Vì sao công ty thẩm định giá ngại thực hiện tư vấn định giá đất phục vụ công tác giải phóng mặt bằng?

Cụ thể, đại diện Viicy Việt Nam cho biết, theo Thông tư số 74/2015/TT-BTC ngày 15/05/2015 của Bộ Tài chính hướng dẫn việc lập dự toán, sử dụng và thanh quyết toán kinh phí tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thì nguồn kinh phí đảm bảo cho việc tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được trích không quá 2% tổng số kinh phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư của dự án (đã bao gồm kinh phí thuê đơn vị tư vấn xác định giá đất).

Với nguồn kinh phí bị giới hạn bởi tỷ lệ 2% nên nguồn kinh phí để trả các đơn vị tư vấn định giá đất không còn để thanh toán.

Dẫn chứng từ thực tiễn, đại diện Viicy Việt Nam chỉ ra, doanh nghiệp này đã cung cấp dịch vụ thẩm định giá để giải phóng mặt bằng tại tỉnh Lạng Sơn từ lâu. Đến nay các dự án đã được UBND tỉnh Lạng Sơn phê duyệt giá đất để làm căn cứ bồi thường cho các dự án và các dự án đã đi vào hoạt động nhưng nguồn kinh phí để trả cho các đơn vị tư vấn giá đất vẫn chưa có.

Theo tìm hiểu thì việc chậm được thanh toán là do nguồn kinh phí đảm bảo cho việc tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư bị khống chế mức 2%, một tỷ lệ quá thấp nên chưa bố được kinh phí để thanh toán cho đơn vị tư vấn.

Đại diện Viicy Việt Nam cho rằng đó là lí do hiện nay các đơn vị tư vấn rất ngại thực hiện tư vấn định giá đất phục vụ công tác giải phóng mặt bằng.

Viicy Việt Nam kiến nghị: Cần sửa đổi bổ sung Thông tư số 74/2015/TT-BTC ngày 15/05/2015 của Bộ Tài chính hướng dẫn việc lập dự toán, sử dụng và thanh quyết toán kinh phí tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi theo hướng:

Loại bỏ chi phí thuê tư vấn định giá đất trong nguồn kinh phí 2% của tổng mức đầu tư của dự án vì nó trái với nguyên tắc thỏa thuận về mức thu dịch vụ thẩm định giá được quy định tại Luật Giá, Điều 41 Quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp thẩm định giá là “nhận thù lao dịch vụ thẩm định giá theo giá thỏa thuận với khách hàng đã ghi trong hợp đồng”.

Thực tế kết quả tư vấn định giá đất phục vụ công tác giải phóng mặt bằng thường không được người dân chấp thuận, dễ sinh khiếu kiện vì thiếu sự công khai minh bạch về quy hoạch. Giá đất mà người dân giao dịch trước khi công bố quy hoạch thường rất thấp, thậm chí không có giao dịch nhưng khi nhà nước công bố quy hoạch, giá đất giao dịch của người dân tăng lên là do “nhà nước tạo ra” chứ không phải người dân đầu tư vào đất để tạo ra giá đất đó.

Theo đó nên quy định trước khi công bố quy hoạch dự án cần tổ chức định giá công khai đối với phần diện tích đất dự kiến thu hồi để xác định mức giá hiện có của người dân trước khi nhà nước công bố quy hoạch.

Bên cạnh đó cần có chính sách hỗ trợ tái định cư đối với phần diện tích đất bị thu hồi không còn đủ để làm nhà ở để tránh tình trạng tiền đền bù không mua nổi một chỗ ở tương ứng như Luật Đất đai đã quy định.