quẻ chồng là quẻ Lâm, thuộc âm âm hư phối, là lão nữ sinh thiếu nữ, không hợp âm dương toàn âm hỏa. Quẻ Lâm có nghĩa là gần kề, bên cạnh.

Ngôi Tam đóng cung Khảm, là ngôi tử khí, đại hung. Quẻ chồng là quẻ Quy muội, thuộc âm dương thiên phối, thiếu nữ khắc trưởng nam, không hợp với cương thường. Quẻ Quy muội có ý hôn nhân, xuất giá, không nên là đại hung.

Ngôi Tứ đóng cung Khôn, là ngôi sát khí, hung. Quẻ chồng là quẻ Trung phù, thuộc âm âm hư phối, thiếu nữ khắc trưởng nữ, có nghĩa là không thành thật.

Ngôi Ngũ đóng cung Chấn, là ngôi sát khí là tiểu hung. Ngũ là hướng nhà.

Ngôi Lục đóng cung Tốn, là ngôi thoái khí, là không hung, không cát. Quẻ chồng là quẻ Lý, là âm dương ngang hòa, lão nam hợp thiếu nữ, ngang hòa là tốt. Quẻ Lý có nghĩa là thi hành, là thực tiễn nên là quẻ tốt.

3. Dưới đây giới thiệu hình vẽ 9 quẻ chồng của cung Ly định vị ở các quẻ hậu thiên khi Cửu tử hỏa nhập vào cung giữa.

Theo lý luận “ phi tinh”, hai hình này có ba ý nghĩa sau:

– Thứ nhất, Cửu là Ly. Nhà mà Cửu tử hỏa nhập cung giữa là Ly trạch. Tọa là Tứ, hướng là Ngũ, tức tọa Ly, hướng Khảm. Tọa là ngôi chết, hướng cũng là ngôi chết, cho nên tọa và hướng đều rất hung.

– Thứ hai, Cửu là vận 9. Ly trạch xây dựng ở vận 9, trong nhà tuy có vượng khí, nhưng tọa và hướng đều hung nên là hung trạch.

– Thứ ba, căn cứ thứ tự sắp xếp tinh vận, ly trạch xây dựng ở vận 9 cát hung của các phương như sau:

Ngôi Cửu đóng cung giữa, vượng nhất, là đại cát. Quẻ chồng là quẻ Ly thuần, tức có nghĩa đi lên, quang minh, là chỗ dựa.

Ngôi Bát đóng cung Tốn là ngôi thoái khí, không hung không cát. Quẻ chồng là quẻ Bôn, thuộc âm dương thiên phối, trung nữ phối với thiếu nam hợp với lẽ thường. Quẻ Bôn có nghĩa là trang sức, tu sửa.

Ngôi Thất đóng cung Chấn, là ngôi sát khí, là tiểu hung. Quẻ chồng là quẻ Cách, âm dương hư phối, trung nữ khắc thiếu nữ là khí toàn âm. Quẻ Cách có nghĩa là trừ hại cho xã tắc.

Ngôi Lục đóng cung Khôn, là ngôi sát khí, hung. Quẻ chồng là quẻ Đồng nhân, thuộc âm dương thiên phối, trung nữ khắc lão nam, có nghịa là đồng hành, hòa hợp, tập trung.

Ngôi Ngũ đóng cung Khảm, là ngôi tử khí, là đại hung, Ly trạch lấy đó làm hướng. Đóng ở cung Ly là ngôi tử khí, là hung. Quẻ chồng là quẻ Gia nhân, thuộc âm âm hư phối, trưởng nữ hợp với trưởng nữ là khí toàn âm. Quẻ Gia nhân có nghĩa cả nhà sống chung với nhau, gia đình có luân lý, nên không phải là hung.

Ngôi Tứ là tọa của Ly trạch.

Ngôi Tam đóng cung Cấn, là ngôi sát khí, là tiểu hung. Quẻ chồng là quẻ Phong, thuộc âm dương thiên phối, tức trưởng nam phối trung nữ hợp với cương thường, có ý là phong phú, thịnh vượng, nên là cát không phải là hung.

Ngôi Nhị đóng cung Đoài là ngôi thứ sinh khí, là tiểu cát. Quẻ chồng là quẻ Minh di, thuộc âm âm hư phối, trung nữ phối với lão nữ, là khí toàn âm, không nên là cát mà là hung.

Ngôi Nhất đóng ở cung Càn, là ngôi sinh khí, là thứ cát. Quẻ chồng là quẻ Ký tế, thuộc âm dương chính phối, trung nam phối với trung nữ là hợp lẽ cương thường.

4. Giới thiệu hình 9 quẻ chồng của cung Chấn định vị ở các quẻ hậu thiên khi Tam bích mộc nhập giữa.

Theo lý luận “ phi tinh”, hình này có các ý nghĩa sau:

– Thứ nhất, Tam là Chấn. Nhà Tam bích mộc nhập vào giữa là Chấn trạch. Trạch tọa là Nhất , trạch hướng là Ngũ, tức tọa Chấn, hướng Đoài. Tọa là sát khí, hướng là tiểu cát.

– Thứ hai, Tam là vận 3. Chấn trạch xây dựng ở vận 3 là vượng trạch, là tốt nhất.

– Thứ ba, căn cứ thứ tự sắp xếp tinh vận, Chấn trạch xây dựng ở vận 3 mỗi phương có cát, hung như sau:

Ngôi Tam đóng cung giữa, vượng nhất, là đại cát. Quẻ chồng là quẻ Chấn thuần, có nghĩa chấn động, uy trấn.

Ngôi Tứ đóng cung Càn, là ngôi sinh khí, là thứ cát. Quẻ chồng là quẻ Ích, âm dương hòa hợp, trưởng nam hợp với trưởng nữ là hợp lẽ cương thường, nên là đại cát.

Ngôi Ngũ đóng cung Đoài, là tiểu cát, là ngôi thứ sinh khí là hướng của Chấn trạch.

Ngôi Lục đóng cung Cấn, là ngôi sát khí, là tiểu hung. Quẻ chồng là quẻ Vô vọng, dương dương hư phối, lão nam khắc trưởng nam là cha con tương tàn. Quẻ Vô vọng có nghĩa là không hoang tưởng.

Ngôi Thất đóng cung Ly là ngôi tử khí, là hung. Quẻ chồng là quẻ Tùy, âm dương thiên phối, thiếu nữ phối với trưởng nam là hợp luân lý. Quẻ Tùy có nghĩa là thuận theo, đi theo.

Ngôi Bát đóng cung Khảm, là ngôi tử khí, là đại hung. Quẻ chồng là quẻ Di, dương dương hư phối, trưởng nam khắc thiếu nam là huynh đệ tranh giành. Quẻ di có nghĩa là tư dưỡng.

Ngôi Cửu đóng cung Khôn, là ngôi sát khí, là tiểu hung. Quẻ chồng là quẻ Phệ hạp, âm dương tương phối, trưởng nam phối với trung nữ, hợp với lẽ thường, có nghĩa là ăn khớp, hình phạt, không nên là hung mà nên là cát.

Ngôi Nhất đóng cung Chấn, là tọa của Chấn trạch, là ngôi sát khí, là tiểu hung. Quẻ chồng là quẻ Truân, thuộc dương dương hư phối, trung nam phối với thiếu nam là huynh đệ giúp nhau, có ý manh nha phát triển, sinh trưởng khó khăn.

Ngôi Nhị đóng cung Tốn, là ngôi thoái khí, không hung không cát. Quẻ chồng là quẻ Phục, âm dương hư phối, trưởng nam khắc lão nữ, không hợp với lẽ thường, có ý hồi phục, khôi phục trở lại.

5. Giới thiệu hình 9 quẻ chồng của cung Tốn định vị ở các quẻ hậu thiên khi Tứ lục mộc nhập vào giữa.

Theo lý luận “ phi tinh” hình này có ý nghĩa như sau:

– Thứ nhất, Tứ là Tốn. Tứ lục mộc nhập giữa là Tốn trạch. Trạch tọa là Tam, trạch hướng là Ngũ, tức tọa Tốn, hướng Càn. Tọa là thoái khí, hướng là sinh khí. Tọa không hung không cát, hướng là thứ cát.

– Thứ hai, Tứ là vận 4. Tốn trạch xây dựng ở vận 4 là vượng trạch, là tốt nhất.

– Thứ ba, theo thứ tự sắp xếp của tinh vận, Tốn trạch xây dựng ở vận 4, hung và cát của các phương như sau:

Ngôi Tứ đóng cung giữa, vượng nhất, là đại cát. Quẻ chồng là quẻ Tốn thuần, có ý tiến vào, khiêm tốn.

Ngôi Ngũ đóng cung Càn, là ngôi sinh khí, là thứ địa, là hướng của Tốn trạch.

Ngôi Lục đóng cung Đoài, là ngôi thứ sinh khí, là tiểu cát. Quẻ chồng là quẻ Cấu. âm dương thiên phối, lão nam khắc trưởng nữ, hợp với cương thường, có nghĩa là giải cấu, gặp nhau.

Ngôi Thất đóng cung Cấn, là ngôi sát khí, là tiểu hung. Quẻ chồng là quẻ Đại quá, thuộc âm âm hư phối, thiếu nữ khắc trưởng  nữ là chị em hại nhau, có nghĩa là quá mức, hành vi quá đáng.

Ngôi Bát đóng cung Ly, là ngôi tử khí, là đại hung. Quẻ chồng là quẻ Cổ, thuộc âm dương thiên phối, trưởng  nữ phối với thiếu nam, là nữ cướp quyền chồng, có nghĩa là hủ bại, rối loạn.

Ngôi Cửu đóng cung Khảm, là ngôi tử khí, là hung. Quẻ chồng là quẻ Đỉnh, thuộc âm âm hư phối, trưởng nữ hợp với trung nữ là chị em thân tình, có nghĩa là dụng cụ ăn uống, cung cấp thức ăn, không nên là hung.

Ngôi Nhất đóng cung Khôn, là ngôi sát khí, là tiểu hung. Quẻ chồng là quẻ Tỉnh, âm dương tương phối, trung nam phối trưởng nữ, hợp với lẽ thường, có ý là nước giếng, là tụ của cải, không nên là tiểu hung mà nên là cát.

Ngôi Nhị đóng cung Chấn, là ngôi sát khí, là tiểu hung. Quẻ chồng là quẻ Thăng, âm dương hư phối, trưởng nữ khắc lão nam, không hợp lẽ thường. Có nghĩa là đi lên, phát đạt.

Ngôi Tam đóng cung Tốn, là ngôi thoái khí, không hung không cát, là tọa của Tốn trạch. Quẻ chồng là quẻ Hằng, thuộc âm dương ngang hòa, trưởng nam hợp với trưởng nữ, hợp lẽ cương thường, có ý vĩnh hằng, nên là quẻ cát.

6. Giới thiệu hình 9 quẻ chồng của cung Khảm định vị ở các quẻ hậu thiên khi Nhất bạch thủy nhập vào giữa.

Theo lý luận “ phi tinh”, nhà mà Nhất bạch thủy nhập vào giữa là Khảm trạch. Tọa là Lục, hướng trạch là Ngũ, tức tọa Khảm hướng Ly, tọa là tử khí, hướng cũng là tử khí nên tọa và hướng đều hung.

– Thứ hai, Nhất là vận 1. Khảm trạch xây dựng ở vận 1 là vượng trạch, tốt nhất.

– Thứ ba, theo thứ tự sắp xếp của tinh vận, Khảm trạch xây dựng ở vận 1, cát hung của các phương như sau:

Ngôi Nhất đóng cung giữa, vượng nhất, đại cát. Quẻ chồng là quẻ Khảm thuần, có nghĩa là lún sâu vào, thâm hiểm.

Ngôi Nhị đóng cung Càn, là ngôi sinh khí, thứ cát. Quẻ chồng là quẻ Sư, âm dương thiên phối, lão nữ khắc trung nam, trung nam gặp nạn. Quẻ Sư có nghĩa là quân đội, dùng binh. Đó nên là quẻ hung.

Ngôi Tam đóng cung Đoài, là ngôi thứ sinh khí, là tiểu cát. Quẻ chồng là quẻ Giải, dương dương hư phối, trung nam hợp với trưởng nam là không hợp lẽ thường, có ý giải thoát, bài trừ.

Ngôi Tứ đóng cung Cấn, là ngôi sát khí, là tiểu hung. Quẻ chồng là quẻ Hoán, âm dương thiên phối, trung nam phối trưởng nữ, hợp lẽ cương thường, nên là quẻ cát, không nên hung.

Ngôi Ngũ đóng cung Ly, là ngôi tử khí, hung, là hướng của Khảm trạch.

Ngôi Lục đóng cung Khảm, là ngôi tử khí, đại hung. Quẻ chồng là quẻ Tụng, dương dương hư phối, lão nam sinh trung nam, không hợp lẽ thường, là có ý tranh chấp, kiện tụng.

Ngôi Thất đóng cung Khôn, là ngôi sát khí, tiểu hung. Quẻ chồng là quẻ Khốn, âm dương thiên phối, thiếu nữ hợp trung nam, có nghĩa là hoàn cảnh khó khăn bị trói buộc.

Ngôi Bát đóng cung Chấn, là ngôi sát khí, tiểu hung. Quẻ chồng là quẻ Mông, dương dương hư phối, thiếu nam khắc trung nam, là huynh đệ tương tàn. Quẻ Mông có nghĩa là mông muội, mông lung.

Ngôi Cửu đóng cung Tốn, là ngôi thoái khí, không hung không cát. Quẻ chồng là quẻ Vị tế, âm dương chính phối, trung nam khắc trung nữ, hợp với lẽ thường, nên là quẻ cát. Quẻ Vị tế có nghĩa là chưa hoàn thành, chưa đạt được.

7. Giới thiệu hình vẽ 9 quẻ chồng của cung Cấn định vị ở các quẻ hậu thiên khi Bát bạch thổ nhập giữa.

Theo lý luận “ phi tinh”, hai hình này có các ý nghĩa như sau:

– Thứ nhất, Bát là Cấn. Nhà Bát bạch thổ nhập giữa gọi là Cấn trạch. Trạch tọa là Nhị, trạch hướng là Ngũ, tức tọa Cấn hướng Khôn. Tọa là phương sát khí, hướng cũng là phương sát khí, cả tọa và hướng đều là sát khí.

– Thứ hai, Bát là vận 8. Cấn trạch xây dựng ở vận 8 là vượng trạch, tốt nhất.

– Thứ ba, theo thứ tự sắp xếp của tinh vận. Cấn trạch xây dựng ở vận 8 hung cát của các phương như sau:

Ngôi Bát đóng cung giữa, vượng nhất, đại cát. Quẻ trùng là quẻ Cấn thuần, có nghĩa là đình chỉ, sơn thạch.

Ngôi Cửu đóng cung Càn, là ngôi sinh khí, thứ cát. Quẻ chồng là quẻ Lữ, âm dương thiên phối, trung nữ hợp với thiếu nam là hợp với lẽ thường. Có ý nghĩa là đi ra ngoài, lữ hành, chỗ ở không ổn định.

Ngôi Nhất đóng cung Đoài, là ngôi thứ sinh khí, là tiểu cát. Quẻ chồng là quẻ Kiển, dương dương hư phối, thiếu nam khắc trung nam, là huynh đệ tranh giành. Có ý là trói chân lại, ràng buộc.

Ngôi Nhị đóng cung Cấn, là ngôi sát khí, là tiểu hung, là tọa của Cấn trạch. Quẻ chồng là quẻ Liêm, âm dương ngang hòa, lão nữ hợp với thiếu nam, hợp với cương thường. Có ý là khiêm tốn, nên là quẻ cát, không nên là quẻ hung.

Ngôi Tam đóng cung Ly, là ngôi tử khí, là hung. Quẻ chồng là quẻ Tiểu quá, dương dương hư phối, trưởng nam khắc thiếu nam, là huynh đệ tranh giành. Tiểu quá có ý là quá mức, hơi vượt quá.

Ngôi Tứ đóng cung Khảm, là ngôi tử khí, thuộc đại hung. Quẻ chồng là quẻ Tiệm, âm dương thiên phối, trưởng nữ hợp với thiếu nam, là vợ giành quyền chồng. Quẻ Tiệm có nghĩa là tiệm tiến dần.

Ngôi Ngũ đóng cung Khôn, là ngôi sát khí, tiểu hung, là hướng của Cấn trạch.

Ngôi Lục đóng ở cung Chấn, là ngôi sát khí, tiểu hung. Quẻ chồng là quẻ Độn, dương dương hư phối, thiếu nam sinh lão nam, không hợp lẽ thường. Quẻ Độn có nghĩa là dồn lại, nhường tránh.

Ngôi Thất đóng cung Tốn, là ngôi thoái khí, không cát, không hung. Quẻ chồng là quẻ Hàm, âm dương chính phối, thiếu nam phối với thiếu nữ, hợp với lẽ thường. Quẻ Hàm có nghĩa là cảm ứng lẫn nhau, nên là quẻ cát.

8. Hình dưới đây nói rõ 9 quẻ chồng của cung Khôn đinh vị ở các quẻ hậu thiên khi Nhị hắc thổ nhập giữa.

Theo lý luận “ phi tinh”, hình này có ý nghĩa như sau:

– Thứ nhất, Nhị là Khôn. Nhà Nhị hắc thổ nhập giữa là Khôn trạch, tọa là Bát, hướng là Ngũ, tức tọa Khôn hướng Cấn. Tọa là ngôi sát khí, hướng cũng là ngôi sát khí, tọa và hướng đều là sát khí.

– Thứ hai, Nhị là vận 2. Khôn trạch xây dựng ở vận 2 là vượng trạch, tốt nhất.

– Thứ ba, theo thứ tự sắp xếp tinh vận mà nói, Khôn trạch xây dựng ở vận 2 thì cát hung của mỗi phương như sau:

Ngôi Nhị đóng cung giữa, vượng nhất, là đại cát. Quẻ chồng là quẻ Khôn thuần, có ý là nhu thuận, thuận hòa.

Ngôi Tam đóng cung Càn, là ngôi sinh khí, thuộc thứ cát. Quẻ chồng là quẻ Dự, âm dương thiên phối, trưởng nam khắc lão nữ, không hợp luân lý. Dự có nghĩa là vui mừng, an lạc.

Ngôi Tứ đóng cung Đoài, thuộc ngôi thứ sinh khí, là tiểu cát. Quẻ chồng là quẻ Quan, âm âm hư phối, trưởng nữ khắc lão nữ, ngược với luân lý. Quẻ Quan có nghĩa là tham khảo, mong chờ, nên là quẻ hung, không nên là cát.

Ngôi Ngũ đóng cung Cấn, là ngôi sát khí, thuộc tiểu hung. Là hướng của Khôn trạch.

Ngôi Lục đóng cung Ly, là ngôi tử khí, đại hung. Quẻ chồng là quẻ Phủ, âm dương chính phối, lão nữ sinh lão nam, không phù hợp lẽ trời. Phủ có nghĩa là bịt kín, hắc ám, là đại hung.

Ngôi Thất đóng cung Khảm, là ngôi tử khí, hung. Quẻ chồng là quẻ Tụy, âm âm hư phối, là lão nữ sinh thiếu nữ. Quẻ Tụy có nghĩa là tụ tập, hội họp, là khí toàn âm.

Ngôi Bát đóng cung Khôn, là ngôi sát khí, tiểu hung, là tọa của Khôn trạch. Quẻ chồng là quẻ Bóc, âm dương ngang hòa, thiếu nam hợp với lão nữ là hợp với lẽ thường. Bóc có nghĩa là bóc ra, xâm thực, nên là quẻ cát, không nên là hung.

Ngôi Cửu đóng cung Chấn, là ngôi sát khí, tiểu hung. Quẻ chồng là quẻ Tấn, âm âm hư phối, trung nữ sinh lão nữ, là khí toàn âm. Quẻ Tấn có nghĩa là tiến lên, dời lên.

Ngôi Nhất đóng cung Tốn, là ngôi thoái khí, không hung, không cát. Quẻ chồng là quẻ Tỉ, âm dương thiên phối, lão nữ khắc trung nam, do đó trung nam dễ gặp tai nạn. Quẻ Tỉ có nghĩa là thân thích, phụ thuộc.

Kinh Phòng thời Tây Hán đã biến các quẻ chồng của tiên thiên bát quái thành quẻ biến 1, quẻ biến 2, quẻ biến 3, quẻ biến 4, quẻ biến 5, quẻ du hồn và quẻ quy hồn. Quẻ trùng của mỗi quẻ gọi là quẻ thuần. Một quẻ thuần thêm với 7 quẻ biến cộng thành 8 quẻ chồng, hợp lại thành một cung. Tám cung tất cả có 64 quẻ.

Cung Càn: càn, cấu, độn, phủ, quan, bóc, tấn, đại hữu.

Cung Đoài: đoài, khốn, tụy, hàm, kiển, liêm, tiểu quá, quy muội.

Cung Ly: ly, lữ, đỉnh, vị tế, mông, hoán, tụng, đồng nhân.

Cung Chấn: chấn, dự, giải, hằng, thăng, tỉnh, đại quá, tùy.

Cung Cấn: cấn, bôn, đại súc, tổn, khuê, lý, trung phù, tiệm.

Cung Tốn: tốn, tiểu súc, gia nhân, ích, vô vọng, phệ hạp, di, cổ.

Cung Khảm: khảm, tiết, truân, ký tế, cách, phong, minh di, sư.

Cung Khôn: khôn, phục, lâm, thái, đại tráng, quải, nhu, tỷ.

Tăng Nhất Hành đời Đường điều chỉnh 8 cung, quẻ hạ của mỗi cung không biến mà chỉ biến quẻ thượng, lấy quan hệ âm dương và quan hệ lục thân của chúng sắp xếp lại thành 8 quẻ chồng là: phục vị, sinh khí, thiên y, diên niên, họa hại, lục sát, ngũ quỷ và tuyệt mệnh. Xem bảng dưới đây.

64 quẻ của 8 cung trên đây không có ý nghĩa về phương vị mà chỉ căn cứ theo quẻ thượng của mỗi quẻ chồng để định phương vị một cách khiên cưỡng ( “ Bát trạch phong thủy” là như thế). Điều đó không phù hợp với Dịch lý. Chỉ có vận dụng lý luận : phi tinh cửu cung” của hậu thiên bát quái, đem những sao khác nhau nhập vào cung giữa để hình thành 8 phương vị, như thế thì 64 quẻ chồng mới có ý nghĩa phương vị.

Tám phương vị mà “ Bát trạch phong thủy” sắp xếp, khác với 8 phương vị “ phi tinh phong thủy” sắp xếp. Xin xem các hình dưới đây.

So sánh hai bên ta thấy cách sắp xếp của phi tinh hợp lý hơn. Thứ nhất là lấy lý luận “ Phi tinh cửu cung” của hậu thiên bát quái làm căn cứ; thứ hai là nó không cố định trên bàn Nguyên đán ( bàn Ngũ hoàng nhập giữa) mà lấy các thời vận khác nhau phát sinh biến đổi. Vận 1 lấy Khảm trạch làm vượng; vận 2 lấy Khôn trạch làm vượng; vận 3 lấy Chấn trạch làm vượng; vận 4 lấy Tốn trạch làm vượng, vận 5 mười năm đầu lấy Tốn trạch làm vượng, 10 năm sau lấy Càn trạch làm vượng; vận 6 lấy Càn trạch làm vượng; vận 7 lấy Đoài trạch làm vượng; vận 8 lấy Cấn trạch làm vượng; vận 9 lấy Ly trạch làm vượng.

Nhưng “ Phi tinh phong thủy” cũng có chỗ cứng nhắc, đó là: sinh khí, thứ sinh khí, sát khí, tử khí, thoái khí vĩnh viễn cố định trên bàn Nguyên đán hậu thiên bát quái. Tức sinh khí vĩnh viễn cố định ở ngôi Càn ( thứ cát); thứ sinh khí cố định  ở ngôi Đoài ( tiểu cát); sát khí cố định ở ngôi Cấn, ngôi Khôn, ngôi Chấn ( đều là tiểu hung); thoái khí cố định ở ngôi Tốn ( không hung, không cát). Điều đó không phù hợp với lý luận Dịch học. Nếu thật sự cố định các ngôi sinh khí, tử khí, thoái khí trên bàn Nguyên đán như vậy thì Khảm trạch, Ly trạch vĩnh viễn tọa là tử khí, hướng cũng là tử khí, tức vĩnh viễn là hung trạch. Còn Cấn trạch và Khôn trạch cũng vĩnh viễn có tọa là sát, hướng là sát, tức là vĩnh viễn là sát trạch. Điều đó cũng không phù hợp thực tế. Tuy nhiên “ Phi tinh phong thủy” vô cùng coi trọng lưu niên phi tinh, căn cứ vào mối quan hệ giữa phương vị mà lưu niên phi tinh bay đến với phương vị trạch tinh để phán đoán cáy hung. Nhưng phương vị cũ đã định cục cát hung thì cho dù gặp cát nữa cũng khó mà thay đổi được vận mệnh của hung trạch, hoặc cho dù gặp hung cũng khó mà thay đổi được mệnh vận của cát trạch. Mâu thuẫn này lý luận “ Phi tinh phong thủy” khó mà giải quyết được một cách thuyết phục.

Trong tao tác thực tế, “ Phi tinh phong thủy” đặt trọng điểm vào quan hệ giữa phương vị lưu niên phi tinh đến và phương vị của trạch tinh, cho nên rất ít hoặc thậm chí không kiêm cố được các phương vị của bàn Nguyên đán đã cố định. Gọi là lưu niên phi tinh, tức là mỗi năm sẽ có một sao nào đó bay vào cung giữa, 8 sao còn lại phân bố trên 8 phương vị. Ví dụ, năm 1994, Lục bạch kim tinh nhập giữa thì Nhất bạch bay đến ngôi Ly, Nhị bạch bay đến ngôi Khảm, Tam bích bay đến ngôi Khôn, Tứ lục bay đến ngôi Chấn, Ngũ hoàng bay đến ngôi Tốn, Thất xích bay đến ngôi Càn, Bát bạch bay đến ngôi Đoài, Cửu tử bay đến ngôi Cấn. Các sao ở các phương vị sẽ kết hợp với trạch tinh vốn ở một ngôi nào đó để hình thành quan hệ cát hung. Hình dưới đây nói rõ mối quan hệ phi tinh năm 1994 với các phương vị của Đoài trạch.

Trạch tọa là Cửu, Bát; trạch hướng là Ngũ, Tứ; chính nam là Nhị, Nhất; chính bắc là Tam, Nhị; đông nam là Lục, Ngũ: đông bắc là Nhất, Cửu; tây nam là Tứ, Tam; tây bắc là Bát, Thất.

Năm 1994, cát hung các phương vị của Đoài trạch là căn cứ vào quan hệ hai sao ( thực tế là hai khí) của các phương vị để quyết định. Trạch tọa ( chính tây) là cát, quan vận và tài vận đều tốt, nhưng phải chú ý có thể mắc các bệnh về mắt và tứ chi. Trạch hướng ( chính đông) là tốt vừa, tài vận và quan vận tương đối tốt, nhưng phải chú ý các bệnh ngoài da và chỗ kín. Chính nam là hung, tình cảm vợ chồng không tốt, có thể mắc bệnh về dạ dày, thận. Chính bắc là hung, là hình mẹ khắc vợ, dễ gặp tai nạn bất ngờ về tửu sắc hoặc tàu xe. Đông nam là nửa cát nửa hung, tài vận tốt nhưng sự nghiệp thăng trầm, dễ mắc bệnh đau đầu, đau xương. Đông bắc là nửa cát nửa hung, vận thế lúc tốt lúc xấu. Tây nam là cát vừa, tài vận và sức khỏe bình thường, phải chú ý đề phòng tai nạn về thủy. Tây bắc là tiểu cát, sự nghiệp và tài vận bình thường, nhưng vợ chồng dễ lục đục.

Tinh lưu niên có chu kỳ là 9 năm, nhà ở cũng có 9 loại. Nếu mỗi năm xây dựng mối quan hệ cát hung với 9 loại nhà ở thì toàn bộ sẽ có 81 mối quan hệ, tức là có 81 cặp hình vẽ ở trên. Ở đây chỉ có thể nói sơ qua, nếu độc giả hứng thú thì nên tự mình vẽ lấy.

“ Phi tinh phong thủy” còn tồn tại một vấn đề, đó là nhà ở không hợp vận thì làm thế nào? Nhà ở không hợp vận có 2 loại trường hợp. Thứ nhất là xây dựng ở vận trước nên sang vận này đã mất vận. Ví dụ: nhà tọa càn hướng tốn xây dựng ở vận 6, nay là vận 7 đã quá thời ( túc mất vận). Thứ hai là nhà hiện nay xây dựng không phải là nhà tọa Đoài hướng Chấn ( tức đoài trạch). Nhà không hợp vận có phải là cát hung của phương vị cũng theo phương pháp đã miêu tả trên đây để phán đoán hay không? Các thấy “ Phi tinh phong thủy” chưa đưa ra được câu trả lời rõ ràng.

Nhà ở phải có tọa và hướng, ví dụ tọa bắc hướng nam, hoặc tọa tây hướng đông. Phía trước nhà là hướng, lưng nhà là tọa. Bất kỳ phài phong thủy học nào cũng đều nói đến tọa và hướng. Vậy quả đất tròn có bao nhiêu tọa và hướng? Người ta thường nói “ bốn phương tám hướng”, tức là chỉ 4 phương: đông, tây, nam, bắc, cộng thêm 4 phương: đông bắc, tây bắc, đông nam, tây nam thành 8 phương. Phong thủy học còn chia tỉ mỉ hơn, gồm 24 tọa và hướng. Tức là trong 8 hướng, mỗi hướng lại được chia làm ba. 8 x 3 thành 24 tọa hoặc hướng . Nếu nói riêng về tọa (phong thủy học gọi là tọa sơn hoặc sơn) thì có 24 tọa. Nếu nói về hướng cũng có 24 hướng , nên gọi chung là có 24 sơn và hướng. Xin xem hình vẽ dưới đây.

24 sơn và hướng bao gồm 12 địa chi, 10 thiên can và 4 chiều.

24 sơn và hướng ngoài biểu thị phương vị ra còn bao gồm ngũ hành, can chi hội hợp hình xung, tháng, lý quẻ. Tất cả những vấn đề này sẽ  được lần lượt nói rõ dưới đây.

Phương Đông: giáp, mão, ất thuộc mộc; phương Tây: canh, dậu, tân thuộc kim; là quan hệ kim khắc mộc. Phương Nam: bính, ngọ, đinh thuộc hỏa; phương Bắc: nhâm, tý, quý thuộc thủy; là quan hệ thủy khắc hỏa. Phương đông nam: thìn, tốn, tị thuộc mộc; phương tây bắc: tuất , càn, hợi thuộc kim; là quan hệ kim khắc mộc. Phương tây nam: mùi, khôn, thân thuộc thổ; phương đông bắc: sửu, cấn, dần thuộc thổ; là quan hệ ngang hòa. Nếu từ quan hệ vòng tròn mà xét thì mộc phương đông sinh hỏa phương nam; hỏa phương nam sinh kim phương tây; kim phương tây sinh thủy phương bắc; thủy phương bắc sinh mộc phương đông. Ngoài ra, hỏa phương nam sinh cho thổ phương tây nam; thổ phương tây nam sinh kim phương tây; mộc phương đông khắc thổ phương đông bắc; thổ phương đông bắc khắc thủy phương bắc.

Dùng 12 địa chi để biểu thị:

Trên hình, những chữ trong vòng tròn biểu thị sơn dương, hướng dương, chữ không nằm trong vòng tròn biểu thị sơn âm, hướng âm. 24 sơn chia thành âm dương là do nhu sắp xếp sao thuận theo thời gian, bố trí ngược. Những sao thuộc dương phải bố trí thuận, thuộc âm bố trí ngược.

Căn cứ vào lý lẽ nào để chia thành âm dương? Đó là căn cứ vào các thiên can và địa chi âm dương để phân chia, lại căn cứ vào hợp số của tiên thiên để phân chia.

Trong 24 sơn và hướng, thiên can thiếu: mậu, kỉ; bát quái thiếu khảm, ly, chấn, đoài. Mậu, kỉ của thiên can ở trung tân vòng tròn, là thổ, là Ngũ hoàng thổ của hậu thiên bát quái, mậu là dương thổ, kỷ là âm thổ, ở trong hình vẽ trên ước lược không vẽ ra. Khảm, ly, chấn, đoài các hợp số tiên thiên của nó cũng là số lẻ, lý nên là dương, còn tý, ngọ, mão, dậu vì so lại là âm? Nguyên nhân là sắp xếp các thiên can và địa chi vào 24 ô, trừ mậu và kỷ ở trung tâm, thì còn thừa 4 ô, 4 ô này lại nằm trên 4 chiều, cho nên ngoài càn, tốn, cấn, khôn ra tì không dùng bát quái để sắp xếp sơn và hướng. 24 sơn và hướng được sắp xếp như sau:

24 sơn và hướng thuộc 8 quẻ gọi là 1 quẻ quản tam tài. Tam tài là: thiên, địa, nhân. Sơn của mỗi quẻ  được gọi là “ Thiên nguyên long”; bên trái của nó gọi là “ Địa nguyên long”; bên phải của nó gọi là “ Nhân nguyên long”. Long tức là sơn mạch, cho nên thiên nguyên long còn gọi là thiên nguyên sơn, địa nguyên long gọi là địa nguyên sơn, nhân nguyên long gọi là nhân nguyên sơn. Tên gọi của Tam tài chỉ là để phân biệt 3 sơn chứ không có ý nghĩa đặc biệt gì khác.

Quẻ Càn:

– Địa nguyên long – Tuất sơn

– Thiên nguyên long – Càn sơn.

– Nhân nguyên long – Hợi sơn.

Quẻ Khảm:

 – Địa nguyên long – Nhâm sơn

– Thiên nguyên long – Tí sơn.

– Nhân nguyên long – Quý sơn.

Quẻ Cấn:

– Địa nguyên long – Sửu sơn

– Thiên nguyên long – Cấn sơn.

– Nhân nguyên long – Dần sơn.

Quẻ Chấn:

– Địa nguyên long – Giáp sơn

– Thiên nguyên long – Mão sơn.

– Nhân nguyên long – Ất sơn.

Quẻ Tốn:

– Địa nguyên long – Thìn sơn

– Thiên nguyên long – Tốn sơn.

– Nhân nguyên long – Tị sơn.

Quẻ Ly:

– Địa nguyên long – Bính sơn

– Thiên nguyên long – Ngọ sơn.

– Nhân nguyên long – Đinh sơn.

Quẻ Khôn:

– Địa nguyên long – Mùi sơn

– Thiên nguyên long – Khôn sơn.

– Nhân nguyên long – Thân sơn.

Quẻ Đoài:

– Địa nguyên long – Canh sơn

– Thiên nguyên long – Dậu sơn.

– Nhân nguyên long – Tân sơn.

Trong 8 quẻ: Càn, Khôn, Khảm, Ly, Chấn, Tốn, Đoài, Cấn thì phép sắp xếp tam tài: thiên, địa, nhân có một đặc điểm rõ rệt, đó là tính chất của thiên nguyên long và nhân nguyên long giống nhau: nêu thiên nguyên long thuộc dương, nhân nguyên long cũng thuộc dương; nếu thiên nguyên long thuộc âm, nhân nguyên long cũng thuộc âm. Còn địa nguyên long thì ngược lại, nếu thiên nguyên long thuộc dương, địa nguyên long nhất định thuộc âm; nếu thiên nguyên long thuộc âm, địa nguyên long nhất định thuộc dương. Huyền không phong thủy học thường lấy quan hệ lục thân để gọi: thiên nguyên long là quẻ phụ mẫu, địa nguyên long là quẻ nghịch tử; nhân nguyên long là quẻ thuận tử.

Thuận tức là âm dương vận hành thuận theo cha mẹ ( thiên nguyên long) của nó. Phụ mẫu là dương thì nhân nguyên long cũng thuận theo dương; phụ mẫu là âm, hành ngược thì nó cũng là âm, hàng ngược. Nghịch tức là âm dương vận hành ngược lại bố mẹ của nó. Phụ mẫu là dương, hành thuận, thì nó là âm hành ngược; phụ mẫu là âm hành ngược thì nó là dương hành thuận.

Vì chia thành thuận tử và nghịch tử, nên giữa con cái và bố mẹ có mối quan hệ kiêm và không kiêm. Tý ngọ, mão dậu, càn tốn, cấn khôn là thiên nguyên long, còn gọi là quẻ phụ mẫu có thể kiêm quẻ nhân nguyên, tức là có thể kiêm quý, đinh, ất, tân, tị, hợi, dần, thân. Ngược lại quẻ nhân nguyên long không thể kiêm quẻ thiên nguyên long. Còn về địa nguyên long vì âm dương ngược với quẻ phụ mẫu nên nói chung không thể kiêm dùng. Nhưng trong thiên nguyên long, cán, tốn, cấn, khôn là quẻ 4 chiều, vì bao hàm khá rộng, càn bao hàm tuất hợi, tốn bao thìn tị, cấn bao sửu dần, khôn bao mùi thân, cho nên quẻ 4 chiều này có thể kiêm nhân nguyên long, cũng có thể kiêm địa nguyên long.Còn tí ngọ mão dần, 4 quẻ thiên nguyên long này vì bao hàm hẹp nên chỉ có thể kiêm: quý, đinh, ất, tân, chứ không thể kiêm các địa nguyên long: nhâm, bính, giáp, canh. Hiện tượng quẻ kiêm này thường phát sinh, đó là do sự biến đổi của môi trường tạo nên. Về vấn đề này trong các phần sau sẽ được nói rõ.

Khi lập sơn và hướng, cái quý là được quẻ thuần nhất, thanh khiết, tức không kiêm thì tốt, không những địa nguyên long phải thuần nhất, thanh khiết, lập theo chính hướng, không kiêm, mà ngay cả thiên nguyên long, nhân nguyên long cũng phải thuần nhất, thanh khiết, lập theo chính hướng, không kiêm. Chỉ khi gặp phải địa thế quả thực không thể lập theo chính hướng mới phải lập quẻ kiêm. Để đề phòng sai sót, nói chung quẻ phụ mẫu không kiêm quẻ nghịch tử, nếu không sẽ dễ xuất hiện hiện tượng âm dương sai lệch.

Khi lập sơn và hướng mong tìm được vượng, tức là vượng sơn, vượng hướng (còn gọi là đáo sơn, đáo hướng ). Nếu muốn được vượng thì tất phải căn cứ theo vận mà lập để tìm được sao nắm vận. Ví dụ: từ năm 1984 đến năm 2003 là vận 7, do Thất xích kim tinh chủ vận nắm lệnh, khí Thất xích kim tinh vượng nhất. Xây dựng nhà cửa tọa sơn lập hướng phải được vượng khí này mới là tốt nhất. Tọa sơn được vượng khí nắm lệnh, huyền không phong thủy học gọi là “ chính thần”, lập hướng được suy khí nắm lệnh, gọi là “ linh thần”. Chính thần lấy vượng khí làm vượng, linh thần lấy suy khí làm vượng.

Về chính thần và linh thần có ba trường hợp sau cần phải nói rõ.

Trường hợp thứ nhất: đó là chính thần, linh thần cố định. Bàn hậu thiên bát quái là bàn phương vị cố định, Huyền không học gọi là Ngũ vận bàn hoặc Nguyên đán bàn. Khảm 1, khôn 2, chấn 3, tốn 4, trung 5, càn 6, đoài 7, cấn 8, ly 9 là cố định, cho nên chính thần và linh thần cũng cố định.

Vì vậy dựng nhà phải căn cứ theo vận để chọn chính thần và linh thần, dùng chính thần và linh thần để lập tọa và hướng . Vận 1 lập sơn khảm hướng ly; vận 2 lập sơn khôn hướng cấn; vận 3 lập sơn chấn hướng đoài; vận lập sơn tốn hướng càn; vận 5, 10 năm đầu lập sơn khôn hướng cấn, 10 năm sau lập sơn cấn hướng khôn; vận 6 lập sơn càn hướng tốn; vận 7 lập sơn đoài hướng chấn; vận 8 lập sơn cấn hướng khôn; vận 9 lập sơn ly hướng khảm. Cách tọa sơn lập hướng như thế nhất định được tọa sơn vượng, còn hướng nhất định là suy. Ví dụ lập sơn đoài hướng chấn, phương đoài là 7, Thất xích kim là vượng khí thì phương chấn là 3, Tam bích mộc khí là suy khí. Đương nhiên nếu cửa chính làm theo phương đã lập thì nó sẽ thu nạp suy khí, tức là suy, vậy thì còn ai dám chọn nữa? Trong thực tế thực ra không phải như thế. Cái gọi là chính, linh, vượng, suy là để chỉ âm dương đối nghịch nhau. Hậu thiên bát quái, bất kỳ hai phương nào đối nhau đều là âm dương ngược nhau, đều có hợp số là 10. Ví dụ lấy sơn đoài hướng chấn mà nói, đoài là âm, là thiếu nữ, chấn là dương, là trưởng nam, tức âm dương đối nhau, hơn nữa đoài 7, chấn 3 hai số hợp lại thành 10, như vợ chồng âm dương hợp lại là đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu, là nguồn gốc sinh ra vạn vật, là thượng cát, chẳng có gì là hung. Hướng tuy là suy khí, nhưng lấy suy làm vượng. Cửa chính có thể thu nạp khí, cũng có thể nhả khí. Nếu phối hợp với môi trường, tọa sơn được chỗ cao, hướng được chỗ thấp ( chỗ thấp có nước là tốt nhất) thì sẽ hút được vượng khí, nhả suy khí.

Trường hợp thứ hai, chính thần và linh thần sẽ cố định hay chuyển đổi theo thời vận. Trên bàn hậu thiên bát quái, chính thần và linh thần cố định, nếu theo đó mà xác định phương vị để dựng nhà thì mỗi vận chỉ chọn được 1 tọa và hướng tốt, các tọa và hướng còn lại đều không tốt. Điều đó không phù hợp với Dịch lý. Đạo của Dịch học là ở chỗ âm dương biến hóa. Động và biến là vĩnh hằng, tĩnh là cố định, là tạm thời, là đặc biệt, cho nên căn cứ theo bàn bát quái cố định để lập tọa và hướng thì chỉ là một trường hợp đặc biệt. Hiện tượng bình thường nên là mỗi một vận phải có vài tọa và hướng có thể chọn được, tức là phải có vài tọa và hướng là vượng sơn, vượng hướng.

Phi tinh cửu cung theo thời vận mà chuyển đổi. Khi vận 1 nhập giữa, Nhị đáo càn, Tam đáo đoài, Tứ đáo cấn, Ngũ đáo ly, Lục đáo khảm, Thất đáo khôn, Bát đáo chấn, Cửu đáo tốn.Khi vận 2 nhập giữa, tam đáo càn, tứ đáo đoài, Ngũ đáo cấn, Lục đáo ly, Thất đáo khảm, Bát đáo khôn, Cửu đáo chấn, Nhất đáo tốn. vận 3, vận 4,5,6,7,8,9 cứ thế suy ra. Như vậy mỗi một vận không chỉ có một tọa và hướng là vượng sơn, vượng hướng mà là có vài ba vượng sơn vượng hướng. Được kiệt kê ra như sau:

Vận 2: tốn sơn càn hướng; mùi sơn sửu hướng; hợi sơn tị hướng; càn sơn tốn hướng.

Vận 3: mão sơn dậu hướng; dậu sơn mão hướng; thìn sơn tuất hướng; tuất sơn thìn hướng; ất sơn tân hướng; tân sơn ất hướng.

Vận 4: cấn sơn khôn hướng; khôn sơn cấn hướng; giáp sơn canh hướng; canh sơn giáp hướng; dần sơn thân hướng; thân sơn dần hướng.

Vận 5: tý sơn ngọ hướng; ngọ sơn tý hướng; mão sơn dậu hướng; dậu sơn mão hướng; thìn sơn tuất hướng; tuất sơn thìn hướng; sửu sơn mùi hướng; mùi sơn sửu hướng; ất sơn tân hướng; tân sơn ất hướng; đinh sơn quý hướng; quý sơn đinh hướng.

Vận 6: cấn sơn khôn hướng; khôn sơn cấn hướng; giáp sơn canh hướng; canh sơn giáp hướng; dần sơn thân hướng; thân sơn dần hướng.

Vận 7: mão sơn dậu hướng; dậu sơn mão hướng; thìn sơn tuất hướng; tuất sơn thìn hướng; ất sơn tân hướng, tân sơn ất hướng.

Vận 8: càn sơn tốn hướng, tốn sơn càn hướng; sửu sơn mùi hướng; mùi sơn sửu hướng; tị sơn hợi hướng; hợi sơn tị hướng.

Vậy chính thần, linh thần chuyển đổi theo thời vận và chính thần, linh thần cố định phương vị có mâu thuẫn nhau không? Có một số chỗ mâu thuẫn, còn một số chỗ không mâu thuẫn. Có một số chỗ phương vị cố định không có chính thần, linh thần, có một số phương vị cố định là chính thần, linh thần thì phương vị không cố định lại không phải là chính thần, linh thần. Điều đó chứng tỏ chính thần và linh thần của phương vị cố định và phương vị không cố định là khác nhau nhưng có thể dùng chung cho nhau. Nếu chính thần và linh thần của phương vị cố định trùng với chính thần và linh thần phương vị không cố định thì tức là đã tốt càng thêm tốt. Nếu chính thần và linh thần của phương vị cố định không phải là chính thần và linh thần của phương vị không cố định thì mức độ tốt bị giảm thấp. Nếu chính thần và linh thần của phương vị không cố định không phải là chính thần và linh thần của phương vị cố định thì vượng sơn, vượng hướng chắc chắn cũng giảm bớt giá trị. Vì sao lại xuất hiện tình trạng đó? Về vấn đề này ở nội dung các phần sau sẽ bàn đến.

Trường hợp thứ ba, đó là Dịch lý phải cùng phối hợp với môi trường thực tế. Theo yêu cầu của Dịch lý về chính thần và linh thần thì phương chính thần, tức là phương đương vận, đương vượng phải có núi, hoặc có đất cao để lưng nhà dựa vào mới gọi là đúng. Cái gọi là “ chính thần” phải đứng vào chính vị. Phương linh thần phải là chỗ thấp, có nước, có sông, ao hồ hoặc ngã ba sông, rộng rãi, sáng sủa, sạch sẽ mới là tốt, mới gọi là “ bạt thủy nhập linh đường”. Nếu môi trường không phù hợp, cần phải có núi, nhưng không có núi, cần có nước nhưng không có nước, hoặc là cần núi thì lại có nước, cần nước thì lại có núi, đó là không đúng, Dịch lý và môi trường phản lại nhau tất nhiên là hung.

Sau khi đã hiểu được âm dương của 24 sơn và hướng cũng như Dịch lý của chúng, bây giờ chúng ta bắt đầu nghiên cứu phương pháp sắp xếp theo thứ tự sao.

Gọi là sắp xếp thứ tự sao tức là dùng phi tinh cửu cung phối quẻ theo vận và theo sơn, hướng, căn cứ theo âm dương thuận nghịch để phối với các sao. Cách làm có thể theo 4 bước dưới đây.

Dịch lý của phi tinh cửu cung trong mục “ Quỹ tích của phi tinh cửu cung” đã nói ở phần trên, độc giả có thể xem lại mục đó. Bảng các phi tinh cửu cung thể hiện: mỗi tinh bàn đều có một sao nhập vào cung giữa, 8 sao còn lại phân phối theo 8 phương. Phương pháp cho một sao nhập vào giữa rồi phân phối phương vị của 9 sao này gọi là phối quẻ. Ví dụ sao Nhất nhập vào giữa, tức là vận 1. Lúc đó Nhất bạch thủy tinh nắm vận, tiếp theo là Nhị hắc thổ tinh phối với quẻ Càn, Tam bích mộc tinh ở quẻ Đoài, Tứ lục mộc tinh ở quẻ Cấn, Ngũ hoàng thổ tinh ở quẻ Ly, Lục bạch kim tinh ở quẻ Khảm, Thất xích kim tinh ở quẻ Khôn, Bát bạch thổ tinh ở quẻ Chấn, Cửu tử hỏa tinh ở quẻ Tốn. Dưới đây giới thiệu các bảng phối quẻ lần lượt từ Nhất – Cửu nhập vào giữa.

Trong các bảng sao nhập vào giữa , ngoài biểu hiện bản thân nó vượng và nắm lệnh, còn biểu thị thời vận. Nhất nhập giữa biểu thị vận 1, Nhị nhập giữa biểu thị vận 2,… cứ thế tiếp tục cho đến Cửu nhập giữa. Dưới đây là thời hạn các vận của thời gian gần đây.

Tra các thời vận trên đây sẽ biết được hiện nay đang thuộc hạ nguyên vận 7. Muốn xây dựng nhà, tọa sơn lập hướng phải dùng bảng phối quẻ Thất xích kim tinh nhập vào giữa.

Bước 2: xác định sơn và hướng.

Ví dụ muốn xây nhà theo sơn nhâm hướng bính, tức tọa là nhâm, hướng nhà là bính. Nếu xây dựng nhà vào thời kỳ vận 7 thì nhâm là Tam, bính là Nhị. Nếu xây dựng nhà vào thời kỳ vận 6 thì nhâm là Nhị, bính là Nhất. Nếu xây dựng nhà vào thời kỳ vận 8 thì nhâm là Tứ, bính là Tam. Các vận khác được suy ra theo cách tương tự.

Trong 24 sơn, có 12 sơn thuộc dương, 12 sơn thuộc âm. Những sơn thuộc dương đều bay thuận, những sơn thuộc âm bay ngược.

Phương pháp bay thuận và bay ngược được thực hiện như thế nào độc giả có thể xem mục “ Bay thuận và bay ngược” để biết. Dưới đây lấy mối quan hệ quẻ càn và quẻ tốn của vận 7 để giải thích.

Ví dụ 1: Sơn tuất, hướng thìn, quẻ địa nguyên, bát là sơn, lục là hướng.

Địa nguyên của Bát là âm, bay ngược. Địa nguyên của Lục là âm, bay ngược.

Bảng tổng hợp là ba bảng trên hợp nhất, chữ số hang dưới trong mỗi ô là số “phối quẻ” của vận 7. Chữ số bên trái góc trên của  mỗi ô là số sơn tuất khi Bát nhập giữa bay ngược, chữ số bên phải là số hướng thìn, khi Lục nhập giữa bay ngược. Độc giả có thể nhớ là “ Trái sơn, phải hướng”.

Ví dụ 2: sơn càn hướng tốn, quẻ thiên nguyên, Bát là sơn, Lục là hướng.

Thiên nguyên của Bát dương, bay thuận. Thiên nguyên của Lục là dương, bay thuận.

Trong bảng tổng hợp, chữ số phía dưới của mỗi ô là số “ Phối quẻ” của vận 7. Số bên trái góc trên của mỗi ô là số sơn càn, Bát nhập giữa, bay thuận. Có thể nhớ là “ Trái sơn, phải hướng”.

Ví dụ 3: Sơn hợi, hướng tị, quẻ nhân nguyên, bát là sơn, lục là hướng.

Nhân nguyên của Bát là dương, bay thuận, nhân nguyên của Lục là dương, bay thuận.

Chữ số và phương vị trong bảng tổng hợp sơn hợi hướng tị, hoàn toàn giống với số và phương vị của sơn càn hướng tốn là vì tính chất của 4 sơn này giống với càn tốn, đều là dương tính, bay thuận. Độc giả hãy đối chiếu ba bảng tổng hợp trên thì sẽ rõ được phương pháp dùng bay tuận và bay ngược.

Hai sao sơn và hướng của ba ví dụ trên là âm dương bay thuận, bay ngược được quyết định bởi hai điều kiện.

Thứ nhất là do tọa và hướng của tam nguyên đã chọn quyết định. Sơn tuất hướng thìn thuộc địa nguyên long, sơn càn hướng tốn thuộc thiên nguyên long, sơn hợi hướng tị thuộc nhân nguyên long.

Thứ hai là vì phương vị hậu thiên bát quái vốn do hai sao sơn và hướng quyết định. Sơn tuất hướng thìn đóng ở Bát, hướng Lục. Bát thuộc quẻ Cấn, địa nguyên long của quẻ cấn là sửu. Sửu là âm cho nên Bát là âm, bay ngược; Lục thuộc quẻ càn, địa nguyên long của quẻ càn là tuất, tuất là âm, cho nên Lục là âm, bay ngược. Sơn càn hướng tốn, tọa Bát hướng Lục. Bát thuộc thiên nguyên long quẻ cấn. Cấn là dương nên lấy Bát là dương, bay thuận. Lục thuộc thiên nguyên long quẻ Càn. Càn là dương, nên Lục là dương bay thuận. Sơn hợi hướng tị, tọa Bát hướng Lục. Bát thuộc dần của nhân nguyên long quẻ cấn, dần là dương nên Bát là dương, bay thuận. Lục thuộc hợi của nhân nguyên long quẻ càn. Hợi là dương, nên Lục là dương bay thuận.

Ba ví dụ trên được giải thích như thế, âm dương của các sơn và hướng được sắp xếp theo sao bay thuận hay bay ngược cũng được hiểu tương tự. Độc giả luyện tập mấy lần chắc sẽ dần dần nắm vững.

Lập quẻ là một bộ phận cơ bản của thuật sắp xếp theo sao. Sơn và hướng dùng phép lập quẻ theo sao để xác định gọi là phương chính. Dùng la bàn đo độ tức là dùng kim la bàn đặt trùng với đường của sơn và hướng. Sau khi xác định được hướng chính thì lập bảng tổng hợp về sơn và hướng, căn cứ bảng đó mà nhận thức Dịch lý của vấn đề. Nhận thức chủ yếu nhất có 3 điểm. Thứ nhất, phải nắm vững tinh bàn. Bàn hậu thiên bát quái vốn gọi là địa bàn, nó ghi rõ 8 phương vị cố định là Càn, Khôn, Chấn, Đoài, Khảm, Ly, Cấn. Tốn, cũng tức là 8 quẻ cố định. Bàn bố trí theo các nguyên vận khác nhau gọi là thiên bàn, cũng gọi là vận bàn. Từ Nhất đến Cửu nhập vào giữa, cộng tất cả có 9 vận bàn. Cho dù lập được sơn và hướng gì đều phải phối hợp với thiên bàn, căn cứ theo sao của thiên bàn để lập nên sơn và hướng. Tinh bàn phân bố thuận nghịch theo âm dương gọi là phi tinh bàn, trong đó bên trái là phi tinh bàn tọa sơn hoặc gọi là sơn bàn; bên phải là phi tinh bàn của hướng, gọi là hướng bàn. Các sơn tinh ( bên trái) và các hướng tinh ( bên phải) cuả tọa sơn hợp chung lại gọi là quẻ sơn; các sơn tinh ( bên trái) và hướng tinh ( bên phải) của hướng sơn gọi chung là quẻ hướng. Cần phân biệt rõ tên gọi của các loại tinh bàn, nếu không sẽ rất khó diễn tả ý nghĩa các bước sắp xếp theo sao.

Thứ hai là phải phân rõ “ vượng sơn, vượng hướng” và “ thượng sơn, hạ thủy”. Sau khi sắp xếp theo sao, xác định được sơn và hướng để lập ra bàn tổng hợp thì cần phải phân biệt “ vượng sơn, vượng hướng” và “ thượng sơn, hạ thủy”. “ Vượng sơn, vượng hướng” còn gọi là “ đáo sơn, đáo hướng”, tức là vượng tinh ( chỉ sao nhập vào giữa) vửa đáo tọa phương, vừa đáo hướng. Trong ví dụ 1, “ sơn tuất hướng thìn” chính là vượng tinh vừa đáo tọa sơn, vừa đáo hướng. Quẻ sơn của tọa phương là Thất, Ngũ. Thất ở bên trái là sơn tinh, túc sơn tinh đáo phương sơn, Ngũ ở bên phải là hướng tinh, là suy tinh. Quẻ hướng là Cửu, Thất. Thất ở bên trái là hướng tinh đáo hướng, Cửu ở bên phải là sơn tinh, tức là suy tinh. Điều đó chứng tỏ “ sơn tuất hướng thìn” là vượng sơn vượng hướng. Trong ví dụ 2 “ sơn càn hướng tốn” , vượng tinh Thất cũng đáo sơn và đáo hướng, nhưng vì ngôi quẻ khác nhau nên hướng của quẻ sơn là Cửu Thất, Cửu bên trái là sơn tinh, Thất bên phải là hướng tinh, tức là hướng tinh chạy sang phía tọa sơn. Còn hướng của quẻ hướng là Thất Ngũ, Thất ở bên trái là sơn tinh, Ngũ ở bên phải là hướng tinh, tức là sơn tinh chạy sang bên hướng. Điều đó chứng tỏ ở vận 7 lập “ sơn càn hướng tốn” là cục “ thượng sơn, hạ thủy”. Theo Dịch lý thì long thần ở thượng sơn không hạ thủy, long thần ở hạ thủy không thượng sơn. Nếu long thần trên sơn thượng đã hạ thủy sẽ xuất hiện hiện tượng tổn thất đinh; nếu long thần ở hạ thủy đã thượng sơn sẽ xuất hiện hiện tượng phá tài. Cho nên “ sơn càn hướng tốn” thuộc cục tổn đinh, phá tài. Tương tự, ở ví dụ 3 “ Sơn hợi hướng tị” cũng là “ thượng sơn, hạ thủy”, thuộc cục tổn đinh, phá tài. Cho nên phân biệt “ vượng sơn vượng hướng” với “ thượng sơn hạ thủy” là rất quan trọng, nhưng cũng rất dễ lẫn lộn. Độc giả nhất định phải xem xét cẩn thận.

Thứ ba là phải nhận thức rõ cục song tinh đáo hướng hoặc song tinh đáo sơn, tức là tinh của vượng sơn và tinh của vượng hướng đều tụ ở hướng hay ở sơn. Nếu cùng tụ ở sơn thì vượng đinh mà phá tài, vì long thần ở hạ thủy thượng sơn, nếu cùng tụ ở hướng thì vượng tài mà tổn đinh vì long thần ở thượng sơn hạ thủy. Điều này phải xem cụ thể điều kiện môi trường sông núi. Nếu song tinh tụ ở hướng thì phía hướng phải có thủy. Nếu ngoài thủy cón có sơn nữa thì long thần thượng sơn không phạm vào hạ thủy. Cách lập hướng như thế là được. Nếu song tinh tụ ở sơn thì cũng tương tự, tức phía sơn phải có sơn. Nhận thức về cách lập quẻ thoe sao không chỉ lấy 3 điểm trên mà còn cần có nhận thức về các mặt khác. Để đáp ứng độc giả từng bước đi sâu, sau đây xin giới thiệu một số nhận thức khác.

Vì hình thế tự nhiên phức tạp, nên mạch núi và dòng sông không thể chạy tự do theo bát phương chính hướng, mà thường lệch sang phải, sang trái hoặc có lúc ẩn chìm đi. Trong trường hợp này phải dùng đến quẻ thay kiêm hướng mới có thể tìm được khí hợp lý. Gọi là quẻ thay tức là 2 sao sơn và hướng phải dùng những sao khác để thay thế sao nhập vào giữa, từ đó hình thành những tượng quẻ khác nhau khi lập quẻ. Ví dụ thế của sơn long là sơn tí hướng ngọ, nhưng hơi lệch phải sang hướng quý. Khi độ lệch đạt đến một mức nào đó (lớn hơn 3 độ) thì gọi là sơn tí hướng ngọ kiêm quý đinh. Nếu lệch về bên trái sang hướng nhâm đến mức độ nào đó thì gọi là sơn tí hướng ngọ kiêm nhâm bính. Những sơn và hướng khác cũng hiểu theo cách tương tự.

Vì sao kiêm hướng thì phải dùng quẻ thay? Vì kiêm hướng có 3 trường hợp. Thứ nhất là kiêm hướng đồng tính. Thiên nguyên long và nhân nguyên long cùng thuộc tính dương hoặc cùng thuộc tính âm, có thể kiêm dùng. Tí quý, mão ất, ngọ đinh, dậu tân cùng thuộc tính âm nên 2 quẻ kiêm cùng tính âm. Cấn dần, tốn tị, khôn thân, càn hợi cùng thuộc tính dương nên hai quẻ kiêm cùng tính dương.

Thứ hai là tương kiêm khác tính. Thiên nguyên long và địa nguyên long là âm dương tương kiêm. Tí và nhâm, cấn và sửu, mão và giáp, tốn và thìn, ngọ và bính, khôn và mùi, dậu và canh, càn và tuất là 1 âm 1 dương, kiêm dùng với nhau.

Thứ ba, tương kiêm quẻ xuất. Quẻ Khảm và quẻ Cấn là quý sửu tương kiêm, quẻ Cấn và quẻ Chấn là dần giáp tương kiêm, quẻ Chấn và quẻ Tốn là ất thìn tương kiêm, quẻ Tốn và quẻ Ly là tỵ bính tương kiêm, quẻ Ly và quẻ Khôn là đinh mùi tương kiêm, quẻ Khôn và quẻ Đoài là thân canh tương kiêm, quẻ Đoài và quẻ Càn là tân tuất tương kiêm, quẻ Càn và quẻ Khảm là hợi nhâm tương kiêm. Ngược lại, khảm và càn, càn và đoài, đoài và khôn, khôn và ly, ly và tốn, tốn và chấn, chấn và cấn, cấn và khảm cũng là tương kiêm, là xuất quẻ tương kiêm. Đã là tương kiêm thì khí quẻ không thuần, khí quẻ hỗn tạp, tạo thành tạp khí hỗn loạn, chuốc lấy hung sát. Cho nên phải dùng phương pháp quẻ thay để điều chỉnh tạp khí, tránh được hung sát.

Nếu hướng của sông núi phù hợp với chính hướng, nhưng không thể tìm được vượng sơn vượng hướng mà chỉ được vượng sơn hạ thủy, như thế gọi là địa hình tuy đẹp nhưng không có lợi cho mình. Nếu vẫn bắt buộc phải dùng thì cần dùng quẻ thay kiêm hướng để tìm được sơn và hướng thích hợp với thời vận.

Nếu chính hướng không tìm được vượng sơn vượng hướng, nhưng có thành môn có thể chọn thì dùng quẻ thay kiêm hướng khiến cho vượng tinh đáo thành môn để thu hút được khí tốt của sông núi, đó cũng là cách dùng quẻ thay để lựa chọn.

Dưới đây nêu 2 ví dụ để làm sáng tỏ.

Ví dụ 1: Vận 4, sơn quý hướng đinh.

                                                                                           Hướng

                                                                                                ↑

                                                        Nhất, Thất           Ngũ, Tam             Tam, Ngũ

                                                             Tam      Bát                          Nhất                

Quẻ lập chính hướng:

                                                        Nhị, Lục                Cửu, Bát               Thất, Nhất

                                                             Nhị                         Tứ                          Lục

                                                        Lục, Nhị                Tứ, Tứ                   Bát, Cửu                              

                                                             Thất     Cửu                        Ngũ

                                                                                              ┴                                                          

                                                                                            Sơn

                                                                                          Hướng

                                                                                               ↑

                                                        Nhất, Bát             Ngũ, Tứ                Tam, Lục

                                                            Tam      Bát                           Nhất

Quẻ thay lập kiêm hướng:

                                                        Nhị, Thất              Cửu, Cửu             Thất, Nhị

                                                            Nhị                          Tứ                         Lục

                                                        Lục, Tam              Tứ, Ngũ                Bát, Nhất

                                                            Thất       Cửu                       Ngũ

                                                                                              ┴     

                                                                                            Sơn

Ví dụ 2: Vận 5, sơn bính hướng nhâm.

                                                                                            Sơn

                                                                                             ┬

                                                        Bát, Cửu               Tứ, Ngũ                Lục, Thất

                                                            Tứ                          Cửu                     Nhị

Quẻ lập chính hướng:          

                                                        Thất, Bát              Cửu, Nhất           Nhị, Tam

                                                            Tam     Ngũ                          Thất

                                                        Tam, Tứ                Ngũ, Lục               Nhất, Nhị

                                                            Bát                         Nhất       Lục

                                                                                               ↓

                                                                                           Hướng

                                                                                            Sơn

                                                                                              ┬

                                                        Lục, Nhất             Nhị, Lục                Tứ, Bát

                                                             Tứ                         Cửu                      Nhị

                                                                       

Quẻ thay lập kiêm hướng:

                                                        Ngũ, Cửu             Thất, Nhị              Cửu, Tứ

                                                           Tam                        Ngũ                       Thất

                                                        Nhất, Ngũ           Tam, Thất            Bát, Tam

( Thành môn)                                                                Bát                           Nhất     Lục

                                                                                                ↓

                                                                                           Hướng

Sau khi dùng quẻ thay kiêm hướng thì sơn tinh đương vượng Ngũ đáo phương giáp. Nếu ở phương này có núi đẹp thì sẽ vượng đinh. Hướng tinh đương vượng Ngũ đáo phương Sửu. Phương này là thành môn. Nếu ở phương này có sông nước, ao hồ lớn thì gia tài đại phát.

Phép dùng quẻ thay kiêm hướng từ tác phẩm “ Thanh nang áo ngữ” của Dương Duân Tùng đời nhà Đường đã tiết lộ, nhưng chỉ có 4 câu. Đó là:

Bốn câu này chỉ nhắc đến 12 sơn, còn khoảng một nửa chưa nhắc đến và chỉ truyền khẩu cho hậu thế. Người nào được truyền đều tự cho là gia bảo, giấu giếm không công khai, khiến cho người đời sau không thể nào hiểu nổi. Mãi đến cuối đời Minh đầu đời Thanh, sau khi Khương Nghiêu trả cho Tưởng Đại Hồng 2000 lạng bạc để Tưởng Đại Hồng mai táng bố, mới được Tường Đại Hồng chân truyền. Nhưng Khương Nghiêu cũng không công khai mà chỉ vô tình nhắc đến trong tác phẩm “ Tòng sư tùy bút” của mình, nên người đời sau đọc nhưng không dùng được. Đến thời cận đại có người tên là Vu Khải biên soạn cuốn “ Địa lý lục yếu” giải thích thuật phong thủy của Âu Dương Thuần. Âu Dương Thuần đem 24 chữ của quẻ thay kiêm hướng cộng thêm tiết lộ bài khẩu quyết và các hình vẽ, nhưng cũng không hề giải tích khiến cho độc giả vẫn không hiểu được…

Bài khẩu quyết đó có 28 câu phù hợp với bài khẩu quyết 28 câu trong tác phẩm “ Tòng sư tùy bút” của Khương Nghiêu. Nhưng vì sao người đời sau khi đọc đến vẫn không hiểu được ? Nguyên nhân chủ yếu là vì người đời chưa hiểu được phép sắp xếp sao. Không hiểu được cách lập quẻ sắp xếp sao thì làm sao hiểu được quẻ thay kiêm hướng.

Quẻ thay kiêm hướng còn gọi là chọn sao, nó khác với phương pháp lập quẻ. Lập quẻ là dùng cách sắp xếp sao để lập chính hướng, còn chọn sao là dùng cách sắp xếp sao để lập kiêm hướng. Cách sắp xếp sao giống nhau, nhưng hai sao sơn và hướng phải dùng sao thay thế. Sau khi sắp xếp được vận bàn, thì phải dùng sao gì để thay thế hai sao sơn và hướng? Căn cứ khẩu quyết mà Khương Nghiêu được truyền, ta được:

Như vậy 24 sơn, sơn nào cũng đều có sao thay thế. Nhưng đối chiếu kỹ thì có 11 sơn không cần thay thế. Đó là: tý, quý, mùi, khôn, tuất, càn, hợi, tân, dậu, ngọ, đinh. Còn số sơn cần thay thế chỉ có 13 sơn. Như vậy số sơn và hướng cần thay thế đã đơn giản đi rất nhiều. Cụ thể như sau:

Dưới đây nói rõ các vấn đề có liên quan với quẻ thay kiêm hướng.

1. Muốn dùng quẻ thay thế, phải lệch từ 3 độ trở lên. Mỗi tọa sơn hay lập hướng chỉ chiếm 15 độ. Nếu dùng đường trung tuyến chia đôi thì mỗi nửa của sơn hay hướng chỉ chiếm 7,5 độ. Khi lệch hướng nhỏ hơn 3 độ thì không cần thay thế. Khi độ lệch lớn hơn 3 độ tạp khí rất nhiều, nên phải thay thế mới điều chỉnh được khí quẻ.

2. Quẻ thay thế có 3 trường hợp. Một loại là thay sơn tinh, loại khác là thay hướng tinh, loại thứ ba là thay cả sơn tinh và hướng tinh. Đại để về hướng có thể tìm được sao thay thế thì quay hướng, nếu không tìm được sao thay thế thì thay sơn tinh. Đối với trường hợp sơn và hướng tinh đều tìm được sao thay thế thì thay cả hai. Tìm sao thay thế trọng tâm là ở hướng tinh.

3. Có một số sơn và hướng tuy lệch nhưng khi lập hướng, hai sao sơn và hướng đều không tìm được sao thay thế, vẫn dùng hai sao sơn và hướng cũ lần lượt nhập vào giữa, tuy được vượng sơn vượng hướng, nhưng không xem là vượng sơn vượng hướng. Vì nếu dựa vào long mạch của kiêm hướng để lập kiêm hướng, tất sẽ phạm phải âm dương sai lệch, hoặc phạm quẻ xuất hướng.

Ví dụ: Vận 4, sơn canh hướng giáp kiêm dậu mão.

                                                        Thất, Tam            Nhị, Thất              Cửu, Ngũ

                                                           Tam                        Bát                         Nhất

                                                       

        Hướng                                  Bát, Tứ  Lục, Nhị                Tứ, Cửu                Sơn

                                                           Nhị                          Tứ                          Lục

                                                        Tam, Bát              Nhất, Lục             Ngũ, Nhất

                                                           Thất                       Cửu                        Ngũ

Nếu chính hướng là vượng sơn vượng hướng, nay kiêm dậu mão, hướng tinh giáp là Nhị, theo khẩu quyết thay quẻ thì Nhị tức là mùi, mùi là Cự môn 2, vẫn là Nhị nhập giữa, nên không gọi là thay thế. Sơn tinh canh là Lục, Lục tức là tuất, tuất là Vũ khúc Lục, vẫn là Lục nhập giữa nên cũng không gọi là thay thế. Hiện nay không lập chính hướng mà lập kiêm hướng thì phạm âm dương sai lệch, không thể xem là vượng sơn vượng hướng. Nếu gặp trường hợp này chỉ có thể dùng biện pháp lập chính hướng để xử lý. Nếu sơn canh hướng giáp không kiêm dậu mão mà kiêm thân, dần thì đó là kiêm quẻ xuất, cũng xử lý theo phép lập hướng chính. Nếu hình cục chưa chuẩn, lại không thể chỉnh dời thì phải dùng phương pháp lập quẻ nội ngoại để xử lý, tức là nội thì lập quẻ thuần nhất, thanh khiết, chính hướng, ngoại thì lập quẻ kiêm hướng, để thỏa mãn hình cục.

4. Dùng quẻ thay kiêm hướng sẽ xuất hiện trường hợp vô cùng đặc biệt, đó là 8 quẻ thuần. Loại quẻ này phi tinh của sơn và hướng chữ nào cũng giống nhau, không biến đổi, thuộc quẻ đại hung. Đó là 216 cục không có. Quẻ này cũng gọi là phạm quẻ phản phục ngâm. 8 quẻ thuần trong 216 cục, chỉ có 6 cục, tất cả đều phát sinh ở 2 cung càn tốn của vận 5. Đặc điểm của 8 quẻ thuần là càn gặp càn, tốn gặp tốn, cấn gặp cấn, khôn gặp khôn,v.v… sơn tinh và hướng tinh đều cùng một chữ.

216 bảng sắp xếp sao để lập quẻ trên đây, mỗi bảng đều ghi thời gian dài ngắn của địa vận. Thời gian địa vận này được xác định như thế nào? Người ta quan niệm rằng: độ dài ngắn của địa vận là do mối quan hệ giữa sao ở cung giữa với sao hướng quyết định. Trong 24 sơn và hướng, mỗi một cặp sơn và hướng đều có quan hệ giữa sao nhập vào cung giữa với sao hướng riêng biệt. Ví dụ sơn tý hướng ngọ, ở vận 1 sao Nhất bạch thủy nhập cung giữa, sao hướng là Ngũ, trong đó vận 1, vận 2, vận 3, vận 4, mỗi vận là 20 năm, tổng cộng thành 80 năm. Từ đó về sau bất cứ sao nào vào giữa, địa vận đều là 80 năm. Dưới đây sẽ giới thiệu thời gian dài ngắn của địa vận thuộc 24 sơn và hướng như sau:

Nói chung khi xây dựng nhà cửa, lập sơn định hướng, bất kể là sơn vượng hướng vượng, hoặc “ thượng sơn hạ thủy”, tác dụng của nó đều chỉ nằm trong giới hạn của địa vận, vượt quá giới hạn này thì hướng tinh sẽ theo thời gian nhập vào cung giữa, nên hướng của nó mất tác dụng. Ví dụ vận 1, lập sơn tý hướng ngọ, hướng tinh của nó là Ngũ, khi đến vận 5 thì hướng tinh Ngũ tiến vào cung giữa hướng mà nó xác lập ban đầu không còn ý nghĩa nữa, tức gọi là “ vô hướng khả hướng” ( nghĩa là không có hướng nào có thể chọn làm hướng được nữa).

Hễ là nhà ở mà hướng tinh nhập tù thì đinh và tài đều suy khó cứu vãn nổi. Nhưng nếu có môi trường bên ngoài tốt đẹp thì tuy nhập tù nhưng không bị suy bại. Ví dụ trên phương để lập hướng có sông hồ lớn hoặc đường đi lối lại trước cửa rộng thênh thang, uốn lượn hữu tình, thì tuy nhập tù nhưng không giam hãm nổi, cho dù hướng tinh theo vận phải nhập vào cung giữa. Mội trường bên ngoài tốt đẹp có thể làm cho nhà ở tiếp tục vượng. Còn có một trường hợp nữa là hướng vượng được xác lập khi vận 5 Ngũ hoàng nhập vào cung giữa. Hướng này tất yếu Ngũ phải là phi hướng tinh của hướng đó. Bởi vì Ngũ hoàng thổ là thổ thuộc trung ương, uy  nghiêm nhất, cao nhất nên không xem là nhập tù. Trường hợp này chỉ phát sinh trong thời gian vận 5, trong đó gồm có 12 sơn và hướng như sau:

Các địa vận kể trên có thời gian dài nhất là 160 năm, ngắn nhất là 20 năm, 2 số tương hợp ( cộng lại với nhau) gồm 180 năm. Huyền không học gọi đó là “ địa vận tam nguyên nhỏ”. Nếu địa mạch kéo dài liên miên, khí thế bao la hùng vĩ,trong 8 phương có 2 cung thành môn tả hữu đầy đủ, lại là toàn cục hợp thành 10, thì địa vận của nó có thể kéo dài đến 540 năm hoặc 1080 năm. Ví dụ kinh đô các triều đại đều là như thế. Huyền không học gọi nó là “ địa vận tam nguyên lớn”.

Thông thường nhà ở phần nhiều xây cất trên khoảnh đất nhỏ, có thể vượng được khoảng trên một trăm năm đã là đủ rồi. Nếu nơi đó có dải đất ( địa mạch) kéo dài liên miên, sông ngòi hội tụ thì địa vận càng dài lâu. Hoàn cảnh xung quanh ( môi trường) có khí thế bao la hùng vĩ như thế, phần nhiều đều là nơi kinh thành đô hội, không phải là nơi cá nhân có thể chiếm được. Ví dụ các nơi kinh đô như Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu đều là phía sau chỗ tọa lạc là dải đất kéo dài liên tục, phía trước là sông biển ( hoặc sông ngòi) ba nhánh giao hội, cho nên địa vận dài lâu, hưng vượng phát đạt, kéo dài hàng ngàn năm.

Lại còn một cách cục nữa là tuy địa vận nhập tù, nhưng trên hướng có song tinh, tức là cục “ hạ thủy”, áp dụng phép cung ly và cung khảm đả kiếp ( phép này phần sau sẽ có chương tiết bàn riêng), khi địa vận của nó nhập tù sẽ có cách tính toán khác. Phương pháp này là hướng tinh của quẻ sơn đối diện với “ lập cực tinh” để định. Bây giờ đem hai cung ly và khảm đả kiếp nhập tù, lần lượt theo các vận kê ra như sau:

Vận 1: sơn tý hướng ngọ ( quý đinh cũng thế), vận 9 nhập tù ( vận 9 không nên sửa đổi).

Phương pháp thành môn khá phức tạp, khó nắm vững. Dưới đây sẽ phân theo tầng thứ để giải thích từng cái một.

Dựa theo “ nguyên vận” khác nhau để xây dựng nhà ở, tọa sơn lập hướng là phải tìm được sơn vượng hướng vượng, làm cho gia nghiệp trở nên thịnh vượng. Nếu lập được sơn vượng hướng vượng, sẽ có được một loại vượng khí phụ trợ giúp đỡ thêm thì đã vượng lại càng thêm vượng, như dệt thêm hoa trên gấm. Nếu lập được không phải là sơn vượng hướng vượng, nhưng được vượng khí của hai bên hướng trợ giúp thì dù rằng tọa, hướng không đẹp cũng có thể hưng vượng phát đạt, như đang gặp khó khăn lại nhận được sự giúp đỡ. Sức mạnh của loại phụ trợ này chính là tìm được vượng khí của thành môn bằng phương pháp thành môn.

Vượng khí của thành môn đến từ quẻ hai bên của hướng.

Sở dĩ nó đến từ các quẻ hai bên của hướng là căn cứ số của tiên thiên bát quái sinh thành mà có.

Lập hướng ly, hai quẻ ly và tốn hợp lại thành số sinh thành Cửu Tứ, tốn là thành môn chính cách ( hoặc gọi là “ chính mã”); nếu tại quẻ khôn thu được vượng khí gọi là thành môn thiên ( lệch) cách ( hoặc gọi là “ tá mã” – ngựa mượn).

Lập hướng khảm, hai quẻ khảm càn hợp lại tạo thành số sinh thành Nhất Lục, càn là thành môn chính cách; nếu tại quẻ cấn thu được vượng khí, gọi là thành môn thiên cách.

Lập hướng đoài, hai quẻ đoài khôn hợp lại tạo thành số sinh thành Thất Nhị, khôn là thành môn chính; nếu tại quẻ càn thu được vượng khí gọi là thành môn phụ ( tức thành môn thiên cách).

Lập hướng chấn, hai quẻ chấn cấn hợp lại tạo thành số sinh thành Tam Bát, cấn là thành môn chính; nếu tại quẻ tốn thu được vượng khí, gọi là thành môn phụ.

Lập hướng cấn, hai quẻ cấn chấn hợp lại tạo thành số sinh thành Bát Tam, chấn là thành môn chính; nếu tại quẻ khảm thu được vượng khí, gọi là thành môn phụ.

Lập hướng khôn, hai quẻ khôn đoài hợp lại tạo thành số sinh thành Nhị Thất, đoài là thành môn chính; nếu tại quẻ ly thu được vượng khí gọi là thành môn phụ.

Lập hướng càn, hai quẻ càn khảm hợp lại tạo thành số sinh thành Lục Nhất, khảm là thành môn chính; nếu tại quẻ đoài thu được vượng khí, gọi là thành môn phụ.

Lập hướng tốn, hai quẻ tốn ly hợp lại tạo thành số sinh thành Tứ Cửu, ly là thành môn chính; nếu tại quẻ chấn thu được vượng khí, gọi là thành môn phụ.

Gọi thành môn là dựa theo hình dạng để gọi, tức cửa của bốn mặt tám phương thành trì thời xưa, mỗi phương nào đó đều dùng một cửa làm lối ra vào, bên ngoài cửa có hào sâu bao quanh thành, khí của nước dưới hào cũng ra vào qua cửa đó, cho nên gọi là thành môn. Ngoài ra, còn gọi là “thủy khẩu”. Nếu như có một khoảnh đất bốn mặt có núi bao quanh, có một cửa khuyết để cho khí bên ngoài ra vào, để cho nước bên trong ra vào, cửa đó gọi là thành môn, hoặc gọi là “ thủy khẩu”. Hai bên phương để lập hướng có một cửa khuyết, nếu phù hợp với yêu cầu thì có thể gọi là thành môn.

Bát quái có tất cả 24 sơn và hướng, mỗi quẻ có 3 hướng, mỗi hướng phải chọn hai bên của nó làm thành môn. Ví dụ, lập hướng thuộc “ thiên nguyên long”, phải chọn hai bên “ thiên nguyên long” đó làm thành môn; lập hướng thuộc “ nhân nguyên long” phải chọn hai bên “ nhân nguyên long” đó làm thành môn; lập hướng thuộc “ địa nguyên long” phải chọn hai bên “ địa nguyên long” đó làm thành môn. Như thế mới có thể giữ được “ khí thuần cùng nguyên”. Khí phải thuần nhất “ cùng nguyên”, không thể pha tạp mới có hiệu quả, nếu không thì âm dương sai lệch, dễ gặp tai họa.

Về nguyên tắc, hai bên của một hướng đã được xác lập đều tồn tại thành môn chính và thành môn phụ. Nhưng vì âm dương của tọa, hướng khác nhau và âm dương của hướng tinh thiên bàn bay đến hai bên khác nhau sẽ tạo thành 3 tình huống: một là hai bên của hướng tồn tại thành môn chính và thành môn phụ; hai là chỉ có một bên của hướng có thành môn chính hoặc thành môn phụ, còn bên kia không có; ba là hai bên đều không có thành môn nào có thể chọn. Tại sao có thể xuất hiện 3 tình huống này? Đó là do nguyên nhân tương quan của hai bên tạo nên.

Thứ nhất là do Tam nguyên của hướng được xác lập tạo nên. Hướng được lập có Tam nguyên là thiên nguyên long, hoặc nhân nguyên long, hoặc địa nguyên long. Nếu hướng là thiên nguyên long sẽ đòi hỏi thành môn của hai bên hướng cũng là thiên nguyên long. Nếu hướng là nhân nguyên long sẽ đòi hỏi thành môn của hai bên cũng là nhân nguyên long. Nếu hướng là địa nguyên long sẽ đòi hỏi thành môn của hai bên cũng là địa nguyên long. Chỉ có hợp với yêu cầu đó mới có thể giữ được một thứ khí cùng nguyên.

Thứ hai là do tính chất âm dương của cung gốc hậu thiên bát quái của phi tinh thiên bàn hai bên quyết định. Ví dụ lập sơn tuất hướng thìn, thành môn hai bên của hướng thìn là giáp và bính, cùng là địa nguyên long bảo đảm chắc chắn được một loại khí cùng nguyên. Ví dụ, ở vận 1, lập sơn tuất hướng thìn, hướng tinh là giáp, phương giáp là Bát, phương bính là Ngũ. Cung gốc hậu thiên bát quái của Bát là quẻ cấn, địa nguyên long của quẻ cấn là âm, cho nên Bát gặp âm bay ngược, khiến vượng tinh Nhất đến phương giáp, giáp có thể là thành môn phụ của hướng thìn. Còn Ngũ trong hậu thiên bát quái không có định vị, nó dựa theo âm dương của phương bính để định âm dương, phương bính là dương, mà Ngũ gặp dương thì bay thuận, làm cho Cửu đến bính, lại không phải là vượng tinh Nhất đến phương bính, cho nên bính không thể là thành môn. Do đó sơn tuất hướng thìn của vận 1, theo phương của nó chỉ có thành môn phụ mà không có thành môn chính. Dưới đây nêu 3 ví dụ để thuyết minh không phải là hai bên bất cứ một hướng đã được xác lập nào đều có thành môn đáng chọn, đồng thời kèm theo bảng thành môn có thể sử dụng.

Ví dụ 1: Vận 4 sơn tý hướng ngọ, tìm thành môn của hướng ngọ.

Hướng ngọ thuộc thiên nguyên long, thành môn cùa hướng ngọ nằm tại tốn và khôn. Sơn tý hướng ngọ thuộc vận 4, sao Tam đến Tốn, sao Nhất đến Khôn. Thiên nguyên long cung gốc hậu thiên bát quái của Tam là âm, do đó Tam gặp âm vào cung chính gữa bay ngược, khiến vượng tinh Tứ đến tốn, tốn là thành môn chính của hướng ngọ. Thiên nguyên long của cung gốc hậu thiên bát quái của Nhất là âm, do đó Nhất gặp âm vào cung chính giữa bay ngược, khiến vượng tinh Tứ đến cung khôn, khôn là thành môn phụ của hướng ngọ. Cho nên hai bên phương của sơn tý hướng ngọ thuộc vận 4 đều có thành môn có thể chọn. Hai thành môn này vừa đúng để có thể bổ cứu chỗ thiếu sót của hướng ngọ không có vượng tinh đến hướng đó. Dưới đây lập 3 bảng, bạn đọc có thể từ 3 bảng này thấy rõ hai bên hướng ngọ có thể chọn thành môn chính và thành môn phụ.

Hình 1 là sơn tý hướng ngọ của vận 4, hướng tinh trên phi tinh bàn của hướng là Tam, là sao thoái khí, không phải là vượng tinh. Tọa, hướng này phạm phải điều xấu là sơn bị phá tài ( tổn thất tiền tài), do đó cần phải chọn được thành môn có vượng khí để bù cho hướng không có vượng khí.

Hình 2 là Tam của phương tốn nhập vào cung giữa bay ngược, khiến cho vượng tinh Tứ dời đến phương tốn, được vượng khí của thành môn chính.

Hình 3 là Nhất của phương khôn nhập vào cung giữa bay ngược, khiến cho vượng tinh Tứ dời đến phương khôn được vượng khí của thành môn phụ. Thành môn chính và thành môn phụ đều đồng thời chọn được làm cho gia trạch của sơn tý hướng ngọ thuộc vận 4 không những không thể phá tài, trái lại còn phát tài to. Đây là công sức lớn của thành môn.

Ví dụ 2: Vận 7 sơn dậu hướng mão, tìm thành môn của hướng mão.

Hướng mão thuộc thiên nguyên long, thành môn của hướng mão tại hai cung cấn và tốn. Sơn dậu hướng mão thuộc vận 7, sao Nhất đến cấn, Lục đến tốn. Thiên nguyên long của cung gốc hậu thiên bát quái của Nhất là âm, cho nên âm Nhất nhập vào cung giữa bay ngược, khiến cho vượng tinh Thất đến cấn, nên cấn là thành môn chính của hướng mão. Thiên nguyên long của cung gốc hậu thiên của Lục là dương, cho nên dương Lục nhập giữa bay thuận, khiến cho Ngũ cung đến cung tốn chứ không phải là vượng tinh đến tốn, do đó phương tốn không có vượng khí của thành môn. Cho nên hai bên phương của sơn dậu hướng mão thuộc vận 7, chỉ có thành môn chính có thể chọn. Do sự hiệp lực của thành môn chính khiến cho phương mão vốn là vượng khí lại càng thêm vượng. Qua ba bảng dưới đây, bạn đọc xem sẽ hiểu.

Hình 1 là sơn dậu hướng mạo thuộc vận 7 ( Thất), hướng tinh phi tinh bàn của hướng là Thất, là vượng khí của nguyên đó ( Thiên nguyên ). Tọa hướng này là sơn vượng hướng vượng. Hình 2 là Nhất của phương cấn nhập vào cung giữa bay ngược, khiến cho vượng tinh Thất dời đến phương cấn, được vượng khí của thành môn chính. Hình 3 là Lục của phương tốn bay vào cung giữa bay thuận, vượng tinh không thể đến phương tốn, cho nên phương này không có thành môn có thể chọn.

Ví dụ 3: Sơn ngọ hướng tý thuộc vận 1, tìm thành môn của hướng tý.

Hướng tý thuộc thiên nguyên long, thành môn của hướng tý tại hai cung càn và cấn. Sơn ngọ hướng tý thuộc vận 1, sao Nhị đến càn, Tứ đến cấn. Thiên nguyên long cung gốc hậu thiên bát quái của Nhị là dương, cho nên Nhị dương bay thuận, vượng tinh không thể đến càn. Thiên nguyên long của cung gốc hậu thiên bát quái của Tứ là dương cho nên Tứ dương bay thuận, vượng tinh cũng không thể đến cấn, Do đó hai bên hướng tý thuộc vận 1 đều không có thành môn có thể chọn. Bạn đọc xem 3 hình dưới đây sẽ rõ.

Hình 1 là sơn ngọ hướng tý thuộc vận 1, hướng tinh của hướng phi tinh bàn là Nhị, không thuộc vượng khí của nguyên đó. Tọa và hướng này thuộc cách “ phạm thượng sơn” nên phá tài. Hình 2 là Nhị của phương càn nhập vào cung giữa bay thuận, vượng tinh không thể đến phương càn, nên không có thành môn có vượng khí để chọn. Hình 3 là Tứ của phương cấn nhập vào cung giữa bay thuận, vượng tinh không thể đến phương cấn, cho nên cũng không có thành môn có vượng khí để chọn. Vì vậy sơn ngọ hướng tý thuộc vận 1, bất kể là phương càn hoặc phương cấn, đều không có thành môn phụ trợ.

Bảng “ Các thành môn của tam nguyên cửu vận có thể sử dụng” trên đây là các thành môn có một ý nghĩa đặc biệt. Còn có các thành môn theo nghĩa rộng, một là dương trạch có ngã tư ( đường), hoặc có bến cảng. hoặc có lối người ra vào nhộn nhịp, hoặc có cửa nước vào ra. Hai là chỗ ngã ba hợp lưu ( sông ngòi), hoặc cửa khẩu thoát nước. Ba là chỗ sông uốn lượn. Bốn là điểm trung tâm của hồ đầm, hoặc có ao hồ nằm ở hai bên trái, phải ( hình tròn mà quang đãng là tốt nhất), hồ chứa nước, đập ngăn nước. Năm là đỉnh núi đẹp, tròn, nhọn.

Ở hai bên của tọa sơn cũng có thành môn có thể chọn để tăng thêm đinh vượng ( tăng nhân khẩu). Nếu hai bên tọa sơn có đỉnh núi xinh đẹp, tòa nhà cao chót vót, tháp truyền hình, các lâu đài văn hóa, phù hợp với bí quyết của thành môn đều có thể chọn làm thành môn. Phương pháp chọn là căn cứ bảng đã giới thiệu ở trên, nhưng cải “hướng” thành “ sơn” là được. Ví dụ “ hướng canh” đổi thành “ sơn canh”, thành môn chính của nó là mùi, thành môn phụ là tuất. Các sơn còn lại cũng suy ra tương tự.

Loại này dùng trong 3 tình huống sau: Một là, nếu vận bàn có Ngũ đến hai bên hướng tinh, lại hợp thành khí cùng nguyên. Ví dụ: sơn tý hướng ngọ của vận 6, Ngũ dời đến tốn, ngọ là thiên nguyên long, là âm, nên bay ngược theo chiều âm. Lục đến tốn tức là thành môn. Còn sơn nhâm hướng bính của vận 6, bính là địa nguyên long, là dương, nên Ngũ bay thuận theo dương. Tứ đến tốn, không thể là thành môn.

Hai là, nếu hai bên hướng tinh, có phi tinh tương hợp với địa bàn thành số sinh thành, tức phi tinh Nhất tương hợp với càn của địa bàn, phi tinh Nhị tương hợp với đoài của địa bàn, phi tinh Tam tương hợp với cấn của địa bàn, phi tinh Tứ tương hợp với ly của địa bàn, phi tinh Lục tương hợp với khảm của địa bàn, phi tinh Thất tương hợp với khôn của địa bàn, phi tinh Bát tương hợp với chấn của địa bàn, phi tinh Cửu tương hợp với tốn của địa bàn, là có thể chọn làm thành môn.

Ba là, nếu hai bên của hướng tinh, có sao ( tinh) của “ vận bàn” tương hợp với địa bàn tạo thành số sinh thành, tức là Nhất của vận bàn tương hợp với càn của địa bàn. Nhị của vận bàn tương hợp với đoài của địa bàn, Tam của vận bàn tương hợp với cấn của địa bàn, Tứ của vận bàn tương hợp với ly của địa bàn, v.v…Những trường hợp còn lại cứ thế mà suy ra. Ví dụ sơn mão hướng dậu, trong vận 9, vận tinh phương càn là Nhất, Nhất tương hợp với càn của địa bàn hợp thành Nhất Lục cùng họ rằng, phương này có ngã ba sông ngòi chiếu tức là thành môn.

Phàm lập sơn hướng, thành môn hai bên hướng đều là do vận tinh nhập vào giữa bay ngược, có vượng tinh dời đến mà có. Khi thời vận đã chuyển đổi, vượng tinh biến thành thoái khí (giảm sút) hoặc suy tinh thì thành môn lập cho vận trước sẽ không dùng được nữa. Nếu tiếp tục sử dụng, ắt sẽ chuốc lấy thất bại hoặc sa sút. Biện pháp giảu quyết: một là chọn sơn hướng khác làm lại nhà mới để khỏi lại vận; hai là sai khi vận chuyển đổi, nếu sơn và hướng ban đầu vẫn còn vượng sơn vượng hướng thì có tể sửa chữa nhà cũ thành nhà mới. Ví dụ vận 7 lập sơn tốn hướng càn là cách “ thượng sơn hạ thủy”, phá tài và tổn đinh. May thay hai bên hướng càn có vượng khí của phương tý và phương dậu làm thành môn, phù trợ nó không suy bại. Nhưng vận 7 qua đi thì thành môn phương tý và phương dậu biến thanh khí suy bại, dùng nó sẽ suy. Vì vậy khi chuyển sang vận 8, sơn tốn hướng càn đang gặp phương vượng hướng vượng thì nên sửa chữa, chỉnh trong nhà ở thành mới để đón nhận vượng khí của nguyên vận và vượng khí thành môn phương dậu.

Đây là cách gọi phối hợp của chính thần và linh thần. Khi sơn vượng là chính thần, hướng suy là linh thần, thủy phù trợ là chiếu thần, do đó chiếu thần thực tế là thành môn. Khi chính thần và linh thần cố định:

Khi chính thần, linh thần không cố định, chính thần, linh thần chuyển đổi theo vận, vượng sơn là chính thần, vượng hướng là linh thần, hai bên vượng hướng là chiếu thần, tức thành môn, tức là thành môn phân thành có thể chọn dùng và không thể chọn dùng mà thôi.

Khi sắp xếp hai sao của sơn và hướng, có thể xuất hiện trường hợp đặc biệt là sơn tinh gặp Ngũ hoàng, hoặc hướng tinh gặp Ngũ hoàng. Hễ gặp Ngũ hoàng nhập cung giữa bay thuận thì sự phân bố của các tinh khác tất nhiên phải trùng với địa bàn, tức vận tinh trùng lập với địa bàn: Lục trùng với càn, Thất trùng với đoài, Bát trùng với cấn, Cửu trùng với ly, Nhất trùng với khảm, Nhị trùng với khôn, Tam trùng với chấn, Tứ trùng với tốn, Ngũ trùng với mậu. Đây là hiện tượng trùng lặp cùa các khí có tính chất như nhau, trong Tham dự học gọi là phục ngâm. Ngâm là ca xướng, là đọc ngâm nga. Phục ngâm có nghĩa là ngâm vịnh lặp lại. Ngược lại khi Ngũ hoàng nhập vào cung giữa bay ngược thì sự phân bố của các sao sẽ trái ngược với địa bàn, tức vận tinh đứng sóng đôi với địa bàn: Lục sóng đôi với tốn ( tức Lục vào vị trí tốn), Thất sóng đôi với chấn, Bát sóng đôi với khôn, Cửu sóng đôi với khảm, Nhất sóng đôi với ly, Nhị sóng đội với cấn, Tam sóng đôi với đoài, Tứ sóng đôi với càn. Đây là hiện tượng các khí có tính chất trái ngược ngược nhau đứng sóng đôi trong cùng một cung, trong phong thủy học gọi là phản ngâm, tức là xướng ca ngược điệu.

Phàm sắp xếp sao để lập cục, Nhất Nhị Tam Tứ và Lục Thất Bát Cửu, mỗi vận tinh nhập vào cung giữa thì Ngũ hoàng tất phải chuyển đến một cung nào đó. Khi Nhất bạch vào cung giữa, Ngũ hoàng đến cung ly; Nhị hắc vào cung giữa, Ngũ hoàng đến cung cấn; Tam bích nhập cung giữa, Ngũ hoàng đến cung đoài; Tứ lục nhập cung giữa, Ngũ hoàng đến cung càn; Lục bạch nhập cung giữa, Ngũ hoàng đến cung tốn; Thất xích nhập cung giữa, Ngũ hoàng đến cung chấn; Bát bạch nhập cung giữa, Ngũ hoàng đến cung khôn; Cửu tử nhập cung giữa, Ngũ hoàng đến cung khảm. Vị trí gốc của Ngũ hoàng vốn là ở cung giữa, nhưng do thời vận chuyển đổi nên các vận tinh lần lượt nhập vào cung giữa, khi đó vị trí của chúng ở 8 phương được Ngũ hoàng chuyển vào thay thế. Ví dụ khi Nhất vào cung giữa, vị trí cung ly bỏ trống. ngũ hoàng thay vào đó. Khi Nhị nhập cung giữa, vị trí của cấn bỏ trống, Ngũ hoàng thay vào đó. Các cung còn lại cứ thế suy ra. Bản thân Ngũ hoàng chẳng những là khí của mậu, kỷ thổ mà còn mang theo khí của sao nhập vào cung giữa. Khi Nhất nhập cung giữa thì Ngũ hoàng mang theo khí của Nhất bạch. Khi Nh5 nhập cung giữa, Ngũ hoàng mang theo khí của Nhị thổ. Khi Tam nhập cung giữa, Ngũ hoàng mang theo khí của Tam mộc,… các cung còn lại cứ thế suy ra. Khí mà ngũ hoàng mang theo vừa trái ngược với địa bàn mà nó bay vào, cho nên Ngũ hoàng Ngũ hoàng đến bất cứ cung nào đều thuộc phản ngâm.

Tất cả 24 sơn, hướng xếp sao được 216 cục, trong đó có 12 sơn, hướng, 28 cục là cục phục ngâm hoặc phản ngâm. Cụ thể như sau:

Ngoài phản phục ngâm và phản ngâm do Ngũ hoàng nhập cung giữa bay thuận và bay ngược gây ra, còn có phản phục ngâm và phản ngâm do phi tinh và các chữ của thiên bàn giống nhau gây ra nữa. Trường hợp này vừa phát sinh tại hai cung tọa và hướng, lại cũng phát sinh tại hai cung không phải là tọa và hướng. Ở đây không liệt kê ra cụ thể, độc giả khi sử dụng phải hết sức chú ý.

Ngoài ra phục ngâm và phản ngâm còn phát sinh trên tinh bàn của “ quẻ thay kiêm hướng” ( về “ quẻ thay kiêm hướng” sẽ bàn đến ở phần sau), đó chính là “ tám quẻ thuần”

Sơn càn hướng tốn, vận 5. Sơn tinh và hướng tinh của phi tinh bàn toàn bộ là phục ngâm.

Hướng

                        Ngũ, Ngũ             Nhất, Nhất          Tam, Tam

                            Tứ                          Cửu                       Nhị

                        Tứ, Tứ                   Lục, Lục                Bát, Bát

                           Tam                         Ngũ     Thất

                        Cửu, Cửu             Nhị, Nhị                Thất, Thất

                           Bát                         Nhất                      Lục    

                                                                                                                        Sơn

Tám quẻ thuần chỉ phát sinh trên “ quẻ thay kiêm hướng” của tọa sơn và lập hướng tại hai cung càn và tốn. Tất cả có sáu tinh bàn: tức là vận 5 sơn càn hướng tốn ( kiêm tuất thìn, tỵ hợi); vận 5 sơn tốn hướng càn ( kiêm thìn tuất, tỵ hợi); vận 5 sơn hợi hướng tỵ ( kiêm càn tốn, nhâm bính); vận 5 sơn tỵ hướng hợi ( kiêm tốn càn, bính nhâm); vận 5 sơn tuất hướng thìn ( kiêm càn tốn, tân ất); vận 5 sơn thìn hướng tuất ( kiêm tốn càn, ất tân).

Phần nhiều cục của phục ngâm và phản ngâm đều không hẹn mà hợp với 3 cách “ thượng sơn”, “ hạ thủy” và “ thượng sơn hạ thủy”. Các cục phục ngâm và phản ngâm của mấy loại tọa hướng: cấn khôn, khôn cấn, dần thân, thân dần, giáp canh, canh giáp vừa nêu ở trên đều đồng thời vừa là cục “ thượng sơn hạ thủy”. Còn nhâm bính, bính nhâm, tốn càn, càn tốn, hợi tỵ, tỵ hợi và các cục phản ngâm, phục ngâm của 8 quẻ thuần đều thuộc cục “ thượng sơn” hoặc “ hạ thủy”. Các tai họa phản ngâm hay phục ngâm thường phát sinh đồng thời với tai họa của “ thượng sơn hạ thủy”.

Phạm phản ngâm hoặc phạm phục ngâm thường có tác hại gì?

Phạm phản ngâm hoặc phạm phục ngâm thực chất là phạm khí quẻ xung nhau hoặc khí quẻ trùng nhau, chủ yếu biểu hiện thành 3 tình huống:

Tình huống thứ nhất là hai phương tọa sơn và lập hướng đều phản ngâm hoặc phục ngâm. Phàm tọa sơn, lập hướng trong đó có một phương là Ngũ hoàng thì tất sẽ phạm phản ngâm hoặc phục ngâm. Một phương của Ngũ hoàng vốn đã phạm phản ngâm, cộng thêm phi tinh của nó nhập vào cung giữa lại phạm thêm phục ngâm, cho nên đã phạm phản ngâm, lại còn phạm phục ngâm. Phạm phản ngâm là phạm khí quẻ xung nhau, tai họa rất ác liệt. Vận 1 Ngũ hoàng thay Nhất thủy nhập vào cung ly xung với ly hỏa. Vận 2 Ngũ hoàng thay Nhị thổ nhập vào cung cấn xung nhau với cấn thổ ( mậu, kỷ thổ âm dương xung nhau). Vận 3 Ngũ hoàng thay Tam mộc khí nhập vào cung đoài xung với đoài kim. Vận 4 Ngũ hoàng thay Tứ mộc khí nhập vào cung càn xung với càn kim. Vận 6 Ngũ hoàng thay Lục kim khí nhập vào cung tốn xung với tốn mộc. Vận 7 Ngũ hoàng thay Thất kim khí nhập vào cung chấn xung với chấn mộc. Vận 8 Ngũ hoàng thay Bát thổ khí nhập vào cung khôn xung với khôn. Những khí xung nhau đó khắc sát lẫn nhau, tức hai loại khí trái ngược nhau, cùng chung một cung khắc nhau tạo nên tai sát. Do đó Ngũ hoàng nếu đến cung Bát ắt sẽ là tai sát lớn. Còn về phi tinh của tọa sơn, lập hướng phạm phục ngâm thì thường thường lại như không hẹn mà gặp với “ thượng sơn hạ thủy”, tức vì long thần nhầm vị trí mà đưa đến tai họa hao đinh phá tài. Cái gọi là đại tai họa của phản ngâm hay phục ngâm thực tế là do tai họa khí quẻ xung nhau cộng thêm tai họa do long thần nhầm vị trí. Hai tai họa này hợp lại mà tạo nên. Cho nên phạm phản ngâm, phục ngâm là hiểm họa rất lớn. Đặc biệt là phương để lập hướng thì càng dễ gặp tai họa.

Tình huống thứ hai là sáu cung còn lại phạm phản ngâm, phục ngâm. Sáu cung còn lại xuất hiện khí quẻ trùng nhau, tức có phục ngâm, không có phản ngâm. Nếu sao thuộc đương vận phạm phục ngâm không thể có hại, trái lại có thể là có phúc. Nếu sao thuộc sinh khí phạm phục ngâm cũng không thể có hại, ngược lại sẽ có lợi. Nếu các sao thoái khí, suy khi, tử khí phạm phục ngâm thì sẽ đẩy nhanh thoái khí, làm tăng suy khí, tăng thêm nhiều lần tử khí cho nên đã hung càng thêm hung, tai họa triền miên chồng chất.

Tình huống thứ ba là Ngũ hoàng nhập cung giữa bay ngược tạo nên một số cung không phải là hai cung tọa sơn lập hướng phạm phản ngâm. Khi Ngũ hoàng nhập cung giữa bay ngược, cung vị mà nó tồn tại ắt sẽ là nơi vượng tinh đến, tất nhiên có thể phát phúc, nhưng phi tinh của các cung khác có khả năng xuất hiện hiện tượng phản ngâm. Ngoài ra hai cung tọa, hướng cấn khôn, khôn cấn, dần thân, thân dần thuộc vận 5 cũng phạm phản ngâm. Đã là phản ngâm tất nhiên sẽ xuất hiện khí quẻ xung nhau gây nên tai họa.

Làm thế nào để tránh phạm phải phản ngâm, phục ngâm?

Biện pháp căn bản nhất là chọn chỗ ở khác, chọn chỗ đất “ vượng sơn vượng hướng” để xây nhà ở và dời đến đó. Ngoài ra phạm phản ngâm, phục ngâm nếu gặp quẻ Tam ban thì sẽ không gặp tai họa nữa.

Ví dụ: Sơn cấn hướng khôn, vận 2 là cục “ thượng sơn hạ thủy”.

                                                                                                                                        Hướng

                                        Tứ, Thất               Cửu, Tam             Nhị, Ngũ

                                            Nhất     Lục                         Bát

                                        Tam, Lục              Ngũ, Bát               Thất, Nhất

                                            Cửu                       Nhị                         Tứ

                                        Bát, Nhị                Nhất, Tứ              Lục, Cửu

                                           Ngũ                     Thất                        Tam

        Sơn

Tọa sơn lập hướng này, Ngũ đáo sơn phạm phản ngâm. Bát Nhị phản phục ngâm. Bát đáo hướng phạm phản ngâm, sơn tinh Nhị phạm phục ngâm, tất cả sơn tinh của sáu cung khác trên phi bàn đều phạm phục ngâm. Thêm vào đó còn là cục “Thượng sơn hạ thủy”, nên cục không có gì tốt, dễ gặp tai nạn.

Nhưng xem xét lại một cách tỉ mỉ hơn thì toàn bàn hợp thành quẻ Tam ban. Ba cung tốn khảm đoài mỗi cung đều là Nhất Tứ Thất, ba cung ly chấn càn mỗi cung đều có Tam Lục Cửu, hai cung cấn và khôn cùng với cung giữa đều có Nhị Bát Ngũ. Hơn nữa ba cung chấn ly càn hợp thành quẻ Tam ban phụ mẫu. Có được quẻ Tam ban đó thì không những không gặp tai họa mà còn được phúc nữa ( về quẻ Tam ban ở phần sau sẽ bàn đến). Ngoài phương pháp trên còn có thể dùng phép quẻ thay để giải quyết. Nhưng hai cung tọa sơn lập hướng, nếu gặp Ngũ hoàng thì thường không thể tìm được quẻ thay, nên khó có dịp may.

Sắp xếp đủ 9 cung 9 vận ta được 216 bảng, duy chỉ có vận 1 và vận 9 không có cục “ vượng sơn vượng hướng”. Lúc đó làm thế nào? Có thể dùng toàn cục hợp thành 10 để bổ cứu.

Gọi là “ hợp thành 10” sẽ có 3 tình huống. Tình huống thứ nhất là “ toàn cục hợp thành 10”, túc trong 3 số của mỗi cung cò số cộng lại thành 10: hoặc là 2 số phi tinh, hoặc là số của vận bàn với số phi tinh của sơn, hoặc là số của vận bàn với số phi tinh của hướng hợp thành 10. Dưới đây giới thiệu 24 cục như sau:

Tình huống thứ hai là vận tinh của từng cặp cung đối nhau hợp thành 10, đồng thời sơn tinh và hướng tinh, hướng tinh và sơn tinh của từng cặp cung đối nhau cũng hợp thành 10. Ví dụ khôn cấn, cấn khôn, thân dần, dần thân thuộc vận 5.

Tình huống thứ 3 là thiên tâm thập đạo theo hình cục mà không luận về số. Ví dụ “ long đến” và “ hướng thủy” kéo thành một đường thẳng, các tinh của tọa và hướng lại đương vượng thì cũng gọi là hợp thành 10. Tình huống này nhất định phải chia đều ở hai bên “ hình cục”. Nếu “ long đến” là hướng của quẻ thay thì không thể sử dụng.

Hợp thành 10 có công dụng gì? Công dụng của hợp thành 10 là ở chỗ thông khí, cho nên cũng gọi là thông quẻ, tức là toàn cục các quẻ cùng thông khí với nhau, hai quẻ sơn và hướng thông khí với nhau.

Ví dụ: Vận 7 sơn tý hướng ngọ.

                                                           Hướng

                        Tứ, Nhất              Bát, Lục                Lục, Bát

                           Lục                         Nhị                         Tứ

                        Ngũ, Cửu             Tam, Nhị              Nhất, Tứ

                           Ngũ                        Thất                      Cửu

                       

                        Cửu, Ngũ             Thất, Thất            Nhị, Tam

                           Nhất                       Tam     Bát

                                                          

                                                            Sơn

Vận tinh và sơn tinh của 9 cung đều hợp thành 10, mỗi cung  đều có 2 khí thông với nhau. Khí của Tam mộc và khí của Thất kim thông nhau, Thất vượng thì Tam cũng vượng, hoặc Tam vượng thì Thất cũng vượng, hai khí đều có tể vượng đinh. Bát và Nhị của quẻ ly thông nhau, bát vượng Nhị cũng vượng. Bát và Nhị của quẻ càn thông nhau, Cửu và Nhất của quẻ đoài thông nhau, Nhất và Cửu của quẻ cấn thông nhau. Tứ và Lục của quẻ khôn thông nhau, Lục và Tứ của quẻ tốn thông nhau. Ngũ và Ngũ của quẻ chấn thông nhau. Ngoài ra giữa quẻ này và quẻ khác cũng thông nhau. Quẻ khảm thông với cung giữa, cung giữa thông với quẻ ly, quẻ ly thông với quẻ tốn và khôn, quẻ tốn thông với quẻ cấn và quẻ đoài, quẻ ly thông với quẻ càn, quẻ cấn thông với quẻ chấn. Như vậy 9 cung thông lẫn nhau nên toàn vượng về nhân đinh.

Ví dụ: Vận 7 sơn ngọ hướng tý, vận tinh và hướng tinh của mỗi cung đều hợp thành 10. Cả 9 cung thông khí với nhau là vượng về tài. Do toàn cục hợp thành 10 cho nên dù không phải là vượng sơn vượng hướng cũng có công hiệu như vượng sơn vượng hướng. Đây là sự bổ cứu của toàn cục hợp thành 10 đối với vận 1 và vận 9.

Vì có sự khác biệt giữa hai trường hợp: vận tinh hợp thành 10 với sơn tinh và vận tinh hợp thành 10 với hướng tinh, cho nên có 2 thiên hướng là vượng đinh và vượng tài. Trong ví dụ trên, sơn tý hướng ngọ của vận 7 thiên về vượng đinh, sơn ngọ hướng tý thiên về vượng tài.

Tác dụng bổ cứu của toàn cục hợp thành 10 là dựa theo nguyên lý gì?

Đó là dựa theo tác dụng của thiên tâm Ngũ thổ. Hậu thiên bát quái thiên tâm là Ngũ hoàng thổ. Cái gọi là số sinh thành của tiên thiên bát quái là Nhất Lục cùng cung sinh thành thủy, Nhị Thất cùng chung đường sinh thành hỏa, Tam Bát là thân bằng sinh thành mộc, Tứ Cửu là cố hữu sinh thành kim. Trong đó, cái được sinh thành hoàn toàn phải nhờ vào vai trò của thổ. Như Nhất là nguyên nhân sinh ra, còn Lục là thành quả. Nguyên nhân Nhất và thổ Ngũ, Nhất hợp với Ngũ là Lục, cho nên Lục là thành quả. Nhị là nhân, Thất là quả. Nguyên nhân Nhị và thổ Ngũ, Nhị hợp với Ngũ là Thất cho nên Thất là thành quả. Tam là nhân, Bát là quả, tức là nguyên nhân Tam và thổ Ngũ, Tam và Ngũ hợp với nhau thành Bát, cho nên Bát là thành quả. Tứ là nhân, Cửu là quả. Nguyên nhân Tứ và thổ Ngũ hợp với nhau là Cửu. Trong đó các nguyên nhân sinh ra được thai nghén trong thổ để tạo thành các vất chất như: thủy, hỏa, mộc, kim.

Số của tiên thiên bát quái, trừ Nhất Lục, Nhị Thất, Tam Bát, Tứ Cửu tương hợp sinh thành ra, còn có Ngũ thập cùng đường đi ở chính giữa là thổ. Ngũ là dương mậu, Thập là âm kỉ hợp thành thổ của mậu kỉ. Thổ là đất đai, Ngũ nằm ở giữa, Thập là Bát quốc ( tức tám cung). Số của tám cung, các cung đối nhau hợp thành 10. Khảm Nhất ly Cửu, càn Lục tốn Tứ, đoài Thất chấn Tam, cấn Bát khôn Nhị, ngang dọc 4 phía của cung đối nhau đều hợp thành 10. Ngũ là thiên tâm cộng các số lại là 15, từ đó tạo nên “ thiên tâm thập đạo” của hậu thiên bát quái. Vì vậy bất cứ số hợp thành 10 nào đều bao hàm tác dụng của Ngũ thổ, cùng thông với thiên tâm Ngũ. Cho nên chỉ cần 1 cung vượng thì cả 8 cung cùng vượng; quẻ sơn vượng thì quẻ hướng cũng vượng. Đây chính là nguyên nhân của âm dương hợp thành 10 có thể bổ cứu thiếu sót của sơn hướng vượng khí.

Quẻ nối liền nhau ( liên quẻ) được hình thành trên cơ sở hai cung sơn và hướng hợp thành 10 gọi là quẻ Tam ban. Hai cung cùng nhau sinh thành như Nhất và Lục, Nhị và Thất, Tam và Bát, Tứ và Cửu, Ngũ và Thập là các số tiên thiên bát quái sinh thành. Hai cung cùng nhau hợp thành 10 như khảm Nhất ly Cửu, khôn Nhị cấn Bát, chấn Tam đoài Thất, tốn Tứ càn Lục là các cung đối nhau của hậu thiên bát quái. Các cung đối nhau hợp thành 10 tức là 2 khí thông nhau. Trên cơ sở này sinh ra 2 loại quẻ, một loại là quẻ Tam ban liền số, một loại là quẻ Tam ban phụ mẫu.

Quẻ Tam ban liền số có 9 loại là: Nhất Nhị Tam, Nhị Tam Tứ, Tam Tứ Ngũ, Tứ Ngũ Lục, Ngũ Lục Thất, Lục Thất Bát, Thất bát Cửu, Bát Cửu Nhất, Cửu Nhất Nhị. Các loại quẻ Tam ban này dùng thích hợp với hai loại linh thần và chính thần.

Ví dụ sơn tý hướng ngọ chính thần của địa bàn là khảm Nhất, linh thần của địa bàn là ly Cửu. Nhất và Cửu hợp thành 10. Trên cơ sở này 2 phi tinh của tọa sơn vận 1 ( chính thần) là Nhị Cửu; hai phi tinh của hướng thủy ( linh thần) là Nhất Nhất, 4 phi tinh của 2 phương tọa và hướng cùng hợp với nhau thành quẻ Tam ban Cửu Nhất Nhị. Các Tam ban khác của vận 2 là Nhất Nhị Tam, vận 3 là Nhị Tam Tứ, vận 4 là Tam Tứ Ngũ, v.v… Các quẻ Tam ban loại này có thể thông khí 3 vận, một vận là vượng thì hai vận kia cũng vượng.

Quẻ Tam ban phụ mẫu như Nhất Tứ Thất, Nhị Ngũ Bát, Tam Lục Cửu, loại quẻ Tam ban này lấy sự sinh thành của sơn và hướng làm cơ sở, cũng bao hàm cả hợp thành 10 ở trong đó. Cấu tạo và công dụng của loại quẻ Tam ban này có dịch lý rất cao sâu và khó hiểu. Dưới đây sẽ phân tích từng bước từ tháp đến cao mong giúp bạn đọc hiểu rõ hơn.

1. Từ vận 1 đến vận 9, bất cứ một sao nào nhập vào cung giữa đều hình thành với khảm hoặc ly một số sinh thành tiên thiên bát quái. Nhất vào giữa hợp với khảm là Nhất Lục; Nhị vào giữa hợp với khảm thành Nhị Thất; Tam vào giữa hợp với khảm thành Tam Bát; Tứ vào giữa hợp với khảm thành Tứ Cửu; Lục vào giữa hợp với ly thành Lục Nhất; Thất vào giữa hợp với ly thành Thất Nhị; Bát vào giữa hợp với ly thành Bát Tam; Cửu vào giữa hợp với ly thành Cửu Tứ, cho nên số sinh thành của tiên thiên bát quái phải là cung chính giữa với cung khảm hoặc là cung chính giữa với cung ly cùng hợp với nhau.

2. Nếu cung chính giữa vừa hợp với cung khảm lại hợp với cung ly, ba cung hợp thành số của tiên thiên bát quái thì sơn và hướng nhất quán với khí quẻ của cung giữa, cùng thông với trước và sau.

Ví dụ: Sơn tý hướng ngọ, vận 1.

Ví dụ: Sơn nhâm hướng bính, vận 2.

Ví dụ: Sơn tý hướng ngọ, vận 3.

Từ 4 ví dụ trên ta có thể biết: sơn tý hướng ngọ của vận 1 và vận 3, sơn nhâm hướng bính của vận 2 và vận 4, phương sơn và phương hướng của nó với cung giữa chỗ nào cũng là số sinh thành, biểu thị rõ khí quẻ của ba phương nhất quán với nhau, trước và sau đều thông đạt.

3. Sự liên thông khí của quẻ trước, quẻ giữa và quẻ sau sẽ xuất hiện sự liên thông khí của thượng nguyên, trung nguyên và hạ nguyên, do đó mà các nguyên đều dùng được.

Những cục mà phía hướng là Nhất Nhất có thể thông dụng với khí của vận 4 và vận 7, tức hợp thành quẻ Tam ban: Nhất Tứ Thất.

Những cục mà phía hướng là Nhị Nhị có thể thông dụng với khí của vận 5 và vận 8, tức hợp thành quẻ Tam ban: Nhị Ngũ Bát.

Những cục mà phía hướng là Tam Tam có thể thông dụng với khí của vận 6 và vận 9, tức hợp thành quẻ Tam ban: Tam Lục Cửu.

Những cục mà phía hướng là Tứ Tứ có thể thông dụng với khí của vận 1 và vận 7, tức hợp thành quẻ Tam ban: Tứ Nhất Thất.

Những cục mà phía hướng là Lục Lục có thể thông dụng với khí của vận 3 và vận 9, tức hợp thành quẻ Tam ban: Lục Tam Cửu.

Những cục mà phía hướng là Thất Thất có thể thông dụng với khí của vận 1 và vận 4, tức hợp thành quẻ Tam ban: Thất Nhất Tứ.

Những cục mà phía hướng là Bát Bát có thể thông dụng với khí của vận 2 và vận 5, tức hợp thành quẻ tam ban: Bát Nhị Ngũ.

Những cục mà phía hướng là Cửu Cửu có thể thông dụng với khí của vận 3 và vận 6, tức hợp thành quẻ Tam ban: Cửu Tam Lục.

4. Ba loại quẻ Tam bàn: Nhất Tứ Thất, Nhị Ngũ Bát, Tam Lục Cửu xuất hiện trên cung vị nào?

Trước khi trả lời vấn đề này, đầu tiên ta hãy thay đổi từ “ thông dụng”. Huyền không phong thủy gọi “ thông dụng” là” đả kiếp” ( cướp đoạt). Ví dụ Nhất Tứ Thất, tức khí của vận 1 có thể thông với vận 4 và vận 7, có thể lấy khí của vận 4 và vận 7 “dùng trộm” trước. Cách “ dùng trộm” này gọi là “ kiếp” ( cướp) hoặc “ đả kiếp” ( cướp đoạt). Tức là khi dùng khí của vận 1 thì đồng thời “ dùng trộm” luôn khí của vận 4 và vận 7, nói cách khác là “ cướp đoạt” khí của vận 4 và vận 7.

Muốn biết quẻ tam ban xuất hiện ở cung nào thì phải xem cái cung mà hai sao (song tinh) của hướng đóng. Nếu song tinh xuất hiện ở cung ly, ly tức là Cửu, là vận 9 hạ nguyên, nguyên và vận mà nó đối ứng là trung nguyên vận 6, là thượng nguyên vận 3, tức là 2 cung càn và chấn. Như vậy quẻ Tam ban sẽ xuất hiện trên ba cung: ly, càn, chấn. Nếu song tinh xuất hiện ở cung chấn, quẻ Tam ban sẽ xuất hiện trên 3 cung: chấn, càn, ly. Nếu song tinh xuất hiện trên cung cấn, quẻ Tam ban sẽ xuất hiện trên 3 cung: cấn, cung giữa và cung khôn. Nếu song tinh xuất hiện ở cung khảm, quẻ Tam ban sẽ xuất hiện trên 3 cung: khảm, tốn, đoài. Nếu song tinh xuất hiện ở cung càn, quẻ Tam ban sẽ xuất hiện trên 3 cung: càn, chấn, ly. Nếu song tinh xuất hiện ở cung đoài, quẻ Tam ban sẽ xuất hiện trên ba cung: đoài, khảm, tốn. Nếu song tinh xuất hiện trên cung khôn thì quẻ Tam ban sẽ ở trên ba cung: khôn, cung giữa, cung cấn. Nếu song tinh xuất hiện ở cung tốn thì quẻ Tam ban sẽ ở trên ba cung: tốn, khảm, đoài. Trên thực tế cửu cung phân thành 3 nhóm:

Trong nhân gian có âm trạch và dương trạch, đặc biệt là dương trạch, hướng nam bắc chiếm tương đối nhiều. Trong tiên thiên bát quái, nam là càn, bắc là khôn. Trong hậu thiên bát quái, nam là ly, bắc là khảm. Cho nên tọa sơn lập hướng thường lấy nam bắc làm trục. Bây giờ đã có quẻ Tam ban của ba cung: ly, chấn, càn, thường gọi là “ ly cung đả kiếp”; quẻ Tam ban của ba cung: khảm, tốn, đoài, thường gọi là “ khảm cung đả kiếp”; quẻ Tam ban của ba cung: cấn, giữa, khôn, thường gọi là “ Tam ban xảo quái”. Dưới đây nếu 3 ví dụ để thuyết minh vị trí cung vị của “ đả kiếp” ( cướp đoạt).

Ví dụ 1: Vận 1, sơn tí hướng ngọ, cung ly đả kiếp.

                                                           Hướng

                                                        ( Cung Ly)

                        Ngũ, Lục               Nhất, Nhất          Tam, Bát

                           Cửu                       Ngũ                        Thất

(Cung chấn)        Tứ, Thất               Lục, Ngũ               Bát, Tam

                               Bát                             Nhất                      Tam

                        Cửu, Nhị              Nhị, Cửu              Thất, Tứ               ( Cung càn)

                           Tứ                           Lục                        Nhị                                     

                                                            Sơn   

( Ba cung ly, chấn, càn hợp thành Nhất Tứ Thất, quẻ Tam ban Nhất Tứ Thất là ly cung đả kiếp).

Ví dụ 2: Vận 2, sơn ngọ hướng tý, khảm cung đả kiếp.

                                                                           Sơn

(Cung tốn)                  Ngũ, Bát               Nhất, Tam           Tam, Nhất

                                           Nhất                      Lục                         Bát

                                        Tứ, Cửu                Lục, Thất              Bát, Ngũ               (cung đoài)

                                           Cửu                       Nhị                         Tứ

                                        Cửu, Tứ                Nhị, Nhị                Thất, Lục

                                           Ngũ                        Thất                       Tam

                                                                          Hướng

                                                                        ( cung khảm)

( Ba cung khảm, tốn, đoài hợp thành Nhị Ngũ Bát, quẻ Tam ban Nhị Ngũ Bát là khảm cung đả kiếp).

Ví dụ 3: Vận 2, sơn cấn hướng khôn, Tam ban xảo quái.

                                                                                                                        Hướng

                        Tứ, Thất               Cửu, Tam             Nhị, Ngũ

                           Nhất                      Lục                         Bát

                        Tam, Lục              Ngũ, Bát               Thất, Nhất

                           Cửu                      Nhị                          Tứ

                        Bát, Nhị                Nhất, Tứ              Lục, Cửu

                           Ngũ                       Thất                        Tam

Sơn

5. Hai quẻ Tam ban “ ly cung đả kiếp” và quẻ Tam ban “ khảm cung đả kiếp”, có đặc trưng gì đáng tuân theo? Ba loại quẻ Tam ban này sẽ rơi vào những cục sơn, hướng nào?

Trong 24 sơn, hướng, 216 cục ( nếu bao gồm cả quẻ thay ( thế quái) thì có 432 cục), phàm là cục “ hạ thủy” mà song tinh đáo hướng, đều có thể dùng phép “ đả kiếp”. Còn cục “ thượng sơn hạ thủy” của hai cung cấn khôn đều có “ Tam ban xảo quái”. Bây giờ sẽ lần lượt kê ra như sau:

                        Sơn tý hướng ngọ: vận 1, Nhất Tứ Thất                

                        Sơn ngọ hướng tý: vận 2, Nhị Ngũ Bát.

                                                                        Vận 8, ( toàn cục).

Ở trên, quẻ Tam ban “ ly cung đả liếp” có 24 cục, quẻ tam ban “ khôn cung đả kiếp” 24 cục, quẻ “ tam ban xảo quái cung cấn” có 16 cục, cộng tất cả ba loại có 64 cục.

Mỗi quẻ có 3 cục phạm phục ngâm nên không thể sử dụng. Dưới đây kê ra như sau:

Phép đả kiếp chỉ sử dụng khi khó chọn được nơi để xây nhà hoặc chôn cất. So với phép vượng sơn vượng hướng, hai cung thành môn và toàn cục hợp thành 10 thì phép đả kiếp đã cung cấp thêm cho ta một cách nữa để lựa chọn. Nó có trội hơn phép vượng sơn vượng hướng, nó ngang công hiệu với phép toàn cục hợp thành 10. Trong 64 cục, có quẻ “ tam ban xảo quái” hình thành trên hai cung cấn và không là khó gặp nhất, cũng là giá trị nhất. Mười sáu cục này gọi là toàn cục hợp thành quẻ Tam ban, có thể thông khí cả ba nguyên là thượng nguyên, trung nguyên và hạ nguyên, dùng nó tốt lành được lâu dài, đời đời phồn vinh thịnh vượng. Quẻ Tam ban như thế không bị giới hạn của “ thượng sơn hạ thủy”, nhưng nếu có thể đảo ngược kỵ long, thì càng là cách chọn tuyệt diệu.

Sử dụng quẻ tam ban cần phải phối hợp với cách cục của môi trường, phải có đắc sơn để chế ngự thủy, phải có đắc thủy để thu hồi sơn, hợp với ngũ hành sinh khắc. Bằng không sẽ không có tác dụng, thậm chí còn chuốc lấy tai họa một cách vô cớ, vì vậy khi sử dụng phải hết sức chú ý.

Trong ly cung đả kiếp và khảm cung đả kiếp, công hiệu của ly cung đả kiếp lớn hơn. Huyền không phong thủy học gọi là “ chân đả kiếp” ( cướp đoạt thật sự). Còn khảm cung đả kiếp thì công hiệu nhỏ hơn, gọi là “ giả đả kiếp” ( cướp giả). Hai loại đả kiếp đều có thể dùng, chỉ có điều là công hiệu của chúng khác nhau mà thôi.

Hội thảo PTLV – HKPTLV.
1. Giới thiệu sơ lược về PTLV và HKPTLV.
Phong thuỷ đã tồn tại từ rất lâu trong nền văn minh Đông phương. Những tư liệu khảo cổ lâu nhất và nhân loại tìm thấy được, mà người ta cho rằng mang dấu ấn của Phong thuỷ có từ 1500 năm trước Công Nguyên, qua những di vật khảo cổ tìm thấy ở Ân Khư – Thủ đô của nhà Hạ Ân trong lịch sử cổ đại Trung Hoa. Nhưng lý thuyết và phương pháp ứng dụng thực sự lưu truyền qua bản văn chữ Hán thì lại gần 2000 năm sau mới xuất hiện, cuốn sách cổ nhất được ghi nhận của Quách Phác đời Tấn, tựa là “Táng thư”. Từ đó về sau, những phương pháp ứng dụng phong thuỷ trong xây dựng nhà ở, dinh thự và cả phương pháp chôn cất với mục đích làm phát vượng cho dòng tộc đời sau (Âm trạch), tiếp tục xuất hiện và nhiều nhất vào khoảng thời Đường Tống. Những phương pháp này – chủ yếu là dùng trong Dương Trạch – gần như khác nhau và xuất hiện ở những thời điểm khác nhau, nên người ta cho rằng nó thuộc về những trường phái khác nhau. Hiện nay có bốn trường phái chính, có thể tóm tắt như sau:
– Bát trạch:
Trường phái này lấy tuổi của gia chủ phối với tám hướng để định cát hung – tốt xấu giữa căn nhà với người ở trong nhà. Trường phái này quan niệm rằng chính hướng phía trước nhà và hướng sau nhà là những yếu tố căn bản quyết định tốt xấu.
– Dương trạch tam yếu:
Trường phái này lấy bát quái là công cụ để biến quái trong việc phân phòng, buồng trong nhà định cát hung, tốt xấu. Trường phái này quan niệm rằng chính hướng cửa, vị trí biến quái của phòng chính (Phòng chúa) và vị trí biến quái của bếp là yếu tố chính quyết định tốt xấu.
– Loan đầu:
Trường phái này lấy cảnh quan môi trường thiên nhiên như sông núi của một vùng đất để ứng dụng trong dương trạch và âm trạch. Cảnh quan môi trường cũng dựa trên phương vị la kinh, để phân tích cát hung, như đường nước chảy (Thủy Pháp), vị trí núi, sông, hồ cảnh quan ở phương vị khác nhau so với ngôi nhà sẽ có tác dụng khác nhau.
– Huyền Không:
Trường phái này căn cứ trên những quy ước về sự vận động của cửu tinh trên 9 phương vị (8 phương và ở giữa – Trung cung), tùy theo thuộc tính quy ước của cửu tinh và vị trí của nó để luận cát hung cho căn hộ.
Ngoài những sách vở chính thống thể hiện phương pháp của 4 trường phái nói trên thì phong thuỷ còn được lưu truyền một số phương pháp có tính bí truyền và chỉ truyền miệng trong dân gian, qua các giang hồ thuật sĩ. Như các phương pháp trấn (Đè lên), yểm (Chôn)….….
Bản thân lý thuyết phong thuỷ đã thất truyền và rất mơ hồ. Do chính vì tính mơ hồ và thất truyền ấy – nên một thời rất dài khi tiếp xúc với nền văn minh Phương Tây, trong điều kiện khoa học kỹ thuật hiện đại ở buổi đầu sơ khai – khoa Phong thuỷ đã bị liệt vào loại “mê tín dị đoan”. Mặc dù hiệu quả của nó trên thực tế chính là nguyên nhân để nó tồn tại trải dài hàng ngàn năm trong xã hội Đông phương.

Trên cơ sở những nghiên cứu mới nhất theo tiêu chí khoa học hiện đại thì không thể nào có với một đối tượng duy nhất là con người và cùng một phương pháp luận của thuyết Âm Dương Ngũ hành – mà lại có những phương pháp khác nhau không liên quan đến nhau và đôi khi mâu thuẫn với nhau trong phương pháp ứng dụng. Điều này chỉ có thể giải thích một cách hợp lý rằng: Phong thuỷ chính là một phương pháp ứng dụng nhất quán và là hệ quả của một tri thức về thiên nhiên, cuộc sống, vũ trụ và con người được lý thuyết hoá – đó chính là thuyết Âm Dương Ngũ hành. Một học thuyết nhất quán và hoàn chỉnh. Học thuyết này đã thất truyền khi văn minh Lạc Việt bị sụp đổ ở miền nam sông Dương tử. Những giá trị của nền văn minh này bị tan tác và lưu truyền trong dân gian.
Bộ môn phong thuỷ Lạc Việt là một phương pháp nhất quán, hoàn chỉnh. Những phương pháp riêng phần gọi là trường phái, thực chất là phương pháp ứng dụng những yếu tố tương tác khác nhau qua những ứng dụng cụ thể khác nhau do tính chất tương tác khác nhau. Khởi nguyên của học thuật phong thuỷ từ nền văn hiến Việt chính là sự tổng hợp của các yếu tố tương tác này. Vì vậy, người viết xin được trình bày một phần yếu tố tương tác trong các tương tác của Phong Thuỷ Lạc Việt, đó là Huyền Không Phong Thuỷ Lạc Việt.
Kiến thức căn bản:
1: Thái Cực: Nền văn hiến Lạc Việt đã xác định bản thể khởi nguyên của vũ trụ (Giây 0 của vũ trụ) chính là Thái Cực.
Thái cực như tên gọi của nó là vượt ra mọi sự, mọi giới hạn. “Cực” là sự giới hạn; “Thái” là vượt qua mọi giới hạn.
Bởi vậy Thái cực là một khái niệm mô tả thể bản nguyên của vũ trụ trong giây 0. Thái cực không lớn, không nhỏ, không nhanh, không chậm. Không thời gian, không không gian và không lượng số.
Trong Thái cực không có sự phân biệt nên không thể dùng mọi danh từ để nói về nó. Thái Cực là một tính từ được sử dụng như một danh từ thể hiện khởi nguyên của vũ trụ. Sự viên mãn, hoàn chỉnh của Thái cực được Biểu tượng bằng vòng tròn. Trong không gian biểu tượng của Thái Cực hình cầu.
2: Lưỡng Nghi:
Một suy luận rất đơn giản và mang tính lý thuyết là: Nếu đến nay trạng thái khởi nguyên ấy vẫn giữ nguyên thì không có chúng ta. Chính sự hiện hữu của chúng ta đã cho thấy sự vận động của vũ trụ xuất phát từ trạng thái khởi nguyên này:
Từ Thái Cực – trạng thái tuyệt đối – đã xuất hiện trạng thái tương đối so với nó. Sự so sánh giữa cái tuyệt đối và tương đối xuất hiện sau đó trong cổ thư gọi là “Lưỡng Nghi”. Nguyên câu là: “Thái cực sinh lưỡng nghi” và là câu thể hiện nguyên lý hình thành vũ trụ nổi tiếng trong Lý học Đông phương. Như vậy giữa cái tuyệt đối – Thái Cực là cái có trước sinh ra cái tương đối có sau thì Thái Cực trở thành Dương và cái có sau là Âm – ngay từ khởi nguyên vũ trụ.
Bởi vậy, nguyên lý căn để trong lý học Đông phương nhân danh nền văn hiến Việt là:
– Dương tịnh – Âm Động.
– Dương trước Âm sau.
– Dương sinh Âm, Âm thuận tùng Dương.
– Âm Dương cân bằng – Trong Âm có Dương và trong Dương có Âm.
– Hệ quả là:
Âm thịnh Dương suy, hoặc Âm khắc Dương tắc loạn;
Dương thịnh Âm suy, hoặc Dương khắc Âm tắc bế.
– Dương thăng – Âm giáng trong tiên thiên là khi vũ trụ hình thành
– Dương giáng Âm thăng trong Hậu thiên là do tương tác giữa vũ trụ và địa cầu.

3: Tứ tượng
Khi cái tương đối xuất hiện so với cái tuyệt đối từ khởi nguyên thì sự tương tác lập tức xuất hiện. Khoa học hiện đại cũng đã xác nhận rằng:
“Bản chất của vũ trụ là tương tác. Tính chất của tương tác thế nào thì hình thành bản chất sự vật như thế đó.”
– Từ lưỡng nghi thì mỗi nghi lần lược thêm một dương và một âm thì được tứ tượng. Biểu tượng của tứ tượng là: Thái dương, Thiếu âm, Thiếu dương, Thái âm.
Trong thuyết Âm Dương Ngũ hành. Tứ tượng là khái niệm của 4 trạng thái tương tác trong vũ trụ. Bốn trạng thái này được gọi là: tương sinh, tương khắc, tường thừa, tương vũ.

4: Bát quái:
Trong thuyết Âm dương Ngũ hành thì Âm Dương và Ngũ hành là những khái niệm, vậy biểu tượng, ký hiệu của nó là gì?
Thuyết Âm Dương Ngũ hành được phục hồi nhân danh nền văn hiến Lạc Việt xác định rằng: Bát quái chính là những ký hiệu và biểu tượng của Ngũ hành.
Những ký hiệu biểu tượng này dùng vạch đứt biểu tượng Âm ( ) và dùng vạch liền biểu tượng Dương ( ). Ba vạch kết hợp với nhau thành một quái.
Có tám quái lần lượt với tên gọi và ký hiệu như sau:
Càn ( );Khảm ( );Cấn ( ); Chấn ( ); Khôn ( ); Ly ( ); Tốn ( ); Đoài ( ).

– Dưới đây là những đồ hình bát quái căn bản trong lý học Đông phương:

Độ số của các quái trong Tiên Thiên bát quái là:
Càn 1; Đoài 2; Ly 3; Chấn 4; Tốn 5; Khảm 6; Cấn 7; Khôn 8.
Thuyết Âm Dương Ngũ hành nhân danh nền văn hiến Việt quan niệm rằng:
Tiên thiên bát quái là ký hiệu siêu công thức mô tả sự tương tác của vũ trụ có tính bao trùm.
HẬU THIÊN BÁT QUÁI LẠC VIỆT

Thuyết Âm Dương Ngũ hành nhân danh nền văn hiến Việt quan niệm rằng:
Hậu Thiên bát quái Lạc Việt là ký hiệu siêu công thức mô tả sự tương tác của vũ trụ trực tiếp với Địa cầu.
Độ số của các quái trong Hậu Thiên bát quái Lạc Việt là:
Khảm 1, Tốn 2, Chấn 3, Khôn 4, Càn 6, Ly 7, Cấn 8, Đoài 9.
HẬU THIÊN BÁT QUÁI LẠC VIỆT PHỐI HÀ ĐỒ
–

Thuyết Âm Dương Ngũ hành nhân danh nền văn hiến Việt quan niệm rằng:
Đồ hình Hậu thiên bát quái Lạc Việt phối Hà đồ là đồ hình biểu lý căn để trong việc quán xét các tương tác vũ trụ lên địa cầu, cuộc sống thiên nhiên, xã hội và con người.
Chính vì tính nguyên lý căn để của Hậu thiên bát quái Lạc Việt phối Hà đồ nên ứng dụng trong tất cả mọi vấn đề liên quan đến lý học Đông phương và làm nên tính nhất quán, hoàn chỉnh và có hệ thống của thuyết Âm Dương Ngũ hành. Trong đó có Phong Thủy Huyền Không Lạc Việt.
– Phương vị, tính chất ngũ hành và độ số của Hậu Thiên Lạc Việt phối Hà Đồ:
Càn – Âm Kim đới Thủy, Tây Bắc Âm Thủy, độ số 6. Xanh da trời.
Khảm – Dương Thủy, chính Bắc, độ số 1. Xanh đen.
Cấn – Âm Mộc, Đông Bắc, độ số 8, Xanh lá cây nhạt.
Chấn – Dương Mộc, chính Đông, độ số 3, Xanh lá cây đậm.
Khôn – Âm Hỏa đới Thổ, Đông Nam, độ số 2. Nâu đỏ.
Ly – Dương Hỏa, chính Nam, độ số 7, Đỏ.
Tốn – Âm Kim, Tây Nam, độ số 4, Xám trắng.
Đoài – Dương Kim, chính Tây, độ số 9, trắng.
– Thuyết Âm Dương ngũ hành:
Nền văn hiến Lạc Việt xác định Âm Dương Ngũ hành là một học thuyết nhất quán, hoàn chỉnh và là một học thuyết khoa học giải thích từ sự hình thành vũ trụ đến mọi hành vi của con người. Thuyết này giải thích rằng: Khi vũ trụ hình thành, Âm Dương phân biệt thì ngũ hành xuất hiện nằm trong Âm ở từ bản nguyên vũ trụ. Sự tương tác qua ngũ hành làm nên vạn hữu trong vũ trụ hiện nay. Hình tượng chiếc bánh chưng của nền văn hiến Lạc Việt chính là biểu tượng của Âm – tứ tượng và ngũ hành tương sinh trong vũ trụ theo thuyết Âm Dương Ngũ hành.
Ngũ hành có tên gọi lần lượt là:
1 Thủy – 2 Hỏa – 3 Mộc – 4 Kim – 5 Thổ.
Khái niệm Thủy – Hỏa – Mộc …thể hiện năm dạng tồn tại của vật chất khởi nguyên của vũ trụ. Thủy không hẳn là nước, nước chỉ là hình tượng của thủy. Cụ thể hơn: Tất cả hình tượng, trôi chảy đều là thủy kể cả xe cộ lưu thông trên đường lộ.
Dịch kinh viết: “Khảm là Thủy, là cây có lõi cứng và to…”. Điều này chứng tỏ rằng: Ngay cả cây cối cũng phân biệt Ngũ hành. Bởi vậy khái niệm Ngũ hành chỉ mang tính khái quát cho việc phân biệt năm dạng tồn tại cơ bản của vật chất.
1: Ngũ hành tương sinh: Sự chuyển hóa từ dạng này sang dạng khác gọi là tương sinh.
Thổ sinh Kim; Kim sinh Thủy; Thủy sinh Mộc; Mộc sinh Hỏa; Hỏa sinh Thổ và chu kỳ lặp lại.
2: Ngũ hành tương khắc: Sự khắc chế của trạng thái này đối với trạng thái khác gọi là Tương khắc.
Thổ khắc Thủy; Thủy khắc Hỏa; Hỏa khắc Kim; Kim khắc Mộc; Mộc khắc Thổ và chu kỳ lặp lại.
3: Tương thừa:
Là một dạng của tương sinh nhưng thái quá. Như thủy quá vượng, mộc quá suy thì mộc không sinh được.
4: Tương vũ:
Là một dạng của tương khắc ngược. Như Mộc quá vượng, Kim quá suy thì kim không khắc được.

2. Kiến thức căn bản về phi tinh của HKLV.
Tính chất của cửu tinh:
a. Vũ trụ vận động không ngừng, tiền nhân đã phát hiện sự vận động đó có tính quy luật theo cửu tinh, được xem như 9 trường khí của 9 tinh thể lớn ảnh hưởng đến sự sống và các hoạt động trên trái đất. Người đời sau không hiểu biết tạo ra sự nhầm lẫn dẫn đến tệ mê tính dị đoan trong các môn lý học đông phương, nhất là không hiểu biết về sự tương tác của các hành tinh Kim, Mộc, Thuỷ, Hoả, Thổ lên trái đất chúng ta đang sống. Sự tương tác này được gọi là “Thiên khí” có tính chất trong nhẹ bay lên, vận hành theo chiều thuận là dương số lẻ, là chiều từ số nhỏ đến số lớn. Còn khí của quả đất gọi là “Địa khí” có tính chất đục nặng vận hành theo chiều nghịch là âm số chẳn, chiều từ các số lớn đến các số nhỏ. Tiền nhân đã thể hiện hai chiều quay đó trong Hà đồ, tuy con người không nhìn thấy sự tương tác nhưng vẫn biết sự tương tác đó tác động đến đời sống muôn vật, tạo nên sự thịnh suy của muôn vật. Do đó ta tìm hiểu sơ qua tính chất của cửu tinh.
b. – Số 1: Nhất bạch tham lang: Là cát tinh đứng đầu.
* Âm dương, ngũ hành: Dương thuỷ
* Màu sắc: Xanh đen.
* Cơ thể: Thận, tai, máu huyết
* Về con người: là con trai thứ

– Số 2: Nhị hắc cự môn : là sao xấu, hung.
* Âm dương, ngũ hành: Âm hoả đới thổ.
* Màu sắc: Nâu đỏ.
* Cơ thể: bụng và dạ dày
* Về con người: Là người mẹ, người vợ.

– Số 3: Tam bích lộc tồn: Là sao xấu.
* Âm dương, ngũ hành: dương mộc.
* Màu sắc: màu xanh lá cây đậm.
* Cơ thể: mật, vai và tay
* Về con người: là con trai trưởng

– Số 4: Tứ lục văn xương: là sao tốt.
* Âm dương, ngũ hành: âm kim.
* Màu sắc: Xám trắng.
* Cơ thể: đùi và 2 chân.
* Về con người: con gái trưởng.

– Số 5: Ngũ hoàng Liêm trinh: Là sao xấu nhất, còn gọi là đại sát tinh.
* Âm dương, ngũ hành: Thổ
* Màu sắc: màu vàng
* Về cơ thể: không
* về người: không

– Số 6: Lục bạch vũ khúc: Là sao tốt.
* Âm dương, ngũ hành: Âm kim đới thuỷ.
* Màu sắc: màu xanh da trời.
* Cơ thể: đầu, mũi, cổ, xương, ruột già
* Về con người: Là người cha, người chồng.

– Số 7: Thất xích phá quân: Là sao xấu.
* Âm dương, ngũ hành: Dương hoả.
* Màu sắc: màu đỏ
* Cơ thể: phổi, miệng, lưỡi
* Về con người: con gái út

– Số 8 : Bát bạch tả phù: Là sao tốt.
* Âm dương, ngũ hành: Âm mộc.
* Màu sắc: màu xanh lá cây nhạt.
* Vơ thể: lưng, ngực và lá lách.
* Về con người: con trai út

– Số 9: Cửu tử – hữu bật: là sao trung tính.
* Âm dương, ngũ hành: Dương kim.
* Màu sắc: màu trắng.
* Cơ thể: mắt, tim, ấn đường
* Về con người: con gái giữa

c. Tam nguyên cửu vận:
Cửu tinh tương tác tạo nên ảnh hưởng đến mọi mặt trên trái đất, cái dễ cảm thấy nhất đó là khí hậu hàng năm, và chi phối đến tháng ngày giờ, sự chi phối này có chu kỳ nguyên vận hay là đại vận là một giáp 60 năm, tiểu vận hay là Vận khí 20 năm, mỗi nguyên có 3 vận, tam nguyên cửu vận có 180 năm vừa đúng với cửu tinh chín vận.
Ví dụ ta lấy tam nguyên cửu vận gần đây nhất:
Thượng Nguyên:
* vận 1: 1864 – 1883,
* vận 2: 1884 – 1903
* vận 3: 1904 – 1923

Trung Nguyên:
* vận 4: 1924 – 1943
* vận 5: 1944 – 1963
* vận 6: 1964 – 1983

Hạ Nguyên:
* vận 7: 1984 – 2003
* vận 8: 2004 – 2023
* vận 9: 2024 – 2043

– Đại vận: Theo PTHKLV dựa theo phép tính lấy thời điểm năm hành tinh kim mộc thuỷ hoả thổ cùng mặt trăng, mặt trời tạo thành một đường thẳng gọi là thất tinh hợp bích làm điểm khởi đầu của năm đầu kỷ nguyên niên lịch, nên năm giáp tý đầu tiên tương ứng với nhất bạch thuỷ tinh, như vậy lấy năm Kinh Dương Vương lên ngôi vào năm Nhâm tuất 2897 trước công nguyên đến nay thì đã trãi qua 84 đại vận. Đại vận 84 này thuộc hạ nguyên của tam nguyên thứ 28, tức là đại vận của Tam bích mộc tinh.(vẽ bảng số 43 trang 222 sách tam nguyên cửu vận của Hoàng Tuấn)

HUYỀN KHÔNG HỌC

 Bình Nguyên Quân

 Website: phongthuyhuyenkhonghoc.com

 Sưu tầm: Zhinshan

  Phong Thủy – Huyền Không Học

Mục Lục

Huyền Không……………………………………………………………………………………………………………….3

Lạc thư và Lượng thiên Xích………………………………………………………………………………………….5

Lạc thư……………………………………………………………………………………………………………………..5

Lượng thiên Xích ………………………………………………………………………………………………………6

Sự vận chuyển thuận, nghịch của Cửu tinh……………………………………………………………………7

Đặc Tính Cửu Tinh Trong Huyền Không Học ………………………………………………………………….7

Ngũ Hành Và Các Đặc Tính …………………………………………………………………………………………10

Sự Tương Quan Của Ngũ Hành…………………………………………………………………………………….12

Sơn, Hướng, và Nguyên Long ………………………………………………………………………………………15

Phương Pháp Lập Tinh Bàn………………………………………………………………………………………….19

Lập Vận bàn ……………………………………………………………………………………………………………20

Lập Sơn bàn ……………………………………………………………………………………………………………21

Lập Hướng bàn………………………………………………………………………………………………………..21

Tam Nguyên, Cửu Vận ………………………………………………………………………………………………..22

Vượng Sơn, Vượng Hướng…………………………………………………………………………………………..24

Thượng Sơn, Hạ Thủy …………………………………………………………………………………………………28

Thế Quái ……………………………………………………………………………………………………………………32

Thu Sơn, Xuất Sát ……………………………………………………………………………………………………….36

Phản Ngâm, Phục Ngâm………………………………………………………………………………………………40

Chính Thần và Linh thần ……………………………………………………………………………………………..44

Hợp Thập …………………………………………………………………………………………………………………..47

Tam Ban Xảo Quái ……………………………………………………………………………………………………..52

Cách Tìm Và Đo Hướng Nhà ……………………………………………………………………………………….58

Phương Pháp Chọn Hướng Nhà Phần 1. ………………………………………………………………………..59

Phương Pháp Chọn Hướng Nhà Phần 2. ………………………………………………………………………..62

Chính Sơn, Chính Hướng………………………………………………………………………………………….62

Kiêm hướng…………………………………………………………………………………………………………….63

Phương Pháp Chọn Hướng Nhà Phần 3 …………………………………………………………………………64

Đại Không Vong ……………………………………………………………………………………………………..64

Tiểu Không Vong…………………………………………………………………………………………………….65

Phương Pháp Chọn Hướng Nhà Phần 4 …………………………………………………………………………69

Thành môn ……………………………………………………………………………………………………………..69

KẾT LUẬN…………………………………………………………………………………………………………….71

Phương Pháp Chọn Hướng Nhà – Phụ Chú …………………………………………………………………….72

Vấn Đề Quân Bình Thủy-Hỏa ………………………………………………………………………………………75

CHỌN TUỔI LÀM NHÀ…………………………………………………………………………………………….79

CHỌN HƯỚNG NHÀ THEO TUỔI……………………………………………………………………………..83

CÚNG SAO GIẢI HẠN………………………………………………………………………………………………88

  2Phong Thủy – Huyền Không Học

Huyền Không

Giải thích về 2 chữ Huyền Không, Thẩm trúc Nhưng (tác giả bộ “Thẩm thị Huyền Không học”)

viết: Trong sách Pháp Ngôn của Dương Hùng viết “Huyền giả nhất dã” (tức Huyền là một), lời

giải thích này khá rõ ràng. Nhưng đến chữ Không thì rất khó giải thích. Bởi vì “KHÔNG” không

có nghĩa là trống không hoàn toàn, mà trong cái “KHÔNG” lại bao hàm cái “CÓ”. Các học giả

Thiên Trúc (Ấn độ) xưa luận giải như sau: 

Sắc bất dị không 

Không bất dị sắc 

Sắc tức thị không 

Không tức thị sắc 

Thụ tưởng hành thức 

Diêc phục như thị 

(Nghĩa là: Vật không khác gì “không”, “Không” không khác gì vật. Vật tức là “không”, “không”

tức là vật. Những điều con người cảm thụ và suy nghĩ được cũng vậy). 

Như vậy “KHÔNG” bao hàm cả “khiếu” (tức mấu chốt của sự vật). “Khiếu” có 9 cái nên gọi là

“Cửu khiếu”, cũng là nói hai chữ “Huyền Không” bao hàm từ 1 tới 9. Nhưng đây không phải đơn

thuần là số đếm, mà còn là mấu chốt để định vị không gian và thời gian chứa đựng sự vật. Vì vậy

mới dùng hai chữ Huyền Không để làm đại biểu. 

Nói một cách khác, Huyền Không là dùng các con số từ 1 tới 9 để biểu thị, quan sát mọi sự thay

đổi, biến hóa của sự vật. Như chúng ta đã biết, mọi vật thể, cũng như vũ trụ đều được cấu trúc

bằng những hạt nhân nguyên tử hay những hành tinh di chuyển theo một quỹ đạo hình tròn. Còn

9 con số của Huyền Không khi biểu thị sự biến hóa của sự vật sẽ di chuyển theo một quỹ đạo

nhất định. Quỹ đạo này được gọi là vòng “Lượng thiên Xích”(sẽ nói trong 1 bài khác). 

Bàn về vòng Lượng thiên xích, sách “Trạch vận tân án” có viết: 

Thùy đắc Lượng thiên Xích nhất chi, 

Bộ lường trung, ngoại cổ kim thi, 

Tử sinh đắc thất tùy thám sách, 

Quá hiện vị lai liễu liễu tri 

Tạm dịch: 

Nếu đã nắm được vòng Lượng thiên Xích, 

Có thể đo lường mọi chuyện trong, ngoài xưa nay, 

  3Phong Thủy – Huyền Không Học

Tìm hiểu được sự sống chết và được mất, 

Biết rõ quá khứ, hiện tại và tương lai. 

Cho nên Huyền không học là môn Phong thủy dựa vào sự di chuyển của 9 con số theo quỹ đạo

của vòng Lượng thiên Xích trên đồ hình Bát quái mà đoán định sự cát, hung, được, mất của từng

căn nhà (dương trạch) hay phần mộ (âm trạch). 

Nhưng tại sao lại phải dựa trên đồ hình Bát quái? Đó là vì ngay từ thời xa xưa, cổ nhân đã biết

phác họa ra Bát quái để thu tóm mọi biến chuyển của Trời (thiên văn), Đất (địa lý) vào đó. Theo

“Lục kinh đồ”, phần “Ngưỡng quan thiên văn đồ” thì “Phục Hy quan sát thiên văn mà vẽ ra Bát

quái. Do đó, phàm những gì thuộc về thiên văn như vòng vận hành của mặt trời, mặt trăng, tinh

tú, ngày tháng, bốn mùa. . . không gì mà Bát quái không thu tóm”. Còn sách Phủ Sát địa lý thì

viết “Cúi xuống xem xét địa lý mà vạch ra 8 quẻ, cho nên phàm những gì liên quan tới lý lẽ của

Đất (địa) như bốn phương chín châu, điểu, thú. thảo mộc, mười hai chi sở thuộc. . . không gì mà

Bát quái không cai quản”. 

Như vậy, Bát quái chính là sự thu tóm những biến chuyển của Trời, Đất, còn sự di chuyển của 9

con số (còn được gọi là Cửu tinh) theo vòng Lượng thiên Xích chính là những biến hóa, thay đổi

của sự vật. Kết hợp những yếu tố này với nhau, tức là đưa sự vận hành của Cửu tinh theo vòng

Lượng thiên Xích vào trong đồ hình của Bát quái để thu tóm mọi biến chuyển của Trời, Đất và

sự vật chung quanh, tức là những yếu tố khách quan bên ngoài có tác động, ảnh hưởng tới 1 căn

nhà hay 1 ngôi mộ thì đương nhiên sẽ biết được vận khí tốt, xấu của căn nhà hay ngôi mộ đó

theo từng thời gian nhất định. Đây chính là nguyên nhân của sự hình thành và phát triển của

trường phái Phong thủy mang danh là “Huyền không học” (hay Huyền Không Phi tinh). 

Về lai lịch của phái Huyền Không thì tuy không ai có thể xác định được chính xác nó được hình

thành từ lúc nào hoặc do ai sáng lập, nhưng vì hầu hết những nguyên lý căn bản của phái này đều

được trích dẫn từ những tác phẩm về Phong thủy nổi tiếng của Dương quân Tùng (một Phong

thủy sư lỗi lạc thời tàn Đường) như “Thiên ngọc Kinh”, “Thanh nang áo Ngữ”, “Đô thiên Bảo

chiếu kinh”, cho nên có lẽ phái Huyền Không  đã  được hình thành từ Thế kỷ IX sau Công

Nguyên, và Dương quân Tùng nếu không là người sáng lập thì cũng chính là người đã có công

tạo dựng nền tảng và cơ sở vững chắc cho sự phát triển của phái Huyền Không. 

Đến đầu thời Tống, danh sư Ngô cảnh Loan cho ra đời những tác phẩm như “Huyền Không bí

chỉ” và “Huyền cơ phú” thì Huyền Không đã trở thành 1 trường phái rõ rệt, cũng như có 1 vị trí

vững vàng trong nghệ thuật Phong thủy Trung Hoa. Sau này, các danh sư như Tưởng đại Hồng

thời Minh, Chương trọng Sơn thời Thanh càng làm cho phái Huyền Không nổi bật lên với những

luận đoán cực kỳ chính xác cả về âm trạch lẫn dương trạch. 

Tuy nhiên, vì những nguyên lý của Huyền Không vào các thời đại đó đều được giữa hết sức bí

mật, nên ít có ai biết hoặc hiểu về Huyền Không, trừ khi được chân truyền. Mãi đến cuối đời nhà

  4Phong Thủy – Huyền Không Học

Thanh, khi Thẩm trúc Nhưng cho công bố tác phẩm “Thẩm thị Huyền không học” thì những bí

mật của Huyền Không mới được làm sáng tỏ. Từ đó đến nay, ảnh hưởng của Huyền Không phái

càng ngày càng lan rộng trong đại chúng, nhất là đối với những người yêu thích Phong thủy,

hoặc muốn xử dụng Phong thủy để cải tạo nhà cửa, mồ mả để làm cho cuộc sống gặp được nhiều

thuận lợi và may mắn hơn.

Lạc thư và Lượng thiên Xích 

Lạc thư 

Tương truyền vua Đại Vũ khi xưa đi trị thủy trên sông Lạc thì gặp rùa thần nổi lên, trên lưng có

hình Cửu tinh. Vua Đại Vũ cho sao chép lại và gọi đó là Lạc thư. Khẩu quyết của Lạc thư là:

“Đới Cửu, lý Nhất; tả Tam, hữu Thất; Nhị-Tứ vi kiên; Lục- Bát vi túc; Ngũ cư trung vị”. Có

nghĩa là: Trên đội 9, dưới đạp 1; bên trái 3, bên phải 7; 2 vai là 2 và 4; 2 chân là 6 và 8; còn 5

nằm chính giữa. 

Dựa vào Lạc thư, sau này vua Văn Vương nhà Chu mới  đặt ra Hậu thiên Bát quái và  định

phương vị cho Cửu tinh như sau: 

– Số 9 nằm ở trên tức hướng NAM. Vì phương NAM nóng, thuộc quẻ Ly-Hỏa nên số 9 mang

hành Hỏa. 

– Số 1 nằm ở dưới nên thuộc hướng BẮC. Vì phương Bắc hàn lạnh, thuộc quẻ Khảm-Thủy nên

số 1 mang hành Thủy. 

– Số 3 nằm bên trái thuộc phương ĐÔNG. Vì phương ĐÔNG là quẻ CHẤN-Mộc, nên số 3 mang

hành Mộc. 

– Số 7 nằm bên phải thuộc phương TÂY. Vì phương TÂY là quẻ ĐOÀI-Kim, nên số 7 mang

hành Kim. 

– Số 2 là “vai” bên phải, nên nằm tại phía TÂY NAM. Vì phía TÂY NAM thuộc quẻ KHÔN-

Thổ, nên số 2 mang hành Thổ. 

– Số 4 là “vai” bên trái, nện nằm tại phía ĐÔNG NAM. Vì ĐÔNG NAM thuộc quẻ TỐN-Mộc,

nên số 4 mang hành Mộc. 

– Số 6 là “chân” bên phải, nên nằm tại phía TÂY BẮC. Vì TÂY BẮC thuộc quẻ CÀN-Kim, nên

số 6 có hành Kim. 

– Số 8 là “chân” bên trái, nên nằm tại phía ĐÔNG BẮC. Vì phía ĐÔNG BẮC thuộc quẻ CẤN-

Thổ, nên số 8 mang hành Thổ. 

– Số 5 nằm ở chính giữa (tức trung cung). Vì trung cung là nơi phát sinh và cũng là nơi kết thúc

của vạn vật, nên trung cung thuộc hành Thổ. Vì thế nên số 5 cũng mang hành Thổ. 

Do đó, phương vị của Cửu tinh trong Hậu thiên Bát quái như sau: 

  5Phong Thủy – Huyền Không Học

Đây chính là những phương vị “nguyên thủy” của Cửu tinh trong Lạc thư (hay Hậu thiên bát

quái). Nhưng khi có những thay đổi về không gian và thời gian thì Cửu tinh cũng sẽ thay đổi

hoặc di động theo 1 qũy đạo nhất định. Quỹ đạo đó được gọi là vòng Lượng thiên Xích. 

Lượng thiên Xích 

Còn được gọi là “Cửu tinh đãng quái” là thứ tự di chuyển của Cửu tinh trong Lạc thư hay Hậu

thiên Bát quái. Gọi là Lượng thiên xích vì đây được coi như là 1 công cụ (Xích: cây thước) để đo

lường (lượng) thiên vận (thiên). Nói 1 cách khác, “Lượng thiên Xích” chính là phương pháp tính

toán để tìm thấy những giai đoạn cát, hung, họa phước cho dương trạch và âm trạch. Còn sự di

chuyển của Cửu tinh theo vòng Lượng thiên xích là dựa theo thứ tự số trong Lạc thư (hay Hậu

thiên Bát quái) mà đi, bắt đầu từ chính giữa (tức trung cung). Cho nên nếu nhìn vào thứ tự các

con số trong Hậu thiên bát quái thì chúng ta sẽ thấy số 5 nằm chính giữa, nên bắt đầu từ đó đi

xuống lên số 6 ở phía TÂY BẮC, xong lên số 7 nơi phía TÂY. Rồi vòng xuống số 8 nơi phía

ĐÔNG BẮC, sau đó lại lên số 9 nơi phía NAM. Từ 9 lại đi ngược xuống số 1 nơi phía BẮC, sau

đó lên số 2 nơi phía TÂY NAM, rồi quay ngược qua số 3 nơi phía ĐÔNG, sau đó đi thẳng xuống

lên nơi số 4 ở phía ĐÔNG NAM, rồi trở về trung cung là hết 1 vòng. Cho nên quỹ đạo của vòng

Lượng thiên xích như sau: 

(1) Từ trung cung xuống TÂY BẮC. 

(2) Từ TÂY BẮC lên TÂY. 

(3) Từ TÂY xuống ĐÔNG BẮC. 

(4) Từ ĐÔNG BẮC lên NAM. 

(5) Từ NAM xuống BẮC. 

(6) Từ BẮC lên TÂY NAM. 

(7) Từ TÂY NAM sang ĐÔNG. 

(8) Từ ĐÔNG lên ĐÔNG NAM. 

  6Phong Thủy – Huyền Không Học

(9) Từ ĐÔNG NAM trở về trung cung. 

Đó chính là bộ pháp (cách di chuyển) của Cửu tinh. Phải biết được nó mới có thể biết cách bài

bố tinh bàn cho 1 trạch vận mà luận đoán cát, hung được. 

Sự vận chuyển thuận, nghịch của Cửu tinh 

Tuy Cửu tinh di chuyển theo 1 quỹ đạo nhất định là từ trung cung xuống TÂY BẮC, rồi từ đó

lên TÂY. . ., nhưng khi di chuyển thì chúng sẽ tạo ra 2 tình huống: 

1) Di chuyển THUẬN: Theo thứ tự từ số nhỏ lên số lớn, chẳng hạn như từ 5 ở trung cung xuống

6 ở TÂY BẮC, rồi lên 7 ở phía TÂY, xuống 8 phía ĐÔNG BẮC…; 

2) Di chuyển NGHỊCH: Theo thứ tự từ số lớn xuống số nhỏ, chẳng hạn như từ 5 ở trung cung

xuống 4 ở TÂY BẮC, lên 3 ở phía TÂY, xuống 2 ở phía ĐÔNG BẮC… 

Sự di chuyển thuận, nghịch của Cửu tinh là hoàn toàn dựa vào nguyên tắc phân định âm-dương

của Tam nguyên long sẽ nói trong dịp khác.

Đặc Tính Cửu Tinh Trong Huyền Không Học 

Huyền Không phi tinh dựa vào tính chất và sự di chuyển của 9 sao (tức Cửu tinh hay 9 số) mà

đoán định họa, phúc của từng căn nhà (dương trạch) hay từng phần mộ (âm trạch). Do đó, biết

được tính chất của từng sao, cũng như quỹ đạo vận hành của chúng là điều căn bản cần thiết cho

tất cả những ai muốn tìm hiểu hay nghiên cứu về Huyền không học. Cho nên trước khi đi vào

những nguyên lý căn bản của Huyền không học thì cần phải biết sơ qua về tính chất của Cửu tinh. 

  7Phong Thủy – Huyền Không Học

Cửu tinh: tức là 9 con số, từ số 1 tới số 9, với mỗi số đều có tính chất và Ngũ hành riêng biệt, đại

lược như sau: 

– Số 1: còn gọi là sao Nhất Bạch hoặc Tham Lang: có những tính chất như sau: 

•  Về Ngũ Hành: thuộc Thủy 

•  Về màu sắc: thuộc màu trắng 

•  Về cơ thể: là thận, tai và máu huyết 

•  Về người: là con trai thứ trong gia đình. 

•  Về tính chất: nếu vượng hay đi với những sao 4, 6 thì chủ về văn tài xuất chúng, công

danh, sự nghiệp thăng tiến. Nếu suy, tử thì mắc bệnh về thận và khí huyết, công danh trắc

trở, bị trộm cướp hay trở thành trộm cướp. 

– Số 2: còn gọi là sao Nhị Hắc hay Cự Môn, có những tính chất sau: 

•  Về Ngũ hành: thuộc Thổ. 

•  Về màu sắc : thuộc màu đen. 

•  Về cơ thể: là bụng và dạ dày. 

•  Về người: là mẹ hoặc vợ trong gia đình. 

•  Về tính chất: nếu vượng thì điền sản sung túc, phát về võ nghiệp, con cháu đông đúc. Suy

thì bệnh tật liên miên, trong nhà xuất hiện quả phụ. 

– Số 3: còn gọi là sao Tam Bích hay Lộc Tồn, có những tính chất sau: 

•  Về Ngũ hành: thuộc Mộc. 

•  Về màu sắc: thuộc màu xanh lá cây. 

•  Về cơ thể: mật, vai và 2 tay. 

•  Về người: là con trai trưởng trong gia đình. 

•   Về tính chất: nếu vượng thì con trưởng phát đạt, lợi cho kinh doanh, vợ cả tốt. Nếu suy

thì khắc vợ và hay bị kiện tụng, tranh chấp. 

– Số 4: còn gọi là sao Tứ Lục hoặc Văn Xương, có những tính chất sau: 

•  Về Ngũ hành: thuộc Mộc. 

•  Về màu sắc: thuộc màu xanh dương (xanh nước biển). 

•  Về cơ thể: gan, đùi và 2 chân. 

•  Về người: là con gái trưởng trong gia đình. 

  8Phong Thủy – Huyền Không Học

•  Về tính chất: nếu vượng hoặc đi với sao Nhất Bạch thì văn chương nổi tiếng, đỗ đạt cao,

con gái xinh đẹp, lấy chồng giàu sang. Nếu suy, tử thì trong nhà xuất hiện người dâm

đãng, phiêu bạt đó đây, bệnh về thần kinh. 

– Số 5: còn gọi là sao Ngũ Hoàng, có những tính chất sau: 

•  Về Ngũ Hành: thuộc Thổ. 

•  Về màu sắc: thuộc màu vàng. 

•  Về cơ thể và con người: không. 

•  Về tính chất: nếu vượng thì tài lộc, nhân đinh đều phát, phú quý song toàn. Nếu suy thì

chủ nhiều hung họa, bệnh tật, tai nạn, chết chóc… 

– Số 6: còn gọi là sao Lục Bạch hoặc Vũ Khúc: có những tính chất sau: 

•  Về Ngũ hành: thuộc Kim. 

•  Về màu sắc: thuộc màu trắng, bạc. 

•  Về cơ thể: đầu, mũi, cổ, xương, ruột già. 

•  Về người: là chồng hoặc cha trong gia đình. 

•  Về tính chất: nếu vượng hoặc đi với sao Nhất Bạch thì công danh hiển hách, văn võ song

toàn. Nếu suy thì khắc vợ, mất con, lại hay bị quan tụng, xương cốt dễ gãy. 

– Số 7: còn gọi là sao Thất Xích hoặc Phá Quân: có những tính chất sau: 

•  Về Ngũ hành: thuộc Kim. 

•  Về màu sắc: thuộc màu đỏ. 

•  Về cơ thể: phổi, miệng, lưỡi. 

•  Về người: là con gái út trong gia đình. 

•  Về tính chất: nếu vượng thì hoạnh phát về võ nghiệp hoặc kinh doanh. Nếu suy thì bị

trộm cướp hay tiểu nhân làm hại, đễ mắc tai họa về hỏa tai hay thị phi, hình ngục. 

– Số 8: còn gọi là sao Bát Bạch hoặc Tả Phù: có những tính chất sau: 

•  Về Ngũ hành: thuộc Thổ. 

•  Về màu sắc: thuộc màu trắng. 

•  Về cơ thể: lưng, ngực và lá lách. 

•  Về người: là con trai út trong gia đình. 

•  Về tính chất: nếu vượng thì nhiều ruộng đất, nhà cửa, con cái hiếu thảo, tài đinh đều phát.

Nếu suy thì tổn thương con nhỏ, dễ bị ôn dịch. 

– Số 9: còn gọi là sao Cửu tử hay Hữu Bật, có những tính chất sau: 

  9Phong Thủy – Huyền Không Học

•  Về Ngũ hành: thuộc Hỏa. 

•  Về màu sắc: màu đỏ tía. 

•  Về cơ thể: mắt, tim, ấn đường. 

•  Về người: con gái thứ trong gia đình. 

•  Về tính chất: nếu vượng thì nhiều văn tài, quý hiển sống lâu. Nếu suy thì bị hỏa tai, hoặc

tai họa chốn quan trường, bị thổ huyết, điên loạn, đau mắt, sinh đẻ khó khăn. 

Ngũ Hành Và Các Đặc Tính

Ngũ hành tức là 5 hành KIM, MỘC, THỦY, HỎA, THỔ. Đối với các môn Khoa học và Huyền

thuật Đông phương, Ngũ hành là 1 trong những nguyên lý căn bản và nền tảng cho mọi học

thuyết. Thuyết Ngũ hành cho rằng mọi vật thể trong vũ trụ (kể cả con người) đều được cấu tạo

bởi 5 hành đó, cũng như mọi sự phát triển, biến hóa của sự vật đều là do sự tương tác của Ngũ

hành đối với nhau mà thôi. Do đó, việc nắm vững mối quan hệ tương tác giữa Ngũ hành là 1

điều quan trọng cho bất cứ ai muốn tìm hiểu sự vượng, suy, được, mất của mọi sự vật. Riêng đối

với Phong thủy Huyền không, có nắm chắc được đặc tính của Ngũ hành, cũng như sự tương

quan của chúng thì mới có thể phán đoán chính xác mọi hiện tượng xảy ra cho từng căn nhà hay

từng phần mộ được. 

Dưới đây xin được trình bày sơ lược về đặc tính của Ngũ hành như sau: 

 Về hình dáng: 

+ Kim: tròn đầy. 

+ Mộc: hẹp dài. 

+ Thủy: khúc khuỷu. 

+ Hỏa: nhọn sắc. 

+ Thổ: vuông vức. 

 Về màu sắc: 

+ Kim: màu trắng. 

+ Mộc: màu xanh. 

+ Thủy: màu đen. 

+ Hỏa: màu đỏ. 

+ Thổ: màu vàng. 

 Về cơ thể: 

+ Kim: đầu, họng, lưỡi, phổi. 

  10Phong Thủy – Huyền Không Học

+ Mộc: lông, tóc, tay chân, gan, mật. 

+ Thủy: máu, mồ hôi, nước mắt, tai, thận. 

+ Hỏa: mắt, tim. 

+ Thổ: dạ dày, lá lách, lưng, bụng. 

 Về mùi vị: 

+ Kim: cay 

+ Mộc: chua 

+ Thủy: mặn 

+ Hỏa: đắng 

+ Thổ: ngọt 

 Về Quẻ Dịch: 

+ Kim: 2 quẻ CÀN, ĐOÀI. 

+ Mộc: 2 quẻ CHẤN, TỐN. 

+ Thủy: quẻ KHẢM. 

+ Hỏa: quẻ LY. 

+ Thổ: 2 quẻ KHÔN, CẤN. 

 Về Thiên Can: 

+ Kim: Canh, Tân. 

+ Mộc: Giáp, Ất. 

+ Thủy: Nhâm, Quý. 

+ Hỏa: Bính, Đinh. 

+ Thổ: Mậu, Kỷ. 

 Về Địa Chi: 

+ Kim: Thân, Dậu. 

+ Mộc: Dần, Mão. 

+ Thủy: Hợi, Tý. 

+ Hỏa: Tỵ, Ngọ. 

+ Thổ: Thìn, Tuất, Sửu, Mùi. 

 Về phương hướng: 

+ Kim: TÂY và TÂY BẮC. 

  11Phong Thủy – Huyền Không Học

+ Mộc: ĐÔNG và ĐÔNG NAM. 

+ Thủy: BẮC. 

+ Hỏa: NAM. 

+ Thổ: ĐÔNG BẮC và TÂY NAM. 

Tất cả những đặc tính kể trên là những yếu tố tối thiểu mà người học Phong thủy Huyền Không

cần phải biết để có thể ứng dụng sau này. Chẳng hạn như nói hình nhọn thuộc Hỏa, hẹp dài thuộc

Mộc, tròn đầy thuộc Kim, vuông vức thuộc Thổ… Như vậy, tuy trong vận 8 này, mặc dù mọi nhà

đều cần chọn hướng sao cho vượng tinh bát bạch Thổ chiếu tới, nhưng những nhà có hình vuông

vức (thuộc dạng hình Thổ) sẽ tốt hơn, và dĩ nhiên là phát đạt hơn những nhà có dạng hình ống

hay hình chữ nhật (vì là dạng hình Mộc khắc vượng tinh hành Thổ).

Sự Tương Quan Của Ngũ Hành

Sự tương tác giữa Ngũ hành với nhau được thể hiện qua những hình thức sau: 

Ngũ hành tương sinh 

Mọi vật thể muốn phát triển cần được sự hổ trợ, nuôi dưỡng từ những vật thể khác. Do đó, quan

hệ tương sinh là biểu hiện quá trình tăng trưởng và phát triển của sự vật. 

Nguyên lý ngũ hành tương sinh là: 

– KIM sinh THỦY 

– THỦY sinh MỘC 

  12Phong Thủy – Huyền Không Học

– MỘC sinh HỎA 

– HỎA sinh THỔ 

– THỔ sinh KIM

Kim sinh Thủy không phải là vì Kim bị đốt nóng sẽ chảy ra thành nước, vì Kim lúc đó tuy ở

dạng thể mền lỏng, nhưng  đỏ chói, nóng bỏng nên sao có thể gọi là “Thủy”  được. Thật ra,

nguyên lý Kim sinh Thủy của cổ nhân là vì lấy quẻ CÀN là biểu hiện của Trời, mà Trời sinh ra

mưa để tưới nhuần vạn vật, nên Thủy được phát sinh từ Trời. Mà quẻ CÀN có hành Kim nên

mới nói Kim sinh Thủy là vậy. Mặt khác, trong Hậu thiên Bát quái của Văn Vương, Thủy là

nguồn gốc phát sinh của vạn vật. Nếu không có Thủy thì vạn vật không thể phát sinh trên trái đất.

Cho nên khi lấy CÀN (KIM) sinh KHẢM (THỦY) cũng chính là triết lý của người xưa nhìn

nhận nguồn gốc của sự sống trên trái đất là bắt nguồn từ Trời, là hồng ân của Thượng Đế. Do đó,

trong các nguyên lý tương sinh của Ngũ hành, Kim sinh Thủy là 1 nguyên lý tâm linh, triết lý và

vô hình, và cũng là nguyên lý tối cao của học thuyết Ngũ hành tương sinh, vì nó là sự tương tác

giữa Trời và Đất để tạo nên vạn vật. Còn những nguyên lý tương sinh còn lại chỉ là sự tương tác

giữa những vật thể với nhau trên trái đất để duy trì sự sống mà thôi, nên cũng dễ hiểu và dễ hình

dung hơn. 

Ngũ hành tương khắc 

Mọi vật thể khi bị sát phạt, khắc chế sẽ đi đến chỗ tàn tạ, thoái hóa. Do đó, quan hệ tương khắc là

để biểu hiện quá trình suy vong và hủy diệt của sự vật. 

Nguyên lý của Ngũ hành tương khắc là: 

– KIM khắc MỘC. 

  13Phong Thủy – Huyền Không Học

– MỘC khắc THỔ. 

– THỔ khắc THỦY. 

– THỦY khắc HỎA. 

– HỎA khắc KIM.

Trong những nguyên lý tương khắc chỉ là sự tương tác giữa những vật thể với nhau để đi đến sự

hủy diệt. Như vậy, trong nguyên lý tương sinh, tương khắc của Ngũ hành, người xưa đã bao hàm

cả triết lý sự sống là bắt nguồn từ Trời (Thượng Đế), nhưng trường tồn hay hủy diệt là do vạn vật

trên trái đất quyết định mà thôi. Ngoài ra, nó cũng bao hàm hết cả quá trình Sinh-Vượng- Tử-

Tuyệt của vạn vật rồi vậy. 

Ngũ hành phản sinh 

Tương sinh là quy luật phát triển của vạn vật, nhưng nếu sinh nhiều quá đôi khi lại trở thành tai

hại. Điều này cũng tương tự như 1 em bé cần phải ăn uống cho nhiều thì mới mau lớn. Nhưng

nếu ăn nhiều quá thì đôi khi có thể sinh bệnh tật hoặc tử vong. Đó là nguyên do có sự phản sinh

trong Ngũ hành. 

Nguyên lý của Ngũ hành phản sinh là: 

– Kim cần có Thổ sinh, nhưng Thổ nhiều thì Kim bị vùi lấp. 

– Thổ cần có Hỏa sinh, nhưng Hỏa nhiều thì Thổ thành than. 

– Hỏa cần có Mộc sinh, nhưng Mộc nhiều thì Hỏa bị nghẹt. 

– Mộc cần có Thủy sinh, nhưng Thủy nhiều thì Mộc bị trôi dạt. 

– Thủy cần có Kim sinh, nhưng Kim nhiều thì Thủy bị đục. 

Ngũ hành phản khắc 

Khác với quy luật phản sinh, Ngũ hành phản khắc là khi một hành bị khắc, nhưng do lực của nó

qúa lớn, khiến cho hành khắc nó đã không thể khắc được mà lại còn bị thương tổn, gây nên sự

phản khắc. 

Nguyên lý của Ngũ hành phản khắc là: 

– Kim khắc được Mộc, nhưng Mộc cứng thì Kim bị gãy. 

– Mộc khắc được Thổ, nhưng Thổ nhiều thì Mộc bị gầy yếu. 

– Thổ khắc được Thủy, nhưng Thủy nhiều thì Thổ bị trôi dạt. 

  14Phong Thủy – Huyền Không Học

– Thủy khắc được Hỏa, nhưng Hỏa nhiều thì Thủy phải cạn. 

– Hỏa khắc được Kim, nhưng Kim nhiều thì Hỏa sẽ tắt. 

Cho nên trong sự tương tác giữa Ngũ hành với nhau không chỉ  đơn thuần là tương sinh hay

tương khắc, mà còn có những trường hợp phản sinh, phản khắc sẽ xảy ra nữa. Biết hết được

những điều này thì khi ứng dụng vào Huyền không phi tinh mới đạt đến mức độ linh hoạt và tinh

vi, chính xác hơn. Chẵng hạn như một ngôi nhà nơi phía ĐÔNG có các vận-sơn-hướng tinh 3-3-

7. Nếu theo thông thường thì thấy 7 thuộc hành Kim khắc 3 thuộc hành Mộc, nên nếu nhà này có

cửa ra vào tại nơi đó thì đoán là nhà sẽ có người bị gãy tay, chân vì Kim khắc Mộc. Nhưng nếu

nhìn kỹ thì thấy nơi đó có tới hai sao hành Mộc. Lại thêm phía ĐÔNG cũng hành Mộc. Cho nên

Mộc nơi này vượng, một sao Kim thế yếu không thể khắc được, mà còn bị phản khắc lại. Vì thế

nhà này không có người bị gãy tay chân, mà chỉ có bị bệnh yếu phổi hay đau phổi mà thôi. 

Sơn, Hướng, và Nguyên Long

24 Sơn, 8 Hướng trên la bàn 

Hậu thiên Bát quái của Văn Vương được chia làm 8 hướng đều nhau, với mỗi hướng đi liền với

một số của Cửu tinh: hướng BẮC (số 1), ĐÔNG BẮC (số 8), ĐÔNG (số 3), ĐÔNG NAM (số 4),

NAM (số 9), TÂY NAM (số 2), TÂY (số 7) , TÂY BẮC (số 6). Riêng số 5 vì nằm ở chính giữa

(trung cung) nêm không có phương hướng. Đem áp đặt Hậu thiên Bát quái lên la bàn gồm 360

độ, thì mổi hướng (hay mỗi số) sẽ chiếm 45 độ trên la bàn. 

Vào thời kỳ phôi phai của học thuật Phong thủy (thời nhà Chu), việc phân chia la bàn thành 8

hướng như vậy đã được kể là quá tinh vi và chính xác. Nhưng sau này, khi bộ môn Phong thủy

đã có những bước tiến vượt bậc dưới thời Đường – Tống, khoảng cách 45 độ được xem là quá

lớn và sai lệch qúa nhiều. Để cho chính xác hơn, người ta lại chia mổi hướng ra thành 3 sơn đều

nhau, mổi sơn chiếm 15 độ. Như vậy trên la bàn lúc này đã xuất hiện 24 sơn. Người ta lại dùng

12 Địa Chi, 8 Thiên Can (đúng ra là 10, nhưng 2 Can Mậu-Kỷ được quy về trung cung cho Ngũ

Hoàng nên chỉ còn 8 Can) và 4 quẻ Càn-Khôn- Cấn-Tốn mà đặt tên cho 24 sơn như sau: 

– Hướng BẮC (số 1): Gồm 3 sơn NHÂM–TÝ-QUÝ 

– Hướng ĐÔNG BẮC (số 8): 3 sơn SỬU–CẤN–DẦN 

– Hướng ĐÔNG (số 3): 3 sơn GIÁP–MÃO–ẤT 

– Hướng ĐÔNG NAM (số 4) 3 sơn THÌN–TỐN–TỴ 

– Hướng NAM (số 9): 3 sơn BÍNH–NGỌ–ĐINH 

– Hướng TÂY NAM (số 2): 3 sơn MÙI–KHÔN–THÂN 

– Hướng TÂY (số 7): 3 sơn CANH–DẬU–TÂN 

– Hướng TÂY BẮC (số 6): 3 sơn TUẤT–CÀN–HỢI 

  15Phong Thủy – Huyền Không Học

Tất cả 24 sơn trên la bàn đều được xếp theo thứ tự từ trái sang phải theo chiều kim đồng hồ.

Chẳng hạn như hướng BẮC có 3 sơn là NHÂM-TÝ-QUÝ, sơn NHÂM chiếm 15 độ phía bên trái,

sơn TÝ chiếm 15 độ nơi chính giữa hướng BẮC, còn sơn QUÝ thì chiếm 15 độ phía bên phải.

Tất cả các sơn khác cũng đều theo thứ tự như thế. 

Mỗi sơn được xác định với số độ chính giữa như: sơn NHÂM tại 345 độ; TÝ 360 độ hay 0 độ;

QUÝ 15 độ; SỬU 30 độ; CẤN 45 độ; DẦN 60 độ; GIÁP 75 độ; MÃO 90 độ; ẤT 105 độ; THÌN

120  độ; TỐN 135  đô; TỴ 150 độ; BÍNH 165  độ; NGỌ 180  độ; ĐINH 195  độ; MÙI 210 độ;

KHÔN 225 độ; THÂN 240 độ; CANH 255 độ; DẬU 270 độ; TÂN 285 độ; TUẤT 300 độ; CÀN

315 độ; HỢI 330 độ; 

Phần trên là tọa độ chính giữa của 24 sơn. Từ tọa độ đó người ta có thể tìm ra phạm vi của mổi

sơn chiếm đóng trên la bàn, bằng cách đi ngược sang bên trái, cũng như sang bên phải của tọa độ

trung tâm, mỗi bên là 7 độ 5 (vì phạm vi mổi sơn chỉ có 15 độ). Chẳng hạn như hướng MÙI có

tọa độ trung tâm là 210 độ. Nếu đi ngược sang bên trái 7 độ 5 (tức là trừ đi 7 độ 5) thì được 202

độ 5. Sau đó từ tọa độ trung tâm là 210 độ lại đi thuận qua phải 7 độ 5 (tức là cộng thêm 7 độ 5)

thì được 217 độ 5. Như vậy phạm vi sơn MÙI sẽ bắt đầu từ 202 độ 5 và chấm dứt tại 217 độ 5

trên la bàn. 

  16Phong Thủy – Huyền Không Học

Chính Hướng và Kiêm Hướng 

Một vấn đề làm cho người mới học Phong thủy khá bối rối là thế nào là Chính Hướng và kiêm

Hướng? Thật ra, điều này cũng không khó khăn gì cả, vì khi đo hướng nhà (hay hướng mộ) mà

nếu thấy hướng nhà (hay hướng mộ đó) nằm tại tọa độ trung tâm của 1 sơn (bất kể là sơn nào) thì

đều được coi là Chính Hướng. Còn nếu không đúng với tọa độ tâm điểm của 1 sơn thì được coi

là Kiêm Hướng. Kiêm hướng lại chia ra là kiêm bên phải hoặc kiêm bên trái, rồi kiêm nhiều hay

kiêm ít. Nếu kiêm bên phải hoặc kiêm bên trái thì hướng nhà không được xem là thuần khí nữa,

vì đã lấn sang phạm vi của sơn bên cạnh (điều này sẽ nói rõ hơn trong phần Tam nguyên long).

Nói kiêm phải hay kiêm trái là lấy tọa độ tâm điểm của mổi sơn làm trung tâm mà tính. Chẳng

hạn như sơn MÙI có tọa độ trung tâm là 210 độ. Nếu bây giờ 1 căn nhà có hướng là 215 độ thì

nhà đó thuộc hướng MÙI (vì sơn MÙI bắt đầu từ khoảng 202 độ 5 và chấm dứt tại 217 độ 5),

nhưng kiêm bên phải 5 độ. Nhưng trong thuật ngữ Phong thủy thì người ta lại không nói kiêm

phải hoặc trái, mà lại dùng tên của những hướng được kiêm để gọi nhập chung với hướng của

ngôi nhà đó. Như trong trường hợp này là nhà hướng MÙI kiêm phải 5 độ, nhưng vì hướng bên

phải của hướng hướng MÙI là hướng KHÔN, nên người ta sẽ nói nhà này “hướng MÙI kiêm

KHÔN 5 độ” tức là kiêm sang bên phải 5 độ mà thôi. 

  17Phong Thủy – Huyền Không Học

Riêng với vấn đề kiêm nhiều hay ít thì 1 hướng nếu chỉ lệch sang bên phải hoặc bên trái khoảng

3 độ so với tọa độ tâm điểm của hướng đó thì được coi là kiêm ít, và vẫn còn giữa được thuần

khí của hướng. Còn nếu lệch quá 3 độ so với trung tâm của 1 hướng thì được coi là lệch nhiều,

nên khí lúc đó không thuần và coi như bị nhận nhiều tạp khí. Những trường hợp này cần được

dùng Thế quái (hay số thế, sẽ nói trong 1 dịp khác) để hy vọng đem được vượng khí tới hướng

hầu biến hung thành cát mà thôi. 

Tam nguyên long 

Sau khi đã biết được 24 sơn (hay hướng) thì còn phải biết chúng thuộc về Nguyên nào, và là

dương hay âm, để có thể xoay chuyển phi tinh Thuận hay Nghịch khi lập trạch vận. Nguyên này

không phải là “Nguyên” chỉ thời gian như đã nói trong “Tam Nguyên Cửu Vận”, mà là chỉ địa

khí của long mạch, hay phương hướng của trái đất mà thôi. 

Tam nguyên long bao gồm: Địa nguyên long, Thiên nguyên  long, và Nhân nguyên long. Mỗi

Nguyên bao gồm 8 sơn (hay 8 hướng), trong đó có 4 sơn dương và 4 sơn âm như sau: 

– THIÊN NGUYÊN LONG: bao gồm 8 sơn : 

* 4 sơn dương: CÀN, KHÔN, CẤN, TỐN. 

* 4 sơn âm: TÝ, NGỌ, MÃO, DẬU. 

– ĐỊA NGUYÊN LONG: bao gồm 8 sơn: 

* 4 sơn dương: GIÁP, CANH, NHÂM, BÍNH. 

* 4 sơn âm: THÌN, TUẤT, SỬU, MÙI. 

– NHÂN NGUYÊN LONG: bao gồm 8 sơn: 

* 4 sơn dương: DẦN, THÂN, TỴ, HỢI. 

* 4 sơn âm: ẤT, TÂN, ĐINH, QUÝ. 

Với sự phân định âm hay dương của mỗi hướng như trên, người ta có thể biết được lúc nào phi

tinh sẽ đi thuận hoặc đi nghịch khi xoay chuyển chúng theo vòng LƯỢNG THIÊN XÍCH. (điều

này sẽ được nói rõ trong phần lập tinh bàn cho trạch vận ở 1 mục khác). 

Ngoài ra, nếu nhìn kỹ vào sự phân chia của Tam nguyên Long ta sẽ thấy trong mổi hướng của

Bát quái được chia thành 3 sơn, và bao gồm đủ ba Nguyên: Địa, Thiên và Nhân, theo chiều kim

đồng hồ. Thí dụ như hướng BẮC được chia thành 3 sơn là NHÂM-TÝ-QUÝ, với NHÂM thuộc

Địa nguyên long, TÝ thuộc Thiên nguyên long, và QUÝ thuộc Nhân nguyên long. Các hướng

còn lại cũng đều như thế, nghĩa là Thiên nguyên long ở chính giữa, Địa nguyên long nằm bên

phía tay trái, còn Nhân nguyên long thì nằm bên phía tay phải. Từ đó người ta mới phân biệt ra

Thiên nguyên long là quẻ Phụ mẫu, Địa nguyên long là Nghịch tử (vì nằm bên tay trái của Thiên

nguyên long tức là nghịch chiều xoay chuyển của vạn vật), còn Nhân nguyên long là Thuận tử.

  18Phong Thủy – Huyền Không Học

Trong 3 nguyên Địa-Thiên-Nhân thì Thiên và Nhân là có thể kiêm được với nhau (vì là giữa phụ

mẫu và thuận tử). Còn Địa nguyên long là nghịch tử chỉ có thể đứng 1 mình, không thể kiêm phụ

mẫu hay thuận tử. Nếu Địa kiêm Thiên tức là âm dương lẫn lộn (hay âm dương sai thố). Nếu Địa

kiêm Nhân thì sẽ bị xuất quái. 

– Ví dụ: Nhà hướng MÙI 205 độ. Vì hướng MÙI bắt đầu từ 202 độ 5, nên nhà hướng 205 độ

cũng vẫn nằm trong hướng MÙI, nhưng kiêm sang phía bên trái 5 độ, tức là kiêm hướng ẤT 5

độ. Vì hướng MÙI là thuộc Địa nguyên long (tức Nghịch tử), chỉ có thể lấy chính hướng (210 độ)

chứ không thể kiêm, cho nên trường hợp này là bị phạm xuất quái, chủ tai họa, bần tiện. Ngược

lại, nếu 1 căn nhà có hướng là 185 độ, tức là hướng NGỌ kiêm ĐINH 5 độ. Vì NGỌ là quẻ Phụ

mẫu, kiêm sang bên phải tức là kiêm Thuận tử nên nhà như thế vẫn tốt chứ không xấu. Đây là 1

trong những yếu tố căn bản và quan trọng của Huyền không Học, cần phải biết và phân biệt rõ

ràng. Có như vậy mới biết được tuy 2 nhà cùng 1 trạch vận, nhưng nhà thì làm ăn khá, mọi người

sang trọng, có khí phách, còn nhà thì bình thường, con người cũng chỉ nhỏ mọn, tầm thường mà

thôi. Cho nên sự quý, tiện của 1 căn nhà phần lớn là do có biết chọn đúng hướng hoặc biết kiêm

hướng hay không mà ra. Những điều này sẽ đuoc nói rõ hơn trong phần Lập hướng và Kiêm

hướng ở 1 bài khác. 

Phương Pháp Lập Tinh Bàn

Muốn lập tinh bàn (hay trạch vận) cho 1 căn nhà (hay 1 ngôi mộ) thì vấn đề trước tiên là phải

biết căn nhà hay ngôi mộ đó được xây dựng trong năm nào, tháng nào? Rồi dựa vào bảng Tam

Nguyên Cửu Vận gần đây nhất mà xác định nhà đó thuộc vận nào? Thí dụ như 1 căn nhà được

xây xong vào tháng 6 năm 1984. Nếu nhìn vào bảng Tam Nguyên Cửu Vận gần đây thì thấy Vận

7 bắt đầu từ 1984 và kết thúc vào cuối năm 2003, cho nên biết nhà đó thuộc vận 7 Hạ Nguyên. 

Nhưng vấn đề xác định nhà thuộc vận nào trở nên rắc rối và phức tạp khi 1 căn nhà đã được xây

xong khá lâu, sau đó được chủ nhà tu sửa hay xây lại nhiều lần. Hoặc sau khi xây xong thì căn

nhà đã được đổi chủ… Đối với những căn nhà trên thì việc xác định căn nhà thuộc vận nào là phụ

thuộc vào những yếu tố sau đây: 

– Nếu sau khi vào ở 1 thời gian rồi chủ nhà hoặc là dỡ mái lợp lại (nếu là nhà trệt), hoặc là tu sửa

quá 1/3 diện tích căn nhà, hoặc là đập đi xây mới thì căn nhà sẽ không còn thuộc về vận cũ lúc

mới xây nhà hay dọn vào nhà ở nữa, mà sẽ thuộc về vận là lúc gia chủ thực hiện những việc tu

sửa trên. 

– Nếu căn nhà được đổi chủ (vì bán hoặc cho thuê) thì khi lập tinh bàn căn nhà cho chủ mới thì

phải dựa vào thời điểm họ dọn vào nhà này ở, chứ không dựa vào thời điểm lúc xây nhà. Nếu 1

căn nhà được đổi chủ nhiều lần, thì khi lập tinh bàn cho người chủ nào thì chỉ dựa vào thời điểm

người đó dọn vào căn nhà để ở là thuộc vận nào. Cũng lấy thí dụ căn nhà ở trên, xây xong và dọn

vào ở tháng 6 năm 1984 nên căn nhà thuộc vận 7. Nhưng nếu vào năm 2000 người chủ đó bán

nhà cho 1 người khác. Khi người này dọn vào ở trong năm đó thì trạch vận căn nhà vẫn thuộc

  19Phong Thủy – Huyền Không Học

vận 7 (vì vận 7 bắt đầu từ năm 1984 và kết thúc vào cuối năm 2003). Nếu người này ở tới năm

2005 rồi lại bán nhà đi nơi khác, thì khi người chủ mới dọn về nhà này thì trạch vận căn nhà của

họ lại thuộc về Vận 8 (vì Vận 8 bắt đầu từ năm 2004 và kết thúc vào cuối năm 2023) Cho nên

tùy thời điểm mà gia chủ dọn vào căn nhà là thuộc vận nào mà tính trạch vận cho họ thuộc vận

đó. 

– Đối với những căn nhà vừa tu sửa như trường hợp 1, vừa thay đổi chủ như trường hợp 2 thì

trường hợp nào xảy ra gần nhất thì trạch vận của căn nhà sẽ thuộc về Vận đó. Cũng lấy thí dụ

căn nhà xây năm 1984 (nhà thuộc vận 7), sau đó bán lại cho 1 người khác vào năm 2000 (nhà

vẫn thuộc vận 7). Nhưng đến năm 2004 thì người này tu sửa nhà lại nên nhà lúc đó sẽ thuộc về

vận 8. Đến khi người đó bán nhà vào năm 2005 thì căn nhà cũng vẫn thuộc vận 8 đối với chủ

mới. 

– Đối với những căn nhà tuy không đổi chủ hay được tu sửa, nhưng nếu chủ nhà đóng cửa đi

vắng 1 thời gian từ hơn 1 tháng trở lên, đến khi họ trở về thì căn nhà sẽ thuộc về Vận vào lúc họ

trở về, chứ không còn thuộc về Vận cũ nữa. Cũng lấy thí dụ nhà xây năm 1984, người chủ sau

khi mua ở đó được hơn 20 năm. Tới năm 2005 người đó có công chuyện phải đi xa hơn 2 tháng

mới về. Như vậy khi người này trở về nhà thì lúc đó căn nhà sẽ chuyển sang thuộc về Vận 8, chứ

không còn thuộc về Vận 7 nữa. 

– Đối với những căn nhà được xây hay dọn vào ở trong những năm cuối của 1 vận thì trạch vận

của căn nhà thường là thộc về vận mới, chứ cũng không thuộc về vận cũ nữa. Thí dụ như những

căn nhà được xây hay được dọn vào ở năm 2003, tức là năm cuối cùng của Vận 7 thì trạch vận

của căn nhà sẽ thuộc về Vận 8, chứ không thuộc về Vận 7 nữa. 

– Riêng với âm phần (mồ mả), thì trạch vận được tính vào lúc ngôi mộ mới được xây, hoặc lúc

sau này con cháu cải táng hay tu sửa mộ bia lại. Chẳng hạn như 1 ngôi mộ được dựng lên vào

năm 1987 thì thuộc Vận 7, đến năm 2006 thì con cháu xây mộ, thay bia lại thì lúc đó mộ lại

thuộc về Vận 8. 

Khi đã biết cách xác định nhà (hay mộ) thuộc Vận nào thì mới có thể lập tinh bàn cho căn nhà

(hay phần mộ đó). Nhưng trước hết lấy 1 tờ giấy trắng vẽ 1 ô vuông lớn, sau đó chia ô vuông đó

ra làm 9 ô nhỏ, với 8 ô chung quanh tiêu biểu cho 8 hướng: BẮC, ĐÔNG BẮC, ĐÔNG, ĐÔNG

NAM, NAM, TÂY NAM, TÂY, và TÂY BẮC. Riêng ô giữa được coi là trung cung. Sau đó mới

có thể tiến hành việc lập tinh bàn như sau: 

Lập Vận bàn 

Muốn lập Vận bàn thì lấy số của Vận mà căn nhà (hay ngôi mộ) đó thuộc về đem nhập trung

cung, nhưng an ở trên cao và chính giữa của trung cung, rồi di chuyển THUẬN theo vòng Lượng

thiên Xích. 

  20Phong Thủy – Huyền Không Học

Thí dụ nhà xây năm 1984 tức thuộc Vận 7. Như vậy, lấy số 7 nhập trung cung, sau đó theo chiều

thuận an số 8 tại phía TÂY BẮC, số 9 tại phía TÂY, số 1 tại phía ĐÔNG BẮC, số 2 tới NAM,

số 3 tới BẮC, số 4 tới TÂY NAM, số 5 tới ĐÔNG, số 6 tới ĐÔNG NAM. Tất cả những số đó

đều được gọi là “Vận tinh” (tức phi tinh của Vận) của căn nhà này, và đều được an ở trên cao và

chính giữa của mỗi cung. Điều nên nhớ khi lập Vận bàn là phi tinh chỉ di chuyển “THUẬN”, tức

là từ số nhỏ lên số lớn, chứ không bao giờ đi chuyển “NGHỊCH” từ số lớn xuống số nhỏ hơn. 

Lập Sơn bàn 

Theo thuật ngữ Phong thủy, “Sơn” (có nghĩa là núi) dùng  để chỉ khu vực phía sau nhà (tức

phương “tọa”). Cho nên sau khi đã an Vận bàn thì nhìn xem số nào tới khu vực phía sau của căn

nhà. Lấy số đó đem nhập trung cung, nhưng để tại góc dưới mé bên trái. Lúc này cần phải biết

tọa của căn nhà thuộc sơn nào, rồi PHỐI HỢP với Tam Nguyên Long của Vận tinh tới phương

tọa để quyết định di chuyển theo chiều “THUẬN” hay “NGHỊCH”. 

Thí dụ như căn nhà có hướng là 0 độ thì phương tọa của căn nhà sẽ là 180 độ (vì tọa bao giờ

cũng xung với hướng, tức là cách nhau 180 độ). Như vậy căn nhà này sẽ là tọa NGỌ hướng TÝ.

Nếu xây năm 1984 tức thuộc Vận 7, nên lấy số 7 nhập trung cung di chuyển Thuận như đã nói ở

trên thì 2 tới NAM tức phương tọa của nhà này. Bây giờ muốn lập Sơn bàn thì phải lấy số 2 nhập

trung cung (để ở góc dưới mé bên trái), nhưng muốn biết nó sẽ xoay chuyển “THUẬN” hay

“NGHỊCH” thì phải coi xem Tam Nguyên Long của số 2 là gì? Vì số 2 (tứcø hướng TÂY NAM)

có 3 sơn là MÙI-KHÔN-THÂN, với MÙI thuộc âm và KHÔN-THÂN thuộc dương trong Tam

nguyên Long. Mà tọa của căn nhà là nằm nơi phía NAM. Phía NAM cũng có 3 sơn là BÍNH-

NGỌ-ĐINH. Vì trong Vận 7, số 2 tới phía NAM, nên lấy 3 sơn MÙI-KHÔN-THÂN của số 2 áp

đặt lên 3 sơn BÍNH-NGỌ-ĐINH của phương này. Nhưng vì chính tọa của căn nhà là nằm tại sơn

NGỌ, tức là trùng với sơn KHÔN của số 2. Vì sơn KHÔN là thuộc Dương trong Tam Nguyên

Long, cho nên mới lấy số 2 nhập trung cung rồi di chuyển theo chiều “THUẬN”, tức là số 3 tới

TÂY BẮC, số 4 tới TÂY, số 5 tới ĐÔNG BẮC, số 6 tới NAM, số 7 tới BẮC, số 8 tới TÂY

NAM, số 9 tới ĐÔNG, số 1 tới ĐÔNG NAM. Tất cả những số này đều được gọi là “Sơn tinh”

(tức phi tinh của phương tọa) của trạch vận, với sơn tinh số 6 nằm tại phương tọa (tức phía NAM)

của căn nhà này. Mọi Sơn tinh đều được an tại góc phía dưới bên trái của mỗi cung, để tiện phân

biệt giữa chúng với “Vận tinh” Và “Hướng tinh”. 

Lập Hướng bàn 

Sau khi đã lập xong “Sơn bàn” thì bắt đầu tới việc lập Hướng bàn. Việc lập Hướng bàn cũng

tương tự như việc lập Sơn bàn, tức là tìm “Vân tinh” tới phía trước nhà là số nào? Lấy số đó đem

nhập trung cung, nhưng để nơi góc phía dưới mé bên phải. Sau đó cũng phải xác định hướng của

căn nhà là thuộc sơn nào? Rồi PHỐI HỢP với Tam nguyên Long của Vận tinh tới hướng mà

quyết định di chuyển “THUẬN” hay “NGHỊCH”. 

  21Phong Thủy – Huyền Không Học

Cho nên nếu vẫn lấy thí dụ là căn nhà tọa NGỌ hướng TÝ, nhập trạch trong Vận 7 như ở trên thì

sẽ thấy Vận tinh số 3 tới hướng. Vì số 3 thuộc phía ĐÔNG, gồm 3 sơn GIÁP-MÃO-ẤT, với

GIÁP thuộc dương, còn MÃO- ẤT thuộc âm trong Tam Nguyên Long. Còn hướng nhà nằm về

phía BẮC, cũng có 3 sơn là NHÂM-TÝ-QUÝ. Đem áp đặt 3 sơn GIÁP-MÃO-ẤT của số 3 lên 3

sơn NHÂM-TÝ-QUÝ của phía BẮC, nhưng vì chính hướng của căn nhà là thuộc sơn TÝ, tức

trùng với sơn MÃO của số 3. Vì sơn MÃO thuộc âm trong Tam nguyên Long, cho nên lấy số 3

nhập trung cung rồi di chuyển theo chiều ”NGHỊCH”, tức là 2 tới TÂY BẮC, 1 tới TÂY, 9 tới

ĐÔNG BẮC, 8 tới NAM, 7 tới BẮC, 6 tới TÂY NAM, 5 tới ĐÔNG, 4 tới ĐÔNG NAM. Tất cả

những số này đều được gọi là “Hướng tinh” (tức phi tinh của Hướng) của trạch vận, với hướng

tinh số 7 nằm ở hướng, nên trong Vận 7 thì nhà này được “vượng tinh tới hướng” nên được xem

là 1 nhà tốt. Tất cả những Hướng tinh đều được an tại góc phía dưới mé bên phải của mỗi cung. 

Như vậy, sau khi đã lập “Vận bàn” , “Sơn bàn” và “Hướng bàn” , chúng ta sẽ xác định được vị

trí của mọi Vận tinh, Sơn tinh và Hướng tinh. Đây chính là trạch vận của 1 căn nhà hay 1 phần

mộ. Như vậy, 1 trạch vận gồm có 3 tinh bàn: Vận bàn, Sơn bàn và Hướng bàn. Kết hợp nó với

địa thế chung quanh và cấu trúc bên trong của 1 căn nhà, người học Phong thủy Huyền Không sẽ

có thể phán đoán chính xác mọi diễn biến tốt, xấu đã, đang và sẽ xảy ra cho căn nhà đó. 

Sau cùng, điều mà người học Huyền KHông cần nhớ là khi muốn lập Sơn bàn hay Hướng bàn thì

nếu tọa hay hướng nhà mà trùng với “sơn” DƯƠNG của Vận tinh thì di chuyển “THUẬN”, nếu

trùng với “sơn” ÂM của vận tinh thì di chuyển “NGHỊCH”. Tức là sự di chuyển “THUẬN” hay

“NGHỊCH” của sơn và Hướng tinh là hoàn toàn do “SƠN” của Vận tinh trùng với tọa và hướng

nhà là DƯƠNG hay ÂM mà thôi. Ngoài ra, chỉ có việc lập tinh bàn cho Sơn và Hướng bàn mới

có trường hợp phi tinh di chuyển theo chiều “NGHỊCH”. Còn tất cả các trường hợp khác thì phi

tinh đều đi chuyển theo chiều “THUẬN” tức là từ số nhỏ lên số lớn hơn.

Tam Nguyên, Cửu Vận

Khác với những trường phái Phong thủy được lưu hành từ trước tới nay như Loan đầu, Mật tông,

Bát trạch… Huyền không chẳng những dựa vào địa thế và hình cục trong, ngoài, mà còn dựa vào

cả yếu tố thời gian để đoán định sự vượng, suy, được, mất của âm-dương trạch. Một căn nhà có

thể được xây dựng trên 1 mảnh đất có địa thế tốt (hoặc xấu), nhưng không phải vì thế mà nó sẽ

tốt (hay xấu) vĩnh viễn, mà tùy theo biến đổi của thời gian sẽ đang từ vượng chuyển sang suy,

hay đang từ suy chuyển thành vượng. Đó là lý do giải thích tại sao có nhiều gia đình khi mới vào

ở 1 căn nhà thì làm ăn rất khá, nhưng 5, 10 năm sau lại bắt đầu suy thoái dần. Hay có những gia

đình sau bao nhiêu năm sống trong 1 căn nhà nghèo khổ, bỗng tới lúc con cái ăn học thành tài,

gia đình đột nhiên phát hẳn lên… Cho nên đối với Phong thủy Huyền Không thì không những chỉ

là quan sát địa hình, địa vật bên ngoài, cấu trúc, thiết kế bên trong căn nhà, mà còn phải nắm

vững từng mấu chốt của thời gian để đoán định từng giai đoạn lên, xuống của 1 trạch vận (nhà ở

hay phần mộ). Nhưng thời gian là 1 chuyển biến vô hình, chỉ có đi, không bao giờ trở lại, thế thì

lấy gì làm căn mốc để xác định thời gian? Để giải quyết vấn đề này, người xưa đã dùng cách chia

  22Phong Thủy – Huyền Không Học

thời gian ra thành từng Nguyên, Vận. Nguyên là 1 giai đoạn dài khoảng 60 năm hay 1 Lục thập

Hoa Giáp. Mỗi Nguyên lại được chia thành 3 vận, mỗi vận kéo dài khoảng 20 năm. Mặt khác, cổ

nhân còn định ra Tam Nguyên là: 

– Thượng Nguyên: bao gồm 3 vận 1, 2, 3. 

– Trung Nguyên: bao gồm 3 vận 4, 5, 6. 

– Hạ Nguyên : bao gồm 3 vận 7, 8, 9. 

Như vậy, Tam Nguyên Cửu Vận tức là 3 Nguyên: Thượng, Trung, Hạ, trong đó bao gồm 9 Vận,

từ Vận 1 tới Vận 9. Tổng cộng là chu kỳ 180 năm, cứ từ Vận 1 (bắt đầu vào năm GIÁP TÝ) đi

hết 3 Nguyên (tức 9 Vận) rồi lại trở về Vận 1 Thượng Nguyên lúc ban đầu. Cứ như thế xoay

chuyển không ngừng. Còn sở dĩ người xưa lại dùng chu kỳ 180 năm (tức Tam Nguyên Cửu Vận)

làm mốc xoay chuyển của thời gian là vì các hành tinh trong Thái Dương hệ cứ sau 180 năm lại

trở về cùng nằm trên 1 đường thẳng. Đó chính là năm khởi đầu cho Vận 1 của Thượng Nguyên.

Dùng đó làm mốc để tính thời gian, người ta có thể suy ra Tam Nguyên Cửu Vận gần đây nhất là: 

THƯỢNG NGUYÊN: 

* Vận 1: từ năm 1864- 1883 

* Vận 2: từ năm 1884- 1903 

* Vận 3: từ năm 1904- 1923. 

TRUNG NGUYÊN : 

* Vận 4: từ năm 1924- 1943 

* Vận 5: từ năm 1944- 1963 

* Vận 6: từ năm 1964- 1983 

HẠ NGUYÊN: 

* Vận 7: từ năm 1984- 200 

* Vận 8: từ năm 2004- 2023 

* Vận 9: từ năm 2024- 2043 

Như vậy, năm 2043 là năm cuối cùng của vận 9 Hạ Nguyên. Cho nên vào năm 2044 (tức năm

GIÁP TÝ) thì lại trở về vận 1 của Thượng Nguyên, cứ như thế xoay chuyển mãi không ngừng.

Điều quan trọng cho những ai mới học Huyền Không phi tinh là phải biết rõ năm nào thuộc Vận

và Nguyên nào. Chẳng hạn như năm 1980 là thuộc về vận 6 Trung Nguyên, vì nó nằm trong giai

đoạn từ năm 1964-1983. Hoặc như năm 1991 là thuộc về vận 7 Hạ Nguyên, vì nó nằm trong giai

đoạn từ năm 1984- 2003. Cho nên những nhà cửa hay phần mộ xây trong năm 1991 đều thuộc về

  23Phong Thủy – Huyền Không Học

vận 7 Hạ Nguyên, hay những nhà xây năm 1980 đều thuộc về vận 6 Trung Nguyên. Có nắm

vững được điều này thì mới có thể thiết lập trạch vận cho nhà cửa hay mộ phần được. 

Vượng Sơn, Vượng Hướng

Sau khi đã thiết lập được tinh bàn (hay trạch vận) cho 1 căn nhà thì điều trước tiên là phải xác

định được những khu vực nào có sinh –vượng khí, cũng như những khu vực nào có suy – tử khí

của căn nhà đó. Điều này cũng rất dễ dàng, vì chỉ cần căn cứ vào thời điểm lúc đang coi Phong

thủy cho căn nhà là thuộc vận nào, rồi lấy vận đó làm chuẩn mốc. Kế đó nhìn vào hết 9 cung của

trạch bàn. Hễ thấy cung nào có Hướng tinh cùng 1 số với đương Vận (tức vận hiện tại) thì khu

vực đó được xem là có VƯỢNG KHÍ. Những cung nào có 2 số tiếp theo sau vượng khí thì được

xem là có SINH KHÍ. Những cung nào có số trước số của vượng khí thì bị coi là có SUY KHÍ.

Còn những cung nào có những số trước vượng khí từ 2 số trở lên thì đều bị coi là có TỬ KHÍ.

Những điều này được áp dụng cho cả Hướng tinh lẫn Sơn tinh, còn Vận tinh thì không mấy quan

trọng nên không cần phải xét tới. 

*Thí dụ 1: Nhà tọa TÝ hướng NGỌ, xây xong và vào ở trong vận 8. 

Nếu lập trạch vận thì sẽ thấy Hướng tinh 8 tới phía NAM, nên phía NAM  được xem là  đắc

VƯỢNG KHÍ (vì hướng tinh cùng 1 số với đương Vận, tức Vận 8). Còn phía ĐÔNG BẮC có

hướng tinh số 9, phía TÂY có hướng tinh số 1, tức là 2 số tiếp theo sau số 8 (vì sau 8 là 9, sau 9

lại trở về 1) nên là 2 khu vực có SINH KHÍ. Còn phía BẮC có hướng tinh số 7, trước số 8

(đương vận) 1 số nên là khu vực có SUY KHÍ. Những phía còn lại có những hướng tinh 6, 5, 4,

3, 2, tức là những số trước số 8 tối thiểu là 2 số nên đều là những khu vực có TỬ KHÍ. Đó là mới

chỉ xét về Hướng tinh. Sau đó lần lượt làm như vậy với Sơn tinh để tìm ra những khu vực có

Sinh- Vượng khí hay Suy-Tử khí. 

* Thí dụ 2: Cũng nhà tọa TÝ hướng NGỌ, xây xong và vào ở năm 2000 (tức vận 7). 

  24Phong Thủy – Huyền Không Học

Đến năm 2007 mới coi Phong thủy. Vì nhà còn mới, chưa tu sửa gì nhiều, chủ nhà cũng chưa

bao giờ đi xa quá 1 tháng, cho nên khi lập trạch vận thì vẫn phải dùng Vận 7 để lập Vận bàn. Sau

đó lấy Tọa, Hướng bàn thì sẽ thấy Hướng tinh 7 tới phía BẮC, Hướng tinh 8 tới phía TÂY NAM.

Hướng tinh 9 tới phía ĐÔNG, Hướng tinh 1 tới phía ĐÔNG NAM. Vì nhà này nhập trạch trong

vận 7, nên lúc đó phía BẮC có Hướng tinh số 7, nên là 1 khu vực tốt (đắc VƯỢNG KHÍ). Còn

phía ĐÔNG NAM có Hướng tinh số 1, lúc đó trong Vận 7 còn là Tử khí nên là 1 khu vực xấu.

Nhưng đến năm 2007 mới coi Phong thủy thì đã qua Vận 8, nên lúc đó khu vực phía BẮC có số

7 là bị SUY KHÍ, nên đã biến thành xấu. Còn khu vực phía TÂY NAM có hướng tinh số 8, lúc

này đã trở thành VƯỢNG KHÍ, nên là khu vực tốt nhất của căn nhà. Rồi Hướng tinh số 1 đang là

TỬ KHÍ của vận 7 trở thành SINH KHÍ của vận 8, nên khu vực phía ĐÔNG NAM cũng đang từ

xấu mà biến thành tốt. 

Cho nên sự biến đổi của Sơn, Hướng tinh: từ Sinh-Vượng thành Suy-Tử, rồi từ Suy-Tử trở thành

Sinh-Vượng là điều mà người học Huyền Không cần để ý, và nó cũng là 1 trong những yếu tố

giúp cho việc giải đoán Phong thủy thêm phần linh hoạt và uyển chuyển, chính xác hơn. 

Sau khi đã phân biệt Cửu khí thành SINH-VƯỢNG-SUY-TỬ cho mỗi vận thì mới xét tới mức

độ ảnh hưởng của chúng như sau: 

– SINH KHÍ: có tác dụng tốt, tuy ảnh hưởng lâu dài và trong tương lai, nhưng cũng cần được

phát huy. 

– VƯỢNG KHÍ: có tác dụng tốt đẹp và mau chóng, nhất là trong lúc còn đương vận, cho nên cần

được phát huy càng sớm càng tốt. 

– SUY KHÍ: vì chỉ là khí suy nên tác dụng cũng chưa đến nổi xấu lắm (ngoại trừ các khí 2, 5, 7)

cho nên tuy cần phải né tránh nhưng cũng không phải là tuyệt đối. 

– TỬ KHÍ: là những khí xấu cần phải né tránh, nếu không sẽ có tai họa về nhân sự, sức khỏe

hoặc tiền bạc. 

  25Phong Thủy – Huyền Không Học

Kế đó lại còn phải phân biệt những khí SINH-VƯỢNG-SUY-TỬ đó là Sơn tinh hay Hướng tinh.

Nếu là Sơn tinh thì sẽ có  ảnh hưởng  đến nhân sự (số lượng người nhiều, ít, tài giỏi hay

không…trong nhà). Nếu là Hướng tinh thì sẽ có ảnh hưởng đến sức khỏe và tài lộc của gia đình

đó. 

Trong “Thiên ngọc kinh Ngoại thiên” của Dương công Chẩm có viết: “Sơn quản nhân  đinh,

Thủy quản tài lộc”. Chữ “Sơn” ở đây không chỉ có nghĩa là “núi”, mà còn là Sơn tinh của 1 trạch

vận. Cũng như chữ “Thủy” không chỉ có ý nghĩa là “sông nước”, mà còn là Hướng tinh (do quan

niệm phương tọa cần có núi, phía trước cần có thủy). Cho nên Sơn tinh chủ về nhân đinh, còn

Hướng tinh chủ về tài lộc. 

Vì đã gọi là “Sơn”, nên Sơn tinh nếu muốn phát huy tác dụng (hay đắc cách) thì cần phải có núi

cao (hay nhà hoặc cây cao…). Vì đã gọi là “Thủy”, nên Hướng tinh nếu muốn phát huy tác dụng

thì cần phải gặp nước (thủy). Nhưng không phải Sơn tinh nào cũng cần phải gặp núi, mà chỉ có

những Sơn tinh đang là khí Sinh, Vượng mà thôi. Chẳng hạn như trong vận 1 thì các Sơn tinh 1

(vượng khí), 2, 3 (sinh khí) đóng ở khu vực nào thì cần có núi hay nhà cao ở tại khu vực đó. Có

như vậy thì gia đình đó nhân đinh đông đúc, lại chủ xuất hiện người tài giỏi, có danh, có tiếng.

Ngược lại, những khu vực có những Sơn tinh là Suy khí hay Tử khí thì lại cần thấp, trống hay

bằng phẳng. Nếu tại những khu vực đó mà có núi hay nhà cao… thì sẽ có tai họa về nhân đinh

như hiếm người, con cái khó lấy chồng, lấy vợ, hoặc trong nhà xuất hiện cảnh chia ly, góa bụa,

cô quả… 

Đó chỉ là riêng đối với các trường hợp khí SINH, VƯỢNG, SUY, TỬ của Sơn tinh. Còn đối với

các trường hợp của Hướng tinh cũng thế. Tuy rằng Hướng tinh cần có Thủy, nhưng chỉ những

khu vực nào có Sinh khí hay Vượng khí của Hướng tinh mới cần có Thủy như sông, hồ, ao, biển

hoặc buồng tắm, nhà vệ sinh, đường xá, cửa ra vào… Nếu được như thế thì tài lộc dồi dào, của

cải sung túc, công việc làm  ăn  ổn  định… Ngược lại, nếu những khu vực có Suy, Tử khí của

Hướng tinh mà lại có “THỦY” thì nhà đó tài lộc túng thiếu, dễ bị hao tán tiền của, công ăn việc

làm lụn bại… 

Thí dụ: nhà hướng 30 độ, tức tọa MÙI hướng SỬU, vào ở trong vận 8. 

  26Phong Thủy – Huyền Không Học

Nếu lập Trạch vận thì sẽ thấy các Hướng tinh 8 (Vượng khí), 9, 1 (Sinh khí) ở các khu vực phía

ĐÔNG BẮC, TÂY và TÂY BẮC. Cho nên những khu vực này (bên trong hay bên ngoài nhà)

cần có thủy của sông hồ, ao biển, buồng tắm, cửa ra vào … Còn khu vực phía NAM có hướng

tinh 7 (Suy khí) nên không nên có thủy, nếu có tất nhà sẽ dễ bị trộm cướp quấy phá. Những khu

vực còn lại cũng toàn là Tử khí của Hướng tinh nên đều không nên có thủy hoặc cửa ra vào. 

Kế đó lại xét tới những trường hợp của các Sơn tinh. Vì các Sơn tinh số 8 (Vượng khí), 9, 1

(Sinh khí) nằm tại các khu vực phía TÂY NAM, BẮC và NAM, nên nếu những khu vực này mà

có núi hay nhà cao… thì nhà này sẽ đông con, nhiều cháu, con cái tài giỏi, nên người… Các khu

vực còn lại thì chỉ toàn là Suy khí hay Tử khí của Sơn tinh, nên nếu có núi hay nhà cao tất sẽ làm

phương hại tới nhân đinh của căn nhà này. 

Sau khi đã biết và phân biệt được những yếu tố trên rồi mới có thề xét tới trường hợp cơ bản đầu

tiên của Phong thủy Huyền Không là Vượng sơn, Vượng hướng. Như chúng ta đã biết, Phong

thủy bắt đầu từ Hình tượng, rồi sau này mới phát triển lên tới Lý khí và Vận số. Mà Hình tượng

phái (tức Loan  đầu phái) thường chủ trương nhà cần có núi bao bọc, che chở nơi phía sau

(Huyền Vũ), còn phía trước thì cần phải trống thoáng, có sông, hồ phản chiếu ánh sáng để tích tụ

Long khí (Chu Tước), đồng thời có cửa ra vào để hấp thụ Long khí. Còn đối với Phong thủy

Huyền không thì khi cất nhà phải chọn hướng như thế nào cho Vượng khí của Hướng tinh tới

Hướng (tức phía trước), còn Vượng khí của Sơn tinh tới phía sau. Phối hợp giữa Hình tượng với

Lý khí (tức phi tinh) thì nhà này sẽ có Vượng khí của Hướng tinh tới phía trước, đắc Thủy của

sông hồ, lại có lối ngõ, cửa nẻo vào nhà nên tài lộc đại vượng. Còn Vượng khí của Sơn tinh tới

phía sau gặp núi nên chủ vượng nhân đinh, con cháu đông đúc, nhân tài xuất hiện nên là cách

cục “phúc lộc song toàn”. Cho nên Vượng Sơn, Vượng Hướng (còn gọi là ĐÁO SƠN, ĐÁO

HƯỚNG, vì vượng khí của Sơn tinh tới tọa, vượng khí của Hướng tinh tới hướng) là cách cục cơ

  27Phong Thủy – Huyền Không Học

bản của Phong thủy và Huyền Không. Những nhà có cách cục như vậy còn được gọi là những

nhà có “Châu bảo tuyến” (hướng nhà quý như châu báu). Điểm quan trọng của những trường

hợp này là giữa hình thế bên ngoài (Loan đầu) và phi tinh có sự tương phối thích hợp. Ngược lại,

nếu 1 căn nhà phía trước cũng có sông hồ, phía sau cũng có núi cao. Nhưng do việc chọn hướng

không thích hợp, hoặc do xây dựng không đúng lúc mà khi lập Trạch vận thì Vượng khí của Sơn

tinh lại tới hướng (phía trước), còn vượng khí của Hướng tinh lại tới tọa (phía sau) thì tuy hình

thế chung quanh của ngôi nhà là tốt, nhưng do không ứng hợp được với phi tinh nên lại chủ phá

tài, tổn đinh, tan cửa nát nhà mà thôi. Đây còn gọi là cách cục “Thượng sơn, Hạ thủy” sẽ nói ở 1

phần khác. 

Một điểm cần chú ý trong cách cục “vượng Sơn, vượng Hướng” (hay “Đáo Sơn, Đáo Hướng”)

này là tuy trên lý thuyết thì các nhà Phong thủy thường coi những nhà có vượng khí của Hướng

tinh tới phía trước, còn vượng khí của Sơn tinh tới phía sau nhà là cách cục “vượng Sơn, vượng

Hướng”. Nhưng điều quan trọng là ngoại hình bên ngoài của căn nhà (Loan đầu) có phù hợp với

vượng khí của Sơn và Hướng tinh hay không? Nếu phù hợp thì mới thật sự là cách cục “vượng

Sơn, vượng Hướng”, và nhà mới phát phúc, phát lộc. Còn nếu ngoại hình không phù hợp thì sẽ

biến thành cách cục “Thượng Sơn, Hạ Thủy” mà gây ra hung họa đầy dãy. Nhưng thế nào là phù

hợp hay không phù hợp? Như chúng ta  đã biết, Sơn tinh mà muốn  đắc cách thì phải  đóng ở

những khu vực có núi cao. Còn Hướng tinh mà muốn đắc cách thì phải đóng ở những khu vực có

Thủy như sông biển hoặc đường đi hay cửa nẻo ra vào nhà… Cho nên những nhà mà có vượng

khí của Hướng tinh tới phía trước thì còn  đòi hỏi khu vực phía trước của nhà  đó phải trống,

thoáng, có thủy hay đường đi, cửa ra vào… Còn vượng khí của Sơn tinh đến phía sau cũng đòi

hỏi khu vực phía sau nhà có núi hay nhà cao… Có như thế mới được coi là thật sự đắc cách “Đáo

Sơn, Đáo Hướng” mà đinh, tài đều vượng. Ngược lại, nếu như nhà đó có vượng khí của Hướng

tinh tới phía trước, nhưng phía trước nhà lại có núi hay nhà cao, hoặc bị gò đất nhô lên, hay bị

cây cối rậm rạp, um tùm che chắn… tức là vượng khí của Hướng tinh không gặp “Thủy” mà lại

gặp “Sơn”. Còn vượng khí của Sơn tinh tuy tới phía sau, nhưng phía sau nhà lại không có núi

hay nhà cao, mà lại có sông, hồ, ao, biển, hoặc cống rãnh…, tức là vượng khí của Sơn tinh không

gặp “Sơn” mà lại gặp “Thủy”. Đó đều là những cách cục suy bại về tài lộc và nhân đinh. Cho

nên mới nói giữa phi tinh và ngoại hình Loan đầu bên ngoài phải có sự phù hợp là như vậy. Nếu

phù hợp thì mới thật sự là “vượng”, và mọi sự mới được tốt đẹp. Còn nếu như trái ngược (tức

không phù hợp) thì dù có “vượng” cũng sẽ thành “suy” và phát sinh ra muôn vàn tai họa. Đây là

điều mà người học Huyền không cần phải ghi nhớ.

Thượng Sơn, Hạ Thủy

“Thanh nang Tự” viết: “Long thần trên núi không được xuống nước, Long thần dưới nước không

được lên núi”. Đây là 1 nguyên lý trọng yếu của Huyền Không, hay như Thẩm trúc Nhưng nói là

“then chốt của cát, hung, họa, phúc”. 

  28Phong Thủy – Huyền Không Học

Như chúng ta đã biết “Sơn quản nhân đinh, Thủy quản tài lộc”. Chữ “Sơn” ở đây không những

chỉ nói về “Núi”, mà còn dùng để ám chỉ những phi tinh của Sơn bàn (tức Sơn tinh). Cũng như

chữ “Thủy” ở đây không những chỉ nói về “Nước”, mà còn dùng để ám chỉ những phi tinh của

Hướng bàn (tức Hướng tinh). Cho nên Sơn tinh chủ về nhân đinh, Hướng tinh chủ về tài lộc.

Chính vì thế nên khí sinh, vượng của Sơn tinh cần đóng tại những nơi có núi hay gò đất cao, hay

những nơi có nhà cửa, cây cối cao lớn. Như thế là những cách cuộc Sơn tinh đắc cách, chủ người

trong nhà tài giỏi,  đông  đúc, thành công sớm, tên tuổi vang dội… Còn khí sinh, vượng của

Hướng tinh thì cần đóng tại những nơi có sông, hồ, ao, biển, đường rộng, ngã ba, ngã tư hay cửa

ra vào… Đó là những cách cuộc Hướng tinh đắc “Thủy”, nên tài lộc của gia đình sẽ không bao

giờ thiếu, công việc làm ăn ổn định… 

Ngược lại, nếu những nơi có khí sinh, vượng của Sơn tinh lại không có núi hay nhà cao, cây cao,

nhưng lại có Thủy của sông, hồ, ao, biển, hoặc là những vùng thấp, trũng… thì sẽ chủ gia đình ly

tán, cô quả, tuyệt tự hoặc yểu chiết… Cho nên mới nói “Long thần trên núi không được xuống

nước”. Chữ “Long thần trên núi” thực ra là để ám chỉ Sơn tinh. Sơn tinh nếu là khí sinh, vượng

so với đương vận thì không thể đóng tại những nơi thấp, trũng hoặc có nước (hạ thủy), kẻo nếu

không thì sẽ có tai họa cho nhân đinh. 

Tương tự như thế, nếu những nơi có khí sinh, vượng của Hướng tinh lại không có Thủy của sông,

hồ, ao, biển, đường đi hoặc cửa ra vào…, nhưng lại có núi hay nhà cao, cây cao thì sẽ chủ tài lộc

khó khăn, công việc làm ăn lụn bại, gia cảnh lầm than, sa sút. Cho nên mới nói “Long thần dưới

nước không được lên núi”. Chữ “Long thần dưới nước” là để ám chỉ Hướng tinh. Hướng tinh

nếu là khí sinh, vượng so với đương vận thì không thể đóng tại những nơi cao ráo hoặc có núi

đồi (thượng sơn), kẻo nếu không sẽ có tai họa về tiền bạc. Đây chính là cách cuộc “Thượng sơn,

Hạ thủy” trong Huyền không học. 

Thí dụ: nhà tọa Sửu hướng Mùi, nhập trạch trong vận 8. Nếu lập trạch vận thì sẽ thấy tinh bàn

của căn nhà như sau: 

  29Phong Thủy – Huyền Không Học

Trước hết xét về Sơn tinh, ta thấy các khu vực TÂY, TÂY BẮC và ĐÔNG BẮC của căn nhà này

có các số 9, 1, và 8, tức là những sinh, vượng khí của Sơn tinh (so với đương vận, tức vận 8).

Nếu những khu vực này chỉ toàn là sông, hồ, hoặc đường đi, chứ không có núi hay nhà cao thì

nhà này đã phạm cuộc “Hạ thủy”, chủ nhân đinh suy bại. Sau đó, lại xét về Hướng tinh, ta thấy

các khu vực phía BẮC, NAM và TÂY NAM có các số 9, 1 và 8, tức là những sinh, vượng khí

của Hướng tinh trong vận 8. Nếu những khu vực này không có Thủy, mà lại có núi đồi hay nhà

. 

Cũng tương tự như những trường hợp “vượng Sơn, vượng Hướng” (hay “Đáo Sơn, Đáo Hướng”)

là trên lý thuyết thì các nhà Phong thủy thường cho những nhà có vượng tinh của Hướng đến tọa,

vượng tinh của Sơn đến hướng là thuộc cách cuộc “Thượng sơn, Hạ thủy”, và gọi những nhà lập

trạch vận theo những hướng đó là những nhà có “Hỏa Khanh tuyến” (tức hướng xấu hay bần

tiện). Nhưng trên thực tế thì còn phải tùy thuộc vào bối cảnh Loan đầu bên ngoài của căn nhà đó

như thế nào rồi mới có thể kết luận là nhà đó có bị “Thượng sơn, Hạ thủy” hay không được. 

Thí dụ: nhà tọa Khôn hướng Cấn, xây và vào ở (nhập trạch) trong vận 8. Nếu lập trạch vận thì

tinh bàn căn nhà sẽ như sau: 

Trước hết xét về Sơn tinh, ta thấy khu vực ĐÔNG BẮC có Sơn tinh 8, tức là vượng khí của Sơn

tinh tới hướng, nên trên lý thuyết là phạm cuộc “Hạ thủy” (vì vượng tinh của Sơn tới hướng

(phía trước nhà). Nhưng nếu khu vực này không có sông, hồ, ao, biển, mà lại có núi đồi hay nhà

cao, thì vượng khí của Sơn tinh nhà này đã đắc cách, tức là đóng tại chỗ có cao sơn thực địa, cho

nên trong nhà nhân đinh vẫn đông đúc, chứ không bị suy bại. Sau đó lại xét tới Hướng tinh, ta

thấy khu vực phía TÂY NAM có Hướng tinh 8, tức là vượng khí của Hướng tinh tới phương tọa,

nên trên lý thuyết là phạm cuộc “Thượng sơn”. Nhưng nếu khu vực này không có núi, đồi hoặc

nhà cao, mà lại có Thủy hoặc đường đi, cửa ra vào… thì vượng khí của Hướng tinh nhà này vẫn

đắc cách, tức là đóng tại chỗ có Thủy nên tiền của, tài lộc của gia đình này vẫn dồi dào, sung túc. 

  30Phong Thủy – Huyền Không Học

Cho nên điều quan trọng là phải phối hợp phương vị của phi tinh với địa hình bên ngoài thì mới

có thể xác quyết được chính xác mọi trường hợp tốt, xấu, chứ không thể mới nhìn thấy 1 căn nhà

có vượng tinh của Hướng tới phía trước, vượng tinh của Sơn tới phía sau mà đã vội cho là căn

nhà tốt. Hoặc mới thấy 1 căn nhà có vượng tinh của Hướng tới phía sau, vượng tinh của Sơn tới

phía trước mà đã vội cho là căn nhà xấu thì sẽ dẫn tới những sai lầm đáng tiếc. 

Một điểm cần chú ý khác là tuy Sơn tinh cai quản về nhân đinh, và cần đóng tại những chỗ cao

sơn thực địa, nhưng chỉ có những sinh, vượng khí của Sơn tinh mới nên gặp núi đồi hoặc nhà cao

mà thôi. Còn những khí suy, tử của Sơn tinh thì lại không nên đóng ở những nơi đó, mà chỉ nên

đóng ở những chỗ bằng phẳng hoặc có Thủy mà thôi. Nếu chẳng may mà nhà lại có khí suy, tử

của Sơn tinh đóng tại những chỗ cao hoặc núi đồi thì sẽ gặp tai họa do những đối tượng đó gây

ra. Thí dụ như hiện tại đang trong vận 8, nên nếu 1 nhà có sơn tinh Thất xích (số 7) đóng tại khu

vực có núi hay nhà nhà cao chót vót thì sẽ bị tai họa do Sơn tinh Thất xích mang tới. Vì Thất

xích là biểu tượng của kẻ tiểu nhân hay giặc cướp, nên nhà này sẽ thường xuyên bị bọn trộm

cướp tới phá phách, hoặc ra ngoài bị kẻ tiểu nhân tìm cách hãm hại… 

Tương tự như thế, đối với Hướng tinh tuy cai quản về tài lộc, và cần đóng tại những chỗ thấp

trũng hoặc có thủy, nhưng chỉ có những sinh, vượng khí của Hướng tinh mới cần thỏa mãn điều

kiện này mà thôi. Còn đối với những suy, tử khí của Hướng tinh nếu gặp Thủy sẽ chủ gây ra

những tổn thất về tiền bạc, hoặc những bệnh tật, tai họa, tùy theo tính chất của Hướng tinh đó

như thế nào. 

Lấy thí dụ như 1 nhà trong vận 8, có hướng tinh Nhị hắc gặp thủy, cho nên nhà này vừa bị hao

tiền, vừa thêm bệnh tật nhiều, nhất là về tỳ vị, sảy thai, hỏa hoạn, hình ngục, tai nạn xe cộ. Trong

nhà dễ có quả phụ hoặc ni cô… 

Cho nên đối với những Hướng tinh là khí suy, tử thì lại nên đóng ở những chỗ cao ráo hoặc yên

tĩnh. Có như thế thì mới tránh nỗi họa mà thôi. Còn nếu như khí suy, tử của Sơn tinh mà còn

đóng ở những nơi có núi hay nhà cao, khí suy tử của Hướng tinh đóng ở những nơi có thủy hoặc

cửa nẻo ra vào nhà thì tức là cảnh “HUNG TINH ĐẮC CÁCH”, tai họa còn khủng khiếp hơn là

cách cục “thượng Sơn, Hạ Thủy” nữa. 

Nói tóm lại thì sinh, vượng khí của Sơn tinh phải đóng ở những chỗ cao ráo, còn sinh, vượng khí

của Hướng tinh cần gặp thủy. Nếu được như thế là nhà có phúc, có lộc, còn nếu ngược lại là

cảnh bần tiện, nghèo hèn. Cho nên người học Huyền không phải dựa vào những tiêu chuẩn này

mà chọn phương lập hướng cho đúng, tức là phải kiếm cho được những nhà đắc “vượng Sơn,

vượng Hướng” (hay “Đáo Sơn, Đáo Hướng”), và phải xa lánh những nhà có cách cuộc “Thượng

Sơn, Hạ Thủy” mới được. Ngoài ra cũng cần phải để ý, không bao giờ để cho những khí suy, tử

của Sơn, Hướng tinh có thể trở thành “Hung tinh đắc cách” mà gieo rắc tai họa cho người ở

trong nhà được.

  31Phong Thủy – Huyền Không Học

Thế Quái

Khi lập tinh bàn (hay trạch vận) của 1 căn nhà thì người ta thường hay gặp phải những căn nhà

không thuần hướng (hay chính hướng, tức là hướng nhà nằm tại tâm điểm của 1 trong 24 hướng),

mà lại lệch sang bên phải hoặc bên trái. Những trường hợp này còn được gọi là kiêm hướng. 

Đối với Huyền không phái, nếu những căn nhà (hay phần mộ) tuy bị kiêm hướng, nhưng nếu

kiêm dưới 3 độ thì vẫn có thể áp dụng phương pháp lập tinh bàn như bình thường, tức là vẫn lấy

những vận tinh tới tọa và hướng, rồi tùy Tam nguyên long của nó là dương hay âm mà xoay

chuyển thuận hay nghịch mà thôi. Nhưng nếu một khi mà hướng của căn nhà (hay ngôi mộ) đó

kiêm quá 3 độ so với tâm của chính hướng (dù là kiêm sang bên phải hay bên trái) thì cần phải

dùng Thế quái (hay số thay thế). Cho nên Thế quái thật ra chỉ là phương pháp dùng số thế cho

nhửng trường hợp kiêm hướng nhiều (trên 3 độ). 

Tưởng đại Hồng, một danh sư Phong thủy Huyền không dưới thời nhà Minh đã từng nói :” Xử

dụng phép kiêm hướng thì cần phải dùng bí quyết KHÔN-NHÂM-ẤT”. Nhưng bí quyết KHÔN-

NHÂM-ẤT là gì? Nó chính là 4 câu khẩu quyết trong “Thanh nang áo Ngữ” mà Dương quân

Tùng đã viết để nói về cách dùng Thế quái như sau: 

 KHÔN-NHÂM-ẤT, Cự môn tòng đầu xuất, 

 CẤN-BÍNH-TÂN, vị vị thị Phá Quân, 

 TỐN-THÌN-HƠI, tận thị Vũ Khúc vị, 

 GIÁP-QUÝ-THÂN, Tham Lang nhất lộ hành. 

Có nghĩa là: 

-Với 3 hướng KHÔN-NHÂM-ẤT (xin coi lại phần 24 sơn hướng và TAM NGUYÊN LONG) thì

dùng sao Cự môn (tức số 2) khởi đầu (tức nhập trung cung rồi xoay chuyển thuận, nghịch). 

-Với 3 hướng CẤN-BÍNH-TÂN thì vị trí nào cũng dùng sao Phá Quân (tức sồ 7) nhập trung

cung thay thế. 

-Với 3 hướng TỐN-THÌN-HỢI thì dùng sao Vũ Khúc (tức số 6) nhập trung cung thay thế. 

-Với 3 hướng GIÁP-QUÝ-THÂN thì dùng sao Tham Lang (tức số 1) nhập trung cung thay thế. 

Lấy thí dụ như nhà hướng 185 độ tức là tọa TÝ hướng NGỌ kiêm QUÝ-ĐINH 5 độ, nhà xây và

vào ở trong vận 8, nên khi an vận bàn thì có số 3 đến hướng, số 4 đến tọa. Vì kiêm quá 3 độ nên

khi an sơn bàn thì không thể lấy số 4 nhập trung cung, nhưng vì số 4 có 3 sơn là THÌN-TỐN-TỴ,

đem áp đặt lên phương tọa của căn nhà thì thấy sơn TỐN của số 4 trùng với tọa (tức sơn TÝ) của

căn nhà này. Mà theo khẩu quyết của Dương quân Tùng thì nếu sơn TỐN kiêm độ thì phải dùng

  32Phong Thủy – Huyền Không Học

sao Vũ Khúc tức số 6 thay thế. Do đó khi lập sơn bàn thì phải lấy số 6 nhập trung cung (thay vì

số 4). Kế đó mới xét vì TỐN là dương trong TAM NGUYÊN LONG, nên đem 6 vào trung cung

rồi xoay theo chiều thuận là 7 tới TÂY BẮC, 8 tới TÂY, 9 tới ĐÔNG BẮC… để có được sơn

bàn cho căn nhà này. 

Tuy nhiên, vì trên la kinh có tới 24 sơn, trong khi khẩu quyết của Dương quân Tùng chỉ đưa ra

12 sơn trong trường hợp bị kiêm hướng, tức là ông chỉ biên ra có một nửa, còn một nửa không

nhắc đến mà chỉ truyền khẩu cho hậu thế. Vì vậy, người nào được truyền đều tự cho là gia bảo,

là “bí mật của mọi bí mật” của Phong thủy Huyền Không. Đến cuối đời nhà Minh, khi Khương

Diêu đưa cho Tưởng đại Hồng hai ngàn lượng bạc để Tưởng đại Hồng mai táng cho cha, ông

mới được họ Tưởng truyền hết khẩu quyết. Nhưng Khương Diêu cũng dấu kín bí mật này, nên

không ai có thể biết hay hiểu được những khẩu quyết của Dương quân Tùng, trừ khi được chân

truyền mà thôi. Mãi đến cuối đời nhà Thanh, danh sư Chương trọng Sơn được đích truyền của

Huyền không phái mới biên sách để truyền lại cho con cháu, trong đó có nói đến cách dùng Thế

quái. Việc này đến tai Thẩm trúc Nhưng, lúc đó cũng đang cố công tìm kiếm, học hỏi về Huyền

KHông. Ông bèn bỏ ra một ngàn lạng bạc mượn sách của Chương trọng Sơn trong 1 đêm để ghi

chép hết lại. Nhờ vậy mà ông mới biết hết bí quyết của Thế quái mà đặt ra bài “Thế quái ca

quyết” sau đây: 

 “TÝ, QUÝ tịnh GIÁP, THÂN, Tham Lang nhất lộ hành, 

 NHÂM, MÃO, ẤT, MÙI, KHÔN, ngũ vị vi Cự Môn, 

 CÀN, HỢI, THÌN, TỐN, TỴ, liên TUẤT Vũ Khúc danh, 

 DẬU, TÂN, SỬU, CẤN, BÍNH, thiên tinh thuyết Phá Quân, 

 DẦN, NGỌ, CANH, ĐINH thượng, Hữu Bật tứ tinh lâm, 

 Bản sơn tinh tác chủ, phiên hướng trục hào hành, 

 Liêm Trinh quy ngũ vị, chư tinh thuận, nghịch luân, 

 Hung, cát tùy thời chuyển, Tham-Phụ bất đồng luận, 

 Tiện hữu tiên hiền quyết, không vị kỵ lưu thần, 

 Phiên hướng phi lâm BÍNH, thủy khẩu bất nghi ĐINH, 

 Vận thế tinh bất cát, họa khởi chí diệt môn, 

 Vận vượng tinh cách hợp, bách phúc hựu thiên trinh, 

 Suy, vượng đa bằng thủy, quyền ngự giá tại tinh, 

 Thủy kiêm tinh cộng đoán, diệu dụng cánh thông linh.” 

Tạm dịch: 

 TÝ, QUÝ cùng GIÁP, THÂN, đi 1 đường với Tham Lang (số 1), 

  33Phong Thủy – Huyền Không Học

 NHÂM, MÃO, ẤT, MÙI, KHÔN, 5 vị trí dùng sao Cự Môn (số 2), 

 CÀN, HỢI, THÌN, TỐN, TỴ, TUẤT liên tiếp dùng sao Vũ Khúc (số 6), 

 DẬU, TÂN, SỬU, CẤN, BÍNH là những vị trí của sao Phá Quân (số 7), 

 DẦN, NGỌ, CANH, ĐINH sẽ được sao Hữu Bật bay tới (số 9), 

 Sao của bản sơn làm chủ, sao của hướng vận hành, 

 Liêm Trinh (số 5) mà tới 5 vị trí này thì phải tính sự thuận, nghịch của các sao. 

 Hung, cát chuyển vận tùy theo thời, Tham-phụ sẽ di chuyển trái ngược nhau, 

 Theo khẩu quyết của tiên hiền, phải xa lánh tuyến vị Không vong, 

 Nếu hướng tinh không ở vị trí BÍNH, thì thủy khẩu không thể ở vị trí ĐINH. 

 Gặp lúc thế tinh xấu có thể làm tan cửa nát nhà, 

 Lúc thế tinh là vượng tinh thì trăm điều lành sẽ tới, 

 Suy hay vượng là căn cứ vào thủy, quyền hành đều do sao quyết định, 

 Hợp thủy với sao mà đoán là cách hay nhất để đoán biết mọi việc. 

Dựa vào bài “Thế quái ca quyết” đó của Thẩm trúc Nhưng, chúng ta có thể tóm lược lại như sau: 

– TÝ, QUÝ, GIÁP, THÂN dùng số 1 nhập trung. 

– KHÔN, NHÂM, ẤT, MÃO, MÙI dùng số 2 nhập trung. 

– TUẤT, CÀN, HỢI, THÌN, TỐN, TỴ dùng số 6 nhập trung. 

– CẤN, BÍNH, TÂN, DẬU, SỬU dùng số 7 nhập trung. 

– DẦN, NGỌ, CANH, ĐINH dùng số 9 nhập trung. 

Tuy nhiên nếu để ý kỹ thì ta sẽ thấy trong 24 sơn thì chỉ có 13 sơn là dùng Thế quái, còn lại 11

sơn không dùng, cụ thể là: 

– Cung KHẢM “NHÂM-TÝ-QUÝ” thuộc Nhất Bạch (Tham Lang), trừ NHÂM dùng Thế quái

thành Nhị Hắc (Cự Môn), TÝ-QUÝ vẫn dùng Nhất bạch, tức không dùng Thế quái. 

– Cung KHÔN “MÙI-KHÔN-THÂN” thuộc Nhị Hắc (Cự Môn), trừ THÂN dùng Thế quái thành

Nhất Bạch (Tham Lang), MÙI-KHÔN vẫn dùng Nhị Hắc, tức không dùng Thế quái. 

– Cung CHẤN “GIÁP-MÃO-ẤT” thuộc Tam Bích (Lộc Tồn), nhưng GIÁP dùng Nhất Bạch làm

Thế Quái, còn MÃO-ẤT thì dùng Nhị Hắc làm Thế quái. 

– Cung TỐN “THÌN-TỐN-TỴ” thuộc Tứ Lục (Văn Khúc), nhưng cả 3 đều dùng Lục Bạch (Vũ

Khúc) làm Thế quái. 

– Cung CÀN “TUẤT-CÀN-HỢI” thuộc Lục bạch (Vũ Khúc), nhưng cả 3 đều dùng Lục Bạch tức

không dùng Thế quái. 

  34Phong Thủy – Huyền Không Học

– Cung ĐOÀI “CANH-DẬU-TÂN” thuộc Thất Xích (Phá Quân), trừ CANH dùng Cửu Tử (Hữu

Bật) làm Thế quái, còn DẬU-TÂN vẫn dùng Thất Xích (Phá Quân), nên không dùng Thế quái. 

– Cung CẤN “SỬU-CẤN-DẦN” thuộc Bát Bạch (Tả Phù), nhưng SỬU-CẤN dùng Thất Xích

(Phá Quân) làm Thế quái, còn DẦN dùng Cửu Tử (Hữu Bật) làm Thế quái. 

– Cung LY “BÍNH-NGỌ-ĐINH” thuộc Cửu Tử (Hữu Bật), trừ BÍNH dùng Thất Xích (Phá Quân)

làm Thế quái, còn NGỌ-ĐINH vẫn dùng Cửu Tử (Hữu Bật) tức không dùng Thế quái. 

Cho nên với bài “Thế quái ca quyết” của Thẩm trúc Nhưng, chúng ta có thể biết sơn nào (trong

24 sơn) có thể dùng Thế quái. Do đó, trở về với thí dụ ở trên, nhà hướng 185 độ (tức tọa TÝ

hướng NGỌ kiêm QUÝ-ĐINH 5 độ), nhập trạch trong Vận 8 nên có Vận tinh số 3 tới phía trước

(hướng). Nếu chỉ dựa vào 4 câu khẩu quyết của Dương quân Tùng trong “Thanh nang Áo Ngữ”

thì chúng ta không biết Vận tinh này có thể dùng Thế quái hay không. Nhưng với bài “Thế quái

ca quyết” thì chúng ta thấy số 3 gồm có 3 sơn là GIÁP-MÃO-ẤT, nếu đem áp đặt lên 3 sơn

BÍNH-NGỌ-ĐINH nơi  đầu hướng của căn nhà này thì sẽ thấy sơn MÃO của số 3 trùng với

Hướng (tức sơn NGỌ) của căn nhà. Theo ca quyết thì sơn MÃO dùng Nhị Hắc làm Thế quái,

nên lấy số 2 (tức sao Nhị Hắc) nhập trung cung. Vì MÃO thuộc âm (trong Tam nguyên Long),

cho nên lấy số 2 nhập trung cung rồi xoay theo chiều “Nghịch” , tức 1 tới TÂY BẮC, 9 tới TÂY,

8 tới ĐÔNG BẮC… Cũng chính vì điều này mà trong ca quyết mới có câu “sao của bản sơn làm

chủ, sao của hướng vận hành”. Chữ “làm chủ” ở đây có nghĩa là quyết định sự di chuyển Thuận

hay Nghịch, còn “sao của hướng” tức là Thế quái vận hành. 

Một trường hợp khác là khi an vận bàn thì vận tinh số 5 sẽ đến tọa hay hướng của 1 căn nhà. Vì

số 5 không có phương hướng, cũng không có Thế quái, cho nên khi gặp những trường hợp này

thì chỉ cần coi xem phương tọa hay hướng của căn nhà thuộc sơn gì, và là dương hay âm trong

Tam nguyên long, rồi vẫn lấy số 5 nhập trung cung mà xoay chuyển THUẬN hay NGHỊCH theo

với sơn tọa hoặc hướng của căn nhà mà thôi. Lấy thí dụ như nhà hướng 185 độ tức là tọa TÝ

hướng NGỌ kiêm ĐINH-QUÝ 5 độ, xây xong và vào ở trong vận 1. Nếu an Vận bàn thì lấy số 1

nhập trung cung, xoay theo chiều thuận thì 2 đến TÂY BẮC, 3 đến TÂY, 4 đến ĐÔNG BẮC, 5

đến NAM… Vì nhà này kiêm hướng, nhưng do 5 không có Thế quái, cũng không có phương

hướng, nên vẫn dùng hướng chính của căn nhà là hướng NGỌ, thuộc âm trong Tam nguyên

Long, nên vẫn lấy số 5 nhập trung cung xoay NGHỊCH mà an Hướng bàn cho căn nhà này. 

Một điềm quan trọng khác là có những căn nhà tuy kiêm hướng nhiều, nhưng những vận tinh tới

tọa và hướng đều không dùng Thế quái. Về vấn đề này thì nhiều nhà Phong thủy cho là cách cục

không tốt, nên dù nhà có đắc vượng tinh tới hướng cũng vẫn có tai họa. Họ cho rằng vì nhà đã

kiêm hướng tức là cần phải có Thế quái, nếu như không có thì dù có đắc vượng tinh tới hướng

cũng chỉ là miễn cưỡng, hoặc vượng tinh không có đủ uy lực phù trợ cho căn nhà đóï. Nhưng

qua thực tế kiểm chứng thì lại thấy những nhà này vẫn phát phúc, công việc và tài lộc của người

sống trong nhà vẫn tốt đẹp. Điều này có thể dẫn đến kết luận là dù nhà kiêm hướng, nhưng nếu

không có Thế quái mà đắc vượng tinh tới hướng cũng vẫn tốt đẹp như những nhà đắc vượng tinh

  35Phong Thủy – Huyền Không Học

khác mà thôi. Lấy thí dụ như nhà hướng 320 độ, tức tọa TỐN hướng CÀN kiêm TỴ-HỢI 5 độ,

xây và vào ở trong vận 8. Nếu lập Vận bàn thì 8 nhập trung cung, 9 tới TÂY BẮC tức hướng nhà.

Bây giờ nếu muốn an Hướng bàn thì trước tiên xem hướng nhà trùng với sơn nào của số 9. Vì

nhà hướng CÀN, trùng với sơn NGỌ của số 9. Mà theo bài “Thế quái ca quyết” thì NGỌ vẫn

dùng Cửu Tử (tức số 9), tức là không dùng Thế quái. Vì NGỌ thuộc âm trong Tam nguyên Long

nên lấy số 9 nhập trung cung xoay NGHỊCH thì 8 đến TÂY BẮC tức đến hướng. Vì đang trong

vận 8 mà được hướng tinh 8 tới Hướng nên nhà này thuộc cách đắc vượng tinh tới hướng. Đây là

1 cách tốt, mặc dù là nhà kiêm hướng nhiều mà vẫn không có Thế quái để dùng. 

Thu Sơn, Xuất Sát

Như chúng ta đã biết, khí sinh, vượng của Sơn tinh phải đóng tại những nơi cao ráo, còn khí sinh,

vượng của Hướng tinh phải đóng tại những nơi thấp, trũng hay gặp thủy. Nhưng nhìn vào trạch

vận của 1 căn nhà, ta thấy tại bất cứ khu vực nào cũng đều có 3 sao là Vận-Sơn-Hướng tinh.

Trong 3 sao đó thì ngoại trừ Vận tinh có tác dụng rất yếu, không đáng kể, chỉ dùng để phối hợp

với Sơn tinh (hoặc Hướng tinh) để làm tăng thêm sự tốt, xấu mà thôi. Nhưng sự tương tác giữa

Sơn tinh với Hướng tinh và hoàn cảnh Loan đầu chung quanh là 1 điều quan trọng có liên quan

tới mọi vấn đề cát, hung, họa, phúc của 1 căn nhà, và do đó cần phải được đặc biệt quan tâm đến. 

Khi xét đến sự tương quan giữa Sơn tinh và Hướng tinh tại mỗi khu vực thì ta thấy có 4 trường

hợp sau: 

1) Sơn tinh là sinh, vượng khí; Hướng tinh là suy, tử khí. 

2) Hướng tinh là sinh, vượng khí; Sơn tinh là suy, tử khí. 

3) Sơn tinh và Hướng tinh đều là sinh, vượng khí. 

4) Sơn tinh và Hướng tinh đều là suy, tử khí. 

Nếu phối hợp 4 trường hợp trên với địa hình Loan đầu bên ngoài thì chúng ta sẽ thấy như sau: 

1) Nếu trong một khu vực có Sơn tinh là sinh, vượng khí, còn Hướng tinh là suy, tử khí, mà khu

vực đó lại có núi hay nhà cao, cây cao… tức là khí sinh, vượng của Sơn tinh đã “đắc cách”, vì

đóng tại chỗ có cao sơn, thực địa. Trong trường hợp này, khí sinh, vượng của Sơn tinh đã làm

chủ khu vực đó, còn Hướng tinh tại đây vừa là khí suy, tử, vừa bị “thất cách” (vì còn gặp núi chứ

không gặp nước) nên mất hết hiệu lực. Do đó hoàn toàn bị Sơn tinh nơi này chi phối. Vì Sơn tinh

“đắc cách” của những nơi này làm mất hết tác dụng xấu của Hướng tinh tại  đây, nên những

trường hợp này còn được gọi là “ Sơn chế ngự Thủy”. Đây chính là trường hợp Sơn tinh “hóa

sát” (hay “xuất sát”, tức là làm mất hết sát khí) của Hướng tinh, và thường  được gọi tắt là

“XUẤT SÁT”. 

Thí dụ: nhà hướng Mùi 210 độ, nhập trạch trong vận 8. 

  36Phong Thủy – Huyền Không Học

Nếu lập trạch vận thì sẽ thấy khu vực phía sau nhà ở hướng Đông Bắc có Sơn tinh 8 (vượng khí),

Hướng tinh 2 (tử khí). Nếu phía sau nhà này có núi (ở xa) hay nhà cao ở gần (nhưng tối thiểu

phải cao bằng nhà này, còn nếu càng cao lớn hơn thì càng tốt) thì vượng khí của Sơn tinh đã

“đắc cách”, có thể hóa giải sát khí của Hướng tinh 2. Còn Hướng tinh 2 vì đã bị mất hết hiệu lực,

nên không còn có thể gieo rắc bệnh tật (số 2 là sao Nhị Hắc, chủ bệnh tật, đau ốm), cũng không

thể làm hư hao tài lộc được nữa, dù là khu vực đó có “động” (như có cửa hay thường sinh hoạt…)

hay không. Cho nên nhà này không những vừa vượng nhân đinh, vừa có thể tăng tiến cả tài lộc

nữa (vì không bị hung khí của Hướng tinh làm hao tài). Cũng tương tự, khu vực phía TÂY của

nhà này có Sơn tinh 9 (sinh khí) và Hướng tinh 3 (tử khí). Còn khu vực phía TÂY BẮC có Sơn

tinh 1 (sinh khí) và Hướng tinh 4 (tử khí). Nếu 2 khu vực này cũng có núi hay nhà cao thì cũng

là trường hợp “Xuất sát”, vừa làm vượng đinh, vừa góp phần làm tăng tiến thêm tài lộc. 

Tuy nhiên, nếu khu vực có Sơn tinh là sinh, vượng khí, còn Hướng tinh là suy, tử khí, nhưng khu

vực này không có núi hay nhà cao, mà lại có thủy của sông, hồ, ao, biển… thì đây tức là trường

hợp Sơn tinh “Hạ thủy”, còn Hướng tinh là “hung tinh đắc cách”, nên là trường hợp tổn đinh,

phá tài. 

2) Nếu khu vực có Hướng tinh là sinh, vượng khí, còn Sơn tinh là suy, tử khí, mà khu vực đó lại

có Thủy của sông, hồ, ao, biển hay cửa nẻo ra, vào nhà, thì Hướng tinh đã “đắc cách”, nên nắm

quyền điều động và chi phối Sơn tinh tại đây. Còn Sơn tinh thì vừa là khí suy, tử, vừa bị “thất

cách” (gặp thủy) nên đã mất hết hiệu lực và bị Hướng tinh chế ngự. Đây chính là trường hợp

“ Thủy thu sát của Sơn”, hay thường gọi tắt là cách cục “THU SƠN”. 

Thí dụ: cũng lấy nhà hướng MÙI 210 độ, nhập trạch trong vận 8. 

  37Phong Thủy – Huyền Không Học

Nếu nhìn vào trạch vận thì sẽ thấy ở khu vực phía TÂY NAM (tức phía trước nhà) có Hướng

tinh 8 (vượng khí) và Sơn tinh 5 (tử khí). Nếu khu vực phía trước của căn nhà này có sông, hồ,

ao, biển, hay đường rộng, cửa ra vào… thì vượng khí của Hướng tinh đã “đắc cách”, nên chẳng

những là làm cho tài lộc của nhà này được sung túc, mà còn hóa được sát (tức “Thu sơn”) của

Sơn tinh Ngũ Hoàng, khiến cho sao này mất tác dụng mà không còn gây ra cảnh tỗn hại nhân

đinh (sao Ngũ Hoàng chủ sự chết chóc hoặc nhân đinh ly tán). Cũng tương tự, ở khu vực phía

BẮC của nhà này có Hướng tinh 9 (sinh khí), Sơn tinh 6 (tử khí). Còn khu vực phía NAM có

Hướng tinh 1 (sinh khí), Sơn tinh 7 (suy khí). Nếu ở 2 phía này cũng có Thủy hay đường đi, cửa

ra vào… thì cũng tạo thành cuộc “Thu sơn”, vừa vượng tài, vừa có thể làm vượng cả đinh nữa. 

Tuy nhiên, nếu khu vực có Hướng tinh là sinh, vượng khí, còn Sơn tinh là suy, tử khí, mà nơi đó

không có Thủy nhưng lại có núi cao hay nhà cao… thì sẽ là cuộc Hướng tinh “Thượng sơn”. Còn

Sơn tinh suy, tử mà còn gặp núi cao, là cách cuộc “hung tinh đắc cách”, chủ phá tài và gây ra

nhiều tai họa cho người. 

3) Nếu trong một khu vực mà Sơn tinh hay Hướng tinh đều là sinh, vượng khí, thì cách tốt nhất

cho trường hợp này là khu vực đó cần có cả sông hồ lẫn núi hay nhà cao, với điều kiện là sông

hồ ở gần kề, còn núi hay nhà cao ở ngoài xa. Nếu được như thế thì Sơn tinh và Hướng tinh đều

đắc cách, nên đinh tài đều vượng. Nếu khu vực này chỉ có núi mà không có sông, hồ thì hình

dáng của núi phải đẹp và ở xa thì mới chủ vượng cả tài đinh. Còn nếu chỉ có núi hình dáng tầm

thường và lại nằm gần nhà, hay chỉ có nhà cao thôi thì chỉ vượng đinh nhưng thoái tài. Nếu khu

vực này có sông nước đẹp, thủy lớn và phản quang thì dù không có núi cũng là cách cuộc vượng

cả tài lẩn đinh. Nếu không có thủy mà chỉ có đường đi, sân rộng hay cửa nẻo ra vào thôi thì chỉ

là cách cuộc vượng tài nhưng không vượng đinh. 

4) Nếu trong một khu vực mà Sơn tinh hay Hướng tinh đều là suy, tử khí, mà nếu khu vực đó có

núi hay nhà cao, thì nhà đó sẽ bị những tai họa do những  đối tượng của Sơn tinh  đó gây ra.

Trong trường hợp này Hướng tinh vô hại. Nếu khu vực đó có sông, hồ hay cửa ra vào, thì nhà đó

sẽ bị những tai họa, bệnh tật do hướng tinh đó mang tới, cộng với vấn đề hao tài. Trong trường

  38Phong Thủy – Huyền Không Học

hợp này Sơn tinh vô hại. Nếu khu vực này bằng phẳng, yên tĩnh, thì cả Sơn tinh lẫn Hướng tinh

đều được hóa giải và trở nên vô hiệu lực. 

Thí dụ: Cũng nhà hướng MÙI 210 độ, nhập trạch trong vận 8. 

Nếu nhìn vào trạch vận thì sẽ thấy 3 phía TÂY, TÂY BẮC và ĐÔNG BẮC có sinh vượng khí

của Sơn tinh, suy, tử khí của Hướng tinh, nên 3 phía này cần có núi hay nhà cao để tạo thành

cuộc “Xuất sát”. Còn 3 phía BẮC, NAM và TÂY NAM thì có sinh, vượng khí của Hướng tinh,

nên 3 phía này cần có sông, hồ, ao, biển, đường đi, cửa ra vào… để tạo thành cuộc “Thu sơn”.

Còn khu vực phía ĐÔNG có Sơn tinh 4, Hướng tinh 7 tức đều là khí suy, tử, nên nếu nơi đó có

núi cao thì Sơn tinh 4 đắc thế, nên nhà dễ bị đàn bà làm hại (như vì tửu sắc hoặc trai gái…), con

gái trưởng trong nhà bướng bỉnh, hư đốn. Còn Hướng tinh 7 thì vô hại. Nhưng giả sử nếu nơi

này có sông, hồ, chứ không có núi cao, thì Hướng tinh Thất xích lại đắc thế, nên nhà thường bị

bệnh về miệng, cổ, phổi, đại trường, lại hay bị người khác lừa gạt, mất tiền mất bạc, cũng như dễ

bị hỏa hoạn. Còn Sơn tinh 4  ở  đây vô hại. Nếu khu vực này lại bằng phẳng, yên tĩnh thì cả

Hướng tinh lẫn Sơn tinh đều vô hại. Tương tự như thế với khu vực phía ĐÔNG NAM, có Sơn

tinh 3, Hướng tinh 6 tức đều là khí suy, tử. Nếu khu vực này có núi cao thì sơn tinh 3 đắc thế,

nên con trai trưởng trong nhà hung hăng, vô lễ, ra ngoài thì bị bạn đồng liêu ghen ghét, hãm hại.

Còn Hướng tinh 6 ở đây vô hại. Nhưng nếu khu vực này không có núi mà lại có sông, biển, cửa

ra vào… thì Hướng tinh 6 lại đắc thế, cho nên dễ bị những bệnh về đầu, tai nạn về binh đao, trộm

cướp và trong nhà dễ có người đàn ông góa vợ. Còn Sơn tinh 3 ở đây vô hại. Nếu khu vực này

lại bằng phẳng, yên tĩnh thì cả Hướng tinh lẫn Sơn tinh đều vô hại. 

Như vậy, căn nhà này có 3 phía BẮC, NAM, và TÂY NAM nếu có thủy sẽ thành cuộc “Thu

sơn”. Còn 3 phía TÂY, TÂY BẮC và ĐÔNG BẮC nếu có núi sẽ thành cuộc “Xuất sát”. Riêng 2

phía ĐÔNG và ĐÔNG NAM thì nên bằng phẳng, yên tĩnh là tốt nhất. 

Tóm lại, “Thu sơn, xuất sát” chỉ là phương pháp nhằm phát huy tới mức tối đa những khí sinh,

vượng của cả Hướng tinh và Sơn tinh, hỗ trợ, bổ khuyết thêm cho cách cục “Đáo Sơn, Đáo

  39Phong Thủy – Huyền Không Học

Hướng”, cũng như loại bỏ được cách cục “Thượng Sơn, Hạ Thủy” mà làm cho 1 căn nhà đã tốt

lại càng tốt thêm, gồm thâu được cả “PHÚC” (nhân đinh đông đúc, con cháu hiền tài), “LỘC”

(giàu sang, phú quý), “THỌ” (sức khỏe tràn trề, sống lâu trăm tuổi) tức là tất cả hạnh phúc trên

thế gian rồi vậy. 

Phản Ngâm, Phục Ngâm

Trong việc thiết lập các phương tọa, hướng của 1 căn nhà để có được 1 trạch vận tốt thì ngoài

những vấn đề như nhà phải thật sự được “Đáo Sơn, Đáo Hướng” (tức là phi tinh phải hợp với

hình thế bên ngoài), tránh được cuộc “Thượng Sơn, Hạ Thủy”, nếu thêm được cuộc “Thu Sơn,

Xuất Sát” nữa thì như gấm thêm hoa…, người làm Phong thủy Huyền Không còn cần để ý 2 cách

cục xấu khác là Phản Ngâm và Phục Ngâm của Sơn tinh và Hướng tinh. 

Trường hợp có Phản Ngâm hay Phục Ngâm xảy ra là khi an Vận bàn cho 1 căn nhà, Vận tinh số

5 sẽ tới Hướng hay tọa của căn nhà đó. Nếu đem số 5 đó nhập trung cung xoay nghịch (để thiết

lập Sơn bàn hoặc Hướng bàn), thì những số tới 8 cung sẽ đối nghịch với số nguyên thủy của địa

bàn (hay cộng với số nguyên thủy của địa bàn thành 10). Trường hợp này được gọi là “PHẢN

NGÂM” (Phản: tức là phản đối hoặc xung khắc). Nếu vận tinh số 5 đó nhập trung cung xoay

thuận, thì những số tới 8 cung sẽ giống như những số nguyên thủy của địa bàn. Trường hợp này

được gọi là “PHỤC NGÂM” (Phục: tức là tăng áp lực lên vì cùng 1 số). 

Thí dụ 1: Nhà tọa Mùi hướng SỬU, nhập trạch trong vận 8. 

Nếu lập Vận bàn thì sẽ thấy Vận tinh số 5 tới tọa ở Tây Nam. Bây giờ nếu muốn lập Sơn bàn thì

phải lấy số 5 nhập trung cung. Vì nhà này hướng SỬU, nên tọa thuộc sơn MÙI. Mà MÙI thuộc

âm trong Tam nguyên Long, cho nên lấy 5 nhập trung cung rồi xoay nghịch thì sẽ thấy 4 đến

TÂY BẮC, 3 đến TÂY, 2 đến ĐÔNG BẮC, 1 đến NAM, 9 đến BẮC, 8 đến TÂY NAM, 7 đến

ĐÔNG, và 6 đến ĐÔNG NAM. Nếu so sánh phương vị cuả những Sơn tinh này với phương vị

nguyên thủy của chúng trong Hâu thiên Bát quái (hay Lạc thư) thì sẽ thấy như sau: 

  40Phong Thủy – Huyền Không Học

Số 4: vị trí nguyên thủy (tức địa bàn) trong Lạc thư là nằm tại khu vực phía ĐÔNG NAM, nhưng

trong trạch vận này lại đổi lên đóng tại khu vực phía TÂY BẮC là khu vực đối nghịch với vị trí

nguyên thủy của nó. 

Số 3: vị trí nguyên thủy là ở phía ĐÔNG, nhưng lại tới đóng nơi phía TÂY. 

Số 2: vị trí nguyên thủy là ở TÂY NAM, nhưng lại tới đóng ở ĐÔNG BẮC. 

Số 1: vị trí nguyên thủy là ở BẮC, nhưng lại tới đóng ở phía NAM. 

Số 9: vị trí nguyên thủy là ở NAM, nhưng lại tới đóng ở phía BẮC. 

Số 8: vị trí nguyên thủy là ở ĐÔNG BẮC, nhưng lại tới đóng tại TÂY NAM. 

Số 7: vị trí nguyên thủy là ở TÂY, nhưng lại tới đóng tại phía ĐÔNG. 

Số 6: vị trí nguyên thủy là ở TÂY BẮC, nhưng lại tới đóng ở phía ĐÔNG NAM. 

Như vậy, ta thấy tất cả các số (hay sao) của Sơn tinh đều đóng tại những khu vực đối nghịch với

địa bàn nguyên thủy của mình, nên đây là trường hợp “PHẢN NGÂM”. 

Thí dụ 2: nhà tọa Cấn hướng KHÔN, nhập trạch trong Vận 8. 

Nếu an Vận bàn thì sẽ thấy vận tinh số 5 tới hướng ở Tây Nam. Vì hướng KHÔN là thuộc dương

trong Tam nguyên Long, nên nếu muốn an Hướng bàn thì phải lấy số 5 nhập trung cung xoay

thuận thì số 6 tới TÂY BẮC, số 7 tới TÂY, số 8 tới ĐÔNG BẮC, số 9 tới NAM, số 1 tới BẮC,

số 2 tới TÂY NAM, số 3 tới ĐÔNG, số 4 tới ĐÔNG NAM. Nếu so sánh phương vị của những

Hướng tinh này với phương vị nguyên thủy của chúng trong Lạc thư thì sẽ thấy như sau: 

Số 6: vị trí nguyên thủy (tức địa bàn) trong Lạc thư là khu vực phía TÂY BẮC, bây giờ trong

trạch vận này lại cũng tới đóng tại khu vực TÂY BẮC 

Số 7: vị trí nguyên thủy ở TÂY, bây giờ cũng tới đóng tại phía TÂY. 

Số 8: vị trí nguyên thủy ở ĐÔNG BẮC, bây giờ cũng tới đóng tại ĐÔNG BẮC. 

Số 9: vị trí nguyên thủy ở NAM, bây giờ cũng tới đóng tại NAM. 

  41Phong Thủy – Huyền Không Học

Số 1: vị trí nguyên thủy ở BẮC, bây giờ cũng tới đóng tại BẮC. 

Số 2: vị trí nguyên thủy ở TÂY NAM, bây giờ cũng tới đóng tại TÂY NAM. 

Số 3: vị trí nguyên thủy ở ĐÔNG, bây giờ cũng tới đóng tại ĐÔNG. 

Số 4: vị trí nguyên thủy ở ĐÔNG NAM, bây giờ cũng tới đóng tại ĐÔNG NAM. 

Như vậy, ta thấy tất cả những Hướng tinh đó đều đến đóng ngay tại khu vực địa bàn nguyên thủy

của chúng, nên đây là trường hợp “PHỤC NGÂM”. 

“Phản ngâm, Phục ngâm, tai họa khó đương”, đó là lời của cỗ nhân viết để nói về những trường

hợp này. Cho nên trong “Trạch vận Tân án” mới viết:” tai họa do “Phản ngâm, Phục ngâm” gây

ra chẳng kém gì “Thượng Sơn, Hạ Thủy”, nếu phạm vào cách đó lập tức người chết, tiền hết”.

Cho nên “Phản ngâm, Phục ngâm” là 1 cách cục rất nguy hiểm cho dương trạch và âm trạch,

nhưng nó cũng được chia làm 2 loại như sau: 

-Sơn tinh phạm “Phản ngâm hay Phục ngâm” (viết tắt là “Phản, Phục ngâm”): chủ gây nguy hại

cho nhân đinh trong nhà. 

-Hướng tinh phạm “Phản, Phục ngâm” chủ gây nguy hạI cho tài lộc và công việc. 

Trong 2 loại Sơn, Hướng tinh phạm “Phản, Phục ngâm” ở trên thì còn phân ra 2 trường hợp như

sau: 

-Tất cả Sơn tinh (hay tất cả Hướng tinh) đều phạm “Phản ngâm” hay “Phục ngâm”. Như trong

thí dụ 1 thì tất cả Sơn tinh đều bị “Phản Ngâm”. Trường hợp này được gọi là “Sơn tinh toàn bàn

Phản ngâm”. Còn như trong thí dụ 2 thì tất cả Hướng tinh đều bị “Phục ngâm”, nên được gọi là

“Hướng tinh toàn bàn Phục ngâm”. 

-Trong trạch vận chỉ có 1, 2 Sơn tinh hay Hướng tinh là bị Phản ngân hay Phục ngâm. Lấy thí dụ

như nhà hướng TỐN 135 độ, nhập trạch trong vận 8. Khi an Vận bàn thì sẽ thấy Vận tinh số 7 tới

hướng. Nếu muốn an Hướng bàn thì phải lấy số 7 nhập trung cung xoay nghịch (vì nhà hướng

TỐN là trùng với sơn DẬU của số 7, mà DÂU là âm hướng trong Tam nguyên Long) thì 6 đến

TÂY BẮC, 5 đến TÂY, 4 đến ĐÔNG BẮC, 3 đến NAM, 2 đến BẮC, 1 đến TÂY NAM, 9 đến

ĐÔNG, 8 đến ĐÔNG NAM. Trong tất cả các Hướng tinh đó thì chỉ có số 6 là nằm tại địa bàn

nguyên thủy của mình nên bị “Phục ngâm”, còn những Hướng tinh khác thì không phạm vào

trường hợp này. 

Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp “Phản, Phục ngâm” đều gây ra tai họa, mà còn phải

phân biệt như sau: 

-Trường hợp Sơn tinh phạm “Phản, Phục ngâm”: nếu khu vực có sinh, vượng khí của Sơn tinh

có núi hay nhà cao thì nhà đó vẫn phát phúc, vượng nhân đinh, đồng thời có nhân tài xuất hiện.

Nếu những khu vực này không có núi mà lại có thủy thì người trong nhà sẽ gặp những tai họa

  42Phong Thủy – Huyền Không Học

khủng khiếp. Ngược lại, nếu những khu vực có khí suy, tử của Sơn tinh mà lại có núi cao thì

cũng là điều cực kỳ nguy hại cho những ai sống trong căn nhà đó. Nhưng nếu những khu vực

này lại có thủy thì sát khí của Sơn tinh đã được hóa giải nên vô hại. 

-Trường hợp Hướng tinh phạm “Phản, Phục ngâm”: Nếu khu vực có sinh, vượng khí của Hướng

tinh lại có thủy của sông, hồ, ao, biển hoặc cửa ra vào… thì nhà đó vẫn phát tài lộc, công việc

làm ăn tiến triển tốt đẹp. Nhưng nếu những khu vực này không có thủy mà lại có núi thì sẽ làm

cho nhà đó tán gia bại sản, cơ nghiêp lụn bại. Ngược lại, nếu những khu vực có suy, tử khí của

Hướng tinh mà lại có thủy thì cũng chủ đại phá tài lộc, còn nếu có núi thì Hướng tinh nơi đó đã

được hóa giải nên vô hại. 

Cho nên khi đã biết những trường hợp “Phản, Phục ngâm”, cũng như những yếu tố tác động có

thể làm cho chúng gây họa hoặc được hóa giải… thì chúng ta có thể tìm cách tránh né, như không

cất nhà phạm vào cách cục đó, hoặc có thể lựa chọn địa hình bên ngoài, hay cấu trúc bên trong

cho phù hợp để hóa giải hết (hoặc bớt) những điều xấu này. 

Thí dụ: nhà tọa Cấn hướng Khôn, nhập trạch trong vận 8. 

Nếu lập Hướng bàn thì sẽ thấy Hướng tinh toàn bàn “Phục ngân” (xem lại thí dụ 2 ở trên). Nếu

vì lý do gì đó mà vẫn phải xây và vào ở trong nhà này (tức không thể né tránh được) thì có thể

tìm những nơi có vượng khí và sinh khí của Hướng tinh, xem địa hình bên ngoài nhà tại những

nơi đó có sông, hồ, ao, biển không? Nếu có thì dù nhà này bị phạm “Phục ngâm” như thế nhưng

vẫn vượng về tài lộc và có thể sống được. Ngược lại nếu những khu vực đó không có thủy thì

phải thiết lập “thủy nhân tạo”, tức là phải mở cửa sau tại phía ĐÔNG BẮC (nơi có vượng khí số

8), xây hồ bơi tại khu vực phía BẮC (nơi có sinh khí số 1), để buồng tắm hay làm cầu thang tại

khu vực phía NAM (nơi có sinh khí số 9)… Còn những nơi khác thì có thể làm phòng ăn, phòng

khách, phòng ngủ, hoặc bỏ trống, hoặc chứa đồ… thì tài lộc của căn nhà này vẫn tốt và có thể

phát triển lâu dài. 

  43Phong Thủy – Huyền Không Học

Riêng với “Phản, Phục ngâm” thì ngoài những trường hợp do Vận tinh số 5 của Tọa hoặc Hướng

nhập trung cung xoay chuyển thuận hay nghịch mà tạo ra thì có 1 số trường hợp khác như sau: 

-Vân tinh và Hướng tinh trong cùng 1  cung (hay trong tất cả 8 cung)  đều cùng 1 số. Đây là

trường hợp Hướng tinh Phục ngâm. Thí dụ: nhà tọa TUẤT hướng THÌN kiêm CÀN-TỐN 4 độ,

nhập trạch trong vận 2. Nếu an Vận bàn thì lấy số 2 nhập trung cung xoay thuận thì 3 đến TÂY

BẮC, 4 đến TÂY, 5 đến ĐÔNG BẮC, 6 đến NAM, 7 đến BẮC, 8 đến TÂY NAM, 9 đến ĐÔNG,

và 1 đến ĐÔNG NAM. Tuy Vận tinh số 1 đến hướng, nhưng vì nhà này kiêm nhiều, nên phải

dùng số 2 làm Thế quái, nhập trung cung xoay thuận (vì nhà Hướng THÌN thì trùng với sơn

NHÂM của số 1, thuộc dương trong Tam nguyên Long) thì 3 đến TÂY BẮC, 4 đến TÂY, 5 đến

ĐÔNG BẮC, 6 đến NAM, 7 đến BẮC, 8 đến TÂY NAM, 9 đến ĐÔNG, 1 đến ĐÔNG NAM.

Tức là tại mỗi vị trí thì những số của Vận tinh và Hướng tinh đều giống nhau (hay cùng 1 số). 

-Vận tinh và Sơn tinh trong cùng 1 cung (hay trong tất cả 8 cung) đều giống nhau (hay cùng 1

số). Đây là trường hợp Sơn tinh Phục ngâm. 

-Sơn tinh và Hướng tinh trong cùng 1 cung (hay trong tất cả 8 cung) đều giống nhau (hay cùng 1

số). Đây là trường hợp cả Sơn-Hướng tinh đều bị Phục ngâm. 

Chính Thần và Linh thần

Chính Thần 

Như chúng ta đã biết, trong Lạc Thư thì địa bàn phân bố của 9 số như sau: 

Vì mỗi số vừa quản thủ 1 vận (từ vận 1 tới vận 9), vừa làm bá chủ 1 khu vực, cho nên 1 khi tới

vận của số nào thì số đó được coi như Chính Thần đương vận, và khu vực có số đó cai quản

được coi là khu vực của Chính Thần trong vận đó. 

Lấy thí dụ như vận 1 Thượng nguyên thì số 1 sẽ được coi là Chính Thần đương vận (tức vượng

khí), còn khu vực phía BẮC (tức phương KHẢM) sẽ được coi là khu vực của Chính Thần trong

  44Phong Thủy – Huyền Không Học

vận đó. Tương tự như thế, khi bước sang vận 2 thì số 2 sẽ được coi là Chính Thần của đương vận,

và khu vực phía TÂY NAM (phương KHÔN) sẽ là khu vực của Chính Thần trong vận đó… 

Riêng đối với số 5 vì nằm tại trung cung, không có phương vị nhất định, nên khi tới vận 5 thì 10

năm đầu lấy phía TÂY NAM làm khu vực của Chính Thần, còn 10 năm cuối lấy khu vực phía

ĐÔNG BẮC làm khu vực của Chính Thần. 

Vì Chính Thần là khu vực có vượng khí của sơn mạch, cho nên khu vực này cần có núi cao, hoặc

có thực địa vững chắc. Nếu được như thế thì nhà cửa hoặc làng mạc hay thành phố… sẽ được

bình yên hay vượng phát trong nguyên, vận đó. Ngược lại, nếu khu vực của Chính Thần mà có

ngã ba sông (nơi 2 con sông nhập lại), hay có ao, hồ, sông, biển lớn… thì nhà cửa hay làng mạc,

thành phố đó sẽ phát sinh nhiều hung họa trong nguyên vận đó. Do đó, khu vực của Chính thần

không được có thủy, nếu có sẽ chủ tai họa. Vì vậy, thủy nằm trong khu vực của Chính thần được

gọi là “LINH THỦY” (thủy thất vận chủ tai họa). 

Thí dụ: vào vận 8 Hạ nguyên thì khu vực của Chính thần sẽ là khu vực phía ĐÔNG BẮC (vì đó

là phương vị của số 8). Cho nên nếu khu vực phía ĐÔNG BẮC của 1 căn nhà, 1 ngôi làng hay 1

thành phố… mà có núi từ xa tiến tới, hay có dải đất dài từ phía đó tiến tới thì căn nhà hoặc ngôi

làng hay thành phố đó trong vận 8 sẽ được sung túc, làm ăn thịnh vượng, yên ổn. Ngược lại, nếu

khu vực đó lại có cửa biển, hoặc nơi tụ hội của 2 dòng sông, hay có sông lớn chảy qua… thì căn

nhà hoặc ngôi làng hay thành phố đó sẽ gặp nhiều hung họa trong vận 8. 

Linh thần 

Là khu vực đối diện với khu vực của Chính Thần. Lấy thí dụ như trong vận 1 thì khu vực của

Chính Thần là ở phía BẮC, cho nên khu vực của Linh thần sẽ là ở phía NAM. Do đó, dựa vào vị

trí những khu vực của Chính thần mà ta sẽ có những khu vực của Linh Thần theo từng vận như

sau: 

Riêng với Vận 5 vì trong 10 năm đầu dùng khu vực phía TÂY NAM làm Chính Thần, nên lấy

khu vực phía ĐÔNG BẮC làm Linh Thần. Còn trong 10 năm cuối dùng khu vực phía ĐÔNG

BẮC làm Chính Thần, nên lấy khu vực phía TÂY NAM làm Linh Thần. 

  45Phong Thủy – Huyền Không Học

Một vấn đề trọng yếu trong việc xác định phương vị của Linh Thần là khu vực này cần có thủy

cửa sông, hồ, cửa biển…, nếu được như thế thì những căn nhà hay những làng mạc, đô thị… sẽ

trở nên phồn thịnh, sầm uất trong vận đó. Cho nên thủy nằm tại khu vực của Linh Thần lại được

gọi là “CHÍNH THỦY” (tức thủy tốt hay vượng thủy). Ngược lại, nếu khu vực này lại có long

hành tiến tới, hay dải đất chạy từ đó tới thì sẽ chủ suy bại hoặc có nhiều tai biến. 

Thí dụ như trong vận 8, phương vị của Linh thần sẽ nằm ở phía TÂY NAM. Do đó, nếu khu vực

đó của nhà ở hay làng mạc, đô thị… mà có ao, hồ, sông, hoặc cửa biển… thì rất tốt, chủ vượng

phát về mọi mặt. Ngược lại, nếu khu vực đó lại có thế núi hay thế đất tiến tới thì căn nhà hoặc

ngôi làng hay đô thị đó sẽ gặp nhiều tai biến, hung họa. 

Những trường hợp ngoại lệ 

Vấn đề khảo sát những khu vực của Chính Thần, Linh Thần, cũng như những yếu tố chúng cần

có hay không thể có… chủ yếu là dùng để luận đoán vận khí hưng, suy của 1 khu vực, 1 thành

phố hay 1 quốc gia… Còn riêng với vận khí của nhà ở thì trước tiên vẫn phải xem xét khu vực

của các khí sinh, vượng hay suy, tử là nằm tại phương nào? Sau đó mới phối hợp với các phương

vị của Chính Thần, Linh Thần mà tìm ra khu vực nào nên có thủy, khu vực nào nên có núi…, chứ

không nhất thiết là khu vực của Chính Thần phải có núi, còn khu vực của Linh Thần phải có

thủy. 

Thí dụ 1: Nhà tọa Mùi hướng Sửu, nhập trạch trong vận 8. 

Nếu an tinh bàn trạch vận thì sẽ thấy hướng tinh số 8 tới phía ĐÔNG BẮC, còn hướng tinh số 5

tới phía TÂY NAM. Nếu theo những nguyên lý về Chính Thần và Linh Thần ở trên thì phía

ĐÔNG BẮC cần có núi, còn phía TÂY NAM cần có thủy. Nhưng vì vượng khí (của Hướng tinh)

số 8 đang chiếu tới phía ĐÔNG BẮC, nên khu vực này của căn nhà lại cần có thủy, chứ không

được có núi. Nếu có núi ắt tài lộc của gia đình sẽ suy bại, còn nếu có thủy thì vấn đề làm ăn, sinh

sống mới được tốt đẹp. Ngược lại, khu vực phía TÂY NAM tuy là khu vực của Linh Thần, nên

theo nguyên lý thì cần Thủy. Nhưng vì khu vực này có tử khí (của Hướng tinh) Ngũ Hoàng chiếu

  46Phong Thủy – Huyền Không Học

tới, cho nên lại không được có thủy. Nếu có thủy tất chủ đại hao tán tiền bạc, kèm thêm bệnh tật

hoặc tai họa nghiêm trọng cho người trong nhà. Còn nếu khu vực này có núi thì mọi sự sẽ trở

nên tốt đẹp. 

Thí dụ 2: Nhà tọa Ngọ hướng Tý, nhập trạch trong Vận 8. 

Nếu an tinh bàn cho trạch vận thì sẽ thấy Hướng tinh số 7 tới khu vực phía ĐÔNG BẮC, còn

hướng tinh số 1 sẽ tới khu vực phía TÂY NAM. Vì số 7 là suy khí của Vận 8, nên không thể có

thủy tại nơi đó. Khu vực này cũng là khu vực của Chính Thần, cần có núi thì tốt, có thủy chủ phá

tài. Cho nên khu vực phía ĐÔNG BẮC của nhà này cần có núi mới tốt, nếu có thủy thì xấu.

Ngược lại, Hướng tinh 1 là sinh khí của vận 8 tới phía TÂY NAM, nên nơi này cần có thủy. Khu

vực này cũng là khu vực của Linh Thần, nếu gặp thủy sẽ chủ phát về tài lộc. Cho nên khu vực

phía TÂY NAM của nhà này nếu có thủy là tốt, có núi là xấu. 

Cho nên đối với nhà cửa thì điều quan trọng vẫn và phương vị của các phi tinh, rồi sau đó mới

phối hợp với nguyên lý của Chính Thần, Linh Thần mà tìm ra những nơi cần có núi, những nơi

cần có thủy. Có như thế mới bảo đảm cho mọi sự được hoàn mỹ, tốt đẹp. Chứ không thể áp dụng

những nguyên lý về Chính Thần hay Linh Thần 1 cách mày móc, vì như thế sẽ có thể phạm phải

nhiều sai làm đáng tiếc mà chuốc lấy nhiều tai họa.

Hợp Thập

Trong vấn đề chọn phương hướng cho nhà cửa hay phần mộ thì có 2 cách thông thường là chọn

chính hướng sao cho được cuộc “Vượng Sơn, Vượng Hướng”, hoặc chọn kiêm hướng để dùng

Thế Quái hầu đem vượng khí tới tọa-hướng. Ưu điểm của 2 cách này là sẽ giúp cho tài, đinh của

1 căn nhà được vượng phát nhanh chóng, nếu chọn thời điểm xây nhà, lập mộ đúng lúc thì có thể

“táng (hay xây) vào tháng DẦN (tức tháng 1 Â.L) thì tháng MÃO (tức tháng 2 Â.L) phát”.

Nhưng khuyết  điểm của nó là thời gian hưng vượng lại rất ngắn ngủi,  đa số chỉ phát trong

khoảng 1 vận (tức 20 năm) mà thôi. Nếu muốn tiếp tục phát thì thường là cứ sau 1 vận phải tu

  47Phong Thủy – Huyền Không Học

sửa lại nhà cửa hay phần mộ, kẻo nếu không thì tai họa sẽ ập tới như trường hợp Liêu kim Tinh

(tức Liêu công) thời Tống. 

Liêu kim Tinh xuất thân hàn vi, phải đi ở cho nhà của 1 đại quan là Trương minh Thúc. Vợ của

họ Trương là con gái của Ngô cảnh Loan, 1 danh sư Phong thủy thời đó, thấy Liêu công thông

minh, tướng mạo khôi vĩ mà phải chịu cảnh cơ cực, nên mới đem những bí lục của phụ thân

truyền cho. Sau khi học xong, vì quá nghèo, Liêu công bèn tìm  địa huyệt  đắc “Vượng sơn,

vượng hướng” mà cải táng mồ mả cho tổ tiên. Từ đó, gia đình ông đinh, tài đều vượng phát,

danh tiếng nổi như cồn, được dân chúng vùng đó coi như 1 vị thánh, ngày nào cũng mời ông đi

xem Phong thủy. Chuyện này đến tai 1 gia đình thế phiệt, họ liền mời ông về, dùng lễ thượng

khách mà hậu đãi, chỉ mong ông tìm cho họ những cuộc đất tốt. Trong 18 năm trời, Liêu công đã

tìm được 74 cuộc đất quý. Lúc đó cũng đã gần hết thời hạn vượng phát mồ mả của tổ tiên mình,

nên Liêu công mới muốn xin về để tìm đất tu sửa hay cải táng lại. Nhưng nhà kia tham lam, cứ

nhất quyết giữ ông ở lại thêm 4 năm nữa mới cho về. Khi ông về đến nơi thì đại họa đã xảy ra,

tất cả các con đều đã chết, chỉ còn bà vợ già và 2 đứa cháu nhỏ. Liêu công vì quá đau buồn nên

từ đó sinh bệnh rồi chẳng bao lâu cũng tạ thế. 

Nói như vậy không phải là mọi cuộc “Vượng sơn, vượng hướng” đến khi thất vận đều sẽ bị tai

họa thảm khốc như thế, mà điều đó còn tùy thuộc vào địa hình và Phi tinh của từng địa huyệt.

Nhưng nó cho thấy khuyết điểm của cuộc “Vượng sơn, vượng hướng” là không được lâu dài, và

vì vậy những nhà Phong thủy sau này đã tìm kiếm những cách cục khác có khả năng bảo đảm sự

vượng phát của 1 gia đình lâu dài hơn cuộc “Vượng sơn, vượng hướng”. Một trong những cách

cuộc đó là tình huống “HỢP THẬP”. 

Nói “Hợp Thập” là khi trong các vận-sơn-hướng tinh, có 2 trong 3 số đó cộng với nhau (hợp)

thành 10 (thập). Có 2 tình thế “Hợp Thập” xảy ra giữa Vận, Sơn và Hướng tinh như sau: 

1/ Vận tinh và Sơn tinh cộng lại thành 10: Như trong một cung có các vận-sơn-hướng tinh 9-1-3,

thì vận tinh 9 + Sơn tinh 1 = 10, nên đó là tình huống “Hợp Thập” giữa Vận tinh và Sơn tinh. 

2/ Vận tinh và Hướng tinh cộng lại thành 10: Như trong một cung có các vận-sơn-hướng tinh 8-

6-2. Vì Vận tinh 8 + Hướng tinh 2 = 10, nên là sự “Hợp Thập” giữa Vận tinh và Hướng tinh. 

Cả 2 trường hợp kể trên đều đòi hỏi tất cả các cung phải có sự “Hợp Thập” thì mới có hiệu lực.

Những trường hợp này còn được gọi là “toàn bàn Hợp thập”. Nếu trong trạch bàn chỉ có sự “Hợp

Thập” ở 1, 2 cung thì không đáng kể lắm. 

– Thí dụ 1: Nhà tọa TÝ, hướng NGỌ (tức 180 độ), nhập trạch trong vận 7. 

  48Phong Thủy – Huyền Không Học

Nếu lấy trạch vận thì thấy tại tất cả các cung, Vận tinh và Sơn tinh đều cộng với nhau thành 10.

Đây là trường hợp toàn bàn Hợp thập giữa Vận tinh và Sơn tinh. 

– Thí dụ 2: Nhà tọa NGỌ hướng TÝ (tức 0 độ), nhập trạch trong vận 7. 

Nếu lấy trạch vận thì thấy tại tất cả các cung, Vận tinh và Hướng tinh đều cộng với nhau thành

10. Đây là trường hợp toàn bàn Hợp thập giữa Vận tinh và Hướng tinh.  

Có tất cả 12 tình huống toàn bàn Hợp thập giữa Vận tinh với Sơn tinh, cũng như 12 tình huống

Hợp thập giữa Vận tinh với Hướng tinh như sau: 

* Giữa Vận tinh với Sơn tinh: 

– Vận 1: Tọa TỐN hướng CÀN, tọa TỴ hướng HỢI. 

– Vận 3: Tọa NGỌ hướng TÝ, tọa ĐINH hướng QUÝ. 

– Vận 4: Tọa CANH hướng GIÁP. 

– Vận 6: Tọa GIÁP hướng CANH. 

– Vận 7: Tọa TÝ hướng NGỌ, tọa QUÝ hướng ĐINH. 

  49Phong Thủy – Huyền Không Học

– Vận 8: Tọa SỬU hướng MÙI, tọa MÙI hướng SỬU. 

– Vận 9: Tọa CÀN hướng TỐN, tọa HỢI hướng TỴ. 

* Giữa Vận tinh với Hướng tinh: 

– Vận 1: Tọa CÀN hướng TỐN, tọa HỢI hướng TỴ. 

– Vận 2: Tọa SỬU hướng MÙI, tọa MÙI hướng SỬU. 

– Vận 3: Tọa TÝ hướng NGỌ, tọa QUÝ hướng ĐINH. 

– Vận 4: Tọa GIÁP hướng CANH. 

– Vận 6: Tọa CANH hướng GIÁP. 

– Vận 7: Tọa NGỌ hướng TÝ, tọa ĐINH hướng QUÝ. 

– Vận 9: Tọa TỐN hướng CÀN, tọa TỴ hướng HỢI. 

Ngoài hai tình huống Hợp thập giữa Vận-Sơn-Hướng tinh như ở trên thì còn một tình huống Hợp

thập đặc biệt khác. Đó là khi trong một trạch bàn, Sơn tinh của một cung cộng với Hướng tinh

của cung đối diện thành 10. Trường hợp này cũng đòi hỏi Sơn tinh của tất cả 8 cung (tức chỉ trừ

Sơn tinh tại trung cung)  đều phải “hợp” với Hướng tinh của cung  đối diện thành 10. Đây là

trường hợp toàn bàn Hợp thập giữa Sơn và Hướng tinh. 

– Thí dụ: nhà tọa CẤN hướng KHÔN (tức hướng 225 độ), nhập trạch trong vận 5. Nếu lấy trạch

vận thì ta thấy: 

– Sơn tinh 5 ở phía TÂY NAM + Hướng tinh 5 ở phía ĐÔNG BẮC = 10; 

– Sơn tinh 1 ở phía TÂY + Hướng tinh 9 ở phía ĐÔNG = 10. 

– Sơn tinh 9 ở phía TÂY BẮC + Hướng tinh 1 ở phía ĐÔNG NAM = 10. 

– Sơn tinh 4 ở phía BẮC + Hướng tinh 6 ở phía NAM = 10. 

  50Phong Thủy – Huyền Không Học

– Sơn tinh 2 ở phía ĐÔNG BẮC + Hướng tinh 8 ở phía TÂY NAM = 10. 

– Sơn tinh 6 ỏ phía ĐÔNG + Hướng tinh 4 ở phía TÂY = 10. 

– Sơn tinh 7 ở phía ĐÔNG NAM + Hướng tinh 3 ở phía TÂY BẮC = 10. 

– Sơn tinh 3 ở phía NAM + Hướng tinh 7 ở phía BẮC = 10. 

Ngoài ra nếu nhìn vào trung cung thì cũng thấy Sơn tinh 8 + Hướng 2 = 10, nên đây là cách toàn

bàn Hợp thập giữa Sơn tinh và Hướng tinh. 

Vì đây là cách cục đặc biệt, nên chỉ có 6 trường hợp, và đều xảy ra trong Vận 5 cho những nhà

có tọa-hướng CẤN-KHÔN, KHÔN-CẤN, THÂN-DẦN, DẦN-THÂN, GIÁP-CANH, CANH-

GIÁP mà thôi. 

TÁC DỤNG CỦA HỢP THẬP 

Hợp thập tức là dùng Thập số (số 10) để thông với Ngũ Hoàng ở trung cung mà tạo thành thế

“Thiên tâm Thập đạo” của Lạc thư và Hậu thiên Bát quái. Vì Thập (10) là âm Kỷ, thuộc Địa, còn

Ngũ (5) là dương Mậu, thuộc Thiên, nên khi lấy Thập (10) ở tám cung mà phối với Ngũ (5) tại

Thiên tâm (chính giữa) thì sẽ tạo thành sự kết hợp giữa Thiên- Địa, Phu – Phụ, Âm – Dương, hay

như Thẩm trúc Nhưng nói là “tượng trưng cho sự thần diệu, sự thần diệu dùng số để biểu hiện,

một Âm, một Dương là đạo vậy. Hai khí giao cảm mà hóa sinh vạn vật, sinh sinh không ngừng,

biến hóa vô tận…công dụng của Hợp thập đều ghi cho sức của Mậu-Kỷ, khí vận mà được điều

này thì mọi thứ hanh thông, vận vận tốt đẹp”. 

Cho nên nơi nào có Hợp thập là có thể làm cho thông khí (còn gọi là Thông quái), toàn bàn đắc

Hợp thập tức có thể làm cho thông khí hết 8 cung, khiến cho toàn cục đang suy (vì không đắc

vượng khí tới tọa-hướng) lại chuyển thành vượng mà phát phúc, lộc song toàn. 

Tuy nhiên,không phải tất cả mọi nhà đắc cách Hợp thập đều có thể xử dụng được nó, mà chỉ có

những nhà hội đủ những yếu tố cần thiết (sẽ nói trong 1 dịp khác) mới có thể vượng phát được,

còn nếu không thì cũng chỉ tầm thường hoặc suy bại mà thôi. 

Một số người cho rằng những nhà có sự Hợp thập giữa Vận tinh và Sơn tinh thì sẽ vượng về

nhân đinh, nếu có Vận tinh với Hướng tinh Hợp thập thì sẽ phát về tài lộc. Điều này có lẽ chỉ là

sự suy diễn theo quan điểm “Sơn quản nhân đinh, Thủy quản tài lộc” mà ra. Nhưng họ không để

ý rằng 1 khi đã có tình huống Hợp thập (bất kể giữa Vận tinh với Sơn hay Hướng tinh) thì toàn

bàn đã thông khí được với trung cung (tức Thiên tâm), 2 khí âm-dương Mậu-Kỷ đã tác hợp nên

Sơn vượng thì Hướng cũng vượng và ngược lại. Chính vì vậy mà Thẩm trúc Nhưng mới nói ”khí

vận mà được điều này thì mọi thứ hanh thông, vận vận tốt đẹp”, chứ không chỉ thuần 1 vấn đề là

vượng đinh hay vượng tài không được. 

Sau cùng, ngoài những cách Hợp thập của Phi tinh đã nêu trên thì còn có cách Hợp thập theo

hình cục của Loan đầu. Theo cách này thì nếu lai long ở phía sau và hướng thủy ở phía trước có

  51Phong Thủy – Huyền Không Học

thể hợp với tọa-hướng của căn nhà (hay mộ huyệt) để tạo thành 1 đường thẳng, nhà lại nằm tại

trung tâm của thế đất để lấy Thiên tâm, tức địa thế 2 bên đã được phân ra đồng đều thì cũng là

cách Hợp thập theo địa hình. Tuy nhiên cách này đòi hỏi tọa-hướng của căn nhà cũng phải đắc

vượng khí của Sơn-Hướng tinh, tức là trong thực chất cũng chỉ là 1 trường hợp “Vượng sơn,

vượng hướng” mà thôi. Nhưng do hình cục đắc “Thiên tâm thập đạo” nên lúc đương vận có thể

phát mạnh hơn những cuộc “Vượng sơn, vượng hướng” bình thường, mà đến lúc thất vận cũng

không đến nỗi suy tàn nhanh chóng. Nhưng muốn đắc cách Hợp thập theo hình cục thì nhà cũng

phải lập tọa-hướng theo đơn hướng, chứ không thể dùng kiêm hướng. Nếu kiêm hướng ắt thế

Thiên tâm thập đạo sẽ bị phá bể mà phát sinh ra nhiều hung họa. Cho nên chẳng thà là lập theo

nguyên tắc “Vượng sơn, vượng hướng” như bình thường, hoặc dùng phương pháp Thế quái, chứ

đừng quá tham lam chọn cách Hợp thập để chuốc lấy nhiều tai họa sau này. 

Tam Ban Xảo Quái

Trong những cách cục có thể giúp cho trạch vận của căn nhà được lâu dài, bền bỉ thì ngoài cách

“Hợp Thập” còn có những cách cục “Tam ban quái”. 

Nói “Tam ban quái” là vì trong toàn trạch bàn, các vận-sơn-hướng tinh tại mỗi cung hoặc là nối

liền nhau thành 1 chuỗi như 1-2-3, 2-3-4, 3-4-5, 4-5-6, 5-6-7, 6-7-8, 7-8-9, 8-9-1, 9-1-2, hoặc là

tạo thành những chuỗi số cách đều nhau 3 số như 1-4-7, 2-5-8, 3-6-9. Cách có những chuỗi số

nối liền nhau được gọi là “Tam ban quái”, còn cách có những chuỗi số cách đều nhau 3 số được

gọi là “Phụ mẫu Tam ban quái”. 

Trong “Phụ mẫu Tam ban quái” còn được chia ra làm 2 loại là “Thất tinh đả kiếp” và “Tam ban

Xảo quái”. Riêng trong mục này chỉ xin bàn qua “Tam ban Xảo quái” mà thôi. 

Gọi là “Tam ban Xảo quái” là vì đây là trường hợp “Tam ban quái” kỳ diệu và hiếm có nhất, và

do đó cũng là cách cục quý giá và tốt đẹp nhất trong mọi cách cục của Huyền không Phi tinh. Nó

chỉ xuất hiện khi các vận-sơn-hướng tinh tại mỗi cung kết hợp thành 1 trong 3 cặp số: 1-4-7, 2-5-

8, 3-6-9. Điều kiện tiên quyết là tất cả các cung phải có 1 trong 3 cặp số này, tức là toàn bàn đắc

Tam ban quái thì mới được coi là đắc “Tam ban Xảo quái”. 

Thí dụ: nhà tọa THÂN hướng DẦN (tức hướng 60 độ), nhập trạch trong vận 8. 

  52Phong Thủy – Huyền Không Học

Nếu lập trạch vận thì ta thấy tất cả các cung đều có 1 trong 3 cặp số 1-4-7, 2-5-8 hay 3-6-9, cho

nên căn nhà này toàn bàn là cuộc Tam ban quái, và được coi là đắc “Tam ban Xảo quái”. 

Vì cách cục như trên là rất hiếm, nên trong tổng số 1944 cách cục của Phi tinh thì chỉ có 16 cách

là hội đủ điều kiện của “Tam ban Xảo quái” như sau: 

– Nhà tọa CẤN hướng KHÔN: trong các vận 2, 5 và 8. 

– Nhà tọa KHÔN hướng CẤN: trong các vận 2, 5 và 8. 

– Nhà tọa DẦN hướng THÂN: trong các vận 2, 5 và 8. 

– Nhà tọa THÂN hướng DẦN: trong các vận 2, 5 và 8. 

– Nhà tọa SỬU hướng MÙI: trong các vận 4 và 6. 

– Nhà tọa MÙI hướng SỬU: trong các vận 4 và 6. 

Đối với Huyền không Phi tinh, những nhà đắc “Tam ban Xảo quái” được coi là kỳ diệu, vì chẳng

những là mỗi con số được cách nhau 3 số, “giống như 1 chuỗi ngọc đính liền nhau, (thuận hay

nghịch đều cách 3), hoàn toàn tự nhiên, không chút gượng ép” như Trạch vận Tân án đã nói, mà

còn vì trong 3 cặp số đó, mỗi cặp đều có 1 số tiêu biểu cho Thượng Nguyên – Trung Nguyên –

Hạ Nguyên. Như 1-4-7 thì 1 là số của Thượng nguyên, 4 là số của Trung nguyên, 7 là số của Hạ

nguyên. Với cặp 2-5-8 thì 2 là số của Thượng nguyên, 5 là số của trung nguyên, 8 là số của Hạ

nguyên. Với cặp 3-6-9 thì 3 là số của Thượng nguyên, 6 là số của Trung nguyên, 9 là số của Hạ

nguyên. Các số 1-4-7 lại đều là những số khởi đầu của Tam nguyên, 2-5-8 đều là những số giữa,

3-6-9 đều là những số cuối, nên vừa có thể làm cho tương thông (hay thông khí) hết cả 3 Nguyên,

lại vừa không bị rối loạn hoặc pha tạp. Những cặp số có thể làm thông khí cả Tam Nguyên há

không phải là lâu dài hay sao? Lại không bị rối loạn hoặc pha tạp, há không phải là quý khí hay

sao? Cho nên những nhà đắc được cuộc “Tam ban Xảo quái” chẳng những vận khí sẽ rất lâu dài

trong suốt Tam Nguyên Cửu Vận, mà vì còn đắc quý khí, nên nếu biết cách xử dụng thì dòng họ

đời đời sẽ phú quý, danh gia vọng tộc. Nếu không biết cách xử dụng thì cũng chỉ bình thường,

thậm chí có thể mang lấy nhiều tai họa tùy theo từng trường hợp. 

  53Phong Thủy – Huyền Không Học

Những trường hợp Tam Ban Quái phát sinh tai họa 

Tuy một số nhà đắc cách “Tam ban Xảo quái” chẵng những đã không gặp được điều gì tốt lành,

lại bị nhiều tai họa liên tiếp xảy ra, hại người tốn của… là do những nguyên nhân sau đây: 

1) Nhà thường chỉ có cửa trước, chứ không có cửa sau. Lý do là vì những nhà đắc “Tam ban Xảo

quái” hầu như bao giờ cũng gặp trường hợp “Thượng Sơn, Hạ Thủy”, vượng tinh của Hướng sẽ

tới phía sau nhà, còn vượng tinh của Sơn sẽ tới phía trước. Nếu phía sau nhà không có cửa hoặc

hồ tắm… thì vượng tinh của Hướng đã bị “Thượng Sơn”, nên tài lộc sẽ gặp nhiều khó khăn, bế

tắc. Nếu như phía trước nhà đã có cửa mà còn trống, thoáng, thì vượng tinh của Sơn đã bị “Hạ

thủy”, chủ phá bại về nhân đinh. Đó là chưa kể trong 16 cách cuộc đắc “Tam ban Xảo quái” thì

đa số lại còn bị Phản-Phục Ngâm, nên làm sao tránh được tai họa? Cho nên tối thiểu là nhà phải

có cổng, cửa, hay thủy tại khu vực có vượng khí của Hướng tinh, dùng cách “Nhất chính đương

quyền”  để hóa giải những cuộc “Thượng Sơn, Hạ Thủy” và Phản-Phục ngâm thì mới có thể

tránh được tai họa (nên nhớ là cách “Thượng Sơn, Hạ Thủy” của Phi tinh chỉ là về hình thức, tức

là vì Hướng tinh chiếu tới phía sau nhà, nên trên danh nghĩa thì nó đã bị “lên núi” tức “Thượng

Sơn”. Nhưng nếu phía sau nhà có thủy hoặc cửa ra vào thì nó đã “gặp nước”, nên biến thành

cách “Đáo Hướng”, chứ không còn là cách “Thượng Sơn” nữa. Tương tự với Sơn tinh tới hướng

trên danh nghĩa là “Hạ Thủy”, nhưng nếu phía trước có núi hay nhà cao thì Sơn tinh đã “gặp núi”,

nên lại biến thành cuộc “Đáo Sơn”. Còn về Phản-Phục ngâm thì chúng chỉ gây tai họa trong

trường hợp là khí suy, tử mà thôi. Nên nếu phương có vượng khí mà có cửa hoặc sông hồ… thì

cái họa do Phản-Phục ngâm cũng không còn nữa). 

2) Phía sau nhà đã không có cửa, lại còn có núi cao hay nhà cao. Phía trước nhà đã có cửa, lại

còn thêm trống, thoáng thì tai họa càng nặng. 

3) Nếu đã phạm các điều ở trên, mà hướng nhà lại kiêm nhiều, vị trí cửa, bếp, bàn thờ… còn

phạm Không vong thì tai họa càng nghiêm trọng. 

4) Phía sau nhà đã không có cửa hay thủy, còn cửa trước tuy không nằm ngay đầu hướng, nhưng

lại nằm trong 1 khu vực làm tiết thoát nguyên khí của hướng tinh nơi đầu hướng (tức Hướng tinh

ở hướng phải sinh cho Hướng tinh nơi cửa) thì cũng gặp nhiều tai họa. 

5)Những nhà tuy phía sau có cửa, nhưng lại bị nhà hàng xóm cao hoặc áp sát, phía trước tuy

không có cửa, nhưng có sân trống hay thủy… thì cũng vẫn là cách cục phá bại và gặp nhiều tai

họa. 

Gần  đây, có 1 số nhà Phong thủy lại cho rằng những nhà  đắc “Tam ban Xảo quái” cần phải

vuông vức, để tất cả các cung của Bát quái đều nằm gọn trong căn nhà và chiếm 1 phần bằng

nhau, chứ không thể có cung nào bị lọt ra ngoài nhà hay chiếm 1 phần quá ít so với những cung

khác!!! Họ cho rằng chỉ có những nhà như thế mới phát phúc, lộc, còn những nhà không vuông

vức thì sẽ gặp nhiều tai họa. Tuy nhiên, nếu gặn hỏi lý do thì họ thường chỉ trả lời được rằng nếu

  54Phong Thủy – Huyền Không Học

các cung không đồng đều, hay có 1, 2 cung lọt ra ngoài cửu cung thì Tam ban quái sẽ không đầy

đủ, nên khí sẽ “không thông” mà gây ra tai họa. Nhưng thật ra nếu xét kỹ “tiêu chuẩn” này thì có

thể nhận thấy là ngay chính họ cũng không biết lý do tại sao những nhà đắc “Tam ban Xảo quái”

mà cũng vẫn bị họa, nên mới đưa ra “tiêu chuẩn” nhà cần vuông vức. Và vì không tìm được lý

do giải thích, cho nên họ mới xoay sang “kết hợp” đủ mọi lý thuyết khác để tìm câu giải đáp như

sau: 

– Về hình cục loan đầu: thì những gì vuông vức đều được coi là tốt đẹp, làm cho khí lưu thông

điều hòa, còn những gì méo mó, lệch lạc đều bị coi là xấu, là làm cho khí bị bế tắc hoặc trì trệ,

thiên lệch… mà làm hỏng cuộc “Tam ban Xảo quái”. 

– Về vận khí: hầu hết các cuộc đắc “Tam ban Xảo quái” đều xuất hiện trong các vận 2, 5, 8 tức là

Thỗ vận, nên nếu nhà vuông vức thì tướng nhà sẽ hợp với nguyên vận (hình vuông thuộc Thổ)

mà làm cho tốt đẹp. 

– Về phương vị: vì chỉ có những nhà nằm trong tọa hướng CẤN-KHÔN, KHÔN-CẤN (tức trục

ĐÔNG BẮC –TRUNG CUNG – TÂY NAM) là đắc “Tam ban Xảo quái”, mà Ngũ hành của trục

này đều thuộc Thổ, cho nên hình dáng của căn nhà mới “cần” vuông vức để hợp với Ngũ hành

của tọa-hướng và trung cung mà giúp cho thông khí hoặc tăng thêm cái tốt, chế hóa được cái

xấu… 

Tuy nhiên trên thực tế có rất nhiều nhà đắc “Tam ban Xảo quái”, lại vuông vức nhưng vẫn gặp

tai họa như 1 số trường hợp dưới đây: 

– Trường hợp 1: nhà tọa SỬU hướng MÙI (210 độ), nhập trạch trong vận 6 (1965). Nhà hình chữ

nhật, chiều dài của mặt tiền là 9m, chiều sâu 4m 5, có cửa trước tại khu vực phía TÂY NAM,

cửa hông tại khu vực phía TÂY. Phía sau không có cửa, chỉ có nhà hàng xóm áp sát ngay sau

tường. 

Nếu lập tinh bàn thì thấy có vượng khí Lục bạch của Hướng tinh tới phía sau, cửa trước có

hướng tinh Cửu Tử, cửa hông có Hướng tinh Ngũ Hoàng. Sau khi vào ở được 2 năm thì người

  55Phong Thủy – Huyền Không Học

ông nội mất, sau đó 8 năm thì người cha mất (lúc đó mới có 49 tuổi). Về kinh tế thì gia cảnh

ngày 1 túng thiếu, trong nhà luôn có người bệnh hoạn. 

– Trường hơp 2 (trong Trạch vận Tân án, trang 412): nhà tọa MÙI hướng SỬU kiêm KHÔN-

CẤN 3 độ (tức hướng 33 độ), nhập trạch năm CANH NGỌ (1930, tức thuộc vận 4). Trong sách

không nói kích thước bao nhiêu, nhưng theo hình vẽ thì nhà hình vuông. Phía sau không có cửa,

ở hướng cũng không có cửa, chỉ có 1 cửa duy nhất nằm tại phương KHẢM để ra, vào mà thôi. 

Nếu lập tinh bàn thì thấy vượng khí của Hướng tinh tới phía sau, phía trước có hướng tinh Nhất

bạch, nơi cửa ra vào có Hướng tinh Tam bích. Nhà này sau khi vào ở làm ăn thất bại, hao tài tốn

của, xung đột với khách hàng, lại còn bị thầy Phong thủy tiên đoán “sẽ có giặc cướp đến quấy

nhiễu, hoặc bị kẻ xấu vu khống khiến phải hao tổn nhiều tiền của”, nên khuyên 1 là làm cửa và

đường đi thông phía sau, 2 là “tìm ngay 1 căn nhà khác để thuê và chuyển đến sẽ tránh được tổn

thất”. 

– Trường hợp 3 (cũng trong Trạch vận Tân án, trang 202): nhà của 1 đại phú gia, xây dựng vào

vận 2, tọa CẤN hướng KHÔN (tức hướng TÂY NAM – 225 độ). Đây là 1 dinh thự “có quy mô

hùng tráng, trông như lâu đài vua chúa”. Nhà có cổng, cửa ra vào tại khu vực phía NAM, phía

sau (tức khu vực ĐÔNG BẮC) có biển mênh mông. 

  56Phong Thủy – Huyền Không Học

Nếu lập tinh bàn thì sẽ thấy phía ĐÔNG BẮC đắc vượng khí Nhị Hắc, phía NAM đắc sinh khí

Tam bích, nên tuy trong sách không vẽ hình dáng ra sao, nhưng trong vận 2, vượng khí chiếu

đến phía ĐÔNG BẮC, mà nơi này có đại thủy mênh mông, nên “phát đạt vô hạn, tiến triển mạnh

mẽ, có thể nói là nhà phát phúc duy nhất trên quần đảo”. Qua vận 3, hướng tinh Nhị Hắc tuy đã

biến thành thoái khí, nhưng cửa khẩu nơi phía NAM lại đón được vượng khí, nên “vẫn tiếp tục

phát triển thịnh vượng như vận trước”. Cuối vận 3, vượng khí đã hết, công việc làm ăn gặp thất

bại nặng, sự nghiệp trong phút chốc ra tro, chủ nhân đau buồn mà chết. Nhìn vào trạch vận này,

Thẩm điệt Dân tiên sinh (tức con trai của Thẩm trúc Nhưng) đã từng nhận định:”Toàn bộ cục

diện này hợp thành Tam ban quái, nên vận 2 đại vượng, vận 3 vẫn có lợi. Nhưng khi sắp sang

vận 4 thì sẽ thất bại nặng, chỉ e còn có tai họa khác đáng sợ hơn”. 

– Trường hợp 4: nhà tọa KHÔN hướng CẤN kiêm THÂN-DẦN 5 độ (tức hướng ĐÔNG BẮC –

50 độ). Xây trong vận 8, vào ở từ đầu năm 2006, nhà trên tầng thứ 5 của 1 chung cư lớn. Cầu

thang chung của tầng lầu nằm tại khu vực phía ĐÔNG NAM (so với căn hộ), từ đó đi vòng ra

khu vực phía ĐÔNG rồi tới phía ĐÔNG BẮC trước nhà. Cửa trước nằm trong 2 cung SỬU-

CẤN (đều thuộc ĐÔNG BẮC), cửa sau ra ban công (balcony) nằm trong khoảng giữa 2 cung

KHÔN-ĐOÀI (nhưng chủ yếu tại KHÔN). Bếp nằm tại khu vực phía BẮC. Nhà này khá vuông

vức, chiều dài 9m, chiều rộng 7m. 

Nếu lập tinh bàn của căn nhà thì thấy phía ĐÔNG NAM có 4-1 đồng cung, nơi đó có cầu thang

chung cho cả tầng lầu nên động khí mạnh, chủ người trong nhà có bằng cấp, công việc và tài lộc

ổn định. Cửa sau đắc vượng khí Bát bạch, nhưng vì không có đường dẫn khí nên chỉ tạm được

chứ không tốt lắm. Cửa trước gặp hướng tinh Ngũ Hoàng nên chủ tai họa, bệnh tật. Bếp nằm nơi

phía BẮC có hướng tinh Thất xích nên khí huyết kém, có tai họa về đường con cái. Chính vì vậy

mà sau khi vào ở thì người vợ mắc bệnh về khí huyết và bị hư thai. 

Qua 4 trường hợp trên, ta thấy ngay cả đối với những nhà đắc “Tam ban Xảo quái” thì họa, phúc

vẫn là do cổng, cửa hay những phương vị có sơn-thủy… quyết định, chứ không phải là do nơi

hình dạng của căn nhà có vuông vức hay không. Ngay cả trong trường hợp 3 tuy không biết hình

  57Phong Thủy – Huyền Không Học

dạng căn nhà như thế nào, nhưng nếu nó thiên lệch thì tại sao trong vận 2 và 3 vẫn vượng phát,

cực thịnh 1 thời? Còn nếu nó vuông vức thì tại sao khi sắp qua vận 4 cơ nghiệp lại hóa thành tro,

bụi? Cho nên nguyên do tạo ra họa, phúc cũng vẫn là cổng, cửa và những phương vị có Son,

Thủy… mà thôi. Ngoài ra, có 1 vài trường hợp nhà đắc “Tam ban Xảo quái” cũng đòi hỏi nhà cần

vuông vức, nhưng là để thỏa mãn những yếu tố khác, chứ hoàn toàn không liên quan gì tới cách

cục này cả. Sau cùng, tuy trong lý thuyết thường nói những nhà hay mộ đắc cách này đều sẽ

được “thông khí” và phát suốt Tam Nguyên Cửu Vận, nhưng thật ra muốn đạt được sự “thông

khí” thì cần phải thỏa mãn 1 số điều kiện cần thiết thì phúc lộc mới được trường cửu, lâu dài. 

Cách Tìm Và Đo Hướng Nhà

Nhiều người khi mới bắt đầu tìm hiểu hay muốn áp dụng Phong thủy đã gặp rất nhiều khó khăn

trong vấn đề xác định và đo hướng nhà. Nhất là trong những khu đô thị mà đường phố không

được thiết kế theo các trục Đông – Tây, Nam – Bắc, thì vấn đề tìm và đo hướng nhà lại càng rắc

rối hơn. Gần đây, đã có rất nhiều sách Phong thủy nói tới vấn đề này, cũng như đưa ra nhiều

phương pháp hầu giúp cho người đọc có thể dựa vào đó mà tìm hướng nhà, tâm nhà. Nhưng

càng nói thì càng làm cho người mới học thêm hoang mang, khó hiểu, không biết phải dùng

“phương pháp” nào cho đúng? Thật ra, nguyên nhân chính chỉ là do người mới học Phong thủy

do chưa có kinh nghiệm, nên mới lung túng khi bắt tay vào vấn đề này mà thôi. Nhưng nếu cứ

chịu khó thực tập, quan sát nhiều thì sau 1 thời gian sẽ tự động nắm được vấn đề này và không

còn thấy khó khăn gì nữa. Dưới đây là 1 vài phương pháp đơn giản, hy vọng giúp được phần nào

cho những người mới học Phong thủy. 

1) Tìm hướng nhà: 

a) Lấy đường phố để định hướng: cách đơn giản nhất là để ý coi chung quanh nhà có đường phố

nào không? Nếu có thì mặt nào của căn nhà hướng về nơi đó chính là hướng nhà, cho dù là có

cửa ra, vào hay không! Lúc đó mặt có cửa chỉ được coi là “hông nhà” mà thôi. Nhưng cách lấy

đường phố để định hướng nhà cũng còn có nhiều trường hợp phức tạp như sau: 

 Nếu nhà chỉ gần 1 con đường, và mặt đó có sân, hay có lối đi để ra, vào nhà thì mặt đó được

xem là hướng nhà, cho dù là có cửa hay không. 

 Nếu nhà chỉ gần 1 con đường, nhưng mặt đó lại được rào kín, không có lối ra, trong khi mặt

khác lại có cửa, sân, và lối ra 1 hẻm nhỏ khác thì lại phải tính mặt có sân, cửa là hướng của căn

nhà. 

 Nếu nhà gần 2 con đường thì thông thường mặt nào gần con đường lớn hơn sẽ là hướng của căn

nhà, cho dù là mặt đó có cửa hay không. 

  58Phong Thủy – Huyền Không Học

 Nếu nhà gần 2 con đường lớn như nhau, thì mặt nào có sân hay có lối đi cho mọi người trong

nhà, hoặc khách bộ hành có thể qua lại thì được xem là hướng. Nếu trong trường hợp cả 2 mặt

đều có thì lúc đó mới chọn mặt có cửa ra vào làm hướng. 

 Nếu nhà gần 3 con đường… thì phương pháp chọn hướng cũng tương tự, tức là trước nhất xem

coi mặt nào gần con đường lớn nhất, sau đó mới tính tới sân, lối đi cho mọi người ra, vào hay

khách bộ hành đi ngang qua, rồi mới tính đến cửa ra vào nhà. Cho nên phương pháp chung thật

ra chỉ là lấy dương (động) làm hướng, lấy âm (tĩnh) làm tọa mà thôi. 

b) Lấy lối đi để định hướng: đối với những nhà trong 1 chung cư lớn hoặc cao tầng thì hướng

nhà thường là mặt tiếp giáp với lối đi của tầng (hay của chung cư) đó. Nhất là trong những chung

cư khi mỗi tầng có nhiều căn hộ khác nhau. Tuy nhiên, với những chung cư mà mỗi tầng chỉ có 1

căn hộ thì hướng của căn hộ cũng là hướng của chung cư, chứ không có sự khác biệt. Một chung

cư mà mỗi tầng có 2 căn hộ thì còn tùy thuộc vào mỗi tầng có lối đi xuyên suốt hay không mà

quyết định hướng của mỗi căn hộ là theo lối đi hay theo hướng chung cư. 

2) Đo hướng nhà: 

Nếu muốn đo hướng nhà thì trước hết phải kiếm một la bàn tương đối lớn, có thể đọc được từng

độ một. Đưa la bàn ra phía trước nhà, đứng nhìn thẳng về phía trước . Muốn cho THẬT CHÍNH

XÁC thì cần vẽ một đường thẳng song song với bức tường phía trước nhà, cách tường khoảng

2m. Rồi đứng sao cho 2 gót chân chạm lêm đường thẳng đó . Có như vậy hướng nhìn thẳng về

phía trước mới chính xác là hướng nhà . Sau đó cầm ngửa mặt la bàn lên trời, và phải cầm cho

bằng phẳng, để kim la bàn có thể tự động xoay chuyển cho đến khi nó ngừng hẳn. Lúc đó mũi

kim la bàn sẽ nằm ở chính BẮC (tức 0 độ). Rồi giữ nguyên như thế, nhưng đưa la bàn lên gần

mắt, mắt nhìn thẳng về phía trước (nhưng xuyên qua mặt la bàn) thì sẽ biết hướng nhà là bao

nhiêu độ. Nhớ là khi coi vẫn phải để ý 2 vấn đề là: 

1/ Giữ cho la bàn bằng phẳng, để kim vẫn có thể di chuyển linh hoạt. Nếu để nghiêng la bàn thì

kim sẽ bị “kẹt” và do đó sẽ chỉ sai hướng. 

2/ Mũi kim của la bàn vẫn phải chỉ về chính BẮC (tức 0 độ), chứ không được xê dịch đi đâu cả .

Thường thì trên mặt la bàn sẽ có 1 mặt kiếng có thể xoay được, trên đó cũng thường có 1 đường

kẻ . Cho nên chỉ việc đưa la bàn lên gần mắt, giữ cho kim không còn xoay chuyển nữa, rồi xoay

mặt kiếng cho đường thẳng vẽ trên đó thẳng với phía trước thì tuyến độ ngay chỗ đường thẳng

đó chính là hướng nhà.

Phương Pháp Chọn Hướng Nhà Phần 1.

Đối với Huyền Không phi tinh, việc lựa chọn tọa sơn, lập hướng cho một căn nhà (hay phần mộ)

là một vấn đề khá phức tạp, đòi hỏi nhiều công phu và mức độ xem xét khá tỉ mỉ.